ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE MAANDAG 13 JULI 1942 OPOENO! ZIERIKZEESCHE COURANT ABONNEMENT Prlfs: In Ztorlkxea Kl.60. .Mms Kl.9« par kwartaal. Weekabonnementen rasp. IS an IS cent. Losse nummers IB crat. Verschijnt lederen werbda® 1797 - 1889 Uitgave: N.V. Zierikzeesehe Nieuwsbode, Zierikzee, Schuithavèn B 94, Telef. 32, Giro no. 137677 - Directeur-Administrateur (Advertentiechef') A. J. de Looze, Zierikzee - Hoofdredacteur: M. J. Kosten, Zierikzee 989TB JAARGANG Ho. 14983 ADVERTENTIES AdvertentlSn 10 cent per millimeter; In gelanden mededeellngen 20 cent per millimeter; kleine advertentiën 84 cent. B9 contract belangrijke korting. K 2620 EGYPTE IN DE BRANDING Het nationalisme en zijn leiders „Egypte tracht zich verre te hou- den van de verschrikkingen van den oorlog en het Engelsch-Egyptisch verdrag toe te passen zonder eigen rechten prijs te geven". Aldus gaf koning Faroek's troonrede in het begin van dit jaar de groote lijnen der Egyptische politiek weer. Geen deel name aan een oorlog, die voor dit land met zijn kwetsbare waterwerken ramp zalige gevolgen zou hebben. Naleving van het Engelsch-Egyptisch verdrag van 1936 toen Egypte in naam onafhankelijk werd verklaard en aan Engeland slechts de bescherming der Suezkanaalzóne voorbe houden bleef. Een verdrag, dat overigens wegens Egypte's positie als flankdekking van het Nabije Oosten tijdens den huidi ge® oorlog door Engeland niet nageleefd werd. Sedert enkele weken wordt in Egypte hevig gestreden. Troepen der spil zijn Alexandrië tot op korten afstand gena derd en daarmede heeft de binnenlandi- sche politieke spanning in het Nijlland een hoogtepunt bereikt. Ook voor de bui tenwereld bleef deze niet verborgen. In de Wafd is een scheuring opgetreden, waarbij Makram Ebeid Pasja, de rechter hand van minister-president Nahas Pasja, van zijn lidmaatschap 'werd ontheven. Soortgelijke maatregelen tegen andere partijleden worden verwacht. De Wafd is de groote nationalistische Partij in Egypte en Nahas Pasja thans haar leidende figuur. De nationale be weging dateert reeds uit de tachtiger jaren van de vorige eeuw, toen Engeland na de bezetting van Alexandrië Egypte onder protectoraat stelde. Vasten vorm kreeg zij eerst 21a den Wereldoorlog, Zaglöel Pasja vereenigde de ver schillende stroomingen en door zijn agi tatie 'kwam in 1922 het verdrag tot stand, dat Egypte een zekere onafhankelijkheid een volksvertegenwoordiging en een grondwet - schonk. Een onafhankelijkheid met vele beper kingen. Engeland behield de militaire macht en beheerschte, bovenal door de voltooiing van den stuwdam bij Khar- yboem, in den Soedan de watervoorzie ning. De Wafd, verreweg de grootste partij in het land geworden, bleef in de oppositie. In 1936 kwamen enkele om standigheden haar streven ten goede. In dat jaar stierf koning Foead, een hardnekkig man, en werd opgevolgd door zijn 16-jarigen zoon Faroek. Ver der gaf de Abessijnsche crisis Engeland aanleiding tot concessies, die am een nieuw verdrag in 1936 onder het kabinet-Nahas Pasja tot uitdrukking kwamen.'Als eenige beperking van Egypte's onafhankelijk heid bleef de militaire bescherming van het Suezkanaal door Engeland. De capi tulaties en consulaire rechtspraak werden opgeheven en een jaar later werd Egypte in den Volkenbond opgenomen. Sindsdien hadden nog vele kabinets wisselingen plaats. Steeds werkten de tegenstellingen tusschen de Engelschge- zinde Egyptenaren en de Wafd waar van een minder radicale groep, de Saa- disten, zich afscheidde. Bovendien tracht te de hofpartij op vrij duistere wijze een tusschenpositie tusschen Engeland en de Wafd te behouden. In 1936 was Nahas Pasha, sedert den dood van Zagloer Pasja, leider der Wafd, minister-presi dent geworden. Het volgend jaar moest hij aftreden en er volgden verschillende kabinetten onder min of meer Engelsche leiding. De oppositie tegen hun politiek nam scherpe vormen aan. Door het uitbreken van den oorlog nam het aantal wrijvingspunten tusschen Engeland en Egypte uiteraard toe. Tochi kwam Nahas Pasja in het begin van dit jaar wederom als kabinetsformateur op den voorgrond. Waarschijnlijk onder druk van Engeland, dat een kabinet met de Wafd als breede politieke basis doel matiger achtte dan tegen den volkswil gerichten steun aan de kleine Engels- gezinde groepen. Bovendien