ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE
Uit Stad en Provincie
Maandag
22 Maart'43
BtaMtwAaatahMnr (AdwrtontUehof) waarin opgenomen de Zierikzeesche Courant van 1797-1889 HoofdredaoUur
Telefoon no. 33 A. J. DE LOOSE, Eienkzee 2ierik26flache Nioaw6bode„ M J. KOSTEN,
E 2630
llanhuieetmt, Zierikzoo
99ete Jaarg.
No. 15195
Giro no. 137677
Hel Ziekenhuis „Schouwen-Duiveland"
Dr. J. L. C. Wort man schrijft ons:
Het ziekenhuis te Noordgouwe heeft
als iedere stichting zijn geschiedenis, die
vaak in een ver verleden teruggrijpt.
Nooit zou het ziekenhuis tot stand zijn
gekomen, als niet in de tvCeede helft
der vorige eeuw de geneeskunde lang
zamerhand van een zuivere ervaringswe
tenschap tot een technische was gewor
den. Deze nieuwe wetenschap, gegrond
vest op veranderde zienswijzen over
ziekten en hun bestrijding, luidde een
nieuw tijdperk in, dat door de verdwij
ning der pLattelandsgeneesheeren en ide
komst op het platteland wan aan de
Universiteit gevormde artsen gekenmerkt
was. Op Schouwen vestigden zich de
eerste artsen m het begin van de 90er
jaren der vorige eeuw. Hun technische
kennis over het geheele gebied der ge
neeskunde moest er toe leiden, dat naar
middelen werd uitgezien die kennis in
vollediigen omvang te kunnen toepassen.
Dat was alleen in een goed ingericht
ziekenhuis mogelijk.
Tengevolge van deze ontwikkeling der
geneeskunde zien wij in het begin dezer
eeuw het ziekenhuis te Noordgouwe ont
slaan, voorafgegaan en gevolgd door vele
andere ziekenhuizen in stad en land. Nu
had Noordgouwe op ziekenhuisgebied niet
zulk een vooraanstaande plaats ingeno
men, wanneer niet op Schuddebeurs de
beide dames E. en J. van ider Lecq
hadiden gewoond, die een belangrijke
som gelds voor de stichting beschikbaar
stelden. Spoedig daarna werd ook van
andere zijde, na een kruistocht door
schrijver dezes, jhr. van Citters, Burge
meester en E. L. Nauta, Predikant te
Noordgouwe over het eiland onderno
men, belangrijke steun toegezegd. De ar
chitect W. Bruijnzeel, met zijn familie
te Schuddebeurs verblijf houdend, boodi
zijn belanglooze medewerking aan voor
ontwerp en bouw der inrichting.
Slechts enkele maanden verliepen, toen
reeds de eerste steen gelegd kon worden
waarbij 'vele autoriteiten van wijd en
zijd tegenwoordig waren. Na een voor-
spoedigen bouw werd in begin 1903 het
ziekenhuis in gebruik genomen, destijds
het eerste plattelandsziekenhuis in Ne
derland, dat aan alle technisch hygiëni-
sche eischen van .den toenmaligen tijd
beantwoordde (zie voor die beschrijving:
Tijdschrift v. Sociale Hygiëne 1903, mo. 3.
De openingsplechtigheid had plaats in
de kerk te Noordgouwe, waar namens de
Regeering de Hoofdinspecteur ider Volks- 4
gezondheid tegenwoordig was, die in
warme bewoordingen den dank der Re
geering uitsprak voor de totstandkoming
eener inrichting, welke aan de volksge
zondheid zoozeer ten goede zou komen.
Nadat het Ziekenhuis meer dan:40 jaren
zijn diensten aan de mensehheid bewe-
zen heeft, zal het nu plaats maken voor
een nieuwe schepping, welke op haar
beurt tot geschiedenis zal worden. Wij
willen evenwel hopen, dat alvorens de
geschiedenis zich herhalen zal, aan het
nieuwe ziekenhuis een zegenrijke toe-
komst ten deel moge vallen.
