ZIERIKZEESCHE
KIEUWSBODE
VRIJDAG 16 OCTOBER 1942
OPGENOi
ZIERIKZEESCHE COURANT
ABONNEMENT:
Prijs: in Zierikzee y 1.60, elders 'J 1.90
per kwartaal. Weekabonnementen reap.
13 en IB cent. Losse nummers B cent.
Verschijnt iederen werkdag.
1797 - 1889
UitgaveN.V. Zierikzeesohe JNieuwabode, ZierikzeeJ Schuithaven^B 94,
Telef. 32, Giro no. 137077 - Directeur-Administrateur (Advertentiechef)
A. J. de Looze, Zierikzee - Hoofdredacteur: M. J. Hosten, Zierikzee
993TB JAARGANG No. 15065
ADVERTENTIES:
Advertentiën 10 cenl per millimeter; in-*
gezonden mededeelingen 20 cent per
millimeter; kleine advertentiën 84 cent.
Bij contract belangrijke korting. K 2020
DE STRIJD IN DEN KAUKASUS
Terreinwinst in Stalingrad
Zeegevecht in het Kanaal
Het opperbevel van de wieermacht
maakte Donderdag bekend:
In den Kaukasus zijn Duitsche en Slo-
waaksche troepen in dichtbeboscht berg-
terrein onder verbitterde gevechten door
de nieuwe vijandelijke stellingen heen-
gebroken en hebben ruim 500 steunpun
ten èn gevechtsposities stormenderhand
genomen. In den Ter©k-sector werden
vijandelijke strijdkrachten teruggeworpen.
In Stalingrad hebben formaties in
fanterie den verbeten tegenstand der
bolsjewisten in blokken huizen en barri
cade-stellingen gebroken en Zijn diep in
't Noordelijk stadsgebied' doorgedromgjen.
Eskaders vliegtuigen en duikbommen
werpers hebben in achtervolgingsaanval-
len vijandelijke bunkers en artilleriestel
lingen uiteengeslagen. Ontlastingsaanva'l-
len van den vijand werden met zware
bloedige verliezen afgeslajglen. Doeltref
fende luchtaanvallen waren ook gericht
op transportwegen en overladingsplaat
sen der bolsjewisten aan dien benedenloop
van de Wolga. Een tankboot en twee
vrachtschuiten werden door brand' ver
nietigd.
Aan het front van den Don hebben
Rumeensche 'troepen plaatselijke aanval
len afgeslagen. In den centtalen sector
van het front hébben eigen acties van
stoottroepen tot de vernietiging van tal
rijke bunkers en gevechtsposities geleid
Gevechtsvliegtuigen hebben belangrijke
spoorwegtrajecten gebombardeerd, waar
bij de vijand aanzienlijke verliezen aan
rollend materiaal leed. In scheervlueht-
aanvallen hebben ja ebt vliegers een bols
jewistische motortorpedoboot op de Fin-
sche Golf in brand geschoten. In het
hooge Noorden zijn aanvallen van jacht-
kruisers gericht op troepenkampen ten
Oosten van de Kola-bocht. De Britsche
luchtsteunpunten op de eilandvesting [Mal
ta Zijn door gevechtsvliegtuigen over
dag en des nachts met bommen van
Zwaar kaliber bestookt. De ter bege
leidende bescherming opgestegfen Duit
sche en Italiaansöhe jagers hébben te
zamen 25 Britsche jagers neergescho
ten, waarvan 18 alleen door Duitsche
jagers vielen. Twee eigen vliegtuigen
keerden niet terug.
Bij een aanval op het konvooiverkeer
voor de Britsche kust hebben motor-
torpedobooten vier vijandelijke koopvaar
ders van 8000 brt. in den grond' geboord.
Alle booten keerden op hun steunpun
ten terug.
In den nacht van 13 op 14 October
is het in het Kanaal tot een zeegevecht
gekomen tusschen Duitsche beveiligings
vaartuigen en een sterkere yijandelijke
formatie, die bestond uit 2 groepen tor-
pedobootjagers en verscheidene flot
tieljes motortorpedobooten. In een haird
gevecht wérd een Britsche artillerie-
motortorpedoboot tiot zinken gebracht en
vijf motortorpedobooten door artillerie
treffers beschadigd, resp. in brahd ge
schoten. Een eigen motortorpedoboot ginigl
verloren. Patrouillebooten en marine-
afweergeschut hebben in het Noordzee
gebied twee vijandelijke vliegtuigen neer
geschoten. Lichte Duitsche gevechtsvlieg
tuigen hebben gisteren voor den oorlog
belangrijke installaties en militaire doe
len aan de Zuidkust van Engeland ge
bombardeerd.
