ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
DINSDAG 8 SEPTEMBER 1942
OPGENOl
ZIERIKZEESCHE COURANT
ABONNBMBNT s
Prijs: in Zierikzee ƒ1.60, elders ƒ1.90
per kwartaal. Weekabonnementen resp.
13 en 15 cent. Losse nummers 5 cent.
Verschijnt iederen werkdag.
1797 x 1889 E285
Uitgave: N.V. ZierikzeaacheIjNieuwsbode, Zierikzes, Schuithaven B 94,
Telei. 32, Giro no. 137677 - Directeur-Administrateur (Advertentiechet)
A. J. de Looze, Zierikzee - HoofdredacteurM. J. Hosten, Zierikzee
993TB JAARGANG No. 15032 i
ADVBBTBNTIBS S
Advertentiën 10 cent per millimeter; in
gezonden mededeelingen 20 eent per
millimeter; kleine advertentiën 84 oent.
Bij contract belangrijke korting.
K 2620
WEGEN DOOR DEN
KAUKASUS
Trein on auto in het gebergte
der duizend toppen
Als een muur sluiten de steile berg
ketens van den Kaukasus de land-
brug tusschen Europa en Azië af.
Eeuwenlang een bijna onoverkomelij
ke hindernis, is het gebergte ook
thans nog nauwelijks ontsloten voor
het moderne verkeer.
In grootsche pracht rijst uit de vlak
ten van Zuid-Rusland. Jiet steile berg-
massief van den Kaukasus omhoog. Som
ber-groen is de beboschte voet der ber
gen, eenzaam de weiden op grootere
hoogte, ontoegankelijk tenslotte de grau.
we rotsen, bekroond niet eeuwige
sneeuw, die in de felle zon glinstert.
Bergvolken bewonen de eenzame dalen
en vlakten, trouw aan hun oude tradi
ties en in rusteloos verzet tegen vreem
de overheersdhing.
'Over een afstand van 1200 k.m. strekt
de Keukasus zich uit. Van straat van
Kertsj tot de oliestad Bakoe ligt een
reeks bergketens, die nergens breeder
zijn dan 200 k.m. Lengtedalenals in de
Alpen komen weinig voor, maar talrijke
dwarsdalen leiden steil naar de bergkam
men. Vele toppen onder hen, als de
Elbroes ter hoogte van 5630meter, ste
kken boven hun omgeving uit. Een wei
nig lager is de Kasbek, waarlangs de
Georgische heirweg voert. Eens waren
Elbroes en Kasbek vulkanen, die hun
lavastroomen tot diep iri de dalen lieten
uitstroomen.
Thans bedekt eeuwige sneeuw de uit
gedoofde kratërs, maar overal herinne
ren heet© bronnen nog aan het vulcam-
hc-he verleden van den Kaukasus.
Als gevolg van den grooteren neerslag
aan <1© Z-n-artv ligt de sneeuwgrens
in het westen op ruim 3700 meter, d.i.
ruim 1000 meter lager dan in het oosten.
In het westen en midden bedekken glet-
schers van groote lengt© het graniet
der toppen en ook in het heete jaar
getijde tracht de zon deze tevergeefs
ie bruisende bergbeken te veranderen.
Verkeer langs oude heirwegen
De Kaukasus is een der meest ontoe
gankelijke streken ter wereld. Vele vol
keren hebben hier in den loop der
leeuwen een toevlucht gevonden voor de
uit het oosten aanstormende Mongolen.
Tevergeefs trachtten vreemde heerschers
langs de bergpaden vasten voet te krij
gen. Eerst na de Russisch© verovering in
de negentiende eeuw is de moderne tech
niek er in geslaagd eenige verkeersaders
te verbeteren of aan te leggen.
Zeven wegen voeren thans langs en
door het gebergte. Langs de oevers van
Zwarte en Kaspische Zee, waar de ber
gen de zee tot op korten efstand na
deren, loopen een weg en spoorlijn met
vele tunnels. De Zwarte Zeehavens No-
worossisk, Toeapse en Poti zijn aldus
met Batoem in het zuiden verbonden.
