ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE MAANDAG 21 SEPTEMBER 1942 OP6EH ZIERIKZEESCHE COURANT ABONNEMENTi Prijs: In Zierikzee 'J 1.60, elder* yi.90 per kwartaal. Weekabonnementen rasp. 13 en 15 cent. Losse nummers 5 cent. Verschijnt lederen werkdag. 1797 - 1889 Uitgave: N.V. jZierïkzeesche Nieuwsbode, ;ZierikzeeJ Schuithaven3BJ94, Telef. 32, Giro uo. 137677 - Directeur-Administrateur (Advertentiechef) A. J. de Looze, Zierikzee - Hoofdredacteur: M. J. Kosten, Zierikzee 993TB JAARGANG No. 15043 ADVBRTBNTIBS Advertentlfe 10 cenï per millimeter; In gezonden mededeelingen 20 cent per millimeter; kleine adverteptiën 84 cent Bij contract belangrijke korting. K 2620 DE OPBOUW VAN OOST-EUROPA Uiteenzetting van den president der Oost-Compagnie De persdienst van de NederlandBeh O.» Compagnie meldt: Begin September heeft een bijzondere studiecommissie, onder leiding van den president der Nederlandsche Oost-Com- 1 pagnie, mr. M. M. Rost van Tonningen, een reis gemaakt naar Wit-Roethenië en de Oekraïne. Wij weten, dat velen in den lande 1 uitzien naar de mogelijkheden, die het Oosten den Nederlanders bieden kan en naar den wegbereidenden arbeid, dien de Nederlandsche Oost-Compagnie ver- richt. Wij hebben daarom mr. Rost van Tonningen en zijn reisgenooten bereid gevonden hun indrukken mee te deele", waarvan wjj de voornaamste hier in een vraaggesprek laten volgen. 'Hoewel de NOC een monopoliepositie i innneemt en dus alle inzet voor het Oosten haar zal moeten passeeren, moet j dit nipt zoo uitgelegd worden, dat zij- zelf handeldrijvende onderneming is, als wijlen haar voorgangster, waaraan haar naam herinnert, de VOC. Integendeel, alle particulier initiatief zal te allen tijde aangemoedigd worden; de NOC is alleen de sluis waar de Ne derlandsche inzet naar het Oosten door heen moet stroomen en waar zij getest wordt op betrouwbaarheid en deskun digheid. Wat hier gebouwd moet wor den heeft niet alleen beteekenis voor de toekomstige constructie der Oostelijke ge bieden, maar is allereerst van belang voor de toekomst van Nederland zelf. Een wilde, ongecontroleerde inzet zoü slechts desillusies kunnen wekken en Ne derlands naam en aanzien ©n daarmede Nederlands toekomstmogelijkheden kun nen schaden. „Is dan" zoo vroegen wij „vol gens u het lot van Nederland zoo sterk aan de ontwikkeling van het Oosten ge bonden?" Het antwoord van mr. Rost van Tonningen luidde volmondig ja. En niet alleen, zoo ging hij voort, met het oog op de economische mogelijkheden, maar vóór alles wat betreft den ge- heelen status van Nederland in de Euro- peesche samenleving. Er wordt veel gepraat over ge lij k- berechtigheid voor Nederland in de Germaansche levensruimte en de meeste Nederlanders zullen gaarne bereid zijn de voordeelen daarvan te aanvaarden. Maar al te vaak wordt echter vergeten, dat die gelijkberechtigdheid niet een gave is, die ons door het zegevierende Duitseh- land in den schoot geworpen wordt, maar dat zij veroverd moet worden, ver overd door inzet en prestatie. Welk recht zou Nederland kunnen doen doen gelden op een gelijkberechtigde be handeling van de zijde van het overwin nende volk, tenzij dat op grond van de hulp die het verleent bij den herbouw van Europa? Men moet dat zóó zien, dat de Führer op gropd van de gelijk heid van hef bloed het Nederlandschel volk, als een der voornaamste Germaan sche volken van het Westen, tot deel neming heeft uïtgenoodigd. Van die uitnoodiging is de NOC het gevolg geweest wat wij er van ma ken zullen ligt in onze handen. Waar bij wij wel zullen moeten bedenken, dat wij niet eindeloos kunnen afwachten. Ook nu zullen wij reeds met volle kracht moeten werken om ons recht te verove ren, tegen den onvoorwaardelijken inzet en ontzagwekkende prestatie van den Duitschen soldaat, die Europa van het bolsjewistische gevaar heeft gered. Over de mogelijkheden welke er in den boereninzet schuilen, sprak reeds de boerenleider Roskam. Ik w.l alleen nog wijzen op de voortreffelijke verstandhouding, die er met de inheem- sche bevolking in de Oekraïne bestond. De aanwezigheid van vier of zes leiding gevende Duitschers op een gebied van 40.000 H.A. bleek reeds voldoende om orde en regelmaat te scheppen en de bevolking weer tot haar gewonen ar beid er haar oogstfeesten terug te doen keeren. „Hoe stelt u zich onzen inzet in het Oosten voor?" was de vlogende vraag. Op twee wijzen, luidde het antwoord. Zoowel firma-gewijs als indi vidueel. Voor beide wijzen van inzet geldt echter, dat deze naar onze mee ning organisch moet zijn. Van den aan vang af heeft de NOC er naar gestreefd een krachtigen inzet van firma's te ver zijgen en Zij heeft daarbij den vollen steun en vol begrip ondervonden Zoowel De chef van het opperbevel der Duitsche Weermacht, gen. veldmaarschalk Wilhelm Keitel, viert op 22 September a.s. zijn 60sten verjaardag (Hoffmann Stapf Pax Holland s) van de Duitsche autoriteiten van het „Vierjahresplan" als van het- „Ostminis- terium". De firma-inzet biedt n.l. dit voordeel, dat een geheel bedrijf onder eigen leiding, éen organisch gegroeid en compleet geheel, kan worden ingezet, waarbij dan. ook de waarborg bestaat dat de leiding geheel in eigen hand kan blijven. Wij Nederlanders, zoo besloot mr.Rost van Tonningen zijn uiteenzettingen, klop pen thans aan de deur van Europa, om een gelijkberechtigde plaats te vragen. Wij hebben dit ook vroeger en niet tevergeefs gedaan. In den tijd van den Oostlandtrek hebben wij ons aandeel ge leverd, niet minder in de tijden van de Hanze, wier macht van Diorpat en Smo lensk tot Londen en Bergen reikte en die, vooral in de latere jaren, voor een niet gering deel mede een Neder landsche schepping was. Nieuwe kan sen staan thans voior ons open, die, indien wij ons slechts in goeder trouw en met geheel ons hart inzetten, evengroot Zijn als die van welk volk ook, het -Duitsche niet uitgezonderd. DE STRIJD OM STALINGRAD In den volgens de plannen verloopen- den slag om Stalingrad is het den Duit schen troepen, naar het DNB in aanvul ling op het weermaehtsbericht van mi litaire zijde verneemt, gelukt, na zware straat- en huisgevechten, dieper in de stad door te dringen. De iklauwen van de tang der Duitsche aanvalsvleugels slui ten-zich van het Noorden en het Zuiden uit steeds meer en omklemmen de stad in een ijzeren ring, waardoor de bolsje wisten iedere bewegingsvrijheid ontno men wordt. Wanneer zij niettemin pogen in verwoede tegenaanvallen met hooge, bloedige verliezen de Duitsche troepen tot staan te brengen, dan bewijst git op nieuw, dat de bolsjewistische legerlei ding geen offer te groot acht om, om prestige redenen, ide steeds meer nade rende beslissing voor korten tijd op te houden. Hoewel het Duitsche opperbevel over den strijd bij Stalingrad niet dagelijks berichten over de resultaten van den strijd geeft, zoo wordt niettemin de Duitsche aanval met, systematische pre cisie uitgevoerd. Iedere doorbraak der Duitsche stoot troepen in de versterkte huizenzee werd met steun van het luchtdoelgeschut en stormgeschutbatterijen na taaien strijd bereikt en straat na straat'moest ge zuiverd worden. Daarom heeft de in de laatste dagen gevallen regen voor den aanvaller een ongunstigen invloed ge had. Nog woedt de strijd op de puinhoo- pen van dit bolsjewistischezenuwcen trum, doch de militaire en economische gevolgen beginnen zich reeds langzamer hand af te teekenen. Aan het Terekfront zijn de Duitsche tanks Donderdag tijdens een veel om- vattenden aanval door de bolsjewisti sche stellingen heengebroken. In zwarfc gevechten drongen de Duitsche pantser voertuigen tot in den rug van een groep vijandelijke strijdkrachten door, rolden haar op en vernietigden haar. 19 schepen vernietigd e Hst Opperbevel van do Duitsche Weer macht deelde Zaterdag mede: Duitsche dniïhooten hebben in hevige gevechten in de Caraibische Zee, voor Afrika, in de Sint Lanrensgolf en in de Noordelijke IJsVee 19 schepen met een gezamenljjken inhoud van 100,000 brt., alsmede een sleepboot tot zinken gebracht Drie andere schepen werden getorpedeerd OUD EN NIEUW ANKARA Op de hoogvlakte ontstond een moderne stad Een kwart eeuw geleden was Ankara nog een klein provinciestadje met nau welijks 20.000 inwoners. Deze oude kern van de huidige Turksche hoofdstad is vrij goed bewaard gebleven. Nog altijd verheft zich de burcht met zijn verweerde muren uit het ..warnet van stegen en straatjes, waar bouwvallige huizen hun gevels boven de donkere straten naar elkaar toebuigen. De oude stad leeft voort, zooals zij 20, 50 of honderd jaren leefde. Zij laat zich niet verdringen, hoe zeer moderne Turken dit ook zouden wenschen. Toch heeft de nieuwe tijd ook in oud Ankara diepe wonden geslagen. Breede asphalt wegen met moderne kantoren, zijn hier en daar aangelegd, die in architic- tlsch opzicht een chaos vormen, waar uit gebrek aan bouwmaterialen en ar beidskrachten thans weinig kan worden gedaan. In oud-Ankara zijn trouwens belangrijke instellingen gevestigd. De nieuwe markt hallen hebben ondanks het gebrek aan góederen grooten toeloop. Verder zijn er eenige regeeringsins.anties, zelfs hef bu reau van den minister-pTesident, gehuis vest, die in de moderne ministeries van de rc-geeringswijk geen plaats konden vinden. Dit bureau is nog in dien bouw stijl opgericht, die indertijd den traditio neels aan het landschap, aangepasten stijl met de moderne zakelijkheid trachtte te vereenigen. Later, in den tijd der radicale moderniseering, werd uitsluitend naar Westersche beginselen gebouwd, waarvan de nieuwe ministeries, het parlementsge bouw en het Ankara-Palacehótel getui genis afleggen. Langzaam stijgend leidt ide Ataiturk- boulevard naar een heuvelachtig terrein, waar o.m. de villa van den president Inönü gelegen is. Men heeft hier een prachtig uitzicht over het oude en nieuwe Ankara en de kale heuvels, die de hoog vlakte overal afsluiten. Als Ankara des avonds zijn lichten' ontsteekt, is de stad een zee van licht, een des te wonderlijker aanblik, omdat zich rondom de einide- looze, dunbevolkte Anatolische steppe uitstrekt. De groote bekoring, die van Ankara uit gaat, bestaat juist in het scherpe con- j trast, dat de stad met haar omgeving vormt. Zestien uur duurt de reis met. de Anatolische Express van den Bosporus naar Ankara. Kale