ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE
Maandag
7 Juni '43
TeI«foos no. 32
Kroctonr-Admüilit«ta^(Ad7orUnüoohsf) waarin opgenomen de Zierikzeesche Courant van 1797-1889 Hcofdrodaotonr K 2820
1 I TTÏImAMA tff TT A Tl «AM M V J aÜ M, J, KOSTEN, Nanhulcstraat, Zlerikz» Giro no. 137677
99»te Jaarg.
No. 15258
Uitgave N.V. „De Zierikzeesche Nieuwsbode"
ImjiUJIHIi—.mu ll. III i »i .......inw
BBazMiiMBUJUoui i ia w in iiannai iaWi»iiaiwawM—tm
TOESPRAAK VAN DEN PAUS
Waarschuwing tegen luchtoorlog
De Paus heeft hij een ontvangst van
de kardinalen der curie, die hem op zijn
naamdag hun gelukwenschen kwamen
aanbieden, een rede gehouden, waarin
hij o.m. zeide, dat ook in dit jaar zijn
naamdag valt in een tijd, die de ge-/
heele wereld met zorg en angst vervult.
Met groote zorg, zoo zeide hij, slaat de
kerk de verlenging van den oorlog gade.
De Paus verklaarde zich tot taak te
hebben gesteld, de menschen te herin
neren aan hel pad van waarheid ten red
ding. Daarbij heeft hij voor alle volken
slechts gedachten van vrede en niet van
ergernis.
Nadat de Paus gewag had gemaakt
van hetgeen hij had gedaan voor de
kleine staten, die door hun geografische
of geo-pol-tieke positie in het conflict
tusschen de groote mogendheden waren
verwikkeld, sprak hij over „den onver,-
biddelijken wedloop tusschen actie en
represaille" in den luchtoorlog. Hij leg
de er den nadruk op, dat hij sedert dien
aanvang alles heeft gedaan om de oor
logvoerenden te bewegen tot eerbiedi
ging van de wetten der mensdhelijkheld
in den luchtoorlog. Ten bate van allen
acht hij zich verplicht nogmaals daaraan
te herinneren.
,.Het is", zoo zeide hij, „niet overbo
dig de cultuurwereld er waarschuwend
op te wijzen, dat zij zich langs een
afgrond van nameloos ongeluk beweegt".
De Paus besloot zijn rede met denwensch
„dat uit de ruïnis van den haat een
nieuwe wereld moge verrijzen, waarin
alle naties als zusters elkander erken
nen en eendrachtigvoorwaarts gaan op
den weg van het goede". (DNB)
De arbeid in den strijd
voor Europa
Bede commissaris-generaal Schmidt
Op een bijeenkomst van het Neder-
landsche en Duitsche Arbeidsfront te
Utrecht gehouden, heeft, na de reeds
gemelde rede van den Arbeidsfrontleider
H. J. Woudenberg, ook comm.-generaal
Schmidt het woord gevoerd.
De2e herinnerde er aan, dat wij een
jaar geleden den stichtingsdag van het
Nederlandsche Arbeidsfront konden vie
ren. Als nationaal-socfólisten zijn wij in
dit land gekomen, aldus zeide hij, en op
grond van de verantwoordelijkheid heb
ben wij getracht, ook hier in Nederland,
een nieuwe arbeidsgemeenschap op" soci
alen en nationalen grondslag tot stand
te brengen.
Thans in den strijd, moeten wij het
gebied, dat door onze voorvaderen be
bouwd en gevormd is, of er nu dorpen,
steden, boerderijen of fabrieken op staan,
verdedigen tegen de horden van het Oos
ten en de gangsters van het Westen.
Zoo staat gij als socialen voorman
met uw Betreibsführer schouder aan
schouder. Gij draagt de verantwoordelijk
heid ook voor den komenden tijd, Zop
groeit de groote Germaansche lotsge-
meenschap. Zoo staan thans reeds in de
Duitsche bedrijven Duitsche, Nederland
sche, Noorsche, Deensche-.en Vlaamsche
arbeidskameraden.