Geldigheidsduur boterbon verlengd j
tot en met 4 April 1943
Zooals bekend, geeft tot en met 23
Maart 1943 bon „Boter 09" recht op'
het koopen van boter of margarine. Ech
ter zullen niet alle verbruikers reeds
vóór 23 Maart hieróp boter kunnen ver
krijgen. Het kan dus voorkomen, dat men
met het koopen daarvan tot na 23 Maart
zal moeten wachten. In verband hier
mede is de geldigheiidsdfuur van bon
„Boter 09" verlengd tot en met 4 April
1943. Verbruikers, die niet wenschen te
wachten tot boter beschikbaar is, kun
nen bon „09" vóór 23 Maart gebruiken
voor het koopen van margarine.
Het nieuwe vleeschrautEoen
In verbamd met de verlaging van het
vleeschrantsoen tot 125 gram per week,
zijn de vleeschbonnen voortaan twee
weken geldig. Gedurende twee weken
heeft imen dus de beschikking over twee j
A-bonnen, ,welke thans wederom elk recht
geven op 100 gram vleesch of een rant
soen vleeschwaren, benevens twee B-
bonnen, welke wederom elk recht geven
op 25 gram vleesch of een kwart rant
soen vleeschwaren. In totaal kan men
dus beschikken over 250 gram vleesch
of 21/2 rantsoen vleeschwaren per twee
weken.I
Van 21 Maart tot en met 3 April
1943 geeft dus bon „Vleesch 13A" recht
op het koopen van 100 gram vleesch'
met been of een rantsoen vleeschwaren, j
en geeft bon „13B Vleesch" recht op
het koopen van 25 gram vleesch met
been of een kwart rantsoen vleesch
waren. Daarnaast geeft bon „Reserve I
4—13" ,van de kaarten voor kinderen j
beneden den leeftijd van vier jaar recht I
op het koopen van 125 gram vleesch I
met been of I1/4 rantsoen vleeschwaren.
Gebakrantsoen gewijzigd
(Met ingang van 20 Maart a.s. het ge
bakrantsoen gewijzigd. Tegen inlevering
van bonnen, welke recht geven op het
koopen van gebak, kan men per rant
soen een keuze doen uit de volgende
artikelen: j
60 gram ongezoete biscuits (crackers),
85 gram gezoete biscuits, 125 gram ge
glaceerde biscuits, 150 gram wafels met
jam of stroopvulling, 100 gram wafels
met suiker vulling, 75 gram ijswafels, 90
gram koekjes, 100 gram speculaas, 140
gram ontbijtkoek, 200 gram cake, 350
gram gevuld korstgebak, gebakjes^ of
taart. 65 gram toast of Weerterbeschuit,
70 gram paneermeel.
De hoeveelheid beschuit, die men met
ingang van bovengenoemden datum te
gen inlevering van één beschuitbon kan
verkrijgen, bedraagt 70 gram.
RECHTZAKEN
Kantongerecht Tholen
Zitting van Vrijdag 19 Maart.
In de aangehouden zaak van C. J- B.
te Poortvliet, wegens het onbevoegd
afmaaien van gras van den berm .aan
den provincialen weg aldaar, werd verd.
veroordeeld tot f2,50 of 2 >d.
C. L. d. K. te T h 0 1 e n, wegens on
voldoende verduistering, tot f5 of 5 d.
J. K. D. te Staven isse, wegens het
niet schoonhouden en op diepte houden
van een greppel, tot f3 of 3 d.
J. A. G. te Tiholen had het schik
kingsbedrag wegens het rijden met een
onverlichte fiets reeds voldaan per post
wissel.
H. J. D. te Tholen, wegens onvol
doende verduistering tot f5 of 5 d.
P- A. U te P o o r t v 1 i e t, wegens geen
voldoende afscherming van zijn fiets, tot
f3 of 3 d. voor het vóórlicht en f2
of 2 id. voor het achterlicht.
M. C. K. te St.-Annaland, wegens
het rijden met een voertuig dat niet
verlicht was, f6 of 3 d. voor ide voor
zijde en f 3 ,of 3 d. voor de achterzijde
van den wagen.
J. J. te S t. - M a a r t e n s d ij k, wegens
het onbevoegd bezitten van een ont-
vangst-radio-toestel, f12 of 6 d..
