ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
WAARIN OPGENOMEN DE ZIERIKZEESCHE COURANT 1797-1889
Economische lasten
27 Februari 1942
Slag in de Java-zee
DONDERDAG 27 FEBRUARI 1047
No. 15527 101e Jaargang
ABONNEMENT
Prijs per 3 maanden bij vooruitbetaling i.i
Zierikzee f 2.75, daar buiten f 3,—. Losse
nummers 1# ct. Versohijnt iederen werkdag
Adm'n.: Schuithaven B 94. Tel. 32. Giro 137G77
Redactie: Lange Nobe,straat A 171
Uitg.: N.V. Drukkerij v/h. Lakenman Ochtman
Lange Nobelstraat A 171, Zierikzee
ADVERTENTIËN
12 cent per m.m. Bij contract speciale
prijzen. Suocesjes maximum 15 m.m.
(4 regels) f 1,— per stuk.
Zij die oppervlakkig tegen, de eco
nomische moeilijkheden van Neier-
derland aankijken, zullen wellicht
verwonderd zich afvragen, waarom
het herstel van vele onderdeelen
van het economisch bestel „zoo
langzaam tot stand komt". Het is
voor een juist inzicht noodig, mid
dels cijfers aan den omvang van
de verwoesting en schade, door
den oorlog teweeggebracht, telkens
wter te herinneren. Inderdaad de
ergste verwoestingen bepaalden zich
tot enkele streken, maar wie deze
verwoestingen percentsgewijze over
het geheele land berekent, komt tot
ontstellende getalied.
Van alle huizen in Nederland
werd 12 pet. verwoest. Daarbij zijn
vanzelfsprekend nog niet gerekend
de panden die voor slijtage en,
noodzakelijk verzuim onderhoud,
eveneens onbruikbaar zijn gewor
den. Van de openbare gebouwen,
als stations, postkantoren, zieken
huizen, werden er 600 totaal ver
woest, 1200 zwaar beschadigd en
3000 Jichtbeschadigd. Voor win
kels zijn deze getallen respectie
velijk 16000, 6000 en 35000. Van de
bruggen met een overspanning van
meer dan 50 m. werden er 32 totaal
vernield, om van de schade in de
grootc havens nog maar niet te
6csreken.
In het topjaar 1934 werden per
jaar 54000 woningen gebouwd. Zou
den wij thans binnen 10 jaar tot
volledig herstel en de noodige uit
breiding willen komen, dan zouden
per jaar 70.000 woningen gebouwd
moeten worden. Een factor, die bui
tengewoon illustratief, onze kata-
strophaie verlezen aantoont, vormt
de slag, die onze koopvaardij kreeg
te incasseeren. Van de 2.8 millioen
bruto registerton, die wij voor den
oorlog bezaten, ging 1.5 millioen ton
verloren. Met Griekenland, Frank
rijk en Noorwegen ging ook voor
Nederland 50 pet. van de totale
tonnage naar den bodem van de
zee. Juist waar thans voor import
en export uitermate zware eischen
aam het zeevrachtverkeer worden
gesteld, is het duidelijk dat een
snelle aanvulling en een „groot-
scheepsche" uitbreiding onzer koop
vaardijvloot een der meest elemen
taire eischen voor den wederop
bouw vormt.
\X7"at het verlies van een millioen
bruto scheepstomnage beteekent
wordt nog duidelijker, wanneer
wordt opgemerkt, dat tegelijk pl.m.
17000 zeelieden van een behoorlijke
broodwinning worden verstoken.
Daarnaast vervallen nog de baten,
die uit scheepsreparatie en aanver
wante bedrijven voortkomen. De
slag die Nederland door het verlies
aan koopvaardijschepen moest ver
duren, is dus voor onze zeevarende
natie wel bijzonder zwaar.
Ten koste van veel of desnoods
alles wat tot veraangenaming van
hert leven dienstig kan zijn, zal ons
land daarom moeten trachten, de
koopvaardijvloot weer uit te Laten
dijen tot een dusdanige omvang,
dat onze plaats onder de zeevaren-
de landen blijvend met eere kan
warden genoemd. Dat is ons niet
•Heen door den druk van de om
standigheden opgelegd, dat is ook
eereplicht tegenover de 2000
zeelieden die in den strijd voor de
vrijheid het leven lieten.
Alleen de aanvoer naar Nederland
Is al meer dan de huidige seheeps-
tonnage kan verwerken. Dan blijft
nog over de export, troepenver
voer, enz.
