ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
MAANDAG 16 NOVEMBER 1942
mOPCiENO
ZIERIKZEESCHE COURANT
TERUGKEER VAN 400 ARBEIDSDIENSTMANNEN
ABONNEMENT:
Prijs: In ZlarikMt Kl.60, «Jdm Kl.90
per kwartaal Weekabonnementen rap.
IS en 15 canl Losse nummers 9 cent.
Verschijnt lederen werkdag.
1797 - 1889
Uitgave: N.V. Zierikxeesohe Nieuwsbode,'*Zierikzeei|jSchnithavenJB 94,
Telel. 32, Giro no. 137677 - Directeur-Administrateur (Advertentiechef
A. J. de Looze, Zierikzee - HoofdredacteurM. J. Hosten, Zierikzee
999TB JAARGANG No. 15091
T ADVERTENTIE9:
Advirfentien 19 cent per millimeter; ln-
gnxonden mededeeVngen 10 cent per
millimeter; kleine adTertentiën 84 cent,
BIJ contract belangrijke korting.
E 2620
Frankrijk'* toekomstige
betrekking met Duitschland
na bet eind van den strijd
in Algiers en Marokko
Tegelijk met de bezetting van de tot
dusver onbezet gebleven zone van Frank
rijk is natuurlijk de vraag gerezen hoe
de Vormen van de toekomstige betrek
kingen tusschen Duitschland en Frank
rijk zullen zijn. Te dien aanzien is één
feit zichtbaar, dat van principieeie be-
teekenis kan wezen, dat de Franschen
den idoormarsch door het onbezette ge
bied zonder militairen tegenstand heb
ben doen geschieden. Zulks is klaarblij
kelijk ;een succes van de politieik van
Laval, v
Daarnaast zijn er echter nog 'kwesties,
waarvan de wijze van oplossing van be
slissend belang is voor de betrekkingen
tusschen beide landen als gevolg van de
gebeurtenissen in de Framsche Nooaid-Af-
rikaansehe .gebieden. Hierbij speelt de
aangelegenheid .of het wapenstilstanlds-
verdrag van Compiègne nog bestaat, dan
wel niet meer dan een fictie is, een on
geschikte rol, omdat de betrekkingen met
Frankrijk nu een principieeie en defini
tieve regeling edschen, idle het proviso-
rium van1 het wapenstilstamdsverdrag niet
kon opleveren. Frankrijk heeft met een
gevoel yam inzicht, wellicht ook van let
hargie, -den idoormarsch van de Duitsche
en Italiaansche troepen aanvaard, een als
formeel te beschouwen protest daarge
laten.
De gevechten in Algiers en Marokko
zijn geëindigd. De groote vraag, welke
zich thans voordoet is die of Frankrijk
uit het voldongen feit de consequenties
wil trekken. Daar is b.v. het p r o -
b 1 e e m - T u n i s, waar, als niet alle tee
kenen bedriegen een /der brandpunten van
gebeurtenissen 'in het kader van de jong
ste ontwikkeling zal ontstaan.
Admiraal D,arlan, tot voor kort opper
bevelhebber van de Fxansche weer
macht, zou Dinsdag na een onderhoud
met generaal Eisenhower alle Framsche
commandanten in Noord-Afrika bevel heb
ben gegeven den tegenstand tegen de
invasietroepen te staken.'Het geheim
Darlan is nog steeds niet opgelost. Nu
is het onverschillig of 'dit bevel inder
daad is gegeven, zij het uit vrijen wil of
onder dwang, omdat admiraal Darlan
niet meer competent is voor dergelijke
bevelen, aangezien het opperbevel is
overgenomen door maarschalk Pétain.
Uit de gebeurtenissen, welke in. Tunis
zijn té verwachten, moet nu blijken hoe
men zich en dit vooral in Fransche
militaire kringen een toekomstige sa
menleving met Duitschland in de prac-
tijk denkt De Amerikanen hebben aan
gekondigd op weg naar Tunis te zijn
en ook Engelsche formaties hebben lan
dingen uitgevoerd met marschrichting
Tunis. Paar moet dan en wel voor
het eerst worden getoond of de Fran
sche troepen in de ten deele sterke ves
tigingen van Tunesië bereid zijn even
tueel in samenwerking met contingenten
van de spil de aanvallende Engelschejt
en Amerikanen tegemoet te treden.
De economische
beteekenis van Marokko*
Hef economisch leven Van Majrokkö
wordt in zeer sterke mate beheerscht
door de graanteelt, wat wel hieruit blijkt
dat 94 pet van den cultuufbodem
Marokko in beslag wordt genomen door
den graanbouw. Deze beteekenis wordt
tevens geïllustreerd door de grootte van
den oogst, welke 300.000 ton zomertaiv
we bedraagt, waarvan slechts 60.000—
70.000 ton in het binnenland wordt ver
bruikt. Gerst vormt 50 pet. van de Ma-
trokkaansehe gra,anteelt. Verschillende fac
toren dragen er toe bij, dat het graan
goedkoop kan worden voortgebracht, Zo.o-
als de goede kwaliteit van den bodem,
goedkoope arbeidskrachten en de nabij
heid van fosfaat-kunstmest. Hoewel reeds
een belangrijke stap werd gedaan in de
richting van de mechanisatie van den
landbouw, is uitbreiding hiervan nog al
leszins mogelijk. Op het oogenblik on
dervindt men daarbij echter fa©t nadeel
van gebrek aan motorbrandstof.
Naasf de graanteelt moet ook de scha
penteelt worden genoemd. Het groote
verbruik van schapenvleesch en de vraag
naar grondstoffen van de verschillende
takken der inbeemsdh© wolyerwerkende
industrie, Zooals b.v. de tapijtindustrie,
verzekeren de schapenteelt, ook indien
deze sterk wordt uitgebreid, een gère-
gelden afzet. De schapenteelt is over
het geheele land verbreid, doch komt
bijzonder in het Noord-Oosten voor. Het
aantal schapen varieert, al naar de
droogte van het jaar, tusschen 6 ,en io
millioen. De geitenfokkerij is van bij
zondere beteekenis voor de Marokkaan-
sChe lederindustrie. Marokko beschikt
over ruim 6 millioen olfijbooiüen. De
gemiddelde olijvenoogst des lands be
draagt 60.000 ton. Na een ernstige crisis
in. de laatst© jaren profiteert de olie-in
dustrie thans van de oorlogsomstandig
heden.
De groenteCultuur dateert eerst van
1922. Sinds enkele jaren besteedt men
ook meer aandacht aan den wijnbouw,
Groote stuwdammen en waterwerken
worden gebouwd om de landbouwpro
ductie van Marokko steeds meer op te
voeren.
Ook bevat de bodem van Marokko
vele delfstoffen, kolen, mangaan, Jood,
zink, molybdeen, kobalt, ijzer, koper en
fosfaat, bevinden zich tusschen Atlas, At-
lantischen Oceaan en de plateau's aan
de Algerijnsche grens. De fosfaatlagen
van Marokko Zijn de grootste der we
reld. Voor de spoorwegen en de havens
is de fosfaatproductie van de grootste
beteekenis. Casablanca beschikt b.v* in
zijn moderne havens over reusachtige
speciale installaties voor het verladen
van deze, voor de kunstmestproducti©
'Zoo belangrijke grondstof. Door middel
van zeer moderne laadmachimes kunnen
geheele spoorwegwagens in zeer korten
tijd worden gelost. De fosfaatexport be
droeg in lg30 I.80O.OO0 ton» om echter
in 1934 tot 1.300.000 ton terug te loopen,
op welk peil de uitvoer zich de laatste
jaren ongeveer heeft kunnen handhaven.
Van minder groote beteekenis zijn de
overig© natuurlijke rijkdommen van Ma.
Bff hun terugkeer in het vaderland werden de 400 Nederlandsche Arbeidsmannen
na een langdurig verblijf aan het Oost el fffc front, door den Bffkscommissaris,
dr. Seyis Inquart en den leider der Nationaal Socialistische Beweging der Neder
landen, Ir. A. A. Mussert, verwelkomd en toegesprokenTffdens de inspectie der
mannen door den Rijkscommissaris. {Polygoon Zefflemaker Pa» Bolland s)
WAARSCHUWING
voor misdrijven tijdrns
verduistering en plundering
Steeds weer trachten asociale
elementen van de ^orlogsomstamr
digheden gebruik te maken voor
hun misdadig optreden.
Zooals reeds onlangs is bekend!
gemaakt, is het berechten van der
gelijke misdadigers door den Rijks
commissaris voor het bezette Ne
derlands che gebied opgedragen aan
Duitsche rechtbanken.
Tot voorlichting van de bevolking
wijs ik eens en voor. al op het
volgende:
Wie onder, gebruikmaking van
verduistering of andere buitenge
wone oorlogsomstandigheden daden
van geweld uitvoert of leven m
eigendom van anderen schendt, be
gaat een buitengewone laagheid,
Hij is iemandj die het valk
schaadt, waarvan ide gemeenschap
moet worden bevrijd. Hij; behoeft
derhalve niet op verschooning t4
rekenen.
De Duitsche rechtbanken zuilen
zonder acht te slaan op het verle
den van den dader met zware
tuchthuisstraffen of met d,e dood
straf antwoorden.
