ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
VRIJDAG 17 JULI 1942
OPöENOl
ZIERIKZEESCHE COURANT
ABONNEMENTi
Prijs: ta ZlerikXM Kl.50, elders rfiM
par Kwartaal. Weekabonnementen rasp.
IS an 15 cent Losse nummers 15 cant.
Verschijnt lederen werkdag.
1797 - 1889
Uitgave: N.V. Zierikzeesche] Nieuwsbode, Zierikzee; Schuithaven^B 94,
Telef. 32, Giro no. 137677 - Directeur-Administrateur (Advertentiechef)
A. J. de Looze, Zierikzee - Hoofdredacteur: M. J. Kosten, Zierikzee
989TB JAAR3ANQ Ho. 14987
ADVBRTBNTIBS
Advertanttën lö cent per millimeter; In
gezonden mededeelingen 20 cent per
millimeter; kleine advertentlfin 84 cent
Bg contract belangrijke korting. K 2620
DE DUITSCHE OPMARSCH
AAN HET ZO. FRONT
wekt bezorgdheid in Engeland
Terwijl de Duitsche opmarsch in het
doorbraakgebied aan het Oostelijke front
ononderbroken, gedeeltelijk zelfs in ijl-
marschen in zuid-oostelijke richting ver
der gaat, teekent zich, naar men te Ber
lijn met belangstelling constateert, in de
Ehgielsche pers sterke bezorgdheid af. De
„News Chronicle" schildert den toestand
der Sow jets in zeer sombere kleuiren en
concludeert, dat Engeland thans feitelijk
verplicht is een tweede front op te rich
ten, het tweede front, dat andere Engel-
sche en Amerikaansche bladen in verband
met het tonnagegebrek reeds hébben op
gegeven. In andere Engelsche bladen kan
en dit acht men te Berlijn een zeer
belangwekkend verschijnsel reeds het
eerste verborgen begin worden opge
merkt van een neiging zich aan de ver
plichting tot hulpverleening aan de Sow-
jets eenigszins te onttrekken en rekening
te houden met een eventueel® nederlaag;
der Russen. Zoo legt de Times in een
bespreking van de Engelsch-Amerikaan-
sche verhouding bij de ontwikkeling van
toekomstplannen sterk den nadruk op de
rol, die de twee Engelsch-sprakende mo
gendheden na haar eventueel® overwin
ning zullen spelen, terwijl Sow jet-Rusland
slechts in één adem wordt genoemd met
de andere, dikwijls uitsluitend door te
Londen of Washington resideerende re
geeringen vertegenwoordigde „bondge-
nooten".
Met gepasten trots constateert men
voorts, schrijft de corr. van het Hbl. te
Berlijn, dat het offensief in het Zuiden
van het Oostelijke front op zichzelf welis
waar geen verrassing vormde maar dat
de wereld ides te meer is verrast door
het feit, dat Duitschland en zijn bond-
genooten na den zwaren winteroorlog
in staat zijn geweest een sterk met de
modernste wapens uitgerust landleger op
te stellen, dat thans in het groote offen
sief zijn kracht bewijst. Voorts dat
Duitschland in staat-is geweest ter onder
steuning van dit leger een luchtwapen
in te zetten, dat niet alleen over zeer
vele, maar ook over zeer moderne, naar
de ervaringen van dezen oorlog gebouw
de machines beschikt. Ten derde dat de
Asmogendheden dit jaar over zeer sterke
duikbootvloten blijken te beschikken, die
nog voortdurend worden versterkt en die
in staat zijn de belangrijke zeewegen
als de Noordelijke IJszee, het Kattegat,
het Kanaal, de wateren ten Oosten van
Gibraltar en ten Noorden van Aiexandrië
en de Golf van Aden doeltreffend te be
waken. Juist deze duikbootvloot is door
den tonnagenood, waarin zij de geallieer
den heeft gebracht, een der machtigste
wapens van de As. Ten slotte is de
wereld, zoo verklaart men hier nog het
meest verrast door de geweldige moreele
kracht, die de troepen van de As en
zijn bondgenooten blijken te bezitten en'
die hun in staat zal stellen ook de zwaar
ste taak uit te voeren.
Woronesj, eens centrum van
Hoilandsche scheepsbouwers
Woronesj, dat dezer dagjen door de
Diuitsche troepen werd veroverd, heeft
voor den kenner van de geschiedenis
der verrichtiniglen van de Nederlanders
over de landsjgjrenZen een bekenden
klank. De herinnering voert terug naar
den tijd van tsaar Peter den Grooten,
toen deze nog in oorlog verwikkeld
was met de Turken.
