ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
MAANDAG
OCTOBER 1942
OPGENOl
ZIERIKZEESCHE COURANT
ABONNEMENTi
Prijs: In Zlerikree 71.60, eldeti rf\M
par kwartaal. Weekabonnementen reep.
13 en 15 cent. Losse nummers 5 cent.
Verschijnt lederen werkdag.
1797 - 1889
Uitgave: N.V. Zlerikzeeeche Nieuwsbode, Zierikzee, 1 Schuilhaven B 94,
Telef. 32, Giro no. 137677 - Directeur-Administrateur (Advertentiechef)
A. J. de Looze, Zierikzee - Hoofdredacteur: M. J. Kosten, Zierikzee
993TB JAAR0AHG Ho. 15055
ADVERTENTIES
AdvertentlSn 10 cent per millimeter; In
gezonden mededeelingen 10 cent pee
millimeter; kleine adrertentlën 84 cent.
BIJ contract belangrijke korting.
K 2620
HITLER'S JONGSTE REDE
Behalve in die gedeelten, welike gewijd
waren aan de prestaties en de heldhaf
tige opofferingsgezindheid van zijn sol
daten en van het thuisfront van het
Duitsche volk, heeft de Führer zich dit
maal in zijn groote rede in het Sport
paleis te Berlijn, voornamelijk bediend'
van het meedoogenlooze wapen der
ironie, dat ook in internationale uiteen
zettingen een geduchte rol speelt. Men
kan zich na het lezen en hooran van
deze rede dan ook niet onttrekken aan
den indruk, dat men er getuige van is
geweest, hoe zoowel Roosevelt als Chur
chill en Stalin een geducht pak slaag
kregen-van Europa's grootsten staatsman
en wel op een wijze, die niet zal nalaten
invloed uit te oefenen op het oordeel
van hun eigen volkeren, die er tenslotte
weinig prijs op moeten stellen, geleid
te worden door politici, die zoo liicht in
het oog der geheele wereld belachelijk
gemaakt kunnen worden.
Vijf maanden lang had Hitier gezwe-.
gen en al dien tijd heeft de|Anglo-Ameri-
kaansche propaganda ide wereld doen da
veren van haar eigen overwinningsbeirïch-
ten. In korte, ironische bewoordingen re
kende de Führer op onverbeterlijke wijze
en aan de hanid van de feiten met dit
propaganda-offensief, idat nergens de
beteekenis van het begrip propaganda
heeft kunnen overschrijden, af.
Daar waar Hitier een overzicht gaf
van het gebeurde op militair gebied en
van den opbouw in het Oosten, kreeg
men weer de gelegenheid hem in zijn
volle grootte als legeraanvoerder en als
staatsman te waardeeren. Wanneer hij
aan zijn volk zegt, hoe de toestand zich
ontwikkeld heeft en hoe zij op dit ^ogen
blik is, dan> behoeft hij zich niet, als
zijn tegenstanders, te verbergen achter
vage termen en wissels op de toekomst,
doch hij kan helder en zakelijk zijuimede-
deelingen doen. En wel om drie redenen
1. de Führer heeft de oorlogsdoelein
den van het Duitsche volk scherp om
lijnd en het volk erkent deze als recht
vaardig en noodzakelijk;
2. er is inderdaad veel gepresteerd;
3. hij geniet als werkelijk door God
gevormd leider van het volk het vertrou
wen van dit volk, ook al omdat men
weet, dat hij niet noodeloos zware of
fers vraagt.
Zijn redevoeringen stellen dan ook
noodt teleur, zooals die van zijn tegen
standers, die nooit met heldere, positieve
mededeelingen komen (tenzij dan, dat
deze korten tijd later door de feiten
worden gelogenstraft); ide Wporden van
Hitler zijn die van een sterken man, die
zich bewust is van zijn kracht, doch
die tegelijkertijd voldoende moed en ver
stand heeft om zelf het oogenblik van
handelen te kunnen bepalen. De wereld
weet dan ook, dat zijn woorden aan het
adres van het internationale jodendom
en aan Engeland betreffende het bom-
bardeeren van de Duitsche burgerbevol
king, geen leeg dreigement, doch waar
heid zijn, als een verschrikkelijk ge
richt, dat -beiide groepen zelf over zich
gehaald hebben-
Voor ons Nederlanders is tenslotte van
bijzonder belang ide opmerking van den
Führer, dat geen burgelijke staat dezen
oorlog zal overleven. Wij, die als volk,
onder invloed van onze oude leefwijze,
nog altijd grootendeels burgerlijk, en als
zoodanig politiek en maatschappelijk
verdeeld zijn gebleven, zullen ons dit
moeten realiseeren, als wij de offers wil
len beoordeelen, welke het Duitsche volk
en gelukkig ook nog een gedeelte
van ons eigen volk! op dit oogenblik
brengt bij de verdediging van Europa
tegen de Aziatische horden van het bols
jewisme. Wij moeten ons dit thans reali
seeren, nu het nog niet te laat'is, anders
zullen wij na dezen oorlog op veel har
dere wijze ide waarheid leèren kenmerk
Het zou dan n.l. wel eens te laat kunnen
zijn om onze nieuwverworven inzichten
in practijk te brengen'. (VPB)
Itallaansch weermachtsbericht
Navarïno gobombardeerd
Het Italiaansche Weermachtsbericht van
Zondag luidt: Aan het Egyptische front
bedrijvigheid van patrouilles en kanon
vuur, Viermotorige vijandelijke escadril
les hebben in twee opeenvolgende gol
ven Navarino (Griekenland) gebombar
deerd. Daarbij werd een vliegtuig door
jagers neergeschoten. De vliegvelden op
Malta werden door onze toestellen her
haaldelijk met bjrjsantbommen bestqokt.
Hauptmann Hans Joachim Marseille,
drager van de hoogste Duitsche onder-
scheiding voor dapperheid, heeft in Noord-
Afrika den heldendood gevonden.
Hoffmann!Stapf Pax Holland s
DE STRIJD IN DEN KAUKASUS
Het Opperbevel der Duitsche Weer
macht maakte 'Zondag bekend: In het
Noordwesten van den Kaukasus zijn ver
scheidene boschstellingen en gevechtsin-
stallaties, ondanks hardnekkigen vijande
lijken tegenstand genomen. De luchtmacht
bestreed nog voor de eigen voorhoede
vijandelijke colonnes en troepenconcen
traties. Ten Zuiden van den Terek wer
den de, als vesting versterkte, taai ver
dedigde steden Elkotowo en Werchny
Koerp stormenderhand genomen. Ten Zui
den van Slalingrad is de vijand op
nieuw in zware gevechten uit versterkte
blokken huizen en versterkte stellingen
geworpen. Sterke groepen vliegende ar
tillerie en luchtdoelgeschut der lucht
macht steunden hierbij de formaties van
het leger. Andere vliegtuigen zetten de
verplettering van de Sovjetétappeverbin-
dingen voort. Een vrij groot aantal vij
andelijke transporttreinen werd vernie
tigd, een motorschip op de Wiolga in
den grond geboord.
