STRANDINGEN
Gemeenteraad Renesse
SPORT
op de Schouwse kust
100 jaar geleden
Zingende torens
Vergadering van de gemeenteraad,
op Dinsdag 26 dezer. Aanwezig alle
ledien. Voorzitter bur gem. Schorder.
De gemeenteraad wenst geen lüd
te word,en, of subsidie te gewen aan
de Ver. van Ned. Brandweercom
mandanten. De ra,ad verklaart die
wioinilng van de ervan wijfan Hj.
Fasiol onbewoonbaar, met 4 stem
men vo,or. Dhr. Westhoeve stamt te
gen. De heren Stevense en Hoger -
land onthielden zic(hi. Aajm djhr. Aindr.
de Ruijtier wordt io£)| zijn verzoek
per 1-1-1948 eervol ontslag verleend
als ophaler van huisvuil. De wijze
van ophalen huisvuil iin Ihet vol
gende jaar zal nader door B. eni
YV- bekeken worden. De raad is
van oordeel, dat het niet dringend
nodig is nog wleer nieuwe Woningen
te laten bouwen. Hij; is van mening,
dat als de 16 te bouwen woningen
klaar zijn die dringendste woning
nood voorlopig opgelost is, 'dit in
verband met het feit, dat die ge
meente na 1947 geen grond meer
-kan onteigenen vojgeinis idie) verstelde
procedure. De huiswestingiacommia-
sie zal alsnog gevraagd wloirden een
lijst samen te stellen om hieruit
te kunnen beoordelen hoe die za
ken er precies- voorst aan. De raad
besluit tot onderhandse aanbeste
ding der 16 woningwetwoningen
volgens het bouwplan 1947.
Bij de rondvraag Informeert dihr.
Hogerland maar een zuurstofappa
raat. De voorzitter antwoordt, dat
dit bij de arts aanwezig üsj. Ver-
dier ziet hij gaarne een publieke
doorverbinding aanglebraeht, even
als vroeger. De raad van mening
zijnde, dat deze Sn een groite be
hoefte zjou voorzien, zal hiervoor
een aanvrage indienen bij de P.T,T.
De heer de Rqoi heeft eritiek óp
de 'Wiegverbietering naar Oude Hoe
ve. In deze periode acht hij hejt
niet gewenst om aan vvegverbeie-
ring te beginnen. De Weg is voor
fietsers onberijdbaar geworden.
Ook de heer Stevense heeft enige
Zo nu ein dan, dodh zeer spora
disch komt tussen het Gemengd
Nieuws een berichtje voor, van een
schip, dat op de banken voor de
Schouwse kust is gelopen en blij
ven zitten.
Wanneer dit in onze tijd gebeurt
komt direct de Bergings-Maatschap-
pij in actie, met een macht van)
materiaal en vier, vijf, zes, zeven
of nog meer sleepboten trekken net
zo lang tot men een paar dagen
later opnieuw in het Gemengd
Nieuws een berichtje aantreft, dart
het Schip is vlot gekomen en de
reis heeft voortgezet.
Twee korte „Gemengde Berich
ten'', misschien inog wat angstige
ogenblikken voor 'de opvarenden en
een financiële transactie tussen de
rederij' en de Bergingsmaatschappij,
ziedaar het gehele gebeuren in onze
tijd.
Hoe anders was dat honderd jaar
gelede» toen het bericht „Benschip
gestrand", het gehele eiland,, al
thans de bewoners van de water
kant in rep en roer bracht, want
een schip gestrand dat betekende
dat er wat te verdienen was, meest
al in de lagige, eentonige winter,
als er eldeTS weinig te verdienen
viel en de mensen, bezig waren, op
voorschot en van de welwillend
heid van de bakker te leven, om
straks in de zomer af te betalen,
wat men in de winter had opge
geten. Was men dan weer effen,
idan was de tijd van Verdienen voor
bij en begon men opnieuw.
Kwam dus per koerier de tijding
dat er „een schip zat", dan repte
zich ieder naar zijn vaartuig, het
zij baas, hetzij knecht, om te pro-
opmerkingen, maa-r zou eerst een
definitief oordeel willen gewen na
een zekere periode. Weth, v. Kloos
ter is van mening, dat d(e weg!
best in orde zal komen- Dsoor da
langdurige vorstperiode .kon men
niet eerder beginnen,terwijl aan
vankelijk geen arbeidskrachten te
krijgen waren.
De heer Dalebout merkt pp, dat
velen wensen, dat de kledij1 van
badgasten in dorpi en op de open
bare wegen niets te wensen over
laat, zodat -niemand hier -aanstoot
aan behoeft te nemen. Het blijkt
-dat ide politieverordening van 1937
in 'deze volkomen voorziet.
De heer Westhoeve informeert wie
het sluitingsuur voor de danstent
bij- het ruiterfeest op 2 uur Zon
dagsmorgens1 bepaald heeft. De
voorzitter deelt mede dat hij dit
gedaan heeft. De heer Wpslthoeve
had het sluitingsuur liever om 12
ur gezien, Waarbij de heer Dlaiebout
en weth- Krijger zich aansluiten.
De heer Stevense zegt, dat ook hp
om 12 uur 'de tent had Wlillen slui
ten. Iin zijin functie als vopifz. van
V.V.V. bespreekt dhr. Stevense dan
uitvoerig, dat dopr bepaalde nm-
staudighedien het sluitingsuur -Op 2
uur in 'dit bepaalde gevajl dringend
was. Hierna sluiting.
VOEIjBAL.
Zierlkzee ISchouwen I
Zondag speelt Zierlkzee I een
vriendschappelijke wedstrijd tegen
Schouwen I. Hoewel de roodzwarten
evenals de vorige maal wel
de sterksten zullen blijken te zijn,
kan, als beide ploegen volledig uit
komen, alle spelers zich ten volle
geven en het weer medewerkt, toch
een aardige wedstrijd worden ver
wacht. Gaarne wekken we de sport
liefhebbers tot een bezoek aan deze
plaatselijke ontmoeting, die om 3 uur
aanvangt, op.
beren „eerst" te zijn. Et wprd dik
wijls aardig wat verdiend, soms
liep de besomming in de honderden
guldens, -soms zelfs wel eens meer
dan duizend gulden. En ihaid het
schip wijn aan boord, dan beleefde
men soms. ware orgiën, van dron
kenschap en altijd Was er toch
wel wat mee naar huis te nemen.
Naast staaltjes van grenzeloze
zelfzucht en' eigenbaat, werden ook
pradhtig? blijken gegeven van on
tembare onversaagdheid wanneer 't
er om ging, de mensen, 'die op
het Schip dikwijls in vliegend
stormweer in nood verkeerden, te
'redden.
Het getal der geredde mensen
levens, dat een Bruinisser schipper
in de loop der jaren voor zijn
rekening had genomen, klom bij'
velen ver boven de tien en ih
meer dan een woning kon men te
Bruinisse b.v. nog een 25 of 30
jaar geleden de Getuigschriften aan
de wand zien hangen waarop de
reddingen vermeld stonden alsmede
hun benoeming tot „broeder" iin
de Nederlandse Leeuw". Want ver
der als „broeder" kon men 'het zel
den brengen. „Standen moeten er
zijn hietwaar", wa-s overal in die
dagen het devies.
En hoewel de „helden der kust"
thans allen' zijn overleden, dè Ge
tuigschriften van de wamden der
huiskamers verdwenen, toch herin
nert een exotisch gebruiks- of sier
voorwerp van aardewerk, porse
lein of metaal in vele oude huisge
zinnen nog aan de tijd toen de
kerk leegstroomde en de dominee
ophield met preken, als de tijding
„Er zit een schip" juist op eeW
Zietikzee IIIZierlkzee IV
Om half één spelen Zierlkzee III
en IV tegen elkaar, bij wijze van
repetitie voor de komende competitie.
Ook dit kan een aardig partijtje
voetbal worden.
De Reisduif - St.-Filipsland
Wedvlucht op 23 Augustus van
Noyon (Fr.) Afstand 242 K.M.
Aankomst eerste duif 13.54.52.
1 L. Vermeij; 2, 9 J. v. Geense;
3, 12 H. Hage; 4 J. C. Verwijs;
5 W. v. Dommelen; 6, 8 P. Reln-
goud7, 10, 11, 13 Jac. Geense.
Mededelingen Voedselvoorziening
Stro
De P.V.C. voor Zeeland maakt
bekend, dat met ingang van heden
ten aanzien van graanstro als volgt
moet worden gehandeld
Aflevering van graanstro door een
teler is niet vrij. Een teler mag
alleen afleveren aan een erkende
strohandelaar, mits deze een afleve
ringsopdracht van de D.B.H. kan
overleggen, welke gesteld is ten
name van de teler.
Alle reeds verkochte en afgeleverde
partijen graanstro van de oogst 1947,
moeten, onder opgave van naam en
adres van de koper, vóór 7 Sept. a.s.
door de teler worden opgegeven bij
de Districtsbureauhouder, zulks in
aftrek op een eventueel op te leggen
aanslag.
Met ingang van 20 Juli 1947 zijn
voor graanstro met inbegrip van
kanariezaadstro de volgende maxi
mumprijzen vastgesteld
Bij verkoop door de verbouwer
is de prijs per 1000 kg.
Geperst A-stro f 30,— bij leve
ring af boerderij. Ongeperst A-stro
f 27,bij levering af boerderij. On
geperst A-stro f 27,— bij levering
franco persplaats, indien het stro
geperst zal worden.
De prijs van B-stro is f 6,per
1000 kg. lager.
Onder A-stro wordt verstaan:
Zondag ónder kerktijd kwam.
E|n die tijding kwam soms meer
dan eenmaal, maar toch bijna zeker
wel ieder jaar. De Waterweg was
toen nog niet gegraven, Rotterdam
(nog in opkomst, Brouwershaven ein
Zierikzee nog steden die meeteldein
en de zeegaten de plaatsen waar
ide schepen uit de Oost, of uit an
dere oorden binnenvielen.
Ook waren 'het dikwijls nog zeil
schepen, idie de rijke ladingen aan
brachten en idie meer van wind
en getij'stromiingen afhankelijk wa
ren dan de tegenwoordige vracht
vaarder®.
Wanneer w'ij b v. 100 jaar terug
gaan ep enkele willekeurige gre
pen uit die strandingen doen, dan
vinden Wij in 1846 als! gestrand ver
meld het schip „Kroonstad". Dit
s'chip was geladen met buitenlandse
rogge. Ze was voor consumptie niet
geschikt, maar werd door velen uit
armoede toch gegeten. Men was
immens juist toen in ide tijd', dat
de aardappelziekte zich voor het
eerst openbaarde en de gehele
aardappeloogst mislukte, voor velen
toen een reden om, alweer uit*
armoede, naar de „nieuwe wereld"
te emigreren.
Wilde men nog vele jaren later,
iemand die zich van pauper eeM
beetje 'had opgewerkt, beledigen en
aan zijn geringe afkomst herinne
ren', dan voegde men hem1 toe, „dat
hij nog Kroonstad had moeten
let en".
Iin 1850 strandden niet minder dan
3 schepen, een met zout, een met
krijt en een met stukgoed, in 1851
de stoomboot „Petroet" met stuk
goed, in 1851 eveneens de „Hendrik"
met koffie. In 1854 de „Amerika"
met Zweeds ijzer en staal.
