IZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
MAANDAG 12 OCTOBER 1942
OPCiENOl
Z1ERIKZEESCHE COURANT
Ir
ABONNEMENTi
PiflB: In ZIerikree ^t.60, elder» KlJO
par kwartaal. Weekabonnenmtea nap.
IS en IS cant. Losse nummers 6 cent.
Verschijnt lederen werkdag.
1797 - 1889
Uitgave: N.V. Zierikzeesche Nieuwsbode, ZierikzeeJ Schuithaven3B^94,
Telef. 32, Giro no. 137677 - Directeur-Administrateur (Advertentiechei)
A. J. de Looze, Zierikzee - HoofdredacteurM. J. Kosten, Zierikzee
999TB JAAROAHG So. 15061
ADVERTENTIES
Adrartentlïn 10 cent per millimeter; In
gezonden mededeelingen 10 cent pes
millimeter; kleine advertentlön 84 cent.
Bij contract belangrijke korting. 'v 2620
DE WORSTELING
OM STALINGRAD
Kigenlijke doel bereikt
Naar de meening van militaire kringen
te Berlijn, is in dan strijd om Stalingrad
in zooverre een verandering ingetreden,
dat door het bereiken van het strategi
sche doel, d.w.z. de inneming van de
kern der stad en het doordringen tot
aan de Wolga, ide rest der stad niet"
meer door infanterie en pioniers be
stormd behoeft te worden, doch'door
zware en allerzwaarste artillerie, die
intusschen is aangevoerd systematisch im
puin wordt gelegd.
Onder die omstandigheden speelt het
volgens de te Berlijn bestaande opvatting
in het geheel geen rol meer nu het
eigenlijke doel als bereikt kan gelden
wanneer het tijdstip komt, dat ook
de laatste in de groote fabrikscomplexen
ingerichte haarden van verzet zullen zijn
overwonnen. De hoofdzaak is, dat Sta
lingrad zijn rol1 van de Wolga beheer-
schende vesting heeft uitgespeeld.
Hoewel het lot van StaQongrad als be
zegeld beschouwd kan worden, biedende
bolsjewisten in de hun overgebleven posi
ties nog hardnekkig verzet, meldt ANP
verder. Uit de meest afgelegen, doelen
der Sovjet-Unie heeft Timosjenko reserves
laten aanrukken, die voor het meenen-
deel ten Noorden, doch ook ten Zuiden
van de grootendeels in een puinhoop
veranderde stad in den strijd geworpen
worden. Zoogenaamde versperrmgsbatal-
jons moeten verhinderen, dat de ver
dedigers der stad zich door vlucht aan
him taak onttrekken. Naar in militaire
kringen te Berlijn verklaard wordt, ligt
het initiatief in den strijd om Stalingrad
echter geheel in Duitsche handen1, even
als trouwens op het oogenblik aan het
geheele Oostelijke front.
In het centrale deel, zoowel als aan 1
het Ladogameer en in het uiterste Noor
den, waar overal, zooals uit de weer- 1
machtsberiehten blijkt, Duitsdie aanvals-
operaties aan den gang zijn. Toen de
ontlastingsaanvaHen in het gebied van
Rzjef ophielden^ en de bolsjewisten in
vergeefsche pogingen door de Duitsche
verdediging heen te breken, hun krach
ten uitgeput hadden, zijn de Duitsche
troepen terstond tot tegenaanvallen over
gegaan. Het zou echter verkeerd zijn
in deze operaties iets meer te zien dan
plaatselijke aanvalsoperaties, 'die ten doel
hebben zich van de gunstigst mogelijke
stellingen te verzekeren.
Italiaansche beschuldigingen
aan 't adres van Engeland
Ter aanvulling van het Italiaansche
weermaehtsbericht van Vrijdag wordt te
Rome officieel het volgende meegedeeld:
Op( 7 October om 13 uur 45 min. namen
vier Britsche jachtvliegtuigen van nau
welijks 20 m. hoogte, zonder eenig risico
te nemen, aangezien de hospitalen als
zoodanig niet door luchtdoelgeschut be
schermd zijn, de hospitalen van de divisie
Folgore onder vuur. De talrijke kentee-
kenen en de duidelijke opstelling van
deze hospitalen op een verheffing van
den bodem konden deze misdadige han
deling niet verhinderen. Onder da
patiënten vielen drie do oden en 12 ge
wonden.