hoogvlakten, dorpen en stadjes wisselen elkaar af. Plotseling ziet men hooge radiomasten, dichtbe bouwde heuvels snellen voorbijeindelijk een echte stad, het moderne Anikara. Een stad, die nog overal blijk geeft van haar snelle en kunstmatige ontwikkeling en met haar omgeving niet organisch ver groeid is. i Van de oude stad voert de Ataturk- boulevard, genoemd naar den vader van het moderne Turkije, naar de nieuwp wijk, die met winkels begint om gelei delijk in moderne ministeries en gezant schapsgebouwen over te gaan. Aan het begin van de diplomatenwijk staat de legatie der Sovjet-Unie, met zijn bekro ning van hamer en sikkel een monster van smakeloosheid. Recht er tegenover ligt de vroegere Oostenrijksche legatie, waarin thans een gedeelte van de Duit sche diplomatieke vertegenwoordiging is ondergebracht. Een antal paviljoens huisvesten de Duitsche legatie, terwijl de gezant het vroegere Tsjedio-SIowaaks'che gezantschapsgebouw als dienstwoning heeft betrokken. Naast het Duitsche ligt hét Italiaansche gezantschap, het groot ste van Ankara, dat geheel in den ko lonialen stijl gebouwd is, die men ook te Rhodos of Bengasi kan aantreffen. WINKELSLUITING PER 1 OCTOBER 5 UUR Mogelijkheid tot openhouden tot 6 (Zaterdags 7 uur) blijft In de Staatscourant van 18 dezer zijn opgenomen een besluit tot wijziging van het winkelsluitingsbesMt 1941 en een nieuwe uitvoeringsbeschikking daarvan, waarbij de secretaris-generaal van handel, nijverheid en scheepvaart met ingang vain 1 October wijziging brengt in de thans van kracht zijnde regeling inzake de ver plichte openstelling van winkels in dien zin, dat alle winkels in het algemeen op de werkdagen voor het publiek ge opend zullen moeten zijn van 10 tot 17 uur. Voor andere dan de levensmiididelen- zaken blijft de vrijstelling der verplich ting voor den Maandag tot 13 uur ge handhaafd. De nieuwe regeling zal even wel slechts gelden voor het tijdvak van 1 October tot 1 April; voor het overige deel des jaars blijft de huidige regeling De z.g. middagpauze zal dus komen te vervallen, hetgeen noodzakelijk was *>m vooral dat gedeelte van het publiek, dat overdag in den vasten werkkring werk zaam is, en dat practiseh na het eindigen van den dagelijkschen arbeidstijd des avonds geen gelegenheid meer zal heb ben tot het doen van inkoopen, de ge legenheid daartoe in het middaguur te bieden. Verwacht mag worden, dat de winkeliers, wier arbeidstijd eenigszins ver kort is en voor wie de verplichte open stelling hunner winkels thans één uur later een aanvang zal nemen en één uur vroeger zal eindigen, te dezen hun dienende taak zullen verstaan. Vorenbedoelde regeling heeft de strék king, rekening te houden met de zuinig heid, welke in den komenden winter ten aanzien van het verbruik van electrisch licht, gas en brandstoffen zal dienen te worden betracht. Het winkelpersoneel zal voorts een werkelijke mogelijkheid krij gen om nog vóór het invallen der duisternis zijn woning te bereiken. De aandacht wordt er nogmaals op gevestigd, dat het in het tijdvak van 1 Oct.