Wie zich vergrijpt aan het eigen*
dom der bewoners, dat dezen heb
ben achter gelaten bij de ontrui
ming, van bepaalde zones in de
gebouwen of op vrijwillig ontruim
de stukken grond, wie dus plun
dert, wordt zonder uitzondering
met den dood gestraft.
De wet kent hiervoor geen andere
straffen.
De ordelievende Lcvolkmg moet
weten, dat haar leven en eigen
dom onder bijzondere bescher
ming staat. Wie meent de orde
(te kunnen* minachten zij hiermede
gewaarschuwd.
De Rijkscommissaris
voor. het bezette Nederlandsche
gebied,
ide Commissaris-Generaal
voor bestuur en justitie
Dr. WIMMER.
schadigd. Drie vliegtuigkampsohepen wer
den beschadigd, waarvan een zoo zwaar,
dat aangenomen kan worden, dat het ge-
ruimen tijd geen dienst zal kunnen doen.
Drie kruisers werden tot zinken ge
bracht, veertien kruisers en een groote
torpedojager werden beschadigd. Vier
torpedojagers en een bewakingsvaartuig
werden tot zinken gebracht, zeven tor
pedojagers en bewakingsvaartuigen be
schadigd.
WINTERHULP NEDERLAND
De eerstvolgende straatcollecte van
Winterhulp zou pp 14 en 15 November
(gehouden worden, doch in verband met
het feit, dait Zaterdag 14 November de
„dag van de politie" was, op welken
dag de politie voor W.H.N. collecteerde,
is de eigen collecte een week uitgesteld.
Deze wordt nu gehouden op Zaterdag 21
November en Maandag 23 November.
Gecollecteerd wordt met houten speld
jes, waarop figuurtjes in kleederdrachten
zijn geschilderd. Deze hangertjes zijn
hier te lande vervaardigd.
Ongeveer dertig arbeiders en arbeid
sters hebben hier maandenlang aan ge
werkt.
Thans worden niet minder dan 10.000
van deze houten hangertjes per dag ver
vaardigd.
De eerste straatcollecte is een groot
succes geworden. Er zjjn gemeenten,
waar de giften in totaal tót 450 pet. ge
stegen 'zijn in vergelijking met de eerste
straatcollecte in het vorige seizoen.
De algemeene bijdragen beliepen van
1 Juli—31 October 1941 f788.312.69 in
dezelfde peïiode van dit jaar, zijn deze
tot f 1.638.942.61 gestegen.
De eerste straatcollecte van dit jaar
heeft volgens de voorloqpige telling
reeds f 95.000 opgebracht tegen f 79.418
in het vorige jaar.
De lijstencollecte bracht in Maart 1942
f 153.877.49 op en in October 1942
f 224.006.29.
ir.okko, doch niettemin was Marokko, na
Indo-China, de grootste kolenprpducent
van de Fransche, koloniën.
(Europapress).
Geallieerde scheepsverliezen
voor Noord-Afrika
89 sohepen verniotigd of toBchadigd
Uit het Hoofdkwartier van den Führer
deelde het opperbevel der Duitsche Weer
macht Zondag het volgende mede:
Rij de gemeenschappelijke actie van dè
Italiaansche en de Duitsche luchtmacht
en van de Italiaansche en de Duitsche
Marine werden bij den strijd tegen het
vijandelijke convooi aan de Noord-Afri-
kaansche kust en het Westelijke deel van
de Middellandsche Zee de volgende suc
cessen behaald: Vernietigd of bescha
digd werden in totaal 89 schepen en wel
14 koopvaarders en groote transportsche
pen met een gezamenlijken inhoud van
102000 ton, werden tot zinken gebracht,
een groot tankschip van ongeveer 10.000
ton werd getorpedeerd en in zinkenden
toestand achtergelaten. 7 koopvaarders
en een groot transportschip met een ge
zamenlijken inbond van 71000 ton wer
den zoo zwaar beschadigd, dat hun ver
lies zeker geacht kan worden.
Daarmede werd in totaal 183000 ton
van de waardevolste vijandelijke vracht-,
tank- en transportscheepsruimte vernie
tigd. Hiervan zijn reeds acht schepen
met een gezamenlijken inhoud van 76000'
ton in het extra-bericht van 14 November
vermeld.
35 andere koopvaarders en transport-■
schepen met een gezamenlijken inhoud
van 23400 ton werden beschadigd, ten
deele zoo zwaar dat verwacht kan wor
den, dat zij geruimen tijd niet voor
transportdoeleinden gebruikt kunnen wor
den. Bovendien werd een slagschip bö*
Vreugde en Arbeid
Door bemiddeling van Vreugde en Ar
beid is door de firma Wattez te Goes
voor de bedrijfsgenooten een teekencur
sus tot stand gebracht. Het is buiten
gewoon prettig te mogjen constateeren,
dat (25 personen hieraan deelnemen.