De Turken waren destijds igjevestlgd
in een igfroot deel van Zuid-Rusland en
de tsaar stelde alles in het werk om
hen te verdrijven. Een aanval op Azof,
welke ten doel had miet één slalgl een
einde aan den oorlog te maken, mislukte
echter, aangezien Rusland niet over een
vloot beschikte om de stad gjeheel in
te sluiten. Dit was aanleiding om den
scheepsbouw in het Zuiden met kracht
ter hand te nemen. Nabij Woronesj aian
deh Don werd een scheepstimmerwerf
gebouwd, waar een groot aantal Hoi
landsche, Engelsche en Venetiaansche
scheepsbouwers aan het werk werd ge
zet om een Zwarte Zee-vloot te bouwen.
Reeds een jaar later beschikte tsaar
Peter over een kleine oorlogsvloot, waar
mede hij er in slaagde de Turksche
vloot van Azof te verdrijven en de
stad te veroveren.
Dit succes moedigde hem aan den
scheepsbouw nog meer uit te bteiden en
de Hollander Evert IJsbrandz. Ides werd
met het oppertoezicht belast. D;eze be
kwame scheepsbouwer slaagde er in
binneb vijf jaar een oorlogsvloot van
40 groote oorlogsschepen, 25 galeien en
een gjroot aantal kleinere vaartuigen te
bouwen.
Ook de Nederlandsche vice-admiraal
lOuys heeft zich in dit gebied verdien
stelijk gemaakt. Behalve den aanleg van
vestingwerken, die door sluizen en dijken
rondom in het water gelegd konden
worden dus een soort waterlinie
bouwde hij steenen magazijnen, houtzaag
molens, lijnbanen en een kanonjnengie-
terij. Voorts ontwierp hij: een plan voor
een kanaal, dat de verbinding tussehen
Moskou en Woronesj tot stand moest
berngen en ten slotte had hij de leiding
bij den aanleg van een 800 km langen
weg, die, grootendeels door het onbe
woonde steppengebied voerende, Moskou
met Woronesj verbond.
Bij' den vrede van 1711 moest tsaar
Peter Azof weer aan de Turken afstaan
waardoor Rusland opnieuw van de Zwarte
Zee werd afgesloten. De werven te Wo
ronesj bleven echter bestaan en vele
Hoilandsche families zijn er blijven wo
nen. De huizen der landlieden in idie
streek maakten, Zooals in 1816 geschre
ven werd, den indruk alsof men uit het
hart van Rusland naar Holland was over
geplaatst.
Rustelooze achtervolging
aan het Z.O. front
Se stad Eostow uit de lucht besteekt
Het opperbevel van de weermacht
maakte Donderdag bekend:
In den Zuidelijken sector vain het Oos
telijk front worden de achtervolgings-
gevechten rusteloos voortgezet Ingeslo
ten en afgesneden groepen van den vij
and trachtten vergeefs naar het Oosten
door te breken. De verliezen van den
tegenstander en de binnengebrachte buit
zijn tot dusver niet te overzien.
Sterke formaties van het luchtwapen
hebben de achterwaartsche verbindingen'
van de bolsjewieken aangevallen en tal
f Eroaatsche infanterie by den opmarnch. ZooaU uit de weermachtsberichten
blfjkt, hebben zich bff de gevechten in het Donetzgebied ook de verbonden troepen
onderscheiden. Ook Kroaatsche infanteristen namen deel aan de vernietiging der
Sovjetlegers, Scherl-Fellinga.p.k. Bauer-Pax Holland s
rijke kolonnes uiteengedreven. (Gevechts
vliegtuigen hebben Rostow en verschei-
denen havens aan de Kaukasische kust
gebombardeerd. In voor den oorlog be
langrijke installaties der stad Rostow
ontstonden verschillende groote branden
Een vrachtschip werd door voltreffers tot
zinken gebracht. Tegen het bruggehoofd
Woronesj heeft de vijand zijn sterke
tarikaanvallen voortgezet. In samenwer
king met het luchtwapen zijn alle aan
vallen in harde gevechten bloedig afge
slagen. Aan de rest van het Oostelijk
front slechts gevechten van plaatselijke
beteekenis. In de Finsche Golf hebben
eenheden van de Duitsche marine 2 S,ov-
jetduikbóoten tot zinken gebracht.
In Egypte werden met sterke strijd
krachten uitgevoerde aanvallen van den
vijand in den centralen sector van de
stelling El Marmein afgeslagen. In den
loop van de verbitterde gevechten wer
den in een tegenaanval 1200 gevangenen
gemaakt en een aantal tanks en vracht
auto's vernietigd. In-'het Westen van' de
Middellandsche Zee is een Britsche krui
ser door Duitsche gevechtsvliegtuigen
aangevallen en met voltreff ers en bom
men beschadigd. Bij aanvallen van Brit
sche jagers op de kust van de bezette
gebieden in het Westen, gelukte het in
den loop van gisteren 6 vijandelijke vlieg
tuigen te doen neerstorten.
MOSKOUS BEHOEFTE AAN
EEN TWEEDE FRONT
De „Westdeutscher Beobaehter" ont
leent aan de „News Chronicle" de vol
gende zinsneden omtrent het vormen van
het tweede front:
Onder de tegenwoordige omstandighe
den zou het zeer zonderling zijn, indien
de Sowjetregeering en het Sowjetvolk
zich niet tot hun Britsche en Amerikaan
sche vrienden zouden wenden met het
verzoek het verdrag over het vormen
van een tweede front dat bij het Ver
zoek aan Molotov aan Londen en Was
hington tot stand kwam met spoed ten
uitvoer te leggen. Uit militaire en andere
overwegingen kunnen wij het ons niet
veroorloven dezen eisch te negeeren. Het
is onze plicht het avontuur te beproeven.
Het beroep, dat men op ons doet is meer
gebiedend dan ooit.
Ook de „Times" schrijft in gelijken geest.
Een quiver platonische bewondering
voor de Sowjets is niet meer op haar
plaats, aldus het blad. Wij moeten onze
bondgenooten snel, vastberaden en met
al onze vindingrijkheid en de militaire
macht, waarover wij beschikken, ter hulp
snellen. Dit eischt .de Sowjet-Unie van
ons volkomen terecht.
De „New York Times" acht het waar
schijnlijk, dat de plannen in verband
met het nieuwe front „nimmer boven
een theoretisch stadium zijn uitgekomen
Een invasie in Europa zou het gebruik
van schepen voor het transport van wa
pens en levensmiddelen naar de Sowjet-
Unie verhinderen. Het is de vraag, of de
verbonden naties in staat zouden zijn een
offensief te beginnen, dat den druk der
nazi's op de Sowjet-Unie in aanzienlijke
mate in een andere richting zou leiden.
Alexandrov, lid van de centrale com
missie van de communistische partij der
Sowjet-Unie, heeft volgens een bericht uit
Moskou over de radio een dringend be
roep op de geallieerden gedaan ter op
richting van een tweede front in Europa.
De Sowjet-Unie, verklaarde hij, wordt
door Engeland en de V.S. niet geholpen
in de mate van de „reusachtige midde
len", waarover deze landen beschikken.
Itallaansch waermachtsberlcht
Tegenaanval in Egypte afgeslagen
Het communiqué van het Italiaansche
opperbevel van Donderdag. luidt:
Inl den centralen sector van het
Egyptische front heeft de vijand onze
stellingen fel aangevallen. De aanval
werd echter overal (gjestuit en wij heb
ben terstond tegenaanvallen ondernomen.
Wij maakten ruim 1200 |g)evangenen en
vernielden een aanzienlijk aantal tanks.
Hef luchtwapen heeft met sterke for
maties deelgenomen aan de felle ge
vechten en de vijandelijke strijdkrachten,
evenals het vijandelijke luchtwapen, aan
gevallen. 4 vliegtuigen werden door de
ja|g|ers van de 4e stormafdeeling neer
geschoten, die daarmede sedert het be
gin van Me huidige operaties hun 132e
luchtoverwinning! behaalden. Bovendien
brachten' deze vliegtuigen de Britsche
luchtmacht het verlies toe van een Our-
tiss en een Spitfire.
Britsche vliegtuigen hebben Bengazi ge
bombardeerd, eenige huizen beschadigd
en ongeveer 10 Arabieren gedood of
(gewond. Het afweergeschut vernielde een
EngelséhJ vliegtuig. De luchthaven van
Micabba is wederom door onze en Duit
sche luchtformaties igebombardeerd. De
installaties werden herhaaldelijk getrof
fen. Van de operaties op den dag)
keerde een onZer vliegtuigen niet terug.
Op de Middellandsche Zee hebben Ita
liaansche en Duitsche vliegtuigen een
Engelsche kruiser aangevallen en be
schadigd.
De Fransche oorlogsschepen
te Aiexandrië
Publicatie van de Fransche
nota's verwacht
Het A.N.P. méldt uit Berlijn:
Op| de persconferentie in het Witte
Huis heeft Sumner Welles medegedeeld,
dat de Fransche regjeering Roosevelt's
voorstel, de te Aiexandrië geïnterneerde
Fransche oorlogsschepen naar Martinique
te doen oveTbrenigen, afgewezen. Welles
wil de hoop niet opgeven, dat Roosevelt's
voorstellen opnieuw worden overwogen,
omdat zij, zooals hij' beweert, voor het
Fransche volk van het Igrooiste belang
'Zijn, Het Fransche persagentschap Ofi
deelt mede, dat Roosevelt, voor het (gé
val zijn voorstel zou worden afgewezen,
den Enfgelschen het recht, heeft gegeven,
de Fransche schepen te vernietigen, in
dien Aiexandrië in handen van de mo
gendheden van 'de spil valt.
Hierdoor, aldus Zegt men in Berlijn-
sche politieke kringen, worden de ge
ruchten bevestigd, welke reeds geruimen
tijd de ronde deden over een inmenging
van de Amerikaansche regeering in deze
aangelegenheid, hoewel Washington daar
toe in het geheel geen recht heeft. Te
Berlijn is er althans niets van bekend,
dat de Fransche régteering Washington
op eenige wijze tot een dergelijk op
treden heeft aangemoedigd. Bovendien
wordt het Amerikaansche voorstel hier
beschouwd als een al te plompe en door
zichtige manoeuvre, die slechts ten doel
heeft de Fransche schepen van de
Engelsche in de Amerikaansche macht
te doen overgaan.
Xntusschen wordt uit Washington ge
meld, dat Sumner Welles ten aanzien
van deze oorlogsschepen heeft verklaard,
dat door de Vereenigde Staten een
tweede voorstel is uitgewerkt, inhoudende
dat de oorlogsschepen naar Martinique
gebracht zujlen worden. De Fransche re-
Igieering heeft bekend gemaakt, dat zeer
spoedig de inhoud van de nota's, die tus
sehen de Fransche en de Amerikaansche
regleering over de in Aiexandrië liggende
Fransche schepen Zijn gewisseld en van
de onderhandelingen Idie over déze aan-
jgielegenheid 'zijn gevoerd, wordt gepu-
j bliceerd.
j Deze publicaties zullen het Ameri-
kaansehe, Duitsche en Italiaansche starid-
punt! ten aanzien van deze kwestie
j bovendien weergeven.
JAPAN OP DE ALEOETEN
- Toenemende ongerustheid in Amerika
Het opmerkelijke zwijgen in militaire
en piarinekringen te Washington over
den toestand 'op de Aleoeten heeft de
openbare meening in de Vereenigde Sta
ten ernstig verontrust. Ook bij de jongste
verkiezingen voor het Congres heeft dit
onderwerp een belangrijke rol gespeeld.
Eenige dagen geleden moest ook in Was
hington, zij het ook niet officieel, toe
gegeven worden, dat de beide Aleoeten-
eilanden Kiska en Attu, die beide ge
vaarlijk dichVbij het Amerikaansche ma-
rinesteunpunt Dutch Harbour liggen, door
de Japanners in snel tempo worden ver
sterkt en tot belangrijke vlootsteunpun-
ten worden ingericht.
Dit beteekent natuurlijk en deAme-
rikaansche pers wijst er den laatsten
tijd steeds meer op een directe be
dreiging voor Alaska én de Amerikaan-
sche scheepvaart, die toch reeds met
groote moeilijkheden te kampen heeft,
j Men vraagt zich algemeen overal in
Noord-Amerika af, waarom leger en vloot
I van cje Vereenigde Staten niets doen om
de Japansche voorbereidingen voor een
aanval op Dutch Harbour reeds nu te
i verijdelen. Washington verontschuldigt
zich door op de ongunstige weersomstan
digheden te wijzen; of er heerscht op de
Aleoeten te veel nevel en mist of het
stormt te veel in deze wateren. Blijkbaar
i neemt men echter thans geen genoegen
j meer met uitvluchten, want steeds meer
stemmen gaan op, die met klem betoogen,
dat Alaska yoor Amerika belangrijker
Wanneer verduisteren?
Heden (Vrjjdag): zon onder
21.54: Morgen (Zaterdag) zon
op 5.38; zon onder 21.53.
Tussehen zonsondergang en
zonsopgang moet worden ver
duisterd.
Maan op 10.58; onder 0.06
Eerste kwartier Dinsdag 21 Juli
Volle maan Maandag 27 Juli
Laatste kwartier Dinsdag 4 Aug
Nieuwe maan Woensdag 12
Augustus
is dan N. Ierland of zelfs een tweede
front in Europa.
Vooral in isolationistische kringen
wordt dit argument naar voren gebracht
en de toenemende ongerustheid is dan
ook oorzaak geweest, dat de isolationis
tische candidaten voor de a.s. Congres-
verkiezingen een meer dan normaal suc
ces konden boeken. Het wordt hoe langer
doe duidelijker, dat de Japansche actie
op de Aleoeten van groote militaire en
politieke beteekenis is. Het feit, dat een
deel van Amerikaanschgrondgebied in
Japansche handen is, heeft, gepaard met
de enorme verliezen aan oorlqgs- en
koopvaardijschepen het Amerikaansche
volk wakker geschud en men begint thans
de draagwijdte van den Rooseveltschen
oorlog te beseffen, fn politieke kringen
te Washington neemt men dan ook aan,
dat Roosevelt en zijn militaire raadgevers
alles in het werk zullen stellen om nog
voor den herfst de een of andere, po
ging zij het ook een vertwijfelde
te ondernemen om de Japanners van de
Aleoeten te verdrijven (V.P.B,)
Schoonheid van den arbeid
De Centrale Persdienst van het N.A.F.
meldt:
De afdeeling „Schoonheid van den Ar
beid" van de Gemeenschap „Vreugde en
Arbeid" van het Nederlandsche Arbeids
front, die in het algemeen verbetering
van de arbeidstoestanden beoogt door
het inrichten van ontspanmingslokalen,
'kleed- en waschgelegenheden e/d. endoor,
wat zij in een groot aantal bedrijven
in alle deelen van ons land tot stanid
bracht, haar bestaansrecht heeft bewezen,
heeft wederom eenige opmerkelijke re
sultaten bereikt.
In een oud, niet meer in gebruik zijnd
ziekenhuis te Deventer zal door den
Rijksdienst voor de Werkverruiming een
herscholingsschool voor Werkloozen wor
den ingericht. De afdeeling Schoonheid
van den Arbeid verzocht haar advies
te geven en het bestaande plan te be
oordeel en. Door haar toedoen zullen
thans ontspanningslokalen, wasch- en
kleedgelegenheden, douches eri toiletten
worden aangebracht, waardoor hier een
model-school zal ontstaan.
In Enschede krijgen bij één der groot
ste Textielbedrijven de werkzaamheden
voor de inrichting van de bestaande can-
tine, welke tot nog toe niet aan de
eischen des tijds voldeed1, hun beslag,
Met deze verbouwing is een bedrag van
f 11.000 gemoeid.
Ook in bedrijven van geringe omvang
wordt vruchtbaar werk verricht. Zoo
wordt in Zwolle bij een 'klein bedrijf
één der magazijnruimten als ontspan-
ningslokaal in Oud-HoLlandsche stijl in
gericht, waarvoor de kosten f 2000,—
bedragen.
Tenslotte wordt in een sigarenfabriek
te Kampen een sigarenmakerszaal ge
heel volgens de eischen van het begrip
schoonheid van den Arbeid ingericht.
Uit deze voorbeelden blijkt wederom,
dat het Nederlandsche Arbeidsfront on
vermoeid werkt voor de belangen van
den Nederlandschen werker.
Dat het werk van Vreugde en Arbeid
door de personeelsleden gewaardeerd
wordt, blijkt wel uit het groote aantal
personen, dat zich wekelijks als lid van
het Nederlandsche Arbeidsfront laat in
schrijven en daardoor daadwerkelijk mee
helpt aan de verwezenlijking van de
idealen die het N.A.F, stelt.
Zondagartsondienst Zierikzee
ZONDAG 19 JULI:
Dr. v. 'd. Graaf en Dr. van Hoorn,