Men kan thans niet meer aan onge
wilde vergissingen gelooven, wanneer, j
men deze nieuwe treurige episode met
andere in verband brengt, die zich on-
langs hebben voorgedaan bij den Engel- j
schen aanval op Tobroek. De streng
onderzochte en duidelijk bewezen feiten
kunnen als volgt worden samengevat: op j
13 September drongen een officier en zes 1
vliegers van een van onze vooruitgeschoi-
ven magazijnen een tiental kilometers op
een vrachtauto de woestijn in, om eenig
materieel te vervoeren. Toen zij een
defect aan den motor wilden herstellen
werden zij door zes Engelschen, uit het
Zuiden komende, omsingeld. Wegens dö
numerieke meerderheid en de gegeven
omstandigheden er sprongen nl. ter
stond een veertigtal Australiërs uit de
wagens, die voorzien waren vafli auto
matische wapens, was elke tegenstand
onmogelijk. Onder de Australiërs bevond
zich een Engelsche officier, die het bevel
over de colonne voerde. Na kortelï tijd
openden de Australiërs koelbloedig het
vuur op de gevangenen. Zij overtuigden
zich ervan, dat de onzen dood oir teil i
doode toe gewond waren en zetten hun
tocht in Noordelijke richting voort. Een
vlieger, die ongegrond gebleven wajs en
voor dood gehouden was, kon later met
een ernstig gewon den kameraad een' on- 1
zer vooruitgeschoven posten bereiken en
rapport uitbrengen.
In een operatiebevel wordt - ten aan
zien van den voorgenomen en niet uitge-
voerden opmarsch in het landingsgébied
gezegd, dat een bepaalde afdeeling een
bepaalde kazemat moet aanvallen en al
degenen die zich daarin bevinden moet
do oden. Het gaat hier dus om een bevel
om den tegenstander van kant te maken.
Tegenover deze houding, waar nog bij
komen de hieraan voorafgegane aanval
len op 'hospitaalschepen en reddingsvlieg
tuigen, kan men -stellen het optreden
van onzê commando's, toen zij, zoioals
reeds gemeld, een hulpcolonne beschik
baar stelden óm vijandelijke gewonden
die midden in de woestijn door hun
eigen af deelingen in den steek waren
gelaten, in veiligheid te brengen, of die
aan de onder hun bevel staande troepen
in de baai van Tobroek nog tijdens den
strijd belastten met de redding van tal
rijke vijandelijke schipbreukelingen. Onze
meer dan rechtvaardige repressaille, zoo
besluit de officieele aanvulling op het
ItaliaansChe weermaehtsbericht, zal niet
uitblijven. f- M LU
Moermansk, als invoerhaven
Duitsche zee- en luchtmacht verhinderen
doeltreffende geallieerde hulp:
De haven van Moermansk, die be
schermd door een uitlooper van den
warmen Atlantischen Golfstroom het
geheele jaar door ijsvrij is, vormt thans
nog practise!* de eenige haven waardoor
de anglo-Amerikaneh hulp aan de sovjets
kan verleeüen. Wlaidiwöstolk ligt im
mers geheel onder het bereik der Japan-
sche strijdkrachten, terwijl de transpor
ten dwars door Siberië moeten gaan om
het front te bereiken, hetgeen groote -
moeilijkheden met zich medebrengt. Het
zelfde is met transporten via Iran het
geval, waar het verkeersnet niet, toerei
kend is voor het vervoer van goederen
op groote schaal.
De pogingen, die Engeland en Amerika
aanwenden om Sovjet-Rusland via Moer-
manskj tot eiken prijs van wapens, mu
nitie ,en benzine te voorzien, niet ach
tend op de groote verliezen aan vracht
schepen en oorlogsbodems, tengevolge
van het ingrijpen der Duitsche zee- en
luchtstrijdkrachten, wijzen dan ook niet
alleen op het gebrek aan oorlogsmate
riaal in de Sovjet-Unie, doch eveneens
op de groote strategische waarde van
Moermansk.
Niet alleen als invoerhaven, ook voor
offensieve doeleinden is Moermansk voor,
de sovjets Van belang. Op een afstand
van slechts enkele honderden kilometers
liggen de belangrijke ijzerertsvelden van
Kiriina en Gallivare in Noord-Zweden,
terwijl.de ijsvrije havens van Petsamo en
Narvik zich eveneens in de belangstel
ling van de Sovjet-Unie konden verheu
gen. De westgrens van het Kola-schier
eiland werd dan ook van talrijke mili
taire vliegvelden voorzien, en1 hét plaatsje
Poljarnoje tot oorlgoshaven verbouwd.