Nederlanders en Duitschers kunnen op
hun gemeenschappelijke verrichtingen
trotsch zijn.
Als in dezen gr ooien lotsstrijd de
Duitsche arbeidskameraad het geweer
grijpt, is het rechtvaardig en billijk, dat
zijn Nederlandsche 'kameraad den hamer
ter hand neemt en de vrijgekomen plaats
van den arbeid inneemt.
Men kan daarom bij den arbeidsinzet
niet van een deportatie spreken, maar
het gaat hier om een oorlogsnoodzaak,
die geworden is uit de Europeesche lots-
gemeenschap. De eene neemt het geweer,
de ^ndere den' hamer ter hand. Zoo
pntstaat uit den arbeidsinzet een groote
prestatie- en lotsgemeensc-hap.
Zoo zal het Nederlandsche volk moeten 1
begrijpen, dat het met het Duitsche volk
lotsvèrbonden is. Duitschland voert den
corlog» opdat jodendom en kapitalisme i
vernietigd en verpletterd wordën-
Arbeid voor Duitsche instanties
Verbetering van loenen en
arbeidsvoorwaarden
Het NAF meldt:
Met ingang van 1 Juni treedt een
nieuwe regeling van lo,on- en arbeids
voorwaarden in werking voor werkers
in dienst van bouwondernemingen, wel
ke werkzaam 'zijn ten behoeve van de
Duitsche weermacht en het Duitsche bur
gerlijke bestuur hier te lande.
De nieuwe regeling beteekent voor de
belanghebbenden een aanmerkelijke ver
betering. De verbeteringen, welke t'hans
verkregen zijn, omvatten o.a. een her
ziening van de loonen voor de in Zee
land werkende arbeiders, door het bren
gen van deze provinciën van de vierde
naar de derde Ionnklasse. Hiermee zijn
de bezwaren opgeheven, welke velen, uit
hoogere loongebieden afkomstig, ten aan
zien van het loon in Zeeland oudera
vonden. Vakkundige grondwerkers, zijn in
de nieuwe regeling geplaatst in de 2e
toongroep, waadroor hun werk thans als
die van „geoefende" werkers wordt ge
waardeerd. Als belangrijke sociale be
paling geldt dat alle ondernemers ver
plicht zijn aan de arbeiders wekelijks
bij het loon een vacantiebon te verstrek
ken. Voor de jeugdige arbeiders wordt
door de nieuwe regeling bereikt, dat de
loonen, welke een bepaald percentage
bedragen van die der volslagen arbei
ders, do,or een verhooging van dat per
centage die loonen dichter naderen, ter
wijl het volle loon thans reeds op' 23-
jarigen leeftijd (voorheen 25-jarigen leef
tijd) zal zijn bereikt.'
Er is een nieuwe ver lieslijs t van de
Amerikaansehé legerstrijdkradhten gepu
bliceerd-. Daarin worden de totale ver-
liezen sedert het uitbreken van den oor
log gesteld op 86.852; hiervan zijn 60.419
mannen der landstrijdkrachten en 26.433
mannen der marinestrijdkrachten.
Churchill is, naar de Engelsehe berich
tendienst meldt naar Engeland1 terugge
keerd. Verder wordt meegedeeld dat
Churchill van Gibraltar uit een bezoek'
heeft gebracht aan den Amerikaanschen
generaal Eisenhower te Algiers en Gi-
raud en de Gaulle heeft bezocht.
WLASSOV'S PLANNEN
Manifest aan de volken
van de Sovjet-Unie
Een diplomatieke correspondent van het
Internationale Informatiebureau publiceert
bijzonderheden over de ideeën en den
strijd van Wlassov. Hij schrijft; bekrom
pen of kwaadwillige critici mogen trjoost
putten uit hun bewering dat Wlasso-vs
„bekeering" te plotseling is gekomen om!
overtuigend te zijn hoe deze voor
malige boerenzoon uit het gouvernement
Nisjni Nowgorod en latere corpscbm-
mandant, die in Juli 1942 in Duitsche
gevangenschap raakte, van een partijlid
tot een vijand van het bolsjewisme ge
worden is, heeft hij zelf in een ,open
brief' uiteengezet, die op groote schaal
in het bezette gebied in het Oosten en
daarbuiten is verspreid.