bleek Nahas Pasja, eenmaal aan de regeering geko men, bereid tot een verzoeningspolitiek. Hij nam Makram Ebeid Pasja, die den typeerenden bijnaam van Mr. William draagt, als minister van financiën en voedselvoorziening in zijn kabinet op. Tevens trad de minister-president echter tegen zijn politieke tegenstanders op. Ali Maher Pasja, trouw raadsman van het bof, werd zelfs gearresteerd op een vrij1 geheimzinnige beschuldiging. Onlangs is Makram Ebeid Pasja echter weer ontslagen. Misschien was de ontevredenheid van het volk over zijn beleid inzake de voedselpositie de oor zaak, misschien ook kon. Nahas Pasja zijn Engelsch-gezinden minister niet lan ger handhaven. In ieder geval is thans een eigenaardige driehoeksverhouding ontstaan tusschen de drie mannen, die door de uitstooting van Ebeid Pasja uit de partij nog verscherpt is. Ondanks de onoverzichtelijkheid van de politieke situatie os de houding van Na has Pasja wellicht te vergelijken met die van Pandit Nehroe vóór diens over eenstemming met Gandhi. Beide verte genwoordigen het nationalisme in een land, dat onder Engelschen invloed staat en gevaar loopt in den oorlog betrokken te worden. Beide ook waren bereid tot een gematigde samenwerking met En geland op grond van zakelijke overwe gingen.' Pandit Nehroe is thans van dit standpunt afgeweken. Of ook Nahas Pasja deze ontwikkeling zal doormaken en het geschil met Makram Ebeid Pasja hier van een symtoom is, valt voorloopig niet te voorspellen. NIEUWE TURKSCHE PREMIER Saradzjogloe opvolger van Saydam (cliché archief) MinisterTiSaradzjogloe De nieuwe Turksche premier, Sarad zjogloe, wien na het plotselinge over lijden van dr. Saydam de vorming van een kabinet werd opgedragen, is in 1887 in Oedemisch, in de provincie Izmir ge boren. Zijn vader was eigenaar van een looierij. Na de school in Oedemisch en Izmir te hebben doorloopen, baalde Sa radzjogloe Zijn eindexamen op de hooge school voor politiek in Istanboel, Vervol gens studeerde hij o.a. aan de universi teit te Genève. Na Zijn terugkeer in Turkij'e werd hij korten tijd leeraar in de wiskunde, waar na hij belast werd met de directie van de| politieke school van Izmir. Sarad zjogloe heeft deelgenomen aan denTurk- schen, onafhankelijkheidsoorlog. Later werd hij afgevaardigde van Izmir in de eerste Turksche nationale vergadering. In de daaropvolgende jaren was hij ach tereenvolgens minister van Financiën, van Onderwijs en van Justitie. In 1938 werd1 hij minister van Buitenlandsche Zaken, welke functie hij tot heden toe bekleed heeft, I De aanval op het konvooi In de Noordelijke IJszee Gevechtsvliegtuigen stortten zich op het Amerikaansche oorlogsschip Het D.N.B. meldt uit Berlijn: Van militaire zijde wiordt vernomen, dat de ramp van het Eng'elsch-Amen- kaansche konvooi in de Noordelijke IJs zee de aandacht der wereld heeft ge trokken. Het sterkst verkeeren de zee lieden der koopvaardij onder dan indruk, daar zij weer eens hebben gezien, dat de vaart in dienst van Engeland een zekeren dood beteekent. Onder de weinige zeelieden, die door Duitsche reddingsvlegtuigen in veiligheid konden worden gebracht, bevndt zich' de stuurman Jonny Knudsen, een Noorsche zeeman, die o.a. het volgende vertelde: Wij waren het Bereneiland al gepas seerd en het weer scheen ons tegen luchtaanvallen te beschermen. Wij waren derhalve volslagen verrast, toen plot seling Duitsche gevechtsvliegtuigen op ons afschoten en ons met bommen en schietwapens aanvielen. Nog voor wij onj Weer 18 vijandelijke koop vaarders tot zinken gebracht Een extra bericht uit het Hoofdkwar tier van den Führer deelt mede: Duitsche duikhorieu hebben op den Atlantischen Oceaan en in de Ameri- kaansche kustwateren 18 vijandelijke koopvaardijsohepen met een gezamon- lijken inhoud vau 116000 ton tot zinken gebracht. Hen ander schip van 7000 ten werd deer torpedotreffers beschadigd. 3 zeiltransportschepen werden door artillerievuur tot zinken gebraoht. Daarmede heeft de Duitsche duikboot- vloot op de oorlogstooneelen van den Atlantischen Oceaan, de Noordelijke IJszee en de Middellandsche Zee, sedert 1 Juli 31 schepen met een gezamen- lijken inhoud vau 225900 ton tot zinken gebracht en het vijandelijke ravitailleeringsverkeer naar alle fronten wederom zwaar getroffen. .«l...