De verbinding met 't achterland wordt
verzorgd door de ruim 1400 k.m. lange
Moermanksspoorbaan, terwijl ook hetSta-
linkanaal, dat van de Witte Zee via
het Onegameer naar de Wolga en de
Finsche Golf voert van belang is. Als
transportwegen voor den handel Zijn
deZe verbindingen nimmer van b'eteeke-
nis geweest, des te grooter echter was
hun militaire waarde. De Moermansk-
haven werd reeds in den vorigen we
reldoorlog aangelegd om de Witrussi-
sche legers bij' hun strijd tegen de Sov
jets te kunnen steunen. Het Stalinkanaal
kwam tusschen 1931 en 1933 tot stand
en werd gegraven om kleinere oorlogs
bodems als duikbooten en torpedojagers
van de Witte Zee naar de Finsche Golf
en omgekeerd te kunnen verplaatsen.
MAHATMA GANDHI
Zijn verjaardag in Britsche gevangen
schap verscherpte den vrijheidsstrijd
Gandhi's persoonlijkheid kan slechts on
volkomen naar Europeesehe maatstaven
beoordeeld worden. De wegen van zijn
politiek waren vroeger te vaak ondoor
zichtig en verward, eer hij openlijk het
teeken tot den algemeenen opstand zou
geven. Hij zag de Britsche heerschappij,
gesteund op de bajonetten van het kolo
niale leger en de onmacht van zijn volk
en zocht daarom langen tijd naar een
compromis.
Scherper dan wie ook kende hij de ver
deeldheid, die het Indische volk tot on
macht gedoemd hield, hij kende den nood
van de paria's, de ellende van de kleine
boeren en arbeiders In de groote ste
den en de ten hemel schreiende rijkdom
van de Indische nabobs, gewillige vazal
len van Engeland. Met al deze omstan
digheden moest hij rekening houden, hij
moest onderhandelral met vorsten en
diplomaten, hij moest profeet zijn en
staatsman, herder en vo' ismenner.
In een nederzetting bij Ahmedabad kon
men hem ontmoeten in conferentiezalen
of in de paleizen van Engelsche en In
dische machthebbers. Dan fonkelden ach
ter de ronde nikkelomrande brillenglazen
zijn felle oogeii, de oogen van een strij-
der en niet van een in zich zelf ge- j
keerden asceet, dan was hij staatsman
en poïiticus, door zijn scherpzinnigheid
gevreesd bij zijn tegenstanders.
Men heeft lj,em bespot en gehoond, de i
halfnaakte fakir en verraderlijke advpr
caat genoemd en belachelijk gemaakt in j
ontelbare carricaturen. Dit alles kon niet
beletten dat hij steeds grooter invloed
óp het Indische volk verkreeg. Ontelbare j
malen werd hij gearresteerd, talrijk zijn
de hongerstakingen geweest, waarmede
hij tegen zijn gevangenname protesteerde, j
zijn macht werd er slechts grooter door. j
De magere uitgemergelde profeet in zijn 1
witte lendekleed bleek sterker dan Enge
land kon vermoeden.
Toen de oorlog uitbrak scheen het een
oogenblik of Gandhi bereid was om de
EngelsChen in den strijd tegen Japan te
steunen. Cripps echter liet te duidelijk 1
de werkelijke achtergrond van de Engel-
sche bedoelingen zien en de voosheid
van <jle Britsche beloften. Opnieuw werd i
door het Indische congres de vaan van
den opstand ontrold en Gandhi eischte l-
dat de Britten Indië moesten verlaten. I
De Engelschen antwoordden met penter- j
reurcampagne, die het geheele land in
opstand heeft gebracht. De grijze Ma- J
hatma werd gearresteerd en zucht op-
nieuw in een Britsche gevangenis. i
Dezer dagen werd hij 76 jaar en dien
üag is een beslissende wending in den
Indischen vrijheidsstrijd ingetreden. Alle
tegenstellingen zijn verdwenen en een-
draehtiger dan ooit staat het Indiscjh
volk in den strijd tegen de onderdruk
kers. Gandhi en talrijke Indische partij
leiders, zijn tot machteloosheid gedoemd
Doch boven de (gevangenissen en con
centratiekampen staan in vlammend
schrift de zes woorden van den Mahatma:
De Britten moeten Indië veriaten! Gandhi
is vastbesloten zijn leven te geven voor
de verwezenlijking van dit groote doel.