—1 April mogelijk zal blijven de winkels voor het publiek geopend te hebben op ide eerste vijf werkdagen der week van '518 uur op Zaterdagavond tot 9 uur. AAN DE TEREK EN BIJ STALINGRAD Het Opperbevel der Duitsche Weer macht maakte Zondag bekend: Aan de Terek hebben Duitsche troepen den vijand uit zijn versterkte stellingen verdreven. In het gebied van Stalin grad duren de gehechten met onver minderde hevigheid voort. Vliegtuigaan- vallen van den vijand uit het Noorden 'zijn mislukt. Bij Woronesj werden vij andelijke aanvallen ten deele in gevech ten op korten afstand onder hooge bloe dige gevechten afgeslagen. In de Middellandsche Zee heeft een Duitsche duikboot een sdhip1 van 1200 brt. en vier vrachtzeilssóhepen tot zin ken gebracht. Afzonderlijke Britsche vlieg tuigen ondernamen overdag ondoeltref fende storingsvluchten boven het Duit sche Rijksgebied. Een vliegtuig werd neer- gebaald. Des nachts vlogen Britsche bom menwerpers naar Zuidwest- en Zuid- Duitschland. In eenige plaatsen onder an- Wanneer verduisteren? Heden (Maandag): zon onder 19 43, Morgen (Dinsdag) zon op 7.24zon onder 19.40 Tusschen zonsondergang en zonsopgang moet worden ver duisterd. Maan onder 4.27op 18.57. Volle maan Donderdag 24 Sept. Laatste kwartier Vrijdag 2 Oct. Nieuwe maan Zaterdag 10 October. Eerste kwartier Zaterdag 17 October. dere in de stad München berokkenden brisant- en brandbommen schade, over wegend in woonwijken en aan openbare gebouwen. De burgerbevolking leed ver liezen. Twaalf der aanvallende bommen werpers werden, ten deele door lucht doelgeschut, ten deele door nachtjagers neergeschoten. Na aanvallen op fabrieken .aan de Britsche Zuidoostkust, bestookten Duitsche gevechtsvliegtuigen in den nacht van 19 op 20 September het industrie gebied van Sunderland met bommen van zwaar kaliber. Zooals in een extrabericht is bekend gemaakt hebben Duitsche duik- booten in hevige gevechten in die Caraibi sche Zee, voor Afrika, in de Sint Lau rens Golf en in de Noordelijke Zee 19 schepen met ieen gezamenlijken inhoud van 100.000 brt. alsmede een sleepboot tot zinken gebracht. Drie andere sche pen werden getorpedeerd. Voorts maakt het Opperbevel van de Weermacht be kend: De van officieele Sovjetzijde ver spreide en door het Reuterbureau over genomen bewering dat General-Obérst v. Kleist gesneuveld is, is onwaar. (tal laansch weermaehtsbericht Vliegtuigactio boven Egypte In haar Weermaehtsbericht no. 846 maakt het Italiaansche Hoofdkwartier het vol gende bekend: Formaties Italiaansche en Duitsche vliegtuigen, die in achtereen volgende golven aan het Egyptische front opereerden, hebben ook gisteren met zichtbare resultaten concentraties vijan- delijke voeriuigen aangevallen. Een Britgch vliegtuig werd door het luchtdoelgeschut van een onzer divisies neergehaald. Een formatie van onze bommenwerpers bracht groote branden te weeg op het vliegveld Miecaba op Malta. Een vijandelijke aan val op Navarrino (Griekenland) bracht geen schade teweeg. In den afgeloopen nacht hebben Engelsche vliegtuigen eeni ge bommen laten vallen op de omgeving van Catania en Licata, zonder slachtoffers te maken. Een vijandelijk vliegtuig stort te brandend neer op Sicilië in de pro vincie Agrigehto. Een der vliegers, een Nieuw Zeelander, die met ©en valscherm uit het toestel was gesprongen, werd gevangen genomen. De tfederlandsch-Duitsche Kuituurgemeenschap heeft te 's Qravenhage een kunst avond georganiseerd, waar o.a. de romancier dr. Robert Hohlbaum uit eigen werken heeft voorgelezen Onder de aanwezigen bevonden zich de Rijkscommissaris Rijksminister dr. Seyts Inquart en prof. dr. T. Qoedtwaagen, secretarit-generaal vak het Departemeut van Volksvoorlichting en Kunsten. Polygoon Metfer Pax H( lland s)

Krantenbank Zeeland

Zierikzeesche Nieuwsbode | 1942 | | pagina 1