Gelukkig probeert de regeering
op alle mogelijke manieren een
snelle aanwas van onze koopvaar
dijvloot te bevorderen. Dat hier
de prestigekwestie tevens een groo-
te rol speelt, zal wel door nie
mand ontkend worden. Naarmate
dit project verder gaat, zal er in
ons land ^verder een coördinatie
van het economisch herstel moeten
plaats Vinden. Landbouw, in en
uitvoer, financieele programma's, al
deze onderdeelen van het totaal
economisch herstel, moeten op el
kaar worden afgestemd. Daarbij
overdenkend dat tegelijk de pro
blemen der verhoogde productivi
teit, van de spanning tusschen ar-
bèid én kapitaal en der geleide of
vrije economie nog moet worden op
gelost, behoeft het niet te ver-/
wonderen, dat- het economisch her
stel van Nederland, slechts langs
wegen van uiterste geleidelijk
heid tot stand zal kunnen komen.
Bevin over Palestina
Een verwijt aan Truman
„Er zou nog wel -een kans zijd
op een vergelijk in Palestina, bui
ten de UNO om, als Jaden en Ara
bieren van hun zuiver persoonlijk
standpunt zouden willen afwijken".
Dit verklaarde minister Bevin in
het Britscèe Lagerhuis bij de be
spreking over de Palestijhsöhe
kwestie. Bevin verweet Truman,
dat deze de onderhandelingen o,ver
een vreedzame oplossing van het
geschil heeft doen mislukken, toen
deze tijdens de jongste verkiezings
campagne in Amerika de onmiddel
lijke toelating van 100.000 Joden iin
Palestina heeft geëischt. Deze ge
forceerde aandrang van Amerika
heeft tot gevolg gehad dat er in
't geheel geen besluiten werden ge
nomen.
De laatste 25 jaar hebben vol
gens Bevin bewezen, dat het toe
laten van duizenden immigranten
in Palestina conflicten en ongere
geldheden met zich brengt. Bevin
ziet geen andere mogelijkheid,dan
de zaak als volgt te stellende V.N.
moeten van drip mogelijkheden één
kiezen: zal de eisch van de Joden
worden ingewilligd, dat Palestina
een Joodsche staat moet worden,
of de eisch van de Arabieren, dat
het een Arabische staat moet wor
den, of zullen de belangen van bei
de gemeenschappen zoo zorgvul
dig mogelijk rn evenwicht gebracht
en beschermd worden in een Pa-
lestijnschen staat?
De situatie op Sumatra
geeft nog reden
tot bezorgdheid
tDr. J. J. van de Velde, regoe-
ringsadviseur voor politieke zaken
op Sumatra, heeft verklaard, dat
ook na het bevel tot staken van
het vuren de situatie niet zander
bezorgdheid kan worden beoor
deeld. Hoewel de militaire situatie
de laatste dagen aanmerkelijk is
verbeterd, blijkt meer en meer, dat
de strekking van .staakt het vu
ren" onvoldoende in den geest
van Linggadjati is begrepen,
waardoor de bedoeling, het schep
pen van rust en veiligheid en zui
vering van de atmfsfeer, dreigt te
mislukken.
De Indonesische bewoners in het
beveiligde gebied te M e d a n wor
den door rondsluipende republi
keinen zoozeer Verontrust, dat ve
len thans evaeueeren naar het bin
nenland. De waterleiding van Me-
dan is nog niet hersteld, waar
door mede 90.000 Indonesiërs ge
dupeerd zijn. De isolementspolitick
van Republikeinsche zijde leidt tot
voedseltekorten voor de Indonesiërs
te Padang. Het contact met offici-
eele republikeinsche autoriteiten is
nog zeer .gebrekkig.
Dr. van de Velde legde er den
nadruk op, dat de eerste n o o d-
(zaak is, dat de uitvoering ,vi0n
'■et. bestand' van Indonesische zij
de wordt opgevat in den geest,
waarin deze is bedoeld, n.I. het
leggen van een grondslag voor het
scheppen van goodwill en weder-
zijdseh vertrouwen, waardoor de
eenige sfeer geschapen wordt om
'werkelijk „tot zaken te komen",.
SPREUK VAN DEN DAG
Het oog van den menseh is een
venster door hetwelk men de ge
dachten ziet die gaan naar en ko
men uit het hoofd.