ZEESLAG BIJ DE
SALOMONS-EILANDEN
Twee Japansche kruisers
tot zinken gebracht
„De afsnijding van de voortdurende Ja
pansche troepentransporten naar de Sa-
lcmons-eilanden was het doel van een
grooten aanval van Amerikaansche vloot-
eenheden op Japansche zeestrijdkrach
ten", aldus wordt in een officieel bericht
van het Amerikaansche ministerie van
Marine medegedeeld. Het is hierbij in
den nacht van 11 op 12 October tot
een zeeslag op groote schaal gekomen.
De vlootgevechten speelden zich voor
namelijk in de nabijheid der Savo-eilan-
den af (ter hoogte van Toelagi). Eenige
Amerikaansche kruisers zijn beschadigd,
een .torpedojager is tot zinken gebracht.
„Aan Japansche zijde", aldus het com
muniqué, „bedragen de verliezen: een
zwaren kruiser, vier torpedojagers en een j
transportschip van ongeveer 5000 ton".
Na een strijd, die ongeveer een halfuur
duurde, zouden de Japanners gedwongen
zijn, zich terug te trekken. Op den moir-
gen van den 12den Oct. hebben Ameri
kaansche torpedovliegtuigen en duikbom
menwerpers de terugtrekkende Japansche
schepen aangevallen. Een Japansche krui
ser Is brandend achtergelaten.
In den namiddag van den 12den Octo
ber hebben Amerikaansche torpedovlieg
tuigen wederom een aanval gedaan op
een vijandelijken kruiser en een torpe
dojager ten Zuiden van Nieuw-Georgië.
Een voltreffer heeft den kruiser tot zin
ken gebracht. Men heeft inog kunnen
waarnemen, hoe de bemanning het schip
in reddingsbooten heeft verlaten. (S.P.T.)
VLOOTSTEUNPUNT
OF LUCHTSTEUNPUNT
De huidige beteekenis van Gibraltar
Over de straat van Gibraltar rollen
dagelijks de doffe ontploffingen van dy-
namietpatronen en tot diep achter La
Linea weergalmt de echo. Vliegtuigen
cirkelen om de rots, die als een gigan
tische driehoek ver in Zeie uitsteekt. Zes j
kilometer is deze rots lang, de breedte
bedraagt op sommige plaatsen slechts
acht honderd meter. De stad' Gibraltar
Zelf ligt aan den Westelijken flank van
den 420 meter hoogen rots, op een smal
terras. Donker Zijn de huizen, nauwe
lijks afgeteekend tegen de grijze rots- j
massa. In het Noorden waar zich vroe
ger de renbaan bevond, ligt het vlieg
veld, tegen een loodrechten 150 meter
hoogen rotswand aan.
Hier zijn de Engelsehen in koortsach
tige haast bezig het vliejgVeld uit te
breiden. Hier ratelen de rotsboren, dideu-
nen de ontploffingen en Zwoegen En
gelsche'en Spaansdhe arbeiders tusschen
gruis en puinwolken. Hangars worden in
rotsen gehouwen, werkplaatsen en mu
nitiekelders. Hier Zullen de startbanen
moeten komen voor de zwaarbeladen
transportvliegtuigen, die men naar Egyp
te wil sturen. Maar Zelfs wanneer men
de kerkhoven Iaat verdwijhen, alle hui
zen in den omtrek met den grond ge
lijk maakt en het prachtige park, te
vens botanische tuin, de Alema-Garden,
in een rolveld verandert, dan heeft men
wel een vliegveld van 850 meter lengte
en meer dan 500 meter breedte, maar
nog geen luchtsteunpunt.
Metereologisch immers ligt Gibraltar
buitengewoon ongunstig. Uit het Oosten
waait de „Levante", een krachtige wind,
langs de steile berghellingen en ook
de Westelijke winden botsen tegen het
bergmassief en vormen gevaarlijke wer
velstro omingen, de doodsvijand van alle
luchtverkeer op Gibraltar. De talrijke
omlaaggestoTte vliegtuigen be wijzien het
nog dagelijks.
De Engelschen hebben ingezien, dat'
Gibraltar als vlootsteunpunt veel van Zijn
waarde heeft verloren en Zijn thans in
koortsachtig tempo bezig de rotsvesting
tot een luchtsteunpunt te maken. Men
kan echter wel stukken rots opblazen,,
onderaardsche hangars aanlegglen en dui
zenden kazematten in de rotsen uithou
wen, maar men kan de winden niet
dwingen, de onverbiddelijke elementen
niet corrigeeren.