Nachtelijke bomaanvallen waTen gericht
op vliegvelden en artillerieconcentraties
der Bolsjewisten ten Oosten van de Wol-
ga. In den iMiddensector hebbben storm
troepen surccesvolle ondernemingen ten
uitvoer gelegd. Ten Zuidoosten van het
Ilmenmeer heeft een eigen aanval nieu
we vorderingen gemaakt.. Op de plaats,
waar Duitsche patrouillevaartuigen in het
nachtgevecht van 1 October aan de Ne
derlandsche kust Britsche snelbooften in
den grond hebben gèboord, hebben be
veiligingsvaartuigen, te midden van een
massa wrakstukken, drie Britsche offi
cieren en twaalf man gevangen genomen
Amerika aan den vooravond
der verkiezingen
Roosovelt tracht appositie
uit te schakelen
Op, 3 November a.s. worden in de Ver,
Staten congresverkiezingen gehouden, ter
wijl thans verkiezingen zullen plaats vin
den voor het aftredende derde gedeelte
van den senaat. Deze belangrijke gebeur
tenis werpt reeds thans zijn schaduwen
vooruit, waarbij de strijd tusschen repu
blikeinen en democraten op den voor-
grónd staat. De republikeinen verwijten
den democraten onder het mom van oor
logspropaganda partijreclame te maken,
terwijl zij niet zonder reden Roosevelt
ervan verdenken uit het Congres een
ledepop te willen vormen, die willoos
zijn besluiten goedkeurt. De democraten
zijn van meening, dat de republikeinen
landverraders en isolationisten zijn, het
geen momenteel in de Ver. Staten het
zelfde is. li
Verschillende beschouwingen in Se Ame-
rikaansche pers trekken een parallel met
1918, Ook toen werd een nieuw Huis
van Afgevaardigden en het derde deel
van den senaat gekozen. Hoewel Wilson
in die dagen, evenals Roosevelt, thans
op het toppunt van zijn macht stond,
kon hij de economische rampen, die een
jaar na den oorlog uitbraken, niet ver
hinderen. Amerika bezon zich hierop en
het pongres, dat in 1918 gekozen werd,
weigerde de ratificatie van het verdrag
van Versailles. Deze weigering was de
inleiding tot de overweldigende neder
laag, die Wilson bij de presidentsverkie
zingen in 1920 leed, grootendeels als
gevolg van zijn in de oogen der re
publikeinen te groote bemoeiingen in
de Europeesche politiek.
Het is typeerend;* dat deze gebeurtenis
sen thans weer in de Ver. Staten be
sproken worden, al kan men niet aanne
men, dat Roosevelt zich hierdoor zal
laten beïnvloeden. Het Hooggerechtshof
staat immers sterk onder invloed van
het grootkapitaal, dat achter Roosevelt
staat en er overigens sedert 1933 naar
streeft ook deze wetgevende macht on
der controle te krijgen. Steekpenningen,
bedreigingen en druk op de openbare
meening door middel van pers en radio
hebben verwezenlijking dezer plannen
goeddeels doen slagen.
De situatie is thans ongeveer als volgt:
Roosevelt heeft niet zonder succes jaren-
lang getracht de oppositie in het congres
uit te schakelen. Daar het in de oppo
sitie aan sterke figuren ontbreekt, was
dit voor een handig tacticus als Rojose-
velt niet al te moeilijk. Roosevelt's bood
schap aan het congres staat reeds geheel
in het teeken der a.s. verkiezingen en
wentelt zeer handig, de verantwoordelijk
heid voor de moeilijke omstandigheden
waarin Amerika zich thans bevindt af
op de congresleden. Met alle ter beschik
king staande middelen tracht Roosevelt
de oppositie uit te schakelen, om zoo
doende 'het congres volkomen naar zijn
hand te zetten.
Het is interessant te Constateeren, dat
Ide heftige aanvallen van Roosevelt en Zijn
medewerkers op deze congresleden niet
het gewenschte effect hebben gehad. In
tegendeel, de tusschen tij dsebe verkiezin
gen hebben bewezen, dat deze politici
zich in een groote populariteit mogen
verheugen. Waarschijnlijk ziet het Ameri-
kaansche volk in deze mannen een -bol
werk tegen de pogingen het congres tot
een onderafdeeling van het Witte Huis
te degradeeren. Het grootste deel van het
Amerikaansche volk verlangt van het
congres een energiek optreden, zoonooi-
dig ook tegen den president, die lang
niet meer zoo populair is als vooirheen.
(V.P.B.)
DIENSTPLICHT VERORDENING
lil het algemeen niet op vrouwelijke
werkkrachten van toepassing
Onlangs heeft dr. Boening het een en
ander medegedeeld) over de tewerkstel
ling van Nederlandsche arbeiders in
Duitschland. Zooals gemeld heeft men
daatbij in 1600 gevallen de dienstpiicht-
verórdening toe moeten passen. Deze ver
ordening is tot nu toe nog niet op
vrouwen toegepast.