Hij zegt daarin: „In dezen tijd, nu ik
mij door de .omsingeling van den tegen
stander heb heen gevochten en bijna een
maand lang mij in bossc'hen en moeras
sen verborgen heb gehouden, rijst voor
mij in al haar grootte de vraag: moet
het bloed van het Russische volk nog
langer vergoten en deze oorlog in het
belang van het Russische volk voortgezet
worden? Waarvoor vecht het Russische
volk? Ik kwam tot het heldere inzicht,
dat het Russische volk door het bolsje
wisme in dezen oorlog is gedreven voor
de belangen van vreemde mogendheden,
/van de Anglo-Amerikaansche kapitalisten.
Engeland is steeds een vijand van het
Russische volk geweest, het heeft er
altijd naar gestreefd ons land te ver
zwakken en afbreuk te doen. Maar in den
dienst van Anglo-Amerikaansche belan
gen zag Stalin de mogelijkheid voor de
verwezenlijking van zijn plannen voor
de wereldheerschappij, daarvoor ketende
hij het lot van het Russische volk aan
dat van Engeland. Hij stortte het Rus
sische volk in den oorlog en bracht bet
in namelooze ellende, want de ellende
van dezen oorlog is het toppunt van het
ongeluk, dat de volken van ons land
25 jaar lang onder bolsjewistische heer
schappij hebben doorgemaakt".
In dit besef heeft luitenant-generaal
Wlassov den weg tot samenwerking met
Duitschland gevonden, die thans heeft ge
leid tot de vorming* van een „bevrij
dingsleger", waarin alle Russische ele
menten samenkomen, die in den gemeen-
schappeiijken strijd tegen het bolsjewis
me ook de mogelijkheid voor een nieuwe
Russische "toekomst zien.
Luitenant-generaal Wlassov, die intus-
schen vele reizen heeft gemaakt naar
het bevrijde 'gebied in het Oosten en
naar bet front, waarbij hij ook in de
streek van Smolensk is geweest, heeft
zijn opvattingen neergelegd iii een spe
ciaal manifest aan de volken der Sow-
jet-Unie, waarin hij zegt:
„Het Russische volk is door de bondge-
nooten van Stalin aan de Anglo-Ameri
kaansche kapitalisten verraden. Deze plu
tocraten willen niet alleen hun eigen huid
redden door millioenen Russische men
schen op te offeren, neen, met steun van
het bolsjewisme strekken zij thans de
handen ook uit naar de rijkdommen van
ons vaderland en zij hebben met Stalin
geheime overeenkomsten gesloten- Duitsch
land daarentegen strijdt niet tegen het
Russische volk, maar slechts tegen het
bolsjewisme. Het nationale Duitschland
van Adolf Hitler heeft zich de nieuwe
ordening van Europa zonder bolsjewisten
en kapitalisten toit taak gesteld en in dit
nieuwe Europa zal ieder volk de plaats
krijgen welke het toekomt. De plaats van
het Russische volk in de Europeesche*
volkengemeenschap zal afhangen van de
mate van medewerking aan den strijd
tegen het bolsjewisme. Talrijke formaties
van het Russische bevrijdingsleger zijn
reeds met suöces in actie gekomen in
het achterland of aan het front".
WATERSCHAP „SCHOUWEN"
Woensdagmiddag vergaderde het wa
terschapsbestuur van Schouwen onder
voorzitterschap! van den heer S. J. Gast.
Afwezig de heeren van Gittens, Gerrit
sen en van Putte. Na opening der ver
gadering werd het nieuw gekozen hoofd
ingeland, de heer J. der Weduwen, be-
eedigd en geïnstalleerd. De voorzitter
herdacht het overlijden van 'hoofdinge
land de Vrieze, die van 1933 zitting in
deze vergadering had en wien ide be
langen van*het waterschap ter harte gin
gen. Het salaris van den 'heer J. Rotte
werd met f 200 verhoogd en art. 3 a
van de verordening regelende de sala
rissen in verband daarmede gewijzigd.
