ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
OOST en] WEST
RADIO-REDE VAN SJAHRIR
WAARIN OPGENOMEN DE ZIERIKZEESCHE COURANT 1797-1889
milder van toon dan het Republikeins antwoord
ZATERDAG 21 JUNI 1947
No. 15620
101e Jaargang
ABONNEMENT
Prijs per 3 maanden bij vooruitbetaling in
Zierikzee f2.75, daar buiten f3,—. Losse
nummers 10 ct. Verschijnt iederen werkdag
Administratie Schuithaven B 94. Giro 137677
Redactie: Lange Nobelstraat A 171
Uitg.: N.V. Drukkerij v/h. Lakenman Ochtman
Lange Nobelstraat A 171, Zierikzee
ADVERTENTIËN
12 cent per m.m. Bij contract speciale
prijzen. Succesjes maximum 15 m.m.
(4 regels) f 1,— per stuk.
De spanning, ontstaan door de
toespitsing van de moeilijkheden in
Indië, zowel hier als over zee, is
oorzaak, dat reeds velen bezweken
zijn voor de verleiding, zich aan
voorspellingen te wagen, daarbij op
de tijd vooruitlopend. Niets is in
het huidig stadium meer onvrucht
baar, dan dit. Het gevaar van on
juiste conclusie is groot, terwlijl het
nog altijd noodzakelijk is, Wiel met
catastrophes op korte termijn re
kening te houden, maar ze niet als
vaststaande factoren, reeds bij voor
baat, in de discussie in te lassen.
Het lijkt daarom gewenst een ogen
blik de Weg waarover officiële di
plomatieke stappen zijn genomen,
te verlaten en vast te stelten, wat
er bezij deze Wag nog is gebeurd:
We kennen de volgorde van de
politieke gebeurtenissen. Nota aan
de republiek op grond van de iït-
varingen van de ministers Beel en
Jenkman, het teleurstellende ant
woord van de «epubliek, Waarin
vervat de voor Nederland onaan
vaardbare tegenvoorstellen, tenslot
te het utgebriaeht advies door de
C.G., dat de regering thans in studie
heeft genomen. De op grond van dit
advies getrokken conclusies en de
te nemen maatregelen, zullen bij
het verschijnen van deze editie, al
wel hekend zijin. Een der verstrek
kendste besluiten, die daarnaast ge
nomen zijn, is de aangekondigde
opheffing van het gouverneurskan
toor te Batavia, tegen 15 Juli e.k.
Het simpele bericht, dat hiervatn
melding maakte, is Wiel ten enen
male onvoldoende om de uitzonder
lijke betekenis van dit besluit aan
te duiden.
Bij ontleding van dit bericht, blijkt
hoezeer de enkunde van de Oosterse
mentaliteit, bij de leidende persoon
lijkheden in Nederland tot uiting
komt in maatregelen, die niets an
ders ten doel hebben, dan het hech
te Nederlandse cement uiit het ge
bouw der Indische samenleving weg
te peuteren. Telkens weer went men
de constructieve gedachte voor, die
vorm zal geven aan de nieuwe tijd,
die Indië en Nederland samen zul
len beleven. Een tijd vol beloften,
maar ook niets meer. Door deze
bedwelmende muziek heen, klinkt
n.l. het geluid van de pikhouwelen,
die het stevig bastion van Neder
landse cultuur in Indië, tot de laat
ste steen zullen afbreken.
TT" onden wij als volk eens een
ogenblik het Indische probleem
uit de sfeer van het politieke debat
lichten en begrijpen dat de Ooster
ling in de te voeren strijd eigen
schappen tot gelding komen laat,
waartegen wij het met de thans ge
volgde methode, moeten afleggen.
In het Oosten Wordt de factor tijd
niet in geld uitgedrukt. De Indone
siërs hebben tijd genoeg en daar
door is het door hen gepleegde
lijdelijk verzet zo effectvol. Na
twee jaar confereren is er zoge
naamd niets bereikt. D.w.z. reële
successen zijn voor ons uitgeble
ven, maar de Republikeinen hebben
bereikt, dat het Nederlandse volk
popelt van ongeduld, dat wij aan
de grens van onze financiële draag
kracht zijn gekomen, en dat er on
der de druk der omstandigheden
telkens iets van bindende voorwaar-
Voor radio Batavia heeft Sjahrir
een rede gehouden, 'die in veel ver-
zoenlijker toon wias gecomponeerd
dan het antwoord der Republikeinen
op de ultimatieve nota der Commis
sie Generaal.