(V.P.B.)
HUISPERSONEEL
ONDER DE ZIEKTEWET
Verbetering in de regeling voor uit-
keering van bet z.g. bevallingsgeld
Bij besluit van de secretarissen-generaal
van de departementen van Sociale Za
ken en van Financiën Zijn in de Ziekte
wet eenige uit sociaal oogpunt belang
rijke wijzigingen aap'gjebracht. Daarbij
moet wel ,iai de eerste plaats worden
genoemd het feit, dat het nog altijd
bestaande beletsel, tegen het onder de
werking van de Ziektewet brengen van
het huispersoneel, is weggenomen, ter
wijl tegelijk een uitvoeringsbepaling is
vastgesteld, waardoor degenen, die bij
een particulier in loondienst werkzaam
zijn voor het verrichten in diens huis
houding. van huiselijke of persoonlijke
diensten, onder de Ziektewet vallen, in
dien Zij bij hun werkgever inwonen dan
wel ten minste vijf dagen per week bij
denzelfden werkgever werkzaam plegen
te zijn.
Door deze bepaling, welke op 1 Nov.
a.s. ingaat, wordt tegemoet giekomen aan
een lang gevoelde sociale behoefte. Niet
alleen is aan het huispersoneel thans bij
ziekte een behoorlijke uitkeering van zie
kengeld verzekerd, doch ook in de me
dische behandeling, ziekenihuiisverplegiïig
enz. is nu op redelijke wijze voorzien,
doordat de betrokkene als gevolg van
hun opneming in de Ziektewet tevens
onder het Ziekenfondsbesluit komen te
vallen.
Wat dit laatste betreft, bestonden wel
iswaar reeds voor de werkgevers zekere
verplichtingen, doch de werking hiervan
bleek in de praktijk nogal eens ongelijk
te Zijn. Hieraan is nu een einde gemaakt,
daar de betrokkenen in aanmerking ko
men voor alle verstrekkingen, waarop
het Ziekenfondsbesluit den verplicht ver
zekerden recht geeft. Ook voor de werk
gevers moet deze regeling, haar aan
trekkelijke Zijde hebben, daar zij' thans
immers tegen een vast© premie van 2
pet. van alle risico betreffende de me
dische verzorging van hun huispersoneel
ontheven Zijn. L
l De Zwitsersche divisie-generaal, dr. Birchner, bezoekt, vergezeld door een 'hoofd-
officier van gezondheid van het Duitsche leger, de stellingen voor Leningrad.
(P.K. Ebert-HH-St Pax Holland s)
Een tweede in de Ziektewet aange
brachte wijziging heeft betrekking op het
bevallingsgeld van f55. Deze uitkeerin'gf
werd tot dusver alleen verstrekt aan
de echtgenoot©, alsmede aan de doch
ters, stief- en pleegdochters van een
verzekerde. Thans is bepaald, dat ook
de vrouwelijke verzekerden zelf in aan
merking komen voor het ontvangen van
bevallingsgeld. Uiteraard is er in voor-
Zien, dat geen dubbele uitkeering kan
plaats vinden.
Het reizen in het spergebied
Om moeilijkheden is den overgangstijd
te vermijden, Zijn tot 15 October 1942
die burgers, die in het thans opgeheven
gedeelte van het spergebied woonachtig
'zijn, gerechtigd om op vertoon van hun
persoonsbewijs, afgegeven door de .ge
meente hunner inwoning in het thans
vrijgegeven gedeelte van het spergebied,
in het niéuwe spergebied te komen, in
dien voor deze reis dringende gronden
uit hoofde van hun beroep aangevoerd
kunnen worden.
Van 15 October af is het reizten binnen
het nieuwe spergebied slechts mogelijk
met schrifteijke toestemming van den
Polizei-officier bCim Beauftragte des
Reichscommissars voor de Provincie Zee
land te Middelburg.
Aan de familie van de Nederlandsche
vrijwilligers in de Waffen SS en
het Legioen
Het S.S.-Ersatzkommando deelt ons
mede:
Door de geweldige toename van vrijwil
ligers voor de Waffen-S.S. en het Legioen
Nederland wordt het aantal te verzen
den brieven: en pakjes' steeds grooter.
