ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
WOENSDAG 16 SEPTEMBER 1942
OPOENOl
ZIERIKZEESCHE COURANT
ABONNEMENT
Prijs: In Zierikzee ƒ1.60, elder» ƒ1.90
per kwartaal. Weekabonnementen reap.
13 en 16 cent. Losse nummers 6 cent.
Verschijnt iederen werkdag.
1797 - 1889
UitgaveN.V.SZierikzeesohe Niéuwsbode, Zierikzee^!Schuithaven3B£94,
Telef. 32, Giro no. 137677 - Directeur-Administrateur (Advertentiechef)
A. J. de Dooze, Zierikzee - Hoofdredacteur: M. J. Kosten, Zierikzee
993TB JAARQAHQ Ho. 15039
j ADVERTENTIES
Advertentlên 10 cent per millimeter; In
gezonden mededeelingen 20 cent per
millimeter; kleine advertentiSn 84 cent,
BIJ contract belangrijke korting. K 2620
GOED VERDUISTERD,
GOED BESCHERMD
Deze week is de ve^duistierigsweek!
Dat wil niet zeggen, dat men nu deze
week de verduistering van woningen en
gebouwen eens extra goed verzorgen
moet en het dan daarna wei weer in
den lap kan laten hangen. Dat wil slechts
zeggen, dat deze week van hoogerhand
nog eens met nadruk gewezen wordt
op de absolute noodzaak van een per
fecte lichtafsdherming. Men kan deze
week op vele plaatsen in den lande een
plaat zien met de spreuk: „Goed ver
duisterd, goed beschermd" en een be
schermende ihand wie thans echter
zijn verduisteringsplicht nog niet of niet
behoorlijk nakomt, zal er op1 moeten
rekenen, dat die besehermende hand ver
andert in een straffende hand. Een straf
fende hand, die het hem eenigen tijd
onmogelijk zal maken licht naar buiten
te laten uitstralen, wijl er eenvoudig
geen licht zal zijn!
Verduistering is nu eenmaal een oor-,
logsnoodzaak met een tweeledig doel.
Het eerste doel is de oriënteering voor
vliegtuigen onmogelijk te maken, het
tweede de bevolking op te nemen in
de schutse der duisternis. Dit laatste
blijkt men lang niet" altijd voldoende te
beseffen. Men verduistert uit angst voor
een bekeuring, uit angst voor stroom-
afsluiting, omdat het nu eenmaal voor
geschreven is. En derhalve verduistert
men goed of behoorlijk aan de voor
zijde, en laat het aan de achterzijde van
zijn woning maar zoo'n beetje blauw-
blauw. Daarbij verliest men echter uit
het oog, dat verduistering een maatre
gel van Zelfbescherming is, een maat
regel dus, die in de eerste, plaats strekt
tot eigen .veiligheid. De ervaring der
1 uehtbesdhe Fm i n gsa uto riteiten is, dat uit
stralend licht even goed als vlinders
ook vliegers aantrekt. De droevige er
varing leert,\dat een groot deel der z.g.
toevaltreffers veroorzaakt is door een
gebrekkige verduistering. Die bommen
vallen dan meestal niet op de plaats),
waar licht is, doch in een kring er
omheen. Niet de overtreder wordt slacht
offer, doch onsdhuldigen. Wie dus niet
goed verduistert, levert gevaar op voor
zijn omgeving. Én daarom is zijn nala
tigheid niet meer een persoonlijke aan
gelegenheid, doch een aangelegenheid der
gemeenschap. Wie niet goed v,erdüistert,
brengt de gemeenschap in gevaar. En
daarom dient, die gemeenschap er nog
maals ten scherpste van doordrongen te
worden, dat goed verduisteren burger
plicht is. Vandaar deze verduisterings-
week, die als kernspreuk het ware, maar
nog niet overal goed begrepen woord
draagt:
Goed verduisterd, gced beschermd.
DE AANVAL OP STALINGRAD
WINT VERDÏR TERREIN
Het opperbevel van de Duitsche weer
macht deelde Dinsdag mede:
Ten Zuidoosten van Novorossisk werd
een als vesting verstrekt fabrieksterrein
in weerwil van taai vijandelijk verzet,
veroverd. Aan de Terek mislukten sterke
vijandelijke tegenaanvallen. De zegenvie-
rende stormloop op Stalingrad door
Duitsche troepen, doodde luchtmacht
schitterend gesteund, wint verder aan ter
rein. 20 tanlcs werden bij deze gevechten
vernietigd. Ravitailleeringsverbindingen en
veldinstallaties van den vijand werden
overdag en des nachts gebombardeerd.
Op de Wolga is een sleepboot door* bom -
treffers tot zinken gebracht.
Ten Noorden van Rzjef hernieuwde
de vijand met gebruikmaking van zware
artillerie zijn aanvallen. Ze werden over
al bloedig afgeslagen. Een pantsertrsin
der bolsjewisten werd door bomaanvallen
vernietigd. Aan het Wolchow-front werd
bij een succesvolle plaatselijke actie tal
rijke gevechtsstanden vernield, terwijl ten
Zuiden van het Ladogameer plaatselijke
aanvallen van den vijand in het afweer-
vuur ineenstortten. Op het Ladogameer
brachten gevechtsvliegtuigen een vracht
schip tot zinken. Drie andere schepen
werden beschadigd. In den afgeloopen
nacht bestookten gevechtsvliegtuigen
Moermansk en vliegvelden in de om
geving der stad met bommen, van zwaar
kaliber. Van 12—14 September werden
227 vliegtuigen der bolsjewisten neerge
schoten. In dezelfde periode gingen aan
het Oostelijk front 23 eigen Vliegtuigen
verloren.
'Enkele Britsche bommenwerpers vlo
gen gisteren overdag boven N. Duitsch-
Jand. Enkele brisantbommen richtten
slechts geringe schade aan gebouwen aan.
In den afgeloopen nacht viel de Brit
sche luchtmacht het Noord Duitsche
kustgebied aan. De bevolking leed verlie
zen. Vooral in woonwijken van de stad
Wilhelmshafen ontstonden branden, maté-
rieele schade en schade aan gebouwen-
Nachtjagers en luohtdoelartillerie schoten
vier der aanvallende vliegtuigen neer.
Na herhaling van het extra-weeranadhts-
ber.icht van gisteren vervolgt het weer
machtsbericht: De luitenant ter zee te
klasse Rolf Muetzelburg, commandant van
een duikboot, drager van het eikenloof
behoor en de bij het ridderkruis van hst
ijzeren kruis, is in den strijd tegen den
vijand'gesneuveld. Met hem verliest het
duikbootwapen een schitterende comman
dant en succesvol strijder. De duikboot
zet onder bevel van den oudsten wachts-
officier de operaties voort.
De mislukte Engelsche
landingspoging bij Tobroek
Het Italiaansche weermachtsbericht van
Dinsdag luidt
De in den nacht van 13 op 14 Sept*
met aanzienlijke lucht- en vlootsfrijd-
krachten ondernomen landingspoging bij
Tobroek is te 9 uur des ochtends volko
men tenietgedaan. De door vlootstrijd-
krachten ,en vliegtuigen aan land ge
brachte troepen werden' binnen vijf uur
volkomen vernield of gevangen genomen
Door het onmiddellijk ingrijpen van het
bataljon San Marco onder bevel van lui
tenant ter zee le klasse Giacomo Oolotto
en andere afdeelingen, die door Duitsche
strijdkrachten dapper gesteund werden,
werden de vijandelijke troepen, waar
onder ook valschermjagers, 'die er in ge
slaagd waren, vasten voet te.krijgen, na
korten verbitterden strijd overweldigd.
Kust- en luehtdoelbatterijen der Italiaan
sche en Duitsche verdediging namen de
vlootstrijdkrachten, welke de landings
operaties steunden, onder een welgericht
vuur en brachten drie torpedobootjagers,
Aan hetJOosteiyk front. Door den granaatwerper wordt de aonval voorbereid
In spanning kyken de manschappen van Duitichen stoottroep naar de uitwerking
der granatenom op het juiste moment de neeten van weerstand uit te rooken.
eenige aviso's en talrijke landingsbooteni
tot zinken'.
De vlootstrijdkrachten, die zich naar
het Oosten terugtrokken, werden vervol
gens aangevallen door Italiaansche en
Duitsche afdeelingen gevechtsvliegtuigen
en bommenwerpers, ;,>ie een kruiser,, een
torpedobooljager en verscheidene motor-
torpedobooten tot zinken brachten en een
lichten kruiser en andere kleinere sche
pen zwaar beschadigden.
Bij deze gevechten heeft zich 'de 13de
gevechtsgroep onder bevel van den ma
joor der vliegers Rengo Viale bijzonder
onderscheiiden. Wij maakten 576 gevange
nen, onder wie 34 officieren. Het aantal
dooden en gewonden bedraagt verschei
dene honderden. Een aanzienlijke hoe
veelheid oorlogsmaterieel werd buitge
maakt. Het grootste deel van de schip
breukelingen der tot zinken gebrachte
schepen werd door onze vlootstrijdkrach
ten met veel moeite gered. Onze verlie
zen zijn naar verhouding bescheiden.
Gelijktijdige aanvallen van lichtè Brit
sche pantserwagens op" vliegvelden in de
omstrek mislukten door bet onmiddel
lijke ingrijpen der plaatselijke garnizoe
nen, die talrijke auto's vernietigden - en
eenige gevangenen maakten. -
DE STRIJD IN DEN
WEST-KAUKASUS
om de olievelden van Grosny
Na volledige zuivering van het gebied
rond Nowor.osisk maakt de aanval van de
Duitsche en verbonden troepen in den
Westelijken Kaukasus verderen voortgang
zoo verneemt het D.N.B. in aanvulling
op het Duitsche weermachtsbericht. De
bolsjewistische troepen, wier bewegings
vrijheid do,or de voortdurende aanvallen
van het Duitsche luehtwapen op de
colonnes van Duitsche motorUwpedobpiO-
ten op het verkeér ter zee, aanzienlijk
beperkt is, ondernamen vertwijfelde te
genaanvallen, zonder den Duitschen dp-
marsch tot staan te kunnen brengen.
Aan de Terek zetten de bolsjewisten
alle krachten in om het gebied van
Grosny tegen den Duitsche aanval te dek
ken, daar de in dit gebied gewonnen
olie, door haar hooge benzinegehalte,
voor de brandstofverzorging vap de Sofv-
jet-legers van beslissende\beteekenis is.
De iederen dag herhaalde tegenaanvallen
van de bolsjewisten, welke ingeleid wer
den dopr hevig artillerievuur, bommen
werpers en talrijke gevechtsvliegtuigen,
mislukten met hooge verliezen voor den
vijand aan dooden en oorlogsmaterieel.
Duitsche tegenaanvallen hadden tot re
sultaat, dat diep in de vijandelijke stel
lingen werd doorgedrongen, waar de bat
terijen buiten gevecht werden gesteld en
de ravbailleeringswegen oüdeirtioken wer
den.
In den slag om de vesting Stalingrad
is het den Duitschen troepen gelukt,
naar reeds gemeld is, tot den rand van
de stad op te rukken. Fabrieken en
particuliere huizen zijn in steunpunten en
weerstandsnesten omgebouwd, door er
schietgaten in te maken en" er pantser-
vallen. draadversperringen en mijnen
velden voor aan te leggen, waarvan de
systematische vernietiging door de Duit
sche infanterie en pioniers nu stap voor
stap voortgang vindt.
In de centrale en Noordelijke secto
ren van het Oostelijk front deden de
bolsjewisten, in verband met de zware
verliezen aan menschen en materieel,
welke zij in de afgeloopen weken gele
den hebben, slechts plaatselijke aanval
len, waarbij zij nergens met de Duitsche
hoofdmacht in contact kwamen.
DE WOLGA SCHEEPVAART
Vervoer van hout, graan en petroleum
De Duitsche troepen hebben bij Stalin
grad de oevers van de Wolga bereikt
en zijn thans in staat het verkeer op
dezen waterweg groote schade toe te
voegen. Wat de gevolgen" hiervan voor
de Sovjet-Russische oorlogsvoering kun
nen zijn, blijkt uit een artikel van het
bekende Engelsche tijdschrift „The Eco
nomist". In normale tijden werden per
jaar ongeveer 30 millioen ton goederen
over de Wolga vervoerd. Sedert het uit
breken. van den oorlog is deze hoeveel
heid belangrijk toegenomen, vooral toen
het spoorwegtransport tengevolge van de
geleden, verliezen in het gedrang kwam.
In vredestijd werden o.a. 7 millioen
ton levensmiddelen, 14 millioen ton tim
merhout en 3 millioen ton graan over
de Wolga verscheept. Na het uitbreken
van den .oorlog kwamen hier nog de
militaFre transporten bij. Vooral tusschen
Astrakan en Stalingrad was het verkeer
Mislukte Britsche
landingspoging bij Tobroek
Het Opperbevel der Duitsche Weer
macht maakte DinBdag uit het Hoofd
kwartier van den Fiihrer het volgende
bekend:
De Briteche troepen, die in den nacht
van 13 op 14 September met gebruik
making van lncht- en vlootstrijdkrachten
bij Tobroek geland zijn, zijn in nauwe
samenwerking tusschen Duitsche en
Italiaansche strijdkrachten na een zwaren,
snellen strijd vernietigd of gevangen ge
nomen, De vijandelijke oorlogsschepen
werden door kustbatterijen en luchtdoel
geschut onder een welgericht vuur
genomen, waarbij drie torpedojagers,
eenige korvetten en talrijke landings
booten tot zinken werden gebracht. De
daarna in Oostelijke richting wijkende
schepen werden aangevallen door af
deelingen van de Duitsche en de Ita
liaansche luchtmacht, die twee kruisers,
een torpedojager en verscheidene motor-
torpedobooten tot zinken brachten. Andere
kleinere schepen werden zwaar bescha
digd Duitsche mijnvegers brachten een
Britsche motortorpedoboot met 117 ge
vangenen in de haven van Tobroek.
Negen vijandelijke bommenwerpers werden
neergeschoten. In totaal werden 576 ge
vangenen gemaakt, onder wie 34 offi
cieren. Bovendien verloer de vijand een
groot aantal dooden. Een omvangrijke
hoeveelheid oorlogemateriaal werd buit
gemaakt. Onder de gevangenen bevinden
zich talrijke schipbreukelingen van de
tot zinken gebrachte .Britsche oorlogs
schepen, De eigen verliezen zijn gering,
zeer intensief. Het vervoer naar het Noor
den bedroeg op. dit traject [ruim het
dubbele van het dat in omgekeerde rich
ting-
Het „Berner Tageblatt" wijst er even
eens op, dat de onderbreking van het
scheepsverkeer op de Wolga zeer belang
rijk is, daar de tankschepen met petro
leum van Bakoe de industriegebieden niet
meer bereiken-kunnen. De Wolga, die bij
Stalingrad in het droge 'jaargetijde -drie
'km en na het smelten van de sneeuw
zelfs tien km breed is, vormt de laatste
goede verbinding tusschen het noorden
en zuiden der Sovjet-Unie.
De koningin van Denemarken is 'Zon
dag, toen zij zich in gezelschap van den
koning naar de Domkerk wilde begeven
om daar de inwijding van den nieuwen
bisschop voor Lolland, Flazer, bij te
wonen, op de trap van het residentie
slot gevallen. Zij liep enkele pijnlijke
kwetsuren aan heup en rug op. De ge-
neesheeren beschouwen de verwondingen
als ongevaarlijk.
SALOMONSEILANDEN,
BRUG NAAR AUSTRALIË
Vlinderparadijs word oorlogstooneel
Springplank en tevens barrière
Bougainville, New Georgia, Isabel, Toe-
lagiIn de namen der eilanden, die
de Saloiïiongroep vormen, ligt een stuk
historie «besloten. Historie van Spaansehe,
Frar.sche en Engelsche ontdekkingsreizi
gers, die hier in den loop der eeuwen
voet aan wal zetten. Eerst de oorlog
in den Stillen Oceaan echter gaf het
vergeten „vlinderparadijs" bekendheid
als brandpunt van den strijd om Aus
tralië.
Honderden eilanden liggen in de ein-
delooze wateren ten O. van Nieuw-
Guinea verspreid. De Admiraliteits
eilanden, de Bismarckarchipel en tenslotte
als grootste groep de Salomonseilanden.
Hoog rijzen de zeven groote en ontel
bare kleinere eilanden van deze groep
uit de tropenzee ,op. Bougainville is het
grootste eiland, dan volgen Choiseul, New
Georgia, Isabel, Ma'iaita, Guadalcanar en
San Christobal, terwijl tallooze eilandjes
alom yerspreid liggen. Dichte wouden be
dekken de uitgedoofde vuUranen en
slechts langs de kusten wonen inboor
lingen, levend van landbouw en visch-
vangst. De blanken, missionarissen en ko
lonisten, zijn gering in aantal, want se
dert. hun ontdekking is aan de eilanden
slechts geringe waarde gehecht.
In 1567 raakte de Spanjaard Mendana
in deze toenmhals nog onbekende wateren
verzeild. De door hem Ontdekte eilanden
noemde hij „Mendanas Islas de Salomon",
maar ondanks dezen weidschen naam
werden zij spoedig vergeten. Gedurende
twee eeuwen kwamen zij zelfs op geen
enkele zeekaart voor, totdat de Fransch-
man Carteret er in de achttiende eeuw
de Fransche vlag plantte. Een jaar later
kwam zijn landgenoot Bougainville en
hij bracht als eerste de eilanden Bougain
ville en Choiseul, genoemd naar den mi
nister van bodewijk XV, in kaart.
Weer werden de eilanden echter ver
geten. Een Engelsche kaperkapitein, die
enkele tientallen jaren later kwam, meen
de zelfs een nieuw vasteland ontdekt
te hebben, dat hij ter eere van zijn
koning New Georgia noemde.
Bijna de geheele negentiende eeuw on
dernamen blanken vergeefsche pogingen
om zich óp de eilanden te vestigen. Sche
pen verdwenen spoorloos, zendelingen
vielen ten prooi aan de inboorlingen,
die zich nog met kannibalisme bezig hiel
den. Eerst na 1885 richtte Duitschland
factorijen op Bougainville en eenige an
dere eilanden op en dat was voor Enge
land aanleiding alle eilanden behalve
Bougainville en Boeka in het noorden
onder zijn heerschappij te brengen. Na
den eerstenwereldoorlog werden iQok
deze onder Australisch mandaat gesteld.
Tot voor kort stelden slechts geleerden
belang in de eilanden met hun wisselval
lige historie. Ethnologen onderzochten't
wonderlijke profetisme, dat op de Mela-
nesische eilanden bloeit. Af en toe we
ten profeten met voorspellingen omtrent
het vertrek der blanken de inboorlingen
mee te sleepen,; voorspellingen, die eerst
in den laatsten tijd'op zeer onverwachte
wijze werkelijkheid zijn geworden. Boven
dien leven op de Salomonseilanden de
grootste vlinders ter wereld, die in bonte
kleurenpracht de wouden bevolken en zóó
groot zijn, dat zij met vuurwapens ver
jaagd worden.
Na het uitbreken van den oorlog in
den Stillen Oceaan kregen de Salomons
eilanden echter groote strategische betee
ken is. Als een barrière sluiten zij den
zeew eg tusschen de Amerikaansche vloot-
basis op de Hawaii-eilanden en Australië
af. Verder vormen zij een springplank
naar de eilandengroepen ten Oosten van
het bijkans geïsoleerde werelddeel.
Zoo landden in het begin van dit
jaar Japansche strijdkrachten op de Salo
monseilanden, die voor altijd door die
wereld vergeten schenen. In de oerwou
den van Gualcanar werden vliegvelden
aangelegd en het kleine Toelagi bleek
geschikt te zijn als vlootbasis voor ope
raties inde wateren rond Australië. Zoo
hinderlijk was de aanwezigheid der Ja
panners op deze eilanden, dat dit punt
door het geallieerde opperbevel vooreen
eerste tegenoffensief werd uitgekozen.
Amerikaansche mariniers en parachutisten
kregen wederom. vasten voet op Guadal
canar en Toelagi en daarmede wa/ren de
eeuwenlang verwaarloosde eilanden het
brandpunt van een strijd geworden, die
tenslotte over het lot van het vijfde
werelddeel zal beslissen,