Aan het personeel, genoemd in de ver
ordening op' de jaarwedden, werd ïeen
duurtetoeslag van f 250 verleend, ingaan
de 1 Jan. f943, welke toeslag Zoolang
de huidige toestand duurt zal worden
gehandhaafd. Bij de discussie kwam nog
het waterpassen, dat door den' Cultuur-
Teehnischen Dienst zal geschieden ter
sprake, waarvoor f1500 op de b'egroor1
ting is uitgetrokken. De waterbouwkun
dige ambtenaren zijn voor dit werk ter
beschikking gesteld, welke zullen water
passen onder leiding van een technicus
van den C.T.D.
De voorziening van den vooroever van
den Sdhalkwijknol, bij de Kloosternol
(Scharendijke) vormde de hoofdschotel
van deze vergadering. Deingenieur gaf,
'bij de kaart een technische uiteenzetting'
van den toestand ter plaatse, waar ver
diepingen voorkomen van 9, 8, 7 en 6
M. Drie stukken zullen daar moeten, wor
den gezonken, totaal groot 12840 M2„
waarvoor 8988 ton stortsteen benoodigd
is. Het heele werk wordt geraamd op
pl.m. f 120-000?
De heer Panny maakte de opmerking
dat misschien veel voorkomen had kun
nen worden, wanneer er eerder gepeild
was. De voorzitter antwoordde, dat men
wel wist, dat de vooroever ter plaatse
niet vooruitging, maar er mocht niet ge
peild worden. Thans is overal gepeild,
behalve vo.ór den Langendijk. Het werk
dient te worden uitgevoerd en kan voor
loop ig gefinancierd worden uit de be
grooting. In de Sept.- of Dee.-vergade-
ring i7-\al een voorstel komen om voor
bedoeld werk een leening aan te gaan.
Het bestuursvoorstel werd daarop zon
der stemming aangenomen.
Bij de rondvraag vestigde de heer van
den Bout de aandacht op het instand'i
houden der Schouwsche paling. Hij gaf
het bestuur in overweging zich hierover
in verbinding te stellen met de Ned.
Heidemaatschappij. De ingenieur deelde
mede, dat een tweetal pachters zelf de
kwestie reeds ter hand hadden genomen,
teneinde de palingstand hier weer op
peil te brengen. Hierop volgde sluiting.
Koloaaadl Duitich apoorweggeachut be-
veiligt Europa. Munitie voor een der
itukken wordt overgenomen.
\P.K MUller DVjR Pax
Belangrijk voor de in Mei,
Juni, Juli en Aug. geboren
mannen van dert jaarg. 1920
^.Morgen (Dinsdag 8 Juni 1943)
moeten zich alle in de maanden'
Mei, Juni. Juli en Augustjus van
het jaar '1920 geboren mannen
overeenkomstig den in dit blad
gepublieeerden oproep op het be
voegde arbeidsbureau, resp. het
bevoegde 'bijkantoor van 9—12 en
van 14—16 uur, persoonlijk aanmel
den, waarbij 'zij het ingevulde aan
meldingsformulier en de andere
identiteitspapieren en gegevens
moeten medebrengen-
De distributiestamkaart moet mee
gebracht worden. De werkgevers
zijn verplicht de tot aanmelding
verplichte personen gedurende den
tijd die Zij hiervoor noodig hebben,
van werk vrij te stellen en het
salaris, resp. loon door te betalen.
Aanmeldingspliehtigen en werKge*
gers maken zich strafbaar wanneer
zij handelen in strijd met de bepa
lingen- der verordening of trachten
deze te ontduiken".
VERSCHILLENDE BERK3HTEN
Nieuwe burgemeesters
Het Rijkscommissariaat deelt mede:
De commissaris-generaal voor bestuur
en justie heeft benoemd: mr. K. J. D. J»
Folkerts, Den Haag, tot burgemeester van
Arkel en Kedichem; den heer F. H. Th-
Wetjens te Venlo tot burgemeester vah
Baexem; den heer J.'Franssen te Obbicht
tot burgemeester van Merkelbeek; den
heer W. M. Tonnon te Utrecht tot bur
gemeester van Driebergen-Rijseniburg, en
iden heer M. Broere te Enkhuizen, tot
burgemeester van Enkbuizen.
Onder boomstam gedood
Bij ide houtzagerij van den heer J.
Meijer te Heemse bijl Hardenberg wenden
boomstammen van den wagen bespannen
met een paard afgeladen. Plotseling sloeg
het paard op hol, hetgeen tot gevolg had,
dat een zware stam van den wagen
gleed en neerkwam' op het hoofd van,
den 30-jarigen gehuwden zoon van d:en
eigenaar van de houtzagerij', den heer
H. Meijer, die op slag werd gedood.
Do onbekende winnaar
Dat men zich doorgaans niet bewust
is van zijn geluk, blijkt uit hetgeen zich
dezer dagen voordeed te Amersfoort.
Daar deed een inwoonster tijdens de
schoonmaak van de huiskamer plotseling
de verrassende ontdekking, dat haar man
sedert weken reeds zonder het te weten
eigenaar was van den hoofdprijs van
f 10.000, die bij de laatste premietrekking
van de Winterhulploterij 1942 was uit
geloot. Hoewel in het bezit van de trek-
kingslijist, hadden man noch vrouw de
moeite genomen, de uitgelote nummers
eens met de bewaarde loten te vergelij
ken, tot het oojgenblik waarop de vrouw
op het punt stond een en ander op te
ruimen. Dat haar verbazing groot was,
laat zich begrijpen.
4 3-2-1-0-0
Luister niet naar de praatjes van hen
die beweren dat het bolsjewisme zoo.
erg niet is. Zij misleiden u of ze weten
niet beter."Vraag eens aan de mannen
van het legioen Nederland hoe de Sowjet-
republiek er uit ziet en wat voor toe
standen da,ar heerschen. Hoe diep ge
zonken de bevolking is, aan wiat voor
ellende deze mensehen reeds jarenlang
bloot staan. Een kleine kliek duivelsohe
1 onmensbhen, ontstaan uit de poelen van
het ongelukkige Russische rijk, buiten de
algemeen© verwarring uit en dienen nu
onder het mom van wereldrevolutie
slechts hun eigen vuige doeleinden. Ne
derland, ontwaak. Gij kunt u niet ver
lagen tot* het barbarendom, nihilisme,
atheïsme en anarchie. Meldt u aan en
zet u in tegen het communisme. Stort
teven op giro 432100 verzorgingsfonds
van het vrijwilïigers-iegioen Nederland.
Duizend flesschon drank gestolen
In den nacht van Woensdag op Don
derdag hebben inbrekers uit een pakhuis
aan de Oude Haven te Hilversum ten
nadèeie van hotel Gooiland 50 kisten,
inhoudende ruim 1000 flessohen genever,
wijn, cognac, likeur en andere alcohol
houdende dranken gestolen. De buit is
blijkbaar per vrachtauto vervoerd, welke,
vermoedelijk in den nacht twee ritten
heeft moeten maken om alles te kunnen
wegsleepen. De waarde van het gestolene
bedraagt f 10.OÖ0.
De Franscbe regeering heeft medege
deeld, dat de Fransche vloot in Alexan-
drië gezwicht is voor den Engelsch-Ame-
kaanschen druk. De manschappen hebben
volgens een telegram uit Engelsehe bron
hun. aansluiting bekend gemaakt.
Een formatie Duitsche gevechtsvliegtui
gen heeft, naar het D.N.B. verneemt, op
30 Mei aan de Zuidkust van Engeland
gelegen haven Torguay aangevallen. Er
werden treffers geplaatst in de stad en
in de haven en hevige branden waarge
nomen. Bovendien werden stellingen der
luc'htdoelartillerie met de aan boord
zijnde wapenen aangevallen. Vier vlieg
tuigen zijn .van dezen aanval niet terug
gekeerd.
WANNBEB VEBDUISTEEEH t
Heden verduisteren van 22 uur
tot 5 uur 15.
De maan gaat onder om 2 unr 3
en komt op 12 nur 33.
Eerste kwartier Vrpdag 11 Juni.
Volle maan Vrijdag 18 Juni.
Laatste kwartier Donderdag 24 Juni
Nieuwe maan Vrydag 2 Juli.
KERKNIEUWS
Geref. Kerk.
Dr. J. vail Lonkhuyzen f
Hier te lande is, naar de „Standaard"
meldt, bericht ontvangen, dat Dr. J. van
Lonkhuijzen, em. pred. van de "Geref,
Kerk van Z i e r i k z e e, in den ouderdom
van 69 jaar te Grand Rapids is over
leden. Dr. v, Lonkhuijzen werd in 1899
predikant bij de Geref. Kerk van Wilnls,
vanwaar hij in 1902 naar Aarlanderveen
vertrok. Daarop werd 'hij gedelegeerd
in de Holl. kerken van Argentinië. In
1908 keerde hij in ons vaderland terug
en in 1909 werd hij predikant te Rijswijk
(Z.H.) In 1911 werd hij beroepen, te
Grand R^pids, welke standplaats hij -in
1918 met Chicago verwisselde. In 1928
kwam hij in Nederland terug en werd
18 Nov. 1928 predikant te Zierikzee. Deze
kerk heeft hij gediend tot aan zijn eme
ritaat in 1939.
ONDERWIJS
Johanna Westerman f
In den ouderdom van 76 jaar is over
leden mejuffrouw Johanna Westerman,
oud-lid van ide Tweede Kamer, een zeer
bekende figuur in de vrouwenbeweging
en in onderwijskringen.
'Van 1921 tot 1933 heeft zij voor de
liberale staatspartij deel uitgemaakt van
de Tweede Kamer, waar in het' bijzonder
onderwijskwesties haar belangstelling
hadden. Van haar verdere functies noe
men wij ihet bestuurslidmaatschap en
voorzitterschap van de vrouwengroep van
de liberale staatspartij.
RADIONIEUWS
De voordraclitcnrsiis van den Omroep
De voordrachtcursus „Jeugd idiraagt
voor", die onder leiding van Adriaan
van Hees door den Nederlandschen om
roep was georganiseerd, is een succes
geworden'.
Vier en twintig meisjes en jongen/9
tusschen 14 en 21 jaar waren uitverkoren
oon aan de wedstrijden ito' de studio op
Hemelvaartsdag deel te nemen. Zij wa
ren voortgekomen uit de ruim 3750 jon
gelui die den cursus hadden gevolgd en
zij- mochten de besten worden genoemd
van de 386, die waren toegelaten tot
de zestien gewestelijke voorwedstrijden,
die in twaalf plaatsen in alle deeleix
van ons land zijn gehouden.
De vier 'en twintig deelnemers, die o
twee dagen de gasten van den Neder-
i andschen omroep waren, zaten des
avonds aan een maaltijd aan, waarbijl
de prijzen werden uitgereikt.
ALIe krachten van Japan moeten ge
concentreerd worden op de productie
van oorlogsmateriaal, levensmiddelen en
den aanleg van- tramsportwegen, zoo
heeft minister-president Tojo verklaard.
Gezien den ernst van den huldigen toe
stand is het ook noodzakelijk, naar Tojo
verklaarde, alle niet rechtstreeks (niet den
oorlog in verband staande betoogingen
en maatregelen zoo veel mogelijk ach
terwege te laten. i
Generaal Ezio Rosi', tot dusver chef
.van den generalen staf van het Italiiaen-
sche leger iis van zijn ppst ontheven en
benoemd tot bevelhebber van een leger
groep. Tot Chef van den generalen staf
van het leger is generaal Mario Roata,
benoemd. Voorts is legergeneraal I Alfredo
Guzzeni' op 30 Mei benoemd tot bevel
hebber van een legergroep.
Een overzicht van
de lammeren-
markt, welke des
Maandaga te Gro
ningen wordt ge
houden.
(C.NF. Folkera
Pax a)