Ondanks alle krachtsinspanning kan
niets aan het feit veranderen dat Gi
braltar geen vlootsteunpunt in de wer
kelijke beteekenis. van het woord meer
is, geen veilige verzamelplaats van trot-
sche Armada's. En wat de waarde van
deze vesting als luchtsteunpunt betreft:
de natuurlijke voorwaarden om hier een
steunpunt van de eerste orde te vesti
gen ontbreken ten eenen male.
MANGAAN-ERTS
IN DE SOVJET-UNIE
Oekraine en KaukastiB leveren
de helft der wereldproductie
Door de rijke mijnen bij Nikopol aan
de Dnjepr en Tsjiatoeri in Trans-Kauka- j
sië was de Sovjet-Unie vroeger ide groot- J
ste wereldproduoent van mangaanerts.
Met Nikopol verloor zij reeds de helft
van haar productie. Thans hebban Duit
sche bergjagers die eerste schreden igezet
op den Ossetischen heirweg, die over
de bergketens van den Kaukasus naar
'de mijnstreek van Tsjiatoeri voert.
Zonder mangaan :geen staal, zonder
staal geen wapens. Kolen en ijzer zijn
niet voldoende om het vooral voor de
wapenproductie onontbeerlijke staal' te
bereiden. Het ijzer moet gezuiverd war
den en daartoe is het grauwwitte metaal,
idat uit het mangaanerts gesmolten wordt,
het beste hulpmiddel. Ook in legeeringen
wordt mangaan veel gebruikt. Geen won
der dus, dat alle landen met een belang
rijke oorlogsindustrie altijd hebben ge
streefd naar vrije beschikking over man
gaanerts.
Twee landen slecht* waren hiertoe in
Wanneer verduisteren
Heden (Vrjjdag): zon onder
18.45. Morgen (Zaterdag) son
op 8.07zoü onder 18.43
Tuaschen zonsondergang en
zonsopgang moet worden ver
duisterd.
Maan op 15.48; onder 1.02.
(Eerste kwartier om 0.58 uur)
Volle maan Zaterdag 24 Oct.
Laatste kwartier Zondag 1
Nov. Nieuwe maan Zondag 8
Nov. Eerste kwartier Zondag
15 Nov.
staat. Het Engelsche Rijk en Ide Sovjet-
Unie. Het Engelsche Rijk door de mijnen
in Britsch-Indië en Afrika, döJe in 1937
meer dan een derde déél der wereldpro
ductie van ruim 6 milMoen ton leverden.
De helft bracht 'de Sovjet-Unie uit den
aardbodem te voorschijn en ide rest kwam
voornamelijk uit Brazilië en Cuba.
Duitschlamd en ide Ver. Staten daaren
tegen moesten het 'benoodigde mangaan
erts grootendeels invoeren. In de Duit
sche mijnen wordt slechts een geringe
hoeveelheid a<rm erts gewonnen, zoadat
altijd een 'belangrijke invoer plaats vond,
in de laatste jaren voor deze oorlog
uit Zuid-Afrika. Na ide bezetting van Ni
kopol is de maingaanvoorzieniing van de
Duitsche oorlogsindustrie thans ruim
schoots verzekerd. De Ver. Staten, de
grootste staalproducent ter wereld, moe
ten het mangaanerts zelfs vrijwel geheel
invoeren.
In den vorigen wereldoorlog, vormdi
ide'ze omstandigheid reeds een ernstige
belemmering voor ide lontwikkeling der
oorlogsindustrie en ditmaal is dit weder
om het geval De j aarlij.ksche behoefte
wordt op meer dan 1 millioen tan ge
schat, die door Braziïidë en Cuba niet
in vollen omvang gedekt kan worden.
Mangaan staat in de Ver. Staten dan
ook bovenaan op de lijst der grondstof
fen, die tot eiken prijs in voldoend^
mate aanwezig moeten zijn.
In 1937 was de Sovjet-Unie met een
productie van' bijna 3.5 millioen ton ver
reweg de grootste wereldproducent. Ni
kopol en Tsjiatoeri brachten van deze
hoeveelheid' ieder ruim de helft voort,
terwijl in Kazakstan en West-Siiberië
nieuwe vindplaatsen werden .ontdekt en
ontgonnen.
Het bij Tsjiatoeri, gewonnen erts, ging
grootendeels over Poti aan de Zwarte
Zee naar het buitenland. Een gering per
centage werd' in de fabrieken bij Ses-
tafoni, dat eveneens in Georgië ligt, ver
werkt. De productie van Nikopol werd
daarentegen geheel voor de eigen be
hoefte der Sovjet-Unie gebruikt.
Sedert het verlies van Nikopol zal het
erts van Tsjiatoeri waarschijnlijk over de
Kaspische Zee naar het Noorden ver
voerd zijn. De opmarsch der Duitsche
troepen naar de Wolga maakt dit ver
voer echter uiterst bezwaarlijk, zoadat
de staalfabriek van het land, dat eens
de grootste producent was en over 73
pet. der wereldreserves aan mangaan
erts beschikt, thans gebrek zullen krijgen
aan deZe onmisbare grondstof.
Volgens een extra-bericht van denBrit-
schen berichtendienst uit Washington
heeft die staf van de Amerikaansche Ma
rine Woensdagavond medegedeeld, dat
Japansche oorlogsschepen het Amerikaan
sche vliegveld en hgt steunpunt op het
eilnd Guadalcanar op de Salomonseilan
den beschieten en dat Japansche trans
portschepen aan de Noordelijke kust van
het eiland versterkingen aan land hebben
gezét.
De Braziliaansche regeering heeft, vol
gens berichten uit Rio de Janeiro, be
kend gemaakt dat de Braziliaansdie sche
pen ^Osorio" (2230 brt.) en „Lages"
(6472 brt.) in September voor de Bra-
ziliaansche kust zijn getorpedeerd en iü
den grond geboord.
Van militaire Duitsche Zijde verneemt
het DNBDuitsche gevechtsvliegtuigen
hebben in den loop van Woensdag op
nieuw de Britsche vliegvelden Halfar en
La Venezia op Malta gebombardeerd.
Nog boven de wateren voor Malta tracht
ten Britsche formaties jagers, evenals
op de vorige dagen, het luchtruim bo
ven iMalta af te grendelen. Tusschen
WINTERHULP NEDERLAND
HERVAT HAAR TAAK
De oponingevergadoring te Amsterdam
Het thans afgesloten seizoen 1941—1942
van het winterhulpwerk in Nederland
heeft het vorige met 3 millioen gulden
glansrijk geslagen. De inkomsten' stijgen
en zoo kan er ook meer voor de be-
hoeftigen in den lande worden gedaan.
Daarvan heeft de directeur-generaal van
Winterhulp Nederland, de heer F. W.
van Vloten, getuigd in een massale bijeen
komst in het Concertgebouw te Amster
dam, welke den inzet vormde van de
winteractie 1942—1943, toen hij bij deze
gelegenheid de gebruikelijke verantwoor
ding aflegde over het werk in het af-
geloopen seizoen.
Bij deze tweede maal, dat Winterhulp'
Nederland de verantwoording aflegde
over het werk in het af geloop en seizoen,
kon de heer van Vloten met groote vol
doening vaststellen, dat de resultaten
die van het eerste jaar belangrijk over
treffen. Ondanks de tegenwerking en 't
vooroordeel van velen in den lande, be
wogen zich de inkomsten in stijgende
lijn, waardoor het mogelijk was een groo-
ter bedrag tot uitkeering te brengen dan
in het eerste jaar het geval was.
De totale inkomsten beliepen, inclu
sief f267.617.56, zijnde het bij het begin
van het vorige jaar aanwezige saldo in
geld f 10.096.076.47 tegen ongeveer f7
millioen in het eerste jaar. Zij werden
verkregen door de bekende lijsten- en
straatoollecten, waarvan er 12 werden
gehouden, door giften in geld, bij elkaar
f7.788 094.25; door giften in natura tot
een waarde van f740.364,66 en door de
opbrengst van de loterij van f 1.300 000.
De directeur-generaal sprak zijn dank
uit aan al die vrijwillige medewerkers,
die ten getale van 30.000 in onvermoeiden
inzet ertoe bijdroegen de collecten te
doen slagen, die ondanks koude en
sneeuw met de roode collectebus op hun
post stonden of huis aan huis de lijsten
ter teekening aanboden. Gaarne rekende
hij wederom op hunne medewerking in
het komende seizoen.
De verzorging geschiedde in waarde
bons en contanten, voedsel en giften in
natura, welke laatste bestonden uit: le
vensmiddelen, kleeding, huishoudelijke ar
tikelen en brandstoffen. In waardebons
werd uitgekeerd een bedrag van onge
veer f 8.600.000, in contanten ongèveer
f 290.000, in voedsel en giften in na
tura ongeveer f673.000, totaal f 9 563.000.
De hierop vallende bedrijfsonkosten en
salarissen bedroegen f331.000, zijnde 3.46
pet. van het totaalbedrag der uitkeeringen
Gemiddeld werden per uitkeering y*
millioen mensch en-geholpen. Hiervan wa
ren er 65.000 jonger dan 3 jaar, 70 000
van 3 t/m. 5 jaar, 162.000 van 6 t/m.
13 jaar, 72.000 van 14 t/m. 17 jaar en
385.000 van 18 jaar en ouder. De grootte
der uitkeeringen bedroeg f 12.68 per per
soon tegen f7.82 in het eerste winter
hulpseizoen. De gemiddelde uitkeering per
gezin was f50.
Het ledenaantal is gegroeid tot ruim
25.000. De werkzaamheden van denN.V.D.
bewogen zich o.a. ook op het gebied
van kinder- en moederuitzendingen, ter
wijl tevens de school-tandverzorging ter
hand werd genomen. In totaal werden
er tot nu toe 9407 kinderen uitgezonden,
waarvan 8128 naar pleegouders in Duitsch-
land, 295 naar tehuizen in Duitschland,
100 naar pleegouders in Nederland en
884 naar tehuizen in Nederland. Dit jaar
zullen nog 5000 kinderen worden uitge
zonden. Het aantal uitgezonden moeders
is tot nu toe 744, waarvan 150 naar
Duitschland en 594 in Nederland.
De schooltandverzorging heeft zich bui
ten de behandelingen tot taak gesteld
om bij het volk het begrip te wekken,
dat tandverzorging voor de jeugd onmis
baar is. Daartoe werden voordrachten
en lezingen gehouden en filmen ver
toond. Er zijn thans 17 schooltandverzor-
gingsklinieken, welke over de verschil
lende provincies van het land verdeeld
zijn.
Ook bij bominslagen, wélke helaas nog
geregeld voorkomen, heeft de N.V.D. zich
ingezet en door directe hulp de eerste
no oden der getroffenen opgevangen. In
totaal werd hiervoor een bedrag van
ruim f 87.000 verstrekt.
Keuring voor de Waffen SS
I en het Legioen
i Het SS-Ersatzkommando deelt ons me-
de, dat vrijwilligers voor de Waffen-SS
en het Legioen Zich op onderstaande
data bij de genoemde adressen kunnen
vervoegen teneinde gekeurd te worden.
Tevens wordt ide aandacht er op ge
vestigd, en wel speciaal voor hen, die
er beZwaar tegen hebben bun dienst
buiten Nederland te vervullen, dat thans
de mogelijkheid bestaat, om dienst te
nemen in een speciaal wachtbataillon.
De opleiding vindt in Nederland plaats,
terwijl de inzet van dit bataillon ook
in Nederland blijven zal.
Tijdens de keuringen voor de Waffen-
SS en het legioen kunnen zich ook die
genen melden, die tot de Germaansche
SS Nederland (Nederlandsche SS) willen
toetreden.
17.10.42 11 uur:
Arnhem, Weverstraat 16b.
18.10.42 14 uur:
Venlo, Deutsches Haus, Emmastraat
19.10.42 11 uur:
Eindhoven, Huis Mlaria, Kruisstraat.
20.10.42 11 uur:
Den Bosch, Hotel Noord-Brabant,
Marit 45.
21.10.42 10 uur:
Tilburg, Werkliedenver., Tuinstr. 68,
21.10.42 17 uur:
Rotterdam, Deutsches Haus.
22.10.42 10 uur:
Amsterdam, School Iepenweg 13.
22.01.42 17 uur:
Utrecht, Wehrmaehtsheim, Mariaplein.
23.10.42 10 uur:
Den Haag, Café den Hout. Bezüidep
houtsche weg.
24.10.42 11 uur:
Amersfoort, Dienstgebouw» Kapelwig.
Bi] OllZO vrijwilligers. Een kykje in één der vele magazynen, diktofflt direct
achter het front. Van hieruit worden de jongen» dagelyke verzorgd, en dat het
goed it, toont de foto. (88 P.K. Alstadt O H P.H. t)
de MesseTschmidtjagers en de Britsche loopige berichten, negen Spitfires door
formaties jagers kwam het, bij het for- de Duitsche jagers werden neergescho-
ceeren van een doorbraak, tot felle ten. De Britsche vliegtuigverliezen stijgen
luchtgevechten, waarbij, volgens de voor- i daarmede tot veertig machines, _v