Dit is een verheugend teelten, echter
moet er ook voor gezorgd wjorden, dat
de vrijwilligers inderdaad hun post zon
der vertraging ontvangen. In het belang
van een goede en snelle postverzending
wordt dringend verzocht van het onder
staande goede nota te nemen:
Pakjes moeten zoo. goed mogelijk inge
pakt worden, het liefst in stevig carton.
Verzend nooit artikelen, die aan bederf
onderhevig zijn, b.v. fruit. Ook niets wat
breekbaar is, b.v. potten jam of glas
werk. Bedenk, dat het pakket een lange
reis heeft af te leggen. Schrijf vooral
duidelijk naam en adres; doet men dit
niet, dan is het gevolg dikwijls niet
aankomen of in ieder geval veel vertra
ging.
Brieven en pakjes moeten geadresseerd
worden als volgt:
An das S.S. Ersatzkommando, Neder
land, Den Haag, Stadhoudèrslaan 132.
Te zenden aan:
Rangnaam:
Veldpostnummer of adres:
Indien U dezen weg volgt, is dit een
garantie, dat onze vrijwilligers hun post
zoo snel mogelijk in hun bezit krijgen.
BESCHIKKINGSVERDOD
IJZER EN STAAL
Opgave van voorraad vóór 26 October
Het Verordeningenblad van 8 dezer
no. 26 bevat eén verordening van den
Rijkscommissaris voor het bezette Neder-
landsche gebied, houdende die verplich
ting tot aangifte van het verbod tpt het
Wanneer verduisteren?
Heden (Maandag): zon onder
18 51. Morgen (Dinsdag) zon
op 8.00; zon onder 18.52
Tusschen zonsondergang en
zonsopgang moet worden ver
duisterd.
Maan op 11.47; onder 21.09.
Eerste kwartier Zaterdag 17
October. Volle maan Zaterdag
24 October. Laatste kwartier
Zondag 1 November. Niiuwe
maan Zondag. 8 November.
beschikken over en de bevoegdheid tot
verbeurdverklaring van ijzer- en staal
matëriaal.
In deze verordening wordt 't volgende
bepaald: Hij die op dit oogenblik eige
naar of houder is van ijzer of staal-
materiaal, zooals dit is opgesomd in de
bij deze verordening gevoegde materia-
lenlijst, dient uiterlijk op 25 October a^.
bij het Rijksbureau voor ijzer en staal,
Lange Houtstraat 11 te 's-Gravenhage
aan te geven. Tot aangifte is niet ge
houden hij, die eigenaar of houder is
van minder dan tien ton ijzer- ofstaal-
materiaal.
Zonder vergunning van den Rijkscom
missaris (commissaris-generaal voor fi
nanciën en oeconomische zaken) of van
een door hem gemachtigde instantie is
elk beschikken over ijzer- en staal
matëriaal, dat dient te worden aangege
ven, verboden. Dit geldt mede ten aanzien
van beschikkingen, waartoe iemand is
verplicht op grond van een voor het
in werking treden dezer verordening
aangegane rechtshandeling. Rechtshan
delingen, aangegaan in strijd met dit
verbod, zijn nietig. Met rechtshandelin
gen zijn gelijkgesteld beschikkingen, wel
ke plaats vinden bij executie of bij het
leggen l>an een beslag.
Het beschikkingsverbod en de voor
schriften omtrent rechtshandelingen zijn
niet van toepassing ten aanzien van:
a. het ijzer- en staalmatëriaal, dat be
stemd is voor Duitsche opdrachten, waar
voor de „Zentralantragstelle" een schrif
telijke vergunning heeft afgegeven;
b. het ijzer- en staalmatëriaal, hetwelk
tot en met 31 December 1942 noodzake
lijk moet worden gebruikt voor de uit
voering van opdrachten en waarvoor
Duitsche controlenummers (Eisenscheine)
of Nederlandsche toewijzingen of bewij
zen van overdracht aanwezig f3it mate
riaal moet bij de verplichte aangifte af
zonderlijk worden opgesomd) en
c. veertig procent van de niet onder
a. en b vallende voorraden aan ijzer- en
staalmatëriaal, welke bij handelaren zijn
opgeslagen.
De Rijkscommissaris (Commissaris-gene
raal voor financiën en oeconomische za
ken) kan ijzer- en staalmatëriaal, dat
onder het beschikkingsverbod valt, ten
behoeve van den Nederlandscben staat,
verbeurd verklaren, waarné de eigenaar
of houder dit verbeurd verklaarde ma
teriaal aan de in de ter zake genomen