C. R. te St.-Annaland, wegens het
rijden met een onverlicht autovoertuig,
f10 of 10 d., het niet-aanwezig zijn van
een nummerplaat aan dat voertuig f 3
of 3 id.' en het gemis van een persoons
bewijs, f2 iof 2 d.
ONDERWIJS
Lan&bouwhuishoudonderwijs
De Secretaris-Generaal van het Depar
tement van Opvoeding, Wetenschap én
Kuituurbescherming heeft bepaald, dat
onze vrouwelijke jeugd na de 6e klasse
van de lagere school te hebben idoor-
loopen, naar een primaire dagnijverheids
school kan igaan, waar zij naast lager
onderwijs, ook onderwezen wordt in
naaLdvafcken en huishoudelijk werk.
Dergelijke scholen zijn de lamdbouw-
huishoudscholen vam den Nederlands Chen
Landstand te Z i e r i k z e e, T h o 1 e n,
Kortgene, Schoondijke en Terneuzen.
Naast het Algemeen Vormend Onder
wijs worden ide volgende vakken onder
wezen:
Vermaken en verstellen, haken en
breien, vervaardigen van onderkleeding
en huishoudgoederen, costuiumnaaien, huis
houdelijk werk, wasch, koken en kinder
verzorging. Totaal wordt 40 maal drie
kwartier les gegeven.
Wanneer een meisje zulk een school
met 2-jarigen cursus volgt, heeft zij aan
haar leerplicht voldaan. En wat wel zoo
belangrijk is, moeder krijgt er in de
huishouding een kracht bij, die meetelt!
Provinciaal vond, kwamen ook weer
teruig in de gestichte 52 plaatselijke kan
toren. Problemen van inschrijving van
de leden, die buitengewoon was wat
het aantal aanmeldingen betrof, terwijl
nog een steeds een vrij groote toename
van leden regelmatig voorkomt, gaven
handen vol werk, daar dat niet plaatse-
lij^ doch provinciaal moest geschieden
en waarbij geen gebruik kon worden
gemaakt van reeds vroeger verkregen
gegevens.
Na 10 maanden praktijk is gebleken,
dat het systeem van allerlei afdeelings-
besturen, voor soims ih 1 plaats 15 tot
18 verschillende afdeelingen, niet nood
zakelijk is geweest, daar het werk thans
veel eenvoudiger en minstens even goed
wordt gemaakt door één plaatselijk lei
der voor alle groepen tezamen. Het
systeem van allerlei aparte organisaties,
aparte bonden voty>iedere beroep enz.,
.is hiermede doorbroken en worden de
leden thans idoor de diverse plaatselijke
functionarissen, .onverschillig wat hun be
roep As, voor zoover noodig geholpen.
Wél staan de plaatselijke leiders .beschik
baar, onbezoldigde deskundigen uit ver
schillende bedrijven, die technisch vol
doende'geschoold! zijn om de leden de
noodige voorlichting te geven op het
gebied van technische zaken. Er is dus
op dit gebied' een zeer groote vereen
voudiging.. igekomen. Anderzijds is het
thans mogelijk, $at men niet meer, ge
lijk dit vroeger was, allerlei standen
en standjes heeft, ai naar mate men
een beroep uitoefende, maar dat het wer
kelijk iéén gemeenschapsorganisatie is
geworden, waarin allen naast elkaar
thans arbeiden.
ZIERIKZEE. Onder zeer groote be
langstelling vond1 Donderdagnamiddag ;de
ter aarde bestelling plaats van het stof
felijk overschot van den heer Joh. v. d
Wekken, alhier.
Aan de groeve voerden het woord Ds.
S. Hoogendoorn, de heer C. J. van
Westen, Voorzitter van de Coöp. Aan-
koopvereenïgmg, de heer J. Enzlim,
namens de Landbouwvereeniging en Boe
renleenbank, van welke instellingen de
overledene deel uit maakte als bestuurs
lid, verder door Ds. A.N. Pijnaüker Hor
dijk en Ds. S. v. id. Molen.