Bij de N.V. Flandria te Sluis is sinds
enkele weken de bedcijfssporrt ingevoerd
Deze door Vreugd© en Arbeid verzorg-
Wanneer verduisteren?
Heden (Maandag): zon onder
16 48. Morgen (Dinsdag) son
op 8,03; zon onder 16.46
Tusschen zonsondergang en
zonsopgang moet worden ver
duisterd.
Maan onder 1.31op 14.59.
Volle maan Zondag 22 Nov.
Laatste kwartier Dinsdag 1
Dec. Nieuwe maan Dinsdag 8
Dec. Eerste kwartier Maandag
14 Dec.
Bij onze vrijwilligers. Een van ome
fotoverslaggevers in actie. Ze zffn altffd
ver naar voren en beleven den strffd
uit de eerste hand.
(S.S. P.K. Wiegand O B P. H. s)
de sport wordt door het personeel met
een waar enthousiasme verricht, waarb
uit wel blijkt, dat bedrijfssport met goed
gevolg in de bedrijven kan worden door
gevoerd.
Toespraken van den Rijkscommissaris
en van ir. Mussert
Na een werkzaamheid van ruim vier
maanden achter de linies aan het Oost
front keerden eenige weken geleden een
vierhonderdtal arbeidsdienstmannen, be
boerende tot den Reichsarbeitsdienst,
doch afkomstig uit den Ned. Arbeids
dienst, terug in het vaderland.
Om 'de beteekenis van de daad, die
deze jongemannen geheel eigener bewe
ging hebben gesteld, nog eens nadruk
kelijk te onderstreepen en hun tevens
hun dank en erkentelijkheid daarvoor
'te betuigen, brachten Vrijdagmorglen Rijks
commissaris Rijksminister Seys Inquart
en de leider der N.S.R., Ir. Mussert, een
bezoek aan het kamp.
General-Arbeitsfiihrer Bethmann las de
volgende boodschap van den Rijksarbeits-
führer Constatin Hierl voor:
„Kameraden van den Nederlandschen
Arbcidsdienstgroep I
Uw vrijwillig optreden aan het Euro-
peesöhe gevechtsfront tegen het bolsj-
wisme is geëindigd. In trouwe kameraad
schap met de kameraden van den Reiehs
arbeitsdienst hebt gij U gedragen als
soldaten van den arbeid en hebt gij
eer bewezen aan uw Nederlandsche va
derland.
Gij kunt thans naar uw mooie vader
land terugkeeren met het trotsche be
wustzijn dat ge door uw persoonlijk op
treden bij de vestiging van de Germaan-
sche gemeenschap van volkeren en bij
•den opbouw van een nieuw Europa hebt
medegewerkt.
Ik dank' U en denk op dit oogenblik
aan de kameraden, die bij de uitoefening
van deze groote taak hun leven hebben
opgeofferd. Wij betreuren hen niet, wij
eeren hen.
Mijn hartelijke wenschen vergezellen U
op uw verder levenspad. Ik verwacht
van U dat ge ook na uw vertrek uit den
Nederlandschen Arbeidsdienst strijders
zult zijn voor een nieuwe orde.
Leve de groot-Germaansche volkenge
meenschap, Leve de Führer.
Hierna richtte de commandant der Ar-
beitsdienstgruppe „.Niederlande", Ar
beitsfiihrer Hekman het woord tot de
autoriteiten, om daarna een kort rapport
uit te brengen over de werkzaamheden
waarin hij deed uitkomen, dat de man-
men uit eigen aanschouwing thans het
gevaar van het bolsjewisme hebben lee-
ren kennen.
Daarna sprak de Rijkscommissaris de
mannen toe.
Deze ving zijn toespraak aan met te
memoreeren, dat het initiatief tot den
inzet in het Oosten uilt de gelederen van
den N.A.D. zelf kwam. De oproep vond
bij velen weerklank. Duizend man meld
den zich eigener beweging en na selectie
en voorbereiding vertrok dan deze groep
Het getuigenis van den Reichsarbeits-
führer, aldus vervolgde hij, bewijst ons
dat gij u als echte arbeidsdienstmannen
hebt gedragen en al uw krachten inge
zet. Als vertegenwoordiger van het Rijk
dank ik u daarvoor,daarbij tevens de
hoop uitsprekend, dat dit gebeuren uw.
verderen levensweg moge bepalen.
Drie dingen immers hebt gij gewon
nen. Ten eerste hebben de opgedane er
varingen m als mensch sterker gemaakt.
Ten tweede zijt gij er op uitgetrokken
als soldaten van den arbeid. Uw wapens
waren voor u geen sieraad doch dienden
in waarheid om uw leven en uw arbeid
te beschermen.
{Zie voor vervolg pag2)