Kort te voren had hij een onder
houd gehad met de Amerikaanse
consul-generaal, die, haar Ass.-Press,
meldt, er de nadruk <op /hééft ge
legd, dat de Verenigde Staten een
snelle en vreedzame oplossing van
de Indonesische kwestie Wensen,
opdat de rijke producten van Ned.
Indië Weer op de wereldmarkt kun
nen iwlorden gebracht, Waar .men
deze zo dringend nodig heeft.
Deze wienk, alsmede het onder
houd, dat te voren tussen de Britse
consul-generaal en Sjahrir is ge
voerd, plus de mededelingen, van
de z.g. Malinoi-staten, dat ook zij
afwijzend tegenover het Republi
keinse antwioord staan en dit alles
gevoegd bij het bericht, dat de Com
missie Generaal het Republikeinse
antwioord onaanvaardbaar acht, zijn
ongetwijfeld van grote invloed op
de inhoud van deze rede géwleast.
Merkwaardig is in dit verband
zeker, dat de Indonesische radio-
omroep, in strijd met haar tra
ditie, de rede oipnieuWi heeft uit
gezonden in het Nederlands en in
het Engels. Sjahrir begon met te
erkennen, dat de Woordkeus van
de antwoordnota misschien wel zou
kunnen Worden verbeterd, hetgeen
een diplomatieke uitdrukking is voor
de bekentenis, dat de Wloordkeus
op zijn zachtst gezegd, niet geheel
gelukkig is gewieest.
Indien Sjahrir er in slaagt de
Republikeinen tot zijn zienswijze te
bekeren en op die nota te antwoor
den in de geest van zijn radiorede,
staat de deur voor verder overleg
Weer Wijd open.
den wordt afgeknabbeld. Daarnaast
heeft ootk een andere Oosterse
eigenschap zich gedemonstreerd,
ml., gebrek aan .organisatievermo
gen, met als gevolg ©en' chaos, die
honderdduizenden het leven heeft
gekost.
In dit licht gezien' nu, Wbrdt bet
bericht over de opheffing van het
gouverneurskantoor te Batavia (wan
.een tragische betekenis. Hiermede
m.l. Wordt het Nederlandse corps
van bestuurs-ambtenaren, een groep
die over de gehele Wereld achting
heeft verworven en thans alleen
in staat zou zijn orde op zaken te
stellen, gelikwideerd. Deze mensen
kenner tezamen iedere duim groind
van de Archipel, zijn volkomen op
de hoogte van de adat, spreken de
Indische talen en hebben een jaren
lange ervaring achter de rug. Zij
stonden borg voor de rechtzeker
heid der bevolking, waren bemidde
laars in alle netelige conflicten en
stonden hoger in aanzien dan vele
inheemse hoofden. Als er iets was
dat redding had kunnen brengen uit
deze grote nood, dan Was het dit
hestuurscorps geweest, dat nog im
mer bereid Was, de resterende le
vensjaren tot heil van de Indische
volken op te offeren. Het heeft niet
zo mogen ^ijn. Het besluit is ge
vallen. Nederland onthoudt aan
Inidië het beste wat wij kunnen
schenken. Om der wille van de
„vrijheid."
Voedsel de sleutel
tot Duitse wederopbouw
In een op een persconferentie af
gelegde verklaring, beschreef Ho
ward C. Petersen, Assistent Staats
secretaris van het Am. Departement
van Oorlog, Duitslainds voedselsitu
atie als „bedroevend" en zeide dat
de Brits-Amerikaanse poging om
een rantsoenpeil van 1550 caloriën
voor de gewone verbruiker vast
te stellen, niet met succes bekroond
Was geworden. Hij weet deze toe
stand aan vertraging in de ver
schepingen uit Amerika en het fa
len van de Dujiltsers om de gestelde
doelen vain hun. voedselprogramma
te bereikeh-
Petersen verklaarde dat het Van
het grootste blelahg te idsait ©en mini-
jnumrahteaen gehandhaafd Wloirdt,
opdat genoeg productie-activiteit
behouden blijft voor ©en voldoende
economisch herstel. Hij drong erop
aan .dat de Verenigde Staten bun
politiek er,op zouden richten om
voorrang te verlenen aan versche
pingen naar Duitsland.
D,e 'huidige plannen vereisen een
sterke bespoediging van de export-
verschepimgen, zeide Petersen. Voor
verscheping in Juni is meer dan
6.096.000 ton aan graanproducten
vastgesteld, .of meer dan het dub
bele van het kwantum voor Mei.
Hij liet echter een waarschuwende
stem horen dat het bereiken van
.een doel van zulk een omvang ge
paard zal gaan met vele moeilijk
heden ien onzekerheden.
„Het communisme heeft in de
Amerikaanse zone nog geen grote
omvang bereikt", verklaarde Pe
tersen, „doch wij kunnen nietjh o-
pen dat dlit zo zal blijven tenzij
de huidige voedselsituatie in ruime
mate verbeterd Wbrdt."
Ze hadden nog nooit
een trein gezien
Dertien Lappenkinderen uit Zwe
den ondergingen dezer dagen de
sensatie van hun leven. Deze kin
deren, die nog nooit in hun leven
een trein» een auto of zelfs een
motorboot hadden gezien, maakten
een schoolreisje naar Stockholm.
Eerst moesten ze vele uren met
paarden reizen voor ze de dichtst
bij1 Zijnde bus bereikten. Het Zweed
se stadje Lulea was een openbaring
voor hen. Met grote ogen volg
den de Lappenkinderen de weinige
auto's die door de straten reden
en bewonderden de hoge hulzen van
het stadje. In het pension, waar ze
de eerste nacht doorbrachten, voch
ten ze uren met eikaar om het
voorrecht het lich aan en uit te
mogen doen. Electrisch licht was
NEEM EN LEES 1
Bijbelgedeelten voor eiken dag.
22—28 Junt
Zondag 2 Petrus 1, vs. 12 21
Maandag 2. vs. 1—22
Dinsdag 3, vs. 1-7
Woensdag 3, vs. 8 18
Donderdag Handel. 9, vs. 1 9
Vrijdag 9. vs. 10-19a
Zaterdag 9» vs. 19b-30
SPREUK VAN DEN DAG
Wij zijn gedoemd fouten te ma
ken, maar laten het nieuwe zijn en
niet dezelfde oude.
WEERBERICHT
Verwachting tot de avond1 van
21 Juni: Meest matige Wind tussen
Zuid en West, aanvankelijk Zwaar
beWolkt, met enige regen, later bre
kende bewtoilking, iets lagere tem
peratuur dan gisteren.
21. Zon op 4.19, onder 21.04.
Maan op 6.52, onder 23.52.
22. Zon op 4.19, onder 21.04.
Maan op 18.20, onder
Eerste kwartier 25 Juni 13.25.
Hoogwater te Zierikzee
over de maand Juni
21. 5.07 v.nv 17.28 nm.
22. 5.58 van. 18.16 nm.
hun eer volkomen onbekend begrip.
Is een luchtreis voor velen reeds
een vreemde gewaarwording, men
kan zich voorstellen wat dit bete
kende voor de primitieve kinderen
toen ze in de vliegmachine van de
Zweedse Luchtvaart-Mij. A.B.A-
moesten stappen, die een dagelijkse
dienst tussen Lulea en Stockholm
onderhoudt. Nooit tevoren is een
vliegreis in zulke volmaakte stilte
gemaakt als deze zeis van Lulea
naar de Zweedse hoofdstad.
Toen de piloot ter ere van zijn
gasten laag over hun eigen huisjes
vloog, konden zij geen woord uit
brengen.
Politieke delinquenten
bij leger en vloot
Het lid der Tweede Kamer, de
heer B. J. Stokvis heeft aan de
ministers van oorlog, van marine,
van overzeese gebiedsdelen en van
justitie de volgende schriftelijke
vragen gesteld.
1. Is het juist, dat politieke de
linquenten ten aanzien van wiet
hetzij bij rechterlijke uitspraak, het
zij bij voorwaardelijke buitenvervol-
gingstelling vanwege de procureur-
fiscaal, werd bepaald, dat zij wer
den ontzet van het recht tot het
dienen bij de gewapende macht,
desondanks bij de zeemacht, de
landmacht en mede bij het K.N.I.L.
wordten ingelijfd?
2. Kan, indien de vraag sub 1
bevestigend wordt beantwoord wor
den medegedeeld, hoe deze ge
dragslijn in overeenstemming wordt
gebracht met de gemelde ontzet
tingen van recht als omschreven?
!3. Zijn bij de bevestigende be
antwoording van vraag 1 maatrege
len te verwachten» strekkende tot
onverwijlde beëindiging van deze
ongeoorloofde gang van zaken?