Sprekers memoreerden, de vele goede
hoedanigheden en het medeleven van1 den
overledene zoowel op geestelijk - terrein
als op het gebied van het laihdfbouw-
v er eenilgingsleven
Met het gezaimelijk zingen van psalm
103 9, werd deze indrukwekkende plech
tigheid besloten, nadat de heer. Bil na
mens de familie voor het gesprokene
en de bewezen eer had bedankt.
Een aantal jeugd-
stormers vertrolc'
dezer dagen uit Den
Haag naar de weer-
sportkampen in
Duitschland. De in
spectie voor het
verirelc.
(C.N.F Fotodienst
N.S B Haseivinlcel
Pax s)
was in goede orde bevonden. De begroo-
ting 1943 werd vastgesteld met aan in
komsten en uitgaven: Wijkverpleging
f 1445, T.B.C. f 1037. De aftredende be
stuurleden de heeren A. J. de Bruijn,
Ph. de Jonge en C- Padmos, werden!
herkozen. Het bestuursvoorstel om de
contributie met f0,50 te verhoogen, werd
met ailgemeene stemmen aangenomen,
wbarbij de voorzitter er op aandrong
zijn vrijwillige bijdrage te verhoogen en
in elk geval f0,50 meer te betalen dan
verleden jaar. Gezien het goede jdoei
zal niemand zich aan zijn verplichtingen
t.Q-v. „Het Groene Kruis" willen ont
trekken.
De wijkverpleegster werd een tijdelijke
toelage op haar salaris verleend van
5 pet. Tot lid van de fmanicieële com
missie werden benoemd de heeren L,
Kristelijin, L. v- d. Weele en P- Wesdorp
Uit de mededeelingen van de wijkver
pleegster stippen we aan, dat ze in 135
gezinnen 3078 bezoeken aflegde; 10 maal
eerste hulp verleende en ibij 15 verlos
singen aanwezig w,as. De hoogtezon werd
32 maal gebruikt; 248 artikelen werden
uitgeleend. Van Brouwershaven zijn 2;lig-
i tenten in bruikleen verstrekt. Ze gaf een
j cursus EHBO voor 34 deelnemers.
BROUWERSHAVEN. Aan dhr. J. Wes
dorp is eervol ontslag verleend als ont
vanger-griffier van den Borrenbroodp ol
der.
SCHERPENISSE. Vermoedelijk idoor 't
spelen met lucifers door kinderen, ont
stond brand1 in een klamp erwtenstroo
1 van den landbouwer C. B- Door spoedig
i toegeschoten hulp kon de brand ge-
1 bluscht worden en werd verdere uit-
breiding van den brand voorkomen.
WANNESS VERDUISTEREN
Heden verduisteren van 18 uur 58
tot 6 uur 36.
De maan gaat onder om 7 uur 38
en komt op om 20 uur 47
Laatste kwartier "Maandag 29 Maart
Nieuwe maan Zondag 4 April
Eerste kwartier Maandag 12 April.
Volle maan Dinsdag 20 April.
kolonie, welke reeds jaren broedde op
de hoeve van den heer Bouvee aan
de overzijde der Eendracht, is verleden
jaar door brand haar broedplaats kwijt
geraakt en nu maken zij hun nesten
in de hoornen bij Verduit. Vorig jaar
telden wij nog bij Bouvee 35 groote
nesten van deze mooie blauwe reigers
De laatste voile week yam de
boekenactie voor onze Nederland
sche werkers in Duitschland is in
gegaan. Kijkt Uw boekenkast nog
eens goed na, of U nog wat te
missen hebt! De jeugdstorm komt
het gaarne bij U halen!
Het NtA.F.
Sinds op 1 Mei 1942 -het Nederlandsche
Arbeidsfront bij verordening van den
Rijkscommissaris werd opgericht, vond
een opbouw van het apparaat plaats,
waardoor in elke provincie het schema
werd gevolgd' vanuit de Centrale van
het Arbeidsfront te Amsterdam, n.lf. Pro
vinciaal Leider benevens verschillende af-,
deelimgsleiders voor Organisatie, Geld
zaken, Rechtsbescherming, Pers en Pro
paganda, Sociaal Economie, Vreugde en
Arbeid, Vrouwen en Jeuigd.
Enorm veel1 werk moest worden ver
zet, omdat het apparaat van de voor
malige vakbeweging zoo was geconstru
eerd, dat men practisch dn iedere plaats
had afdeelingen van diverse vakbonden
met eigen afdeeldngsbesturen en al wat
daaromheen zat, terwijl deze bijfde stich
ting van het Arbeidsfront kwamen te
vervallen, ook niet meer iedere plaats
zijn eigen afdeelingsbestuur kreeg. Zee
land werd verdeeld in 52 gebieden, waar
voor in de plaats van al de diverse
afdelingsbesturen thans kwam een af
spiegeling van de Landelijke en Provin
ciale 1 eiding naar de plaatselijke leiding
van al deze gebieden. Dezelfde 1 functiona
rissen, die men zoowel Landelijk als
Een honderdjarige
Dinsdag 23 Maart bestaat de boekhan
del aan het Kraanp'lein, welke thans
wordt geleid Idoor de firma v. idi, Broek
honderd jaar, een feit dat zieker niet
onopgemerkt m'ag passeer en. Dergelijke
jubilea worden met den dag zeldzamer
omdat de moderne tijd zich niet zoo
angstvallig houdt aan eén bepaald pand
en dito- (b edrijf gedurende reeksen van
jaren. Maar hier is een uitzondering te
signaleeben. Den 23en Maart 1843 ves
tigde J. A. van Setten zich als boek
handelaar en boekbinder in genoemd
pand, waar voordien A. Baams een slij
terij in sterke dranken exploiteerde. De
heer van Setten is dus de stichter van ider*
thans 100-jarigen boekhandel, die op- 23
Augustus 1848 werd overgedaan aan -den
heer C. E. Chivat, welke op' zijn beurt
de zaak overdeed aan den heer A. C.
de Mooij op 26 Augustus 1867. Deze naam
is 'bij de meesten onzer légers wel het
beste bekend, omdat hij meer dan een
halve eeuw er het bedrijf in uitoefende.
Op 1 [October 1920 nam de heer J. E.
v. d. Broek de boekhandel over, om
iQp 6 Jluni 1928 de gemoderniseerde zaak
te heropenen. Ook deze firmanaam ge
niet groote bekendheid onder stad- en
eilandbewoners, -die de jubileerende zaak
tot haar cliënten mag rekenen. Moge
nog tientallen van jaren het bedrijf in
deze oude gevestigde zaak worden ge
dreven tot genoegen van de firma en
hare begunstigers.
ELLEMEET. Op Woensdag 17 Maart
w-erd in café Koomain te Scharerudijke
de Alg. Verg. gehouden vain de afd.
El-lemeet, Eikerzee en Duivendijke van
„Het Groene Kruis".
De finan-cieele -commissie adviseerde bij
monde van ide heer L. M- Louwerse,
tot goedkeuring van de rekening over
1942. Afd. Wijkverpleging: Ontvangsten
1 1294,60, uitgaven f 1361,88, nadeeligslot
f67,28. Afd. T.B.C.-bestrij-diing: Ontvang
sten f 234,73, uitgaven f 746,56, nadeelig
slot f 511,83. De reserve moest in zijn)
geheel worden aangesproken. De pen
ningmeester deelde mee, tdaj: het groote
nadeelige slot te wijten was aan het
niet ontvangen van de Rijkssubsidie. Komt
deze nog binnen, wat hoogst waarschijn
lijk is, dan bedraagt het totale nadeelige
slot toch nog f150.
Ds. v. d'. Berg gaf verslag van de
staat van het verplegingsmateriaal. Alles
THOLEN. Ook vorige week waren de
uitkomsten der visseherij niet best. D.e
aanvoer van bliek wias niet groot, ter
wijl geen haring -en sardijn werd gevan-
gen. Ook de botvangsten waren aan den
lagen kant. De verzending van mosselen
en oesters gaat verminderen, terwijl ook
van vele partijen de kwaliteit minder
wordt,
In de gehouden vergadering der
Thoolsche D-amdhb zijn gekozen tot be
stuursleden de heeren M. C. Meerman,
voorzitter, A. Geluk, secretaris en G.
Vis als penningmeester. Besloten werd
tot het houden van competitiewedstrijden,
terwijl men dit jaar een simultaanspeler
zal trachten te laten komen.
Onze wandeling begint weer een
levendig aanzien te krijgen, daar duizen
den er-ocussen en viooltjes reeds begin
nen te bloeien. De prachtige zwanen,
welke door de goede zorgen van den
heer P. Mo-1 van „Ostrea" zoo wel ge
dijen in onze vest, beloven dit jaar met
jongen te komen. Dat een reiger niet
ver verhuist om te broeden, kan men
op de hoeve van den landbouwer F.
Verdult, in de Razernijpolder zien. Een
Bon 05 der petroleumkaart
Bon 05 -dier petroleumkaart voor kook-
dioeleinden is geldig van 28 Februari tot
en met '24 April 1943 en niet, zooals
abusievelijk in de gepubliceerde lijst van
geldige bonnen werd vermeld, van 17
Januari tot en met 27 Februari 1943.
Luchtaanval van Britsche vliegtuigen
Do,or lukraak uitwerpen vajn brisant-
en brandbommen door Britsche vlieg
tuigen boven woonwijken van een plaats
in het Zuidwesten van het land zijn
er, volgens tot nu toe ontvangen berich
ten, 18 doodeii, 11 zwaar en 40 licht
gewonden onder de Nederlandsche bur-
1 gerbevolking gevallen. Behalve talrijke
woonhuizen is ook een kerk volkomen
I vernield. Een andere kerk werd zwaar
beschadigd.
Handwerken op de schelen
In verband met de groote sc-haarschte
aan textielwaren behoeft het geen uit
voerig betoog, dat het beschikbare mate
riaal bij het onderwijs in handwerken
op de lagere scholen op de meest eco
nomische en doelmatige wijze behoort
te werden aangewend, aldus heeft de
sec'retaris-generaal van het departement
van opvoeding, Wetenschap en Kuituur-
bescherming aan de daarvoor in aan
merking komende schoolbesturen geschre
ven.
Het gebruik van textielwaren voor hel
vervaardigen van voorwerpen van weinig
of geen nut, mag derhalve niet voorko
men. In dit tijdsgewricht is het daaren
tegen noodzakelijk, dat dit onderwijs
wordt dienstbaar gemaakt aan het alge
meen belang in dier voege, dat zoo
mogelijk kleedingstukken worden vervaar
digd voor het Roode Kruis of Winter
hulp. De secretaris-generaal doet mitsdien
een dringend beroep om het mogelijke te
doen, ten einde de producten van het
'handwerkonderwijs aan deze instellingen
ten goede te doen komen.
Keuringen voor de Waffen SS
en het Legioen
j Het SS-Ersatzkommando Ni-ederlande
deelt mede:
j Nederlanders van Arisch bloed, in den
leeftijd van 17—45 jaar (ook gehuwden),
1 die lichamelijk zoowel als geestelijk goed
j ontwikkeld zijn en zich geheel kunnen
geven aan de eischen, die de opleiding
I hun stelt, kunnen zich bij de genoemde
adressen vervoegen, teneinde gekeurd te
j worden.
I Thans bestaat ook de mogelijkheid tot
opleiding en dienstvervulling in Neder
land, in een speciaal wachtbataljon. Ge
zinsleden dezer vrijwilligers hebben ge
lijke voorrechten als diegenen, die die
nen in de Waffen-SS of het Legioen:
Kostwinnersvergoeding, kostelooze zie
kenverpleging, extra levensmiddelen enz.
Tijdens deze keuringen kunnen zich
ook diegenen melden, die tot de Ger-
maansche SS in Ned. willen toetreden.
122.3.43 9 iGroniugen, Concerthuis, Poeleste.
(28.3,43 9 Aïnsterdam, School Iepenwegl3
24.8.43 10 Utrecht, Wehrmachtheim, Ma-
riapiein.
25.3.48 10 Amersfoort, Dienstgebouw,
Leusderweg'
Do Nederlandsche vrijwilligers in 60
Sovjet-Unie.
(SS PK Palmowshi O H-P s)
26.3:43 10 Den Haag, Café „Den Hout",
Bezuidenhoutscheweg.