Hoe do Centrale Lamadjang
in Nederlandse handen kwam
De Nederlandse soldaat
in gevecht met de tijd
Belangrijke vondst
in Zuid-Afrika
Dr. Robert Broom en zijn assis
tent hebben een compleet bekken
van een aapmens te Sterktomtein
gevonden. In een interview ver
klaarde. Dr. Broom, dat dit bekken
veel meer overeenkomst vertoonde
met dat van een mens als met dat
van de mensaap.
Het bekken heeft een kort maar
zeer breed darmbeen, zoals dit ook
bij de mens het geval is. De mens
apen, de gorilla's, de chimpansees
en .oerangoetaings daarentegen heb
ben een meer gerekt darmbeen. In
'de nabijheid van het bekken werd
eveneens gevonden een heiligbeen,
een paar wervels en ribben en
andere 'delen van het skelet, voorts
een bovenkaak met vrijwel alle
tanden.
Een paar weken tevoren ontdekte
Dr. Broom daar ter plaatse een pp-
perarm'been en een schedel.
Een eveneens daar aangetroffen
schouderblad weelc enigszins af van
dat van de mens.
De kinderverlamming
in Europa
Bij eenheden van de Britse Mid
dellandse Zeevlo,ot zijn drie geval
len van kinderverlamming vastge
steld. Een vierde geval is nog in
■observatie.
Blijkens berichten uit Duitsland,
Oostenrijk en Hongarije is het aan
tal gevallen van kinderverlamming
aldaar dit jaar sterk gestegen. Ver
leden week werden meer dan 100
van dergelijke gevallen in Honga
rije geconstateerd.
Hetzelfde aantal is in Berlijn vast
De snelle opmars van de
Nederlandse troepen, was er
allereerst op gericht mensen te
redden, die door een wisse dood
werden bedreigd. Daarnaast gold
het evenwel vitale objecten te
bezetten, die voor het land het
zijn of niet zijn betekenen.
De centrale Lamaidjaing, die voor
de léleetriciteitevoorzienning van
West-Java van een groot belang is,
!is dank zij een verrassende actie in
Nederlandse handen overgegaan,
zondier dat het bedrijf zelfs maar
een ogenblik stil heeft gelegen.
De eleetrische centrale Lamald-
jarig bevindt zich ongeveer 25 k.ml.
ten Zuiden van Bandoeng. Bekneld
tussen de uitlopers van de Goenoeng
Tiloe ligt op een hoogte van onge
veer 1300 meter een kunstmatig
meertje; de watervang die de ener
gie levert voor de centrale. Drie
kwetsbare lobjecten vormden het
doel der verrassende actie: de stuw
dam van de wat er vang, de 250 me
ter lager gelegen turbinehaJ en iets
verder de hoogspanningsinstallatie
met de hoofdgebouwen van de cen
trale.
Indien een van deze punten en-
klaar gemaakt wais zou zeer grote
schade aan het bedrijfsleven tot ver
in de omtrek het gevolg zijn ge
weest. Het plan deze installaties op
te blazen blijkt inderdaad te heb
ben bestaan en zou Zondag worden
uitgevoerd.
Da Tjisnagkoej, waaraan de cen
trale gelegen is, slingert zich. met
talloze kronkels door een van de
schoonste hoogvlakten van de Ar
chipel. De weg van Bandoeng n. h.
Zuiden volgt de rivier stroomop
waarts en naarmate de weg Lamad-
jamg nadert, kronkelt hij zich in
steeds scherpere bochten door het
sterk geacidenteerde terrein, om
hoog langs diepe ravijnen. Deze weg
te volgen bij een actie, die verras
send moest zijn was uitgestoten.
Welhaast .ondoenlijk lijkt het wan
neer mén de kaart beziet, het ge
stelde doel langs een andere weg
te bereiken. Dit was de taak, waar-
voer de troepen zich gesteld zagen
gesteld, terwijl uit Oostenrijk ge
meld wordt, dat bijna 200 gevallen
zijn geconstateerd.
Ook in Groot-Brittannië is dé kin
derverlamming de laatste weken
sterk toegenomen.
Rapport over atoomenergie
In het jaarlijkse rapport, dat door
(de algemene raad van het Britse
congres van Vakverenigingen is uit
gegeven, wordt voorspeld, dat bin
nen 25 jaar een groot gedeelte der
Britse krachtbronnen gevoed zal
Worden door atoomenergie.
Deze schatting berust op verkla
ringen van professor Blackett, een
vooraanstaand Brits natuurkundige,
die isamen met professor New'itt
zitting had in de commissie van
advies, welke im samenwerking met
leiders van vakverenigingen, een
gedetailleerde studie vain de atoom
vraagstukken moest maken.
Voor 1970 is niet te verwachten,
dat de behoefte aan steenkool' 'door
het gebruik van atoomenergie merk
baar zal verminderen. Zelfs 'daarna
zal de steenkool voor bepaalde
processen niet vervangen kunnen
worden. De commissie is het er
(niet over eens kunnen worden of
de onderzoekingen voor militaire
dan wel industriële doeleinden de
voorrang behoren te hebban.