Langs de Kaspische Zee voert de ver
binding van Machatsj Kala langs Der-
bent, de volkerenpoort, waar de
Perzen 25 eeuwen geleden een muur
bouwden, die nog aanwezig is; het eind
punt 1 igt in de oliestad Bakoe, die door
de laagte ten zuiden van den Kauka
sus op velerlei wijz© met Batoem ver
bonden is. De derde weg, van Armawir
naar Toeapse, is slechts een verkorting
van den eersten. De overige wegen zijn
echte paswegen, die voor spoorwegver
keer ongeschikt kijn. Verreweg de be
kendste is de Georgische heirweg. Deze
weg loopt van Wladikawsas, thans Nor-
dsjonikidse geheeten, naar Tiflis op eep
punt. waar het gebergte weliswaar smal,
maar tevens bijzonder hoog is. De aan
leg geschiedde in de eerste helft der
vorige eeuw tijdens de Russische pene
tratie in deze streken.
Een andere heirweg is de Ossetische,
die evenals in Wladikawkas begint en
in Koetais eindigt. Hierlangs trokken
eens de Romeinsche legioenen, later Ara
bische ruiters en nog lat©r de Mongo-
lea op hun veroveringstochten. Door
verwaarloozing is de weg nauwelijks voor
auto's geschikt.
Eails en pijpleiding
Terwijl het autoverkeer in den Kau-
kasusv weinig mogelijkheden biedt, daar
ook de wegen langs den voet van het
gebergte slecht zijn, geldt dit niet voor
de spoorwegen. De lijnen van Rostof
naar Bakoe, van Bakoe over Tiflis naar
Batoem en tenslotte langs de Zwarte
Zee vormen in ziekeren zin een cein
tuurbaan, waarvan vele vertakkingen uit
gaan. Belangrijke industrie- en mijnbouw-
gebieden zijn op uitstekende wijze met
elkander verbonden. Verbindingen door
het gebergt© bestaan echter niet, behalve
de lijnen door de westelijke uitloopers
naar de havens aan de Zwarte Zee.
Ook de pijpleidingen kunnen in dit
petroleumland tot de verkeersmiddelen
gerekend worden. Zij dienen voor het
vervoer der vloeibare brandstof uit de
vindplaatsen bij Bakoe, Tiflis, Grosny,
en Maikop naar de raffinaderijen en
zeehavens. Een enkele als die naar Tiet
Donetzbekken leidt direct naar het ver-
bruikscentrum.
Er zijn drie groote pijpleidingen. De
oudste ligt in twee takken tusschen Ba
koe en Batoem in Trans-Kaukasië. Nog
langer is de leiding van Machatsj Kala
langs den noordelijken vaet der berg
ketens over Grosny ©n Rostof naar Wo-
rosjilof in het Donetzbekken. Evenwij
dig hiermede loopt op enkele tientalllen
kilometers afstand een leiding van Gros
ny over Maikop naar Toeapse. Een af
takking verbindt de industriestad Kras-
modar, zoodat het petroleumv©rvoer in
alle richtingen mogelijk gemaakt is.
DE WORSTELING
OM STALINGRAD
De Duitschers tot aan den- rand
der stad doorgedrongen
De slag om Stalingrad zoo meldt
de A.N.P.-correspondent woedt met
onverminderde hevigheid voort, doch on
danks den hardnekkigen tegenstand zijn
de Duitsche troepen thans overal tot den
rand der stad doorgedrongen.
Stalingrad, dat de bolsjewisten tot het
„Roode Verdun" wilden, maken, blijkt
met de modernste middelen in een ware
vesting te zijn*-herschapen. Betonnen ka
zematten met draaibare koepels, draad
versperringen-, mijnenvelden, ingegraven
tanks en zware artillerie, dit alles moe
ten de Duitsche troepen overwinnen. Om
iederen bunker moet gevochten worden
en aangenomen moet worden, dat opk
ieder huis in de stad zelf tot een vesting
is gemaakt.