WEERBERICHT
Verwachting,tot den avond van
27 Februari: Matige, aan de kust
tijdelijk krachtige wind tusscnen
Zuid en Zuidoost- In den nacht en
vroegen ochtend meest matige vorst
en plaatselijk nevel of mist; over
dag lichte vorst tot temperatuur
om het vriespunt; tijdelijk toena
mende bewolking doch vrijwel ner
gens sneeuw.
27. Zon op 6.53, onder 17.34.
Maan op 9.29, onder 0.14.
Hoogwater te Zierlbzee
27. 7.10 v.m. 19.40 m
Hoogwater te Bruinisse 15 min.
later dan te Zierikzee. Laagwater
Zierikzee 5.50 uur na hoogwater.
Het proces tegen Paul Baudoin,
die na den val var Frankrijk aan
het hoofd van het ministerie vanl
buiter.Iandsche zaken van Vichy
stond, is te Versailles begonnen.
Vandaag is het vijf jaar geleden,
dat een der roemrijkste bladzijden
in. het boek van de Nederlandsehe
krijgsgeschiedenis werd geschreven
in de Java-zee, waar Doorman en
de zijnen zonder aarzeling den strijd
met een overmachtigen vijand aan
bonden. Door deze inzet van de
Nederlandsehe marine werd het
mogelijk tijd te winnen voor de
geallli'eerdèn, kostbare tijd, die goed
werd benut.
Het leek of niets den Japanschen
opmarsoh in den Pacific kon stui
ten. De Amerikaansche vloot was
op de reede van Pearl Harbour
roemloos ten onder gegaan, terwijl
ook de zware Engelsche slagschep
pen „Repulse" en „Prinoe of Wa
les" verloren gingen. Daarom kwam
het leeuwenaandeel in den strijd
te rusten op de schouders van de
Nederlandsehe vloot- Door jaren
van onverantwoorde ontwapenings-
propaganda en anti-vlootwetacties
niet groot weliswaar, maar bemand
met marine-menschen van den ouden
stempel, die den hopeloozen strijd
niet vreesden.
Een Nederlander aan het hoofd
Het was een Nederlander, n.I.
vice-admiraal C. E. L. Hel f r ich,
die het bevel voerde over de ge
heele geallieerde scheepsmacht. Op
hem rustte de onuitvoerbare taak
de Japansche invasievloten te kee-
ren. Dit eskader streed met leeu
wenmoed, doch moest een zware,i
tol betalen. De „Kortenaer" en de
Britsche jager „Electra" werden ge
torpedeerd. De „Jupiter" explo
deerde en de „Exeter" werd Zwaar
beschadigd. Kort daarna werden
de Nederlandsehe kruisers „Java"
en „De Ruijter" door torpedo's ge
troffen. Verslagen luisterde ons
volk in knechtschap, naar het ver
pletterende nieuws dat ons via d»
B.B.C. bereikte. De strijd eiseht»
talrijke slachtoffers, de Japansche
krijgsgevangenschap deed hun aan
tal nog stijgen.
De ondergang van de
De Rnyter" en de „/ara"
Al dadelijk kreeg de „De Ruijter"
een „hoefijzer" van vliegtuigbom
men te verwerken. Er was immer»
geen luchtmacht, die de Japamscb»
escadrilles effectief kon bestrijden.
Door deze bommenregen op 25
Febr. werd het schip stuurloos. Het
defect was verholpen toen het
schip op 26 Febr. de Java-zee bin
nenvoer. Java moest tegen eiken
prijs worden verdedigd. In des
morgen van den 27sten Februari
kregen de Jappen de kruisers an
dermaal in de gaten. Naast Ame
rikaansche en Engelsche schepen
werd ook de „De Ruijter" zwaar
getroffèn door de Japansche gra
naten, die op een afstand van 28
k.m. werden afgeschoten. Met een
zware overmacht kwamen de Jap
pen opzetten. De kruisers en tor
pedojagers schoten slecht, maar d»
duikoooten deden het beter. De»
nachts ging het gevecht door. Te
gen middernacht, toen de Neder
landsehe schepen in gevecht waren
met twee Japansche kruisers, di»
afzwenkten, weerklonken zware ex
plosies. Bijna op hetzelfde oogen-
blik werden de „Java" en de „D»
Ruijter" door torpedo's getroffen.
De „Java" zonk onmiddellijk. D»
bemanning van de „De Ruijter" ver
liet het schip, dat op het achter
dek heftig brandde, ordelijk en
even later zonk ook dit symbool
van Nederlandsch heldendom lang
zaam in de golven van de tropen-
zee.
I