Billijker verdeling
van de aether
De Amerikaanse ©nder-minister
voo:r openbare Zaken, Benton, heeft
op een totematiioinaile bijeenkomst
'inzake radio-uitzandlmgen op lange
golflengte, die doioir 68 landen werd
bijgewoond, medegedeeld, dat die'
V.S., evenals andere grote moigeimd-
toen/ zij. op Vrijdagavond 26Julil
zich bij Bandjaran splitsten in twee
groepen', die elk langs een kant van
de straatweg zouden trachten
dwars door het terrein tan op
dracht uit te voeren: de centrale
voor het land te bewaren.
De Westelijke groep stuit op vuur
Een groep van ongeveer 40 man
trok kort voor het .ondergaan dar
maan Westelijk van de hoofdweg
door het terrein. Langs smalle
paadjes, door kampong®, in sawah-
terrein leidde de route. Sinds de
recente verschuiving van het front
naar het Zuiden hadden de repu
blikeinse strijdkrachten zich aan
weerszijden van de grote weg in
het terrein verschanst. Reeds spoe
dig werd tegenstand ondervonden
van blijkbaar goed gewapende een
heden. Zoowel uit loopgraven als
uit huizen werd met de meest uit
eenlopende wapens gevuurd, ge
weer, mitrailleur en zelfs met de
3 inch mortier. Op vele uren van
het doel verwijderd werd deze
groep op een gegeven ogenblik zo
zeer in het nauw gedreven dat zij
haar sluiptocht in het donker niet
kon voortzetten. Zich zo goed mo
gelijk dekkende en het vuur be
antwoordende hield zij geruime tijd
stand en maakte zelfs langzaam vor
deringen. De opmars werd ook aan
zienlijk vertraagd doordat men 2
gewonden had, slachtoffers van een
Japanse sniper, die op zijn beurt uit
een boom geschoten werd. Bij het
aanbreken van de dag viel aan on
ze zijde de eerste dode, een offi
cier. Toen nog .een man gewond
raakte besloot de commandant zich
al vechtende een weg terug te ba
nen door de hinderlagen om de ge
beden, de schaarse korte golf uit
zendmogelijkheden vrij zullen ge
ven, opdat de kleinere landen zich
'in de aether zullen kunnen doen
horen. De Ver. Staten zijn van me
ning, dat enkele landen niet 'de
aethergolven moeten overheersen.
Hij zeide, dat wanneer de program
ma's bescheiden en goed verzorgd
zijn, veel stemmen beter zijn dan
enkele.
Aruba wil los van Cura9ao
95 Arubanen hebben de raad van
politie van'Aruba een verzoekschrift
aangeboden, waarin naar voren ge
bracht Wordt, dat de Arubaanse
bevolking een staatsrechtelijke af
scheiding van Aruba van Curagaq
wenst met de bedoeling rechtstreeks
onder de Kroon te komen.
In 'het verzoekschrift wordt ge
wezen op d,e tegenstrijdige belangen
tussen deze zustereilanden. De on
dertekenaars zien als enige oplos
sing, Aruba een zelfstandige staat
kundige positie te geven, recht
streeks onder controle van de Ne
derlandse regering.
De nieuwe bestuursvorm zou in
rechtstreeks ouderling overleg tus
sen Nederland en Aruba moeten
worden bepaald.
-Nadat van dit verzoekschrift een
afschrift was gezonden aan de
koningin is een deputatie uit de
ondertekenaars door de Staten van
Curasao ontvangen.
Gevechten in Slowakije
I/n Slowakije heeft een strijd
plaats tegen ongeregelde groepen
uit de Oekraïne, die zouden zijn
samengesteld uit voormalige Duitse
SS'-ers, Oekraïnse fascisten, leden
wonden en de gesneuvelde in vei
ligheid te stellen.
De linkerflank, die Oostelijk van
de weg door moest stoten maakte
middelerwijl goede vorderingen. Zij
ondervond betrekkelijk lichte tegen
stand, welke spoedig opgeruimd
werd. Gedurende de nacht betrapte
men door toeval enkele mensen in
©en kampong bij ©en grote hoeveel
heid munitie. Het verdachte gezel-
schap werd meegenomen ien ge
dwongen de gevaarlijk© vracht te
dragen tut het doel bereikt was.
Intensieve voorbereidingen
van de tegenstander
Kort na zonsopgang Werd door
middel van Handy-talkies contact
Opgenomen met de piper-cubs, die
inmiddels op verkenning waren uit
gegaan. Dit gaf aain de bewegingen,
van de afdeling een grotere zeker
heid.
Niet ver van de centrale hoorde
men grote ontploffingen waardoor
enige twijfel rees of het zou lukken
het doel tijdig in handen te krijgen.)
Spoedig werd de grote weg bereikt
en bleken de explosies het gevolg te
zijn geweest van het optreden van
verraiielingsploegen, die tot taak had
den de weg ©ver een grote afstand
op te blazen. In de volledige uit
voering van dit voornemen was de
tegenstander echter gestoord door
snel ingrijpen van enkele Mustang
jagers, waardoor op een .enkeling
na allen op de vlucht gingen. D©
para-troepen rekenden met deze
achtergeblevenen snel af. Die weg
lag nog vol mijnen en niet ontplofte
springladingen, terwijl op vele pun
ten reeds diepe kuilen ontstaan wa
ren door de zojuist plaats gehad
hebbende explosies. Op grote schaal
had men ook een begin gemaakt
met bet uitgraven van de weg over
tientallen meters. Uit alles bleek,
dat men hier niet gerakend had op
een zo snelle opmars der Neder
landse troepen.
Bij verrassing genomen
De centrale zelf werd volkomen
bij verrassing genomen zonder .en
kele tegenstand. Slechts enkele mi
litairen werden aangetroffen, 'die
van het Oekraïnse „leger van de
opstand'' en beroepsrovers. Naar
gemeld wordt, hebben deze groe
pen zich steeds verder op Slowaaks
en Moravisch gebied begeven. Zij
zijn volgens de officiële Tsjecho-
Slowaakse communiqué's goed ge
wapend en gedisciplineerd. Volgens
deze communiqué's gaan de groepen
hun vernietiging tegemoet, maar de
verliezen aan Tsjechoslow'aakse
zijde zijn groter dan die „aan Oekra
ïense.
John Buil geeft geen kamp
Juli was voor Engeland de re-
co,rdmaand voor de uitvoer. Ook
was de kolenproduetie op behoor
lijk peil. Dit heeft Herbert Mor
rison, de Britse minister van eco
nomische zaken gisteren verklaard.
De totale exportcijfers voor Juli
belopen 110.300.000 pond sterling.
Dit 'is het hoogste bedrag sedert
November 1920 en waarschijnlijk het
hoogste, dat ooit in vredestijd is
behaald.
Het begint er naar uit te zien,
alsof wij de daling van de kolen-
productie tot staan hebben gebracht,
zo zeide Morrison. Als het zo, door
gaat kan Engeland het volgend" jaar
de kolenexport naar het vasteland
hervatten.
Vroege huilpartij
In het hospitaal van Cincinnati
to Amerika~ heeft een baby sensatie
verwiékt door hoorbaar ©en uur voor
de geboorte te 'huilen.
De baby, die op deze wijze mom-
deling haa'r komst aankondigde
werd Mary gedoopt en/ haar zwijg
zame zusje Lyinm.
De twieeltog^doohters zijn flink en
gezond.
zich direct ©vergaven. Een kapi
tein der TJN.I. kwam ©p de para»
troepen af en riep': „Het is geladen,
het is geladen". Hiét eerste waar
aan igedacht werd, was idat hiji
waarschuwde dat de gebouwlan on
dermijnd waren en men wilde di
rect tegenmaatregelen, treffen. Heit
was een gro te opluchting! toen bleek,
dat de kapitein1 zijln eigen pistoid
bedoelde.
De centrale heeft zonder enige
onderbreking doorgedraaid. De troe
pen troffen het technisch personeel
aan op het punt to een .auto te
stappan en te vertrekken,, kleurig
voorzien van koffertjes iem tasssn^
Deze evacuatie ging nu niet door
en de mensen werden weer aan hun
normale werk gezet. Dit was zeker
irniist tegen hun zin. Zij voelden er
niets voor lom de zaak in 'de steak
te laten en waren, oprecht blij dat
de Nederlanders snel waren geko
men, dat de T.N.I. geen gelegenheid
had gehad het bedrijf te verwoesten.
Op het eind van de middag arri
veerden enkele compagnieën infan
terie die door het resolute Optre
den der eerste troepen een „ge
spreid bedje" vonden. Deze infante
rie was bij het aanbreken van dq
dag uit Bandjaren vertrokken en
had geen noemenswaardige tegen
stand meer ontmoet, slechts ©an
weg met talrijke hindernissen moe
ten overwinnen, een weg bezaaid
met mijnen1 en versperringen. Uren
later kwamen in het donker de
mannen van het zgn,. „Oombat-team"
aan, dat geheel gemotoriseerd was
en de vermeldenswaardige prestatie
leverde onderweg alle mijjniem en
andere springladingen te hebben
verwijderd en vele bruggetjies pro
visorisch te herstellen en hetgeen
niemand verwachtte, nog dezelfde
dag aan te komen over de zjwaar
vernielde weg.
Zo ging de eerste nacht in met
enige honderden Hollandse jongens
op deze vooruitgeschoven post, zich
volkomen bewust van de grote ver
antwoordelijkheid die op hun schou
ders rustte, het belkoord van di|1j
punt van enorme betekenis voor
'de wederopbouw van Indonesië in
het belang van de Nederlanders ui
Indonesiërs zonder onderscheid.