De bolsjewisten hebben elite-troepen in
den strijd geworpen, o.a. leerlingen van
de officiersschool. Zij vechten, met in
ZEVENTIEN KOOPVAARDERS
TOT ZINKEN GEBRACHT
Een extra - bericht uit het Duitsche
hoofdkwartier maakte Maandag bekend:
Duitsche duikbopten hotbon aan de
Oostkust van Amerika, op don Atlantic
schen Oceaan en voor do Westkust van
Afrika, in zware gevechten, 17 in konvooi
of alleen varende schepen, met een ge-
zamenlijken inhoud van ÏOSOOO ton, tot
zinken gebracht.
den rug de Wolga, die ter hoogte van
Stalingrad ongeveer zes kilometer breed
is te breed óm te worden overbrugd
als het ware met den rug tegen den
muur en hebben slechts de keuze tus
schen capituleeren of tot den laatsten
man doorvechten. Dit laatste alternatief
schijnen de bolsjewisten te hebben ge
kozen. Door de van verschillende kan
ten opdringende Duitsche troepen zijn
zij echter reeds in een hachelijke positie
gébracht en alle pogingen dor bolsje
wisten om van het Noorden uit door
den omsingelii^gsring te breken, zijn
vruchteloos gebleven. Slechts een won
der zou hen nog van volkomen onder
gang kunnen redden.
Het is niet verwonderlijk, dat de bol
sjewisten Stalingrad met zijn beheer-
schepde positie aan de Wolga met alle
middelen hebben willen verdedigen.
Langs Stalingrad- voert het intensieve
scheepvaartverkeer over de Wolga, den
klassieken scheepvaartweg van de Sov-
jel-Unie, die .ter hoogte van de stad
nog voor schepen tot 4000 ton bevaarbaar
is en een integreerend bestanddeel vormt
van het verkeersnet der Sovjet-Unie.
TUSSCHEN DON EN WOLGA
Over de worsteling om Stalingrad deelt
het opperbevel der weermacht, volgens
D.N.B. o.a. nog mede: de vijand tracht,
na het aanvoeren van versche reserves
in het vestinggebied van Stalingrad wan-
hopigen tegenstand te bieden. De aanval
der Duitsche troepen won., na- 't uitropken
van verschillende bunkers en het afweren
van sterke vijandelijke pantseraanvallen,
verder terrein. Pantserformaties weerden
verscheidene door sterk artillerievuur
ondersteunde bolsjewistische tegenaanval
len deels in verbitterde gevechten van
man tegen man af. Nadat de vijand ver
dere infanterie- en pantserversterkingen
had aangevoerd, zette hij tusschen Wolga
en Don zijn aanvallen om den druk op
Stalingrad te verflehten vooirt. De bolsje
wisten brachten hierbij tien infanterie
divisies en zeven pantserbrigades in den
strijd. Alle met groote verbittering uit
gevoerde tegenaanvallen dor bolsjewisten
werden onder vernietiging van in totaal
84 pantserwagens verijdeld.
Eenige in den voormiddag door de
bolsjewisten behaalde plaatselijke terrein
winst werd in den namiddag in een te
genactie weer te niet^ gedaan. Roemeen-
sche troepen namen na harde gevechten
een huizengroep en drongen na de in
neming van vijandelijke bunkersteil.'ngen,
ondanks sterk vijandelijk afweervuur, een
tot een steunpunt gemaakte plaats binnen.
Formaties van het Duitsche luchtwapen
vielen de verdedigingswerken van Stalin
grad aan.
Naar de Engelsche berichtendienst nog
meldt publiceert het bolsjewistische blad
„Roode Ster" een-oproep voor de ver
dediging van Stalingrad. „De beteekenis
van Stalingrad", zoo wordt daarin ge
zegd, „is ontzaglijk". De Duitsche op-
marsch naar de Wolga kan tot staan
gebracht worden. Stalingrad kaïn gehou
den worden".
Duitschers en Rümenen
winnen bij Stalingrad terrein
Het opperbevel van de Duitsche, weer-
macht deelde Maandag mede:
In den slag om Stalingrad hebben Duit
sche en Rumeensche troepen in zware
gevechten opnieuw terrein gewonnen. De
vijand hiernieuwde met gebruikmaking
van sterke infanterie en gepantserde for
maties zijn hevige ontlastingsaanvallen uit
Noordelijke richting op de Duitsche gren-
delstellmg.
Alle aanvallen werden bloedig afge
slagen en 108 vijandelijke pantserwagens
vernietigd. Pantserwagens en gemotori
seerde infanteriedivisies, gesteund door
afdeelingen vliegtuigen en luchtdoelge
schut, hadden hierbij een beslissend aan
deel. De luchtmacht ideed overdag en des
nachts aanvallen op de stad. Bovendien
I
Nederlandsbhe vrijwilligers bij de
Waffeil SS. Op de revolver schietbaan. De
kommandeur neemt zelf het toezicht op
zich. Dat de 88 man het nauwkeurig
doet, toont ons zyn gelaatsuitdrukking
{SS PK Fritz/Stapf Pax Holland s)
werden in den loop van den nacht vlieg
velden ten Oosten van de Wolga gebom
bardeerd.
Ten Noordwesten van Medyn werden
talrijke vijandelijke aanvallen, deels in
tegenaanvallen afgeslagen. Bij nachtelijke
aanvallen werden vliegveldinstallaties ten
Noordwesten van Moskou en den vijande
lijken aanvoer effectief getroffen. Ten
Zuiden van het Ilmenmeer mislukten
plaatselijke sovjetaanvallen. Ten Zuiden
van' het Ladogameer werden eveneens
verscheidene vijandelijke aanvallen met
zware verliezen voor den vijand afgesla
gen. Bij een tegenaanval werden vijande
lijke strijdkrachten ingesloten en vernie
tigd. De bolsjewisten verloren hierbij
ruim 1200 man aan dooden. Op het La
dogameer werden door bomtreffers een
bewakingsvaartuig en een sleepboot tot
zinken gebracht en een .bewakingsvaar
tuig en drie sleepbooten beschadigd.
In den centralen sector van het Egyp
tische front werd >een vijandelijke aanval
afgeslagen. Gevechtsvliegtuigen en stu-
ka's opereerden ook gisteren met goede
uitwerking tegen Britsche artilleriestel
lingen, concentraties van pantserauto's en
tegen een vliegveld aan de Arabische Golf
Duitsche jagers schoten in luchtgevechten
15 vijandelijke vliegtuigen neer; een 16e
werd boven de wateren ten Zuiden van
Korfu neergeschoten. Na enkele vruichte-
looze overdag ondernomen storings-
vluchten, deden afdeelingen van de Brit
sche luchtmacht in den afgeloopen naC.it
een aanval op West Duitschland. De bur
gerbevolking leed verliezen. In woonwij
ken van verscheidene plaatsen, vooral van
Duisburg, ontstond materieele schade en
schade aan gebouwen. Volgens de tot
dusver ontvangen berichten werden 11
der aanvallende vliegtuigen neergescho
ten; 7 andere vliegtuigen verloor de vij
and bij vluchten naar het bezette gebied
in- het Westen. Lichte Duitsche gevechts
vliegtuigen hebben gisteren overdag voot
den oorlog belangrijke doelen in Zuid-
en Midden Engeland en havenwerken aan
de Noord Oostkust van Engeland met
zware bommen bestookt. Des nachts bom
bardeerden gevechtsvliegtuigen werven in
Sunderland. Talrijke ontploffingen wer
den waargenomen.
Itallaansch weermachtsbericht
Hevige luchtgevechten hoven
het Egyptische front
In zijn weermachtsbericht 833, deelt het
Italiaansche opperbevel mede: In den
centralen sector van het Egyptische front
is gisteren een gevecht geleverd, waarbij
den vijand gevoelige verliezen werden
toegebracht. In luchtgevechten werden 15
vliegtuigen neergehaald door DuitseAe
jagers en twee door luchtdoelbatterijen
van het leger. Een ander vliegtuig dat
door het afweergeschut van Tobroek
werd getroffen, viel bij Bardia in zee.
Drie vijandelijke bommenwerpers werden
vernield boven het eiland Si ra- In het
centrale bakken van de Middellanidsche
zee stortten bij een aanval op een van
onze konvooien 4 (Engelsche torpedovlieg
tuigen dn zee tengevolge van de snelle
reactie van onze escorte. Een vijande
lijke duikboot, die door onze oorlogs
schepen werd getroffen, kapseisde en
zonk met de neus naar beneden.
BALDUR VON SCHIRACH
ANTWOORDT ROOSEVELT
De Reichsleiter voor de Duitsche jeugd-
opvoeding, Baldur von Schiraeh, heeft
voor den Groot-Duitschen omroep geant
woord op de door Roosevelt voor* dB
afgevaardigden der Amerikaansche stu
denten uitgesproken rede. Hij zeide daar
in o.a., dat deze bijeenkomst werd ge
organiseerd, omdat Roosevelt een bood
schap tot de jeugd der wereld wilde
richten. Niettegenstaande zijn vrouw nog
maar weinige dagen geleden verklaard
heeft, dat de Amerikaansche jeugd se
dert het uitbreken van den oorlog aan
'n steeds toenemende zedelijke verwaar
loozing ten pTOoi valt, gevoelt zich
Franklin Delano geroepen als opvoeder
der jeugd van de geheele wereld.
