NIEUWSBODE
VRIJDAG 30 OCTOBER 1942
OPOEHOl
ZÏEtóKZEESCHE COURANT
ABONNEMENT:
Prijs: In Zterikxee K 1.60, eldmi Kl.90
per kwartaal. Weekabonnementen reep.
13 en 15 cent. Losse nummers 5 cent.
Verschijnt lederen werkdag.
1797 - 1839
Uitgave: N.V. jZierikzeesche Nieuwsbode,'JZierikzeeJ Schuithaven3BS94,
Telei. 32, Giro no. 137677 - Directeur-Administrateur (Advertëntiechef
A. J. de Looze, Zierikzee - HoofdredacteurM. J. Kosten, Zierikzee
999TB JAAR3AHG Ho. 15077
1 'ADVERTENTIES:
Advertentiên 10 cent per millimeter; in-
geronden mededeellngen SO cent per
millimeter; kleine advertentiên 84 cent.
BIJ contract belangrijke korting. K 2620
DE SLAG IN EGYPTE
De verschillen met verige offensieven
De herleefde strijd in Noord-Afrika,
door het Duitsche opperbevel den slag
in Egypte genoemd, moet uiteraard als
een militaire gebeurtenis worden ge
waardeerd, die ver boven haar locale
beteekenis uitgaat. Zelfs is het niet on
mogelijk, dat hij in de oorlogsgeschie
denis onder de gebeurtenissen van de
eerste orde kan worden gerangschikt.
De Engeischen zijn hun groote offen
sief begonnen met krachten, welke in
omvang belangrijk uitgaan boven die
waarmee destijds Wavell en Auchinleck
opereerden. Zulks betreft zoowel het aan
tal troepen als de hoeveelheid strijdmid
delen. Het offensief voltrekt zich op
een terrein, dat een principieele en be
langrijk onderscheid vertoont met de vo
rige strijdtooneelen in No,ord-Afrika.
Toenmaals werden de militaire operaties
gekenmerkt door de buitengewone uit
gestrektheden van het gebied, waarin
de acties plaats vonden. Dit gebied was
de woestijn, de Cyrenaica en de Libische
woestijn. Hier was zoowel voor de bijna
geheel gemotoriseerde legers van de spil
als die van de Engelschen de mogelijk
heid geboden voor groot opgezette pjn-
singelingsmanoeuvres, voor het in hoogen
graad ontplooien van de tanklegers, voor
insluiting van vijandelijke formaties door
bliksemsnelle bewegingen van de woestijn
uit. Dit maakt de aanvankelijke successen,
welke de vroegere offensieven van de
-Engelschen opleverden,verklaarbaar, en
vooral ook de groote en blijvende suc
cessen van de operaties van veldmaar
schalk Rommel.
Aan het front van El Alamein bestaan
dergelijke tactische en strategische mor
gelijkheden niet. Het betreft hier een
betrekkelijk smal front, vooral wanneer
men de aan beide zijden geconcentreer
de aantallen manschappen voor pogen
houdt, dat van de kust tot Kattaravallei
slechts circa 65 km. meet. Bij het begin
van deze vallei gaat het tot dusver
hooggelegen, ten deele ook rotsachtige
terrein plotseling door steile, bijna lood
rechte 'hellingen over 'in een gebied, het
welk 30 tot 50 meter beneden den zee
spiegel ligt, waar operaties, vooral van
gemotoriseerde troepen, reeds derhalve
uitgesloten zijn omdat het uit zand be
staat, hier en daar bedekt met steenen
en rotsblokken, verder onderbroken door
moerassige gedeelten en ^pgedraogjde
zoutmeren, met een voor mensch en dier
ondragelijk klimaat.
Het front, waar nu wordt gestreden,
laat flankeerende en omvattende bewe
gingen dus niet ^toe. Wie van de tegen
standers hier na lang onderzoek van het
•vijandelijke front tot operatieve acties
wil overgaan, moet over het geheele
front aanvallen. Wat dergelijke aanvallen
na maandenlange voorbereidingen van
den tegenstander en bij de moderne ver
dedigingskunst be teekenen, wordt duide
lijk wanneer men denkt aan de gebeur
tenissen op het Oostelijke oorlogstopneel.
Montgomery heeft nu in den nacht
van Vrijdag op Zaterdag j.l. na een
krachtige inleiding van de artillerie en
het luchtwapen een aanval gewaagd met
omvangrijke troepen, ten deele uit uit
gezochte élite-manschappen, waaronder
nieuw* opgestelde Engelsche divisies,
voorts bestaande uit Zuid-Afrikaansehe,
Australische en Indische contingenten en
tenslotte eenige Amerikaansche, Gaullis
tische en Grieksche regimenten. Reeds
de zeer sterke en diep aangelegde mij-
nengordels berokkenen den Engelschen,
die vermoedelijk niet dezelfde ervaring
in het opruimen van mijnenvelden heb
ben als de Duitschers, groote moeilijk
heden en belangrijke verliezen. Op de
plaatsen waar het gelukt is zich door
de mijnversperringen te werken, schijnt
men toch niet verder te zijn gekomen
dan de vooruitgeschoven Duitsche pos
ten, daar van Duitsche zijde in het licht
is gesteld, dat de tegenstanders op geen
enkele plaats tot dusver in contact zijn
gekomen met de voornaamste Duitsch-
Italiaansche strijdlinie. Voor deze acties,
welke zich dus in hoofdzaak op het
Duitsche voorterrein afspelen, moesten de
Engelschen sterke formaties van het
tankwapen in den strijd werpen, die,
zonder dat de t^nks van Rommel zich
in de gevechten hebben gemengd, reeds
aanzienlijke verliezen hebben moeten lij
den. Volgens Duitsche gegevens bedroe
gen de verliezen der Engelschen aan
tanks gemiddeld 60 per dag, n.l. voor de
eerste vier dagen ongeveer 250 stuks,
hetgeen naar de Berlijnsche berekening
bijna een kwart moet zijn van de tank
krachten, waarover Montgomery beschikt.
NALTSJIKilIN; DEN KAUKASUS
BESTORMD
Verscheidene Sovjetdivisiee
werden hier uiteengeslagen
Het opperbevel van de Duitsche weer
macht maakte Donderdag bekend:
In het Westen van den Kaukasus heb
ben Duitsche troepen vijandelijke tegen-
aanvaller. afgewezen op de borgstellin
gen de laatste dagen veroverd1, waarbij
'zij doeltreffend werden gesteund, door
de luchtmacht.
Kroatische jagers schoten Ztes sovjet-
vl:egtuigen, bij één eigjen verlies, neer.
Ten Westen van den Terek hebben Ru-
meensche bergtroepen, gezamenlijk met
Du:tsche bergjagers, de door den vijand
krachtig versterkte en taai verdedigde
stad N alts j ik bestormd. De ten N.-
Oosten van Naltsjik ingesloten vijande
lijke strijdkrachten werden in den strijd
vernietigd of gevaniglen genomen. Daar
door zijn binnen vier dagen verscheidene
sovjet-divisies uiteengeslagen, tot nu toe
meer dan 7000 gevangenen gjemaakt, 66
stukken geschut, 38 tanks en een groote
hoeveelheid ander oorlogstuig buit ge
maakt of vernietigd.
Te Stalingrad hebben onze troe
pen, na den afweer van verscheidene
tegenaanvallen, een deel van het indus-
tieterrein en blokken huizten bestormd.
Ontjastingsaanvallen van sterke, door
tanks, gesteunde, vijandelijk© strijdkrach
ten op Duitsche stellingen ten Zuiden,
van de stad, bezweken, ZooaLs tot dus
ver nog steeds onder zeer zWare bloe
dige verliezen voor den vijand1. Afgezien
van sterke activiteit boven de stad, bom
bardeerde de luchtmacht bij! dag en nacht
vijandelijke vliegvelden, batterijstellingen
en transportwegen. In het Noordwesten
van de Kaspische 'zee zijn twee tank-
booten en een ander vrachtschip in
brand gestoken of zwaar beschadigd'. De
vijand verloor gisteren 44 vliegtuigen;
twee eigen toestellen worden vermist.
De verbitterde worsteling in Egypt©
heeft zich na de vijf dagen van den
afweerslag nog verhevigd. Ondanks de
Zwaarste aanvallen en het ongewoon
groote munitfeverbruxk kon de vijand als
gevolg van den krachtigen afweer der
Duitsche en Italiaansche troepen geen
succes behalen. Vele honderden gevan
genen werden gemaakt. De aanval op
de vliegvelden van Malta werden voor
gezet. In Zuid-Engeland hebben Duit
sche gevechtsvliegtuigen gisteren aanval
len gedaan op industrie-, verkeers- en
haveninstallaties.
Dr. Dietrich over
veranderingen in de strategie
Onder het opschrift „Veranderingen in
de strategie" publiceert de Völkischer
Beobachter een nieuw1 artikel van Rijks
perschef dr. Dietrich, waarin ter inleiding
gezegd wordt, dat het wereldburgerdom
van de democratie niet in staat is den
werkelijken oorlogstoestand te begrijpen
Dr. Dietrich wijst er op, dat de tenden
tie van de tegenstanders van Duitsch
land er naar uit gaat te verklaren, dat
alles zal komen als in 1914—1918, en
schrijft: „Hier zien wij1 ons geplaatst te
genover de eerste van de denkfouten,
die uitgaande van verkeerde voorstellin
gen over den aard van dezen oorlog
leiden tot bedrieglijke conclusies omtrent
zijn einde. In den wereldoorlog bleek de
wijde ruimte de beste bondgenoot te zijn
van onzen tegenstander. In dezen oorlog
echter, die Duitschland door de ruimte-
grijpende overwinning van zijn wapenen,
door de positie van Italië in de Middel
landsche Zee en door de deelneming van
Japan aan den oorlog uit zijn nauwheid
te voorschijn heeft gebracht, blijkt de
wijde ruimte vijandig voor de gealli
eerden".
„Reeds de volledige ineenstorting van
hun blokkade-verwachtingen", zoo gaat
de Rijksperschef voort, „bewijlst", dat de
ruimtelijke en verkeersstrategische per
spectieven fundamenteel anders zijn dan
zij geloofden. Thans hebben de militaire
beheersching van continent en zijn Wes
telijke kusten, van de IJszee tot aan de
Golf van Biscaye niet slechts de blok
kade van Duitschland geschrapt van de
kaarten van den generalen staf der Brit-
sche zeelords, maar den mogendheden
van de spil de mogelijkheid gegeven de
kracht van haar continentale Europeesche
positie in de waagschaal hunner we
reldwijde strategie te werpen".
De Rijksperschef maakt er opmerk
zaam op, dat de groote militaire be
teekenis de ruimtelijke uitbreiding van
de continentale .ojorlogstqoneelen geeft
aan hun transport- en verkeersmiddelen,
die door het voordeel van de binnenlinie,
door de «lichtheid van het spoorwegnet
en het aaneengesloten verkeersnet van
continentaal Europa beveiligd zijn, terwijl
in tegenstelling daarmede de verbin
dingswegen van de geheele wereld uit
eengetrokken liggen en blootgesteld zijn
aan de voortdurende bedreiging van de
mogendheden van de spil.
„Wij zien", zoo besluit dr. Dietrich,
„dat de mogendheden van de spil en hun
biondgenooten op het schaakbord van het
spel der krachten beschikken /over goede
en solide posities voor den eindstrijd".
Itallaansch weermachtsbericht
De veldslag tij El Alamein
duurt voort
Het communiqué van het Italiaansche
opperbevel van Donderdag luidt:
De hevige veldslag, die sedert vijf da
gen geleverd wordt aan het front van
El Alamein, heeft ook gisteren nieuwe
en felle aanvallen van den vijand zien,
waar tegenover de strijdkrachten van de
Spil een verbeten weerstand boden. Weer
werden eenige tientallen pantserwagens
verhield en verscheidene honderden ge
vangenen gemaakt. Tijdens doeltreffende
aanvallen in scheervlueht, hebben Itali
aansche en Duitsche luchtformaties mi-
tra illeurvuur en bombardementengericht
op troepenconcentraties en strijdmiddelen
in de linies van den tegenstander. Twee
Britsche vliegtuigen werden neergescho
ten door Duitsche' vliegers, twee andere
door afweerbatterijen. De vliegvelden
Luca en La Veneza zijn gebombardeerd
door de luchtmacht van de spil. Een
Spitfire .vloog in brand, getroffen do,or
Duitsche jagers. Een formatie 4-moitoirige
Liberator-machines, die trachtte de ha
ven Navarmo aan te vallen, is opgevan
gen door onze jagers en werd gedwon
gen haar bommen in zee te laten vallen.
Een vijandelijk vliegtuig, herhaaldelijk ge
troffen, stortte in zee.
NIEUWE WEGEN
IN HET NABIJE OOSTEN
Oorlog dwingt Engeland tot aanleg
van strategische verbindingen
Het Nabije Oosten is de „draaischijf
van het Empire". Belangrijke land-, zee-
en luchtwegen kruisen dit uitgestrekte
gebied tusschen Libye en den Kaukasus,
Middellandsche Zee en Indischen Oceaan.
Het onderlinge verkeer in deze landen
is echter nog slecht ontwikkeld. Eerst
nu Rommel aan de poort van Egypte
klopt en Duitsche bergjagers den Kauka
sus bestijgen, legt Engeland zoo snel
mogelijk in. strategisch opzicht gewich
tige verbindingen aan.
Eeuwenlang was de kameel het eenige
vervoermiddel in de eindelooze zand
vlakten van het Nabije Oosten, dat tot
den wereldoorlog grootendeels tot het
Turksche Rijk behoorde. Het langzame,
maar taaie schip der woestijn, dat niet
van gebaande wegen afhankelijk is, kon
in de behoeften der zwervende stammen
en kooplieden voldoen. Eerst tegen het
einde der negentiende eeuw, toen ook
hier de polsslag van het leven sneller
begon te kloppen en de moderne tech
niek nieuwe mogelijkheden schiep, werd
een begin gemaakt, met den aanleg van
spoorwegen. De befaamde Bagdadbaan,
van Gonstantinopel naar de Perzische
Golf, werd een brandpunt van Engelsch-
Duitsche rivaliteit. Een spoorweg van
Damascus naar Medina vergemakkelijkte
het pelgrimsvervoer naar de heilige
plaatsen van den Islam. Door het dal
van den Nijl begonnen de eerste treinen
in het oude Egypte te rijden.
Na den wereldoorlog nam het mecha
nisch verkeer in sterke mate toe. Be
staande spoorlijnen werden verbeterden
nieuwe gebouwd. Vooral staten als Tur
kije en Iran vertoonden in hun streven
naar een al geheele vernieuwing onder
krachtige heerschers opmerkelijke acti
viteit. In Turkije werden alle deelen
■des lands met elkander verbonden en
over de hoogvlakten in het Oosten een
aansluiting met het knooppunt Tiflis in
Trans-Kaukasië tot stand gebracht. Sjah
Reza Pahlewi liet den Trans-Iraanschen
spoorweg bouwen, die de Perzische Golf
met de Kaspische Zee verbindt. Ook de
Bagdadbaan werd eindelijk voltooid.
Onder Engelschen invloed staande lan
den als Egypte, Palestina, Trans-jordanië
en Irak breidden de bestaande lijnen
slechts weinig uit. Het vliegtuig en de
auto begonnen hier een deel van het 1
verkeer op zich te nemen. Met de mili-
taire behoeften, die nog altijd voorname»
lijk van het spoorverkeer afhankelijk zijn,
werd weinig rekening gehouden en eerst
de huidige oorlog heeft hierin verande
ring gebracht.
Egypto als militaire basis
Vooral in Egypte bleek de aanleg van
nieuwe verbindingen wegens de aanwe
zigheid van het front in de westelijke
woestijn en de steeds grooter wordende
hoeveelheden materiaal, die via de Roode
Zee aankomen, uiterst noodzakelijk. Bij
het uitbreken van den oorlog liep een
spoorweg van Alexandrië langs de kust
van de Middellandsche Zee naar Mersa
Matroe en een andere door het Nijldal
naar Sjellah bij Assoean. Hier vindt deze
lijn zijïn eindpunt om bij de grensplaats
Wadi Haifa in denSoedan weer verder
naar het Zuiden te voeren.
In den loop van den oorlog werd de
lijn naar Mersa Matroe tot Tobroek ver
lengd, zoodat deze thans den Duitsch-
Italiaanschen troepen van groot nut is.
Ter ontlasting van het bovendien door
luchtaanvallen bedreigde Suez werd
Luxor aan de "Nijl met de Roode-Zee-
haven El Kosseir verbonden, opdat
materiaal en troepen van deze haven
door het Nijldal naar de delta vervoerd
konden worden. Tenslotte kreeg Ismaïla
aan het Suezkanaal een autoweg naar
Alexandrië, die dwars door d:e delta
loopt en den omweg over Kaïro Oinnjoo-
dig maakt. Opmerkelijk zijn ook de plan
nen om tusschen Sjellah en Wadi Haifa
een spoorlijn te bouwen, waarvan de
bouwtijd oip twee jaar en de kosten
op ruim 40 millioen pond geschat wor
den De moeilijkheden van den aanleg
zouden ruimschoots door de voprdeelen
worden opgewogen, daar aldus deNijl-
delta via dezen spoorweg met Khartoem
verbonden zou worden en in Khartoem
vindt een der Trans-Afrikawegen zijn
eindpunt.
Met het transport naar Egypte hangen
ongetwijfeld ook de plannen samen om
de Hedzjasbaan te herstellen. In den
Wereldoorlog werd deze vooral door toe
doen van den befaamden Lawrence in
de Arabische woestijn vernield. Thans
wordt door Engeland en de Ver. Staten
bij Ibn Saoed op herstel en verlenging*
van Medina tot de Roode Zeehaven
Djiddah aangedrongen. Moch Egypte dus
verloren gaan, dan kan nog langs dezen
Hedzjasbaan een verbinding onderhouden
worden.
PROGRAMMA
VREUGDE EN ARBEID
Vooretellingen on cursussen
De gemeenschap „Vreugde en Arbeid"
van het NAF ontwikkelt thans een groote
activiteit; verleden jaar werden 600 voor
stellingen in totaal gehouden, d'it ko
mende winterseizoen staan er 900 op
het programma. Er zullen veertien tour-
mée's voor de groote en middelgroote
steden worden gehouden met 306 voor-
stallingen. Maar ook het platteland wordt
niet vergeten: in 36 tournée's zullen 230
voorstellingen worden gehouden. Achttien
avonden geeft Vreugde en Arbeid in sa
menwerking met den Ned. Omroep. In
de hoofdstad worden drie opera-avon-
Wanneer verduisteren?
Heden (Vrjjdag): zon onder
18.16. Morgen (Zaterdag) zon
op 8.33zon onder 18.14
Tusschen zonsondergang en
zonsopgang moet worden ver
duisterd.
Maan onder 14.44; op 23.62.
Laatste kwartier Zondag 1
Nov. Nieuwe maan Zondag 8
Nov. Eerste kwartier Zondag
15 Nov. Volle maan Zondag
22 Nov.
den' gegeven, in het land zal de Nederl.
Kameropera en het Noord-Hollandsch
Tooneel1 kunst en verstrooiing brengen.
Daarbij komen nog 230 filmvoorstellin
gen en 45 kindervoorstellingen.
Het as. winterseizoen zullen weer in
vele plaatsen sporteursussen worden ge
geven. Ter verhooging van de volksge
zondheid worden bedrijfssport en vrije-
tijdsport (gymnastiek, zwemmen, jiujitsu,
boksen en rhythmische gymnastiek) geor
ganiseerd. Vermelden wij nog de avond
scholen voor volwassenen, waarvoor zeer
veel belangstelling bestaat en waarvan
het aantal aanmerkelijk wordt uitge
breid; naast de leergangen worden
weer lezingen, excursies, etc. georgani
seerd'.
Daarnaast staat de huisvlijtactie onder
den toekenden naam „Nijvere handen"
op het pfogramma. De af deeling „Reizen
en vaeantie" boekte in het zomerseizoen
uitmuntende resultaten. Tijdens de win
termaanden kan men deelnemen aaneen
spaarsysteem. Ook het bedrijf kan de
zegells koop en en individueel of in groeps
verband kunnen één- of meer daagsche
tochtjes worden gemaakt, die gefinan
cierd iworden uit het gespaarde bedrag.
Ten slotte zij nog vermeld, dat Vreugde
■en Arbeid ;ook voor het verleenen van
eerste hulp bij ongelukken een goeden
cursus onder bekwame leiding heeft.
NIEUWE STAATSLEENING
VAN EEN MILLIARD
17.
Eoers van uitgifte zon 99 V.
Naar het ANP van bevoegde zijde ver
neemt, zal Dinsdag 3 November as. het
prospectus verschijnen van een Vfa pCt.
Nederiandsche staatsleening, grooft 1 mil
liard gulden, waarvan bereids 400 mil
lioen gulden is geplaatst. De lieeningi
heeft een looptijd van 120 jaren en zal
worden uitgegeven t^igjen den koers van
991/2' procent.
De inschrijving wordt opengesteld op.
Dinsdag 19 November, de storting zal
moeten geschieden op Dinsdag 1 De
cember as.
De stukken dezér leening zullen de
zelfde beleeningsfaciliteit genieten, als bij
de vorige leening is toegestaan.
Een Sovjet-station wordt in stormaanval genomenOver de rails trékken de
manschappen verder het station binnen
(P.K. Plenik-AtUB IP,-H,-b)