Naar ter persconferentie is medege
deeld, 'Zal dat ook in de toekomst niet
geschieden, -behoudens de volgende twee
uitzonderingen:
1. Bij het plaatsen van vrouwelijke
Nederlandsche werkkrachten in de tex-
tielindustrie in 'de grensstreek,, waarbij
zal worden zorg gedragen, dat de aldus 1
bemiddelden zoo mogelijk dagelijks, op j
Zijn minst echter ieder weekeinde naar j
huis kunnen terugkeeren.
2. Bij het plaatsen van vrouwelijke
werkkrachten in de Confectie-industrie te i
Amsterdam, Rotterdam en Den Haag.
Ook hier betreft het feitelijk slechts
arbeidsters, die in werkelijkheid in de
conïr ctiebedrijven thuis behooren, doch
'die sedert eenigen tijd op andere wijze
werkzaaem Zijn. Het ligt in het voor
nemen, deze arbeidskrachten uitsluitend
te werk te stellen in bedrijven te Am
sterdam, Rotterdam en Den Haag, ten-
einde aldaar dringende werkzaamheden
ten behoeve van het Duitsche en Neder
landsche bedrijfsleven te verrichten. j
De onderwijzersopleiding
Benige richtlijnen j
In de Staatscourant vain 12 Augustus i
is een besluit van den secretaris-gene
raal van het Departement van opvoeding,
wetenschap en kuituurbescherming gepu
bliceerd, waardoor 13 bijzondere kweek
scholen niet meer voor rijksbijdrage in
aanmerking komen. Te bevoegder plaatse
heeft het A.N.P. een en ander vernomen
omtrent de bedoelingen van dit besluit
en aangaande eenige wijzigingen, welke
voorts nog in de opleiding onzer onder
wijzers bijgebracht of aanstaande zijln.
Bij de rijkskweekscholen, zal met 1
September 1943 een nieuw algemeen leer
plan worden ingevoerd, waarin meer
DOODVONNISSEN
VOLTROKKEN
Officieel wordt bekendgemaakt:
het doodvonnis tegen de door het
Deutsche Obergerieht in het be
zette Nederlandsche gebied op 5
September veroordeelde Franciscus
Adolf Kolder, Klaas den Braven,
Gerard' Schuurman en Leendetrt
Roodenburg is Vrijdag met den
(kogel voltrokken, daar de Rijks
commissaris geen gebruik had ge
maakt van zijTf recht van gratie.
De genoemden hadden communis
tische actie gevoerd en getracht,
ide Nederlandsche bevolking tegen
de bezettingsmacht op te ruien.
aandacht zal worden besteed aan de
lichamelijke oefening en het zangonder
wijs. Wat het eerste punt betreft, wordt
nu reeds in de nieuwe richting gewerkt;
voor wat het tweede punt aangaat, is
een commissie benoemd onder voorzit
terschap van den hoofdinspecteur voor
het lager onderwijs, P. van Nes, welke
zich zal belasten met de samenstelling
van een leerplan voor het zangonder
wijs. Ook in het teekenonderwijs zal
verandering komen. De tot heden toe
gepaste methode voldoet niet in alle
opzichten.
De kweekscholen hebben dit jaar geen
eindexamens afgenomen in verband met
de vorming van een vierde klasse, die
met dezen cursus aan de bestaande drie
klassen is toegevoegd. Door dit vier-
klassensysteem heeft men bereikt, dat
de leerstof beter verdeeld en meer uit
gesponnen kan worden, terwijl de prac-
tische opleiding op breedere basis kon
worden gebracht.
De secretaris-generaal heeft aan de
kweekscholen geschreven, dat wat de
leerstof der verschillende vakken betreft,
hij erop meent te kunnen vertrouwen,
dat aan de problemen van het heden
voldoende aandacht zal worden besteed.
Met name heeft hij erop aangedrongen,
dat bij de kennis der natuur de alge-
meene beginselen der menschelijke ras
senleer ter sprake zullen komen, terwijl
bij de geschiedenis en de aardrijkskunde
de plaats van Nederland in Europa en
de verhouding van ons land tot het
Duitsche volk en het Duitsche rijk sterk
de aandacht verdienen. Bij de geschie
denis ware ook in de Germanen en hun
kuituur nader te treden. Het gaat
naar de meening. van den secretarisf-
generaal niet aan, de aanstaande on
derwijzers onzer jeugd van deze in de
toekomst zoo belangrijke onderwerpen
onkundig te houden.
De vestiglngsverordening
Verstarring maatschappelijk verkeer
moet voorkomen worden
In een circulaire aan de commissaris
sen der provincies heeft de secretaris
generaal o.a. het volgende gezegd';
„Krachtens artikel 1 van het Vestig
gingsbesluit kan in buitengewone om1-
Wanneer verduisteren
Heden (Maandag): zon onder
19 10. Morgen (Dinsdag) zon
op 7.48; zon onder 19.08
Tusschen zonsondergang en
zonsopgang moet worden ver
duisterd.
Maan op 3.10; onder 17.49.
Nieuwe maan Zaterdag 10 Oct.
Eerste kwartier Zaterdag 17
October. Volle maan Zaterdag
24 October. Laatste kwartier
Zondag 1 November.
standigheden het recht van vestiging in
of verhuizing binnen een gemeente wor
den beperkt.
De bevoegheid van een gemeentebestuur
het recht van vestiging 0$ verhuizing
te beperken, is derhalve afhankelijk van
het antwoord op de vraag,* of zich in de
betrokken gemeente buitengewone om
standigheden voordoen.
Het enkele feit, dat in een gemeente
een tekort aan woningen bestaat, schept
geen buitengewone omstandigheden in
den zin van vorenaangehaald artikel. Dit
kan reeds hierom niet het geval zijn,
omdat een woningtekort zich tengevolge
van de huidige omstandigheden in nage-
noieg alle gemeenten in min of meer be
langrijke mate voordoet, zoodat, werd
dit tekort als voldoende reden aanvaard,
binnen A^rten tijd in elke gemeente van
eenige beteekenis een vestigingsverbod
zou zijn afgekondigd, hetgeen tot een
volkomen verstarring van het maatschap
pelijk verkeer zou (kunnen) leiden.
Van „buitengewone omstandigheden" in
den zin van artikel 1 van genoemd besluit
is naar mijn meening in het algemeen
eerst dan sprake, indien in een gemeente
een zoodanige opeenhooping van de be
volking is ontstaan, dat de huisvesting
daarvan schier onoplosbare moeilijkhe
den oplevert, zoodat verdere toevloeiing
van buiten de gemeente zooveel mogelijk
moet worden voorkomen.
Voor het uitvaardigen van een plaat
selijk vestigingsverbod zal in dat geval
echter nog alleen dan aanleiding bestaan,
wanneer de belangen van de volksge
zondheid door de opeenhoping van d.eze
mtnschenmassa geschaad dreigen te woe
den.
Uiteraard laten zich, naast de hiervoren
bedoelde buitengewone omstandigheden
enkele, zeer bijzonder op zichzelf staan
de gevallen denken, waarin mede plaats
zou zijn voor het vaststellen van een
vestigingsverordening.
Aangenomen moet worden, dat deze
gevallen zich niet dan bij hooge uitzon
dering zullen voordoen.
Voorts heeft de secretaris-generaal
eenige opmerkingen gemaakt over de
strekking en den inhoud der vestigings
verordening zelf. Hij zegt o.m. het vol
gende:
„Een vestigingsverbod mag in het al-
Techniek in den Noord Ooutpolder. Dezer dagen is een enorme greppelploeg in
gebrüik genomen, welke in den tfjd van 10 minuten een greppel trekt van 300
meter lengte, 1,15 meter breedte en 0,60 meter diepte. De door dezen ploeg uit-
geworpen vruchtbare klei wordt later weer over het land verdeeld.
\PolygoonlVk Bilsen Pax Holland