In het laatst van November 1856
bleef de „Cornelis de Wit", .ge
laden met koffie, suiker en noot
muskaat, in 1857 de „Rogier" met
In de lage landen aan de zee
zingen de torens, een regen van
ijle, parelende klanken daalt uit de
lucht over de stille straten. Als er
rouw heerst in het volk, kleppen de
grote lui-klokken met zware bronzen
stem. Hun diepe, monotone, sonore
klanken vormen de donkere achter
grond, waarin het algemeen volks
gevoel zijn uitmonding vindt. Maar
is er vreugde dan dartelen de blijde
tonen van het carillon. Overal han
gen zij tussen de oude huizen, en
de argeloze wandelaar, die een
straathoek omgaat, hoort plotseling
een vleug muziek nederdalen, die
hem verrast doet opzien. En als een
bekende melodie van een ranken
hogen toren klinkt, fluit of neuriet
oud en jong het wijsje mee -onbe
wuste uiting van levenskracht en
volkspoëzie, die er in ons volk
schuilen.
yo zijn de klanken van de beiaard
beurtelings een oud brevier van
volksgeloof en natuurpoëzie, en een
trouwbelofte aan het volk. De her
nieuwde belangstelling voor beiaar
den en torens heeft velen de ogen
geopend voor het kostelijke en kost
bare bezit dat ons volk daarin rijk is.
De plaatsing van de beiaard be
paalt mede voor een niet onbelangrijk
deel bet silhouet van de toren. Hij
accentueert de lijnen van het midde
leeuwse bouwwerk op charmante
wijze. Zo vormen toren en klokken
spel een vreugde voor het oor zowel
als voor het oog en daarenboven
geeft de beiaard uiting aan het
Nederlandse volkskarakter in een
drieledige functie, die hem maakt tot
een niet genoeg te waarderen Ne
derlands bezit
Alle soorten graanstro, gezond,
droog en in zodanige toestand, dat
het niet door weersomstandigheden
is aangetast; B-stro is graanstro
dat niet aan de omschrijving van
A-stro voldoet.
suiker. Hiervan werd buitengewoon
veel gestolen. In 1860 ide „Sivonie"
met klapperolie. Hieraan wend veel
verdiend.
I'n 1865 strandde „het tabakschip",
in 1866 de „Nova Zembla"imet rijst,
in 1875 was het de „Thomas Sorb ie"
die met Oost Indische producten'op
de Bainjaard zijn ondergang voind'.
Toein in 1939 burgemeester van
den Berg van Bruinisse werd inge
huldigd, woei de scheepsvlag van
dit laatste isehip, nog uit een der,
zoldervensters. Of zij, als zoveel1
andere dingen, de evacuatie heeft
overleefd, of niet, is ons niet' he
kend.
Een buitenkansje voor ide bewo
ners van Bruinisse was de stranding
van ide „Willem III" in 1870, nu
biet op de kust van fSchouwen, doch1
als het ware aan hun achterdeun,
n.I. nabij Oude Tonge, waar nu inoig
een gedeelte van het vaarwater be
kend is, als „het Schaar van dè
Willem Drie".
Dit schip, 'dat eveneens een zeer
kostbare lading had, o.a. O I. pro
ducten en laken, bracht in het dorp
een ware opschudding, want nu was
bijkans ieder in de gelegenheid er
uit te laden en bijna niemand wias
fer of hij kon toch wel iets in de
wacht slepen.
In 1883 vinden wij nog vermeld
de schipbreuk van de „Rotterdam"
tegen ide Zeehondenplaat, doch na
dien zijn weinig grote schepen meer
gebleven. De Waterweg was er,
Brouwershaven en Hellevoetsluis
Werden idode steden, de zeilvaart
verdween en de berging werd te|r
hand genomen door speciaal daar
voor in het leven geroepen maat
schappijen, „Tempora mütantur et
Ros in illis". De tijden veranderen
en wij met hein.