Roosevelt begon met de mededeeling,
dat alle Fransche jeugdorganisaties reeds
tevoren tegen zijn rede hebben gepro
testeerd, omdat Roosevelt de schuld
draagt aan den dood van meer dan
100-000 jonge Franschen. Tot nu toe zijn
echter reeds 12, demonstraties van jeugd-
organasaties bekend, die Roosevelt eens
en voor al het recht ontzeggen* het woord
tot de jeugd te richten. Geen mensehelijk
geweten is meer met bloed besmet, dan
dat van Roosevelt, die den. Amerikaansche
vaders en moeders in .1940 verzekerde
hun zonen niet in een vreemden oorlog
te zullen sturen en later cynisch van
zichzelf zegt, de man te zijn, die dezen
oorlog heeft ontketend.
Ten aanzien van Roosevelts proclamee-
ren van het onvervreemdbaar recht op
de 'bevrijding van armoede en vrees gaf
Baldur von Sehirach eenige mededeelin
gen, die berusten op officieele Ameri
kaansche cijfers. In de Ver Staten loopen
vier millioen jeugdige personen verwil
derd en zonder werk rond. Er bestaat
geen algemeene jeugdorganisatie, die
zich het Lot der jeugd zou 'kunnen aan
trekken. Voor 90.000 kreupele en 45.000
blinde of halfblinde, alsmede 3 millioen
hardhoorende kinderen bestaat in de Ver.
Staten geên enkele inrichting van onder
wijs. Het paedagogisch instituut der Car-
negiestichting heeft op 1 October 1941
vastgesteld, dat er in de V.S. 4.3 milli
oen analfabeten zijn, betgeen Roosevelt
op een persconferentie in Mei van dit
jaaT heeft bevestigd.
Wie in Amerika zijn kinderen een wer
kelijk goede schoolopvoeding wil geven
moet hen naar kostbare particuliere scho
len sturen. In Duitschland worden de
jeugdige personen die het meest prestee-
ren, ongeacht hun stand, uit openbare
middelen opgevoed en onderwezen. Wat
wil Roosevelt de wereld geven? Koel
kasten, radio-apparaten, jazzmuziek en
film vormen geen oplossing voor de pro
blemen van de wereld. Deze heeft behoef
ten aan ideële goederen, zooals deze tot
uitdrukking zijn gekomen in de werken
van de groote zonen van Europa. Niet
Europa is thans de oude wereld, doch
Amerika, want* de nieuwe wereld Ligt
daar, waar een nieuw geloof werd ge
boren en waar een geestdriftige jeugd
voor dit geloof strijdt.
SOVJET-LUCHTAANVAL
OP HONGARIJE
Verduistering afgekondigd voof
het geheele land
Het Hongaarsche persbureau verneemt
nog het volgende van militaire zijde:
Ln verband met den luchtaanval van Sov
jet-vliegers op Hongaarsch gebied kan
geconstateerd worden, dat de vijandelijke
aanval geen noemenswaardige schade
heeft aangericht. Er werden geen mili
taire doelen getroffen of doelen, die voor
de oorlogvoering van beteekenis zijn. Er
werd uitsluitend schade aangericht aan
gebouwen bestemd voor civiel gebruik-
Eenige bommen vielen op het open veld.
Behalve op de Hongaarsche hoofstad vie
len ook verscheiden brisant- en brand
bommen op de omgeving van eenige ste
den in de provincie, zonder echter schade
aan te richten. Het aantal dooden be
draagt acht, dat der ernstig gewonden
21. De vijandelijke luchtaanval op Hon
garije werd uitgevoerd door formaties
Sovjet-vliegtuigen, die in verscheidene
golven op groote hoogte boven Honga
rije vlogen.
De Hongaarsche Honved-mlnister heeft
voor het geheele land de luchtbescher
ming van kracht verklaard en de verduis
tering afgekondigd.