-1—WiW.I.....I—USM ,._iu ze luchtdoelartillerie sehietvaardig had den, waren al de eerste branden op onze schepen uitgebroken. De oorlogsvaartuigen van pns escorte openden een wild, ononderbroken sper vuur, wiaardoor de Duitsche vliegers ech ter telkens weer heenbraken. Tegen den Duitschen strijdlust waren wij eenvoudig machteloos. Het konvooi voer ver uiteen, maar het eene schip na jjet andere werd her haaldelijk door bommen getroffen en de brandende vrachtbooten met haar 'kost bare lading tanks, vliegtuigen en munitie lichtten als laaiende fakkels en kleur den den nevel bloedrood. Over den ondergang van den Ameri kaanschen kruiser in de Noordelijke IJs zee heeft de Amerikaansche zeeman Wil liam Forcet het volgende meegedeeld: Onze vrachtboot voer in het konvooi aan bakboord achter den Amerikaanschen kruiser. Ik stond aan het scheepskanon en moest uitkijken naar duikbooten. De aanvallepde Duitsche gevechtsvliegtuigen hadden de gelederen van onze schepen al sterk gedund en o.ok wij hadden reeds te lijden gehad van den ononderbroken aanval. Onder bescherming van den Ameri kaanschen kruiser achtten wij ons be trekkelijk veilig. Onophoudelijk donder den de salvo's van zijn verdragende en luchtafw eerkanonnen, gericht op de aan vallende vliegtuigen. In vermetele duik vluchten wierpen de Duitsche vliegers zich op het doel en veroorzaakten brand op onze schepen met hun kostbare la ding. De dekhuizen van den kruiser wa ren reeds uiteengereten door Duitsche bommen. Toen beleefde ik iets, dat mij het bloed in de ^deren deedi stollen. Een groepje Duitsche gevechtsvliegtuigen ging in scheervlucht tot den aanval over en stortten .zich rechtstreeks op het oor logsschip. Drie vlegtuigen boorden zich m het dek daarvan. De geweldige ont ploffing die den kruiser uiteenreet, deed blijken dat de munitiekamers waren ge troffen. Uiteengebarsten zonk hij "binnen enkele oogenblikken onder hevige ont ploffingen in een dichte rookwolk voor mijn oogen in de golven weg. Het geheel :ging veel gauwer dan ik het kan ver tellen. De aanval der Duitsche gevechtsvlie gers vol doodsverachting, die de vernie tiging van den Amerikaanschen kruiser met hun leven betaalden, maakte op ons een verpletterden indruk. Honderden matrozen verdronken. Onder de weinigen die door de Duitsche reddingsvliegtuigen werden opgenomen, bevond zich ook ik en ik zal deze ervaring nooit vergeten. HET GROOTE SUCCES IN DE NOORDELIJKE IJSZEE Het opperbevel van de Duitsche weer macht deelt lomtrent de vernietiging van het groote Engelsdh-Amerikaansche kon vooi in de Noordelijke IJszee nog het volgende mede: Duitsche verkenningsvliegtuigen hadden waargenomen, idat drie zwaar bescha digde koopvaardijschepen in zinkenden toestand als wrakken ronddreven tus schen de ijsschotsen in het Noordelijke deel der Barentszee. Deze schepen wa ren reeds prijsgegeven door den vijand, want bewakingsvaartuigen vielen in den omtrek niet te signaleeren. Drie koopvaarders van het konvooi [Werden ondanks de ongunstige weers omstandigheden in de Barentszee op nieuw aangehouden iep terstond aangeval De hoofd8tormer van den Nationalen Jeugdstorm, O. v. Geelkerken, heeft Donder dag op het Binnenhof te den Haag 320 vertrekkende vrijwilligers voor den Ger- maanschen Landdienstin het Oosten toegesproken. Een overzicht. Polygoon-Meyer-Pax Hollands len. Gevechtsvliegtuigen konden daarbij een Zwaar geladen vrachtboot van 7000 ton en duikbooten twee transportvaar tuigen vol tanks van 13.000 ton tezamen vernietigen. Nu deze drie laatste schepen van het Engelsch-Amerikaansdhe konvooi, die ge zamenlijk 20.000 ton maten, vernietigd Zijn, worden de verliezen der vijande lijke ravitailleeringsseheepvaart in de Noordelijke IJszee verhoogd tot 237.000 ton. Door een zeer hardnekkige achtervol ging en onvermoeibare aanvallen hebben de Duitsche vliegtuigen en duikbooten een nederlaag van ontzaglijken omvang toegebracht. BEKENDMAKING aan familieleden en vrienden van in Ned.-Indië geïnterneerden Zij die in Nederlandsch-Indië familie leden of vrienden hebben van wie zij weten of vermoeden kunnen dat zij ge ïnterneerd zijn, kunnen hen met groote kans van welslagen bereiken door hun brieven als volgt te adresseeren: Internierte Sendung Gebührenfrei internee Mail Postage Free To mr(naam en 'voornamen) Netherlands subject Internment Camp Ramgarh Province of Bihar British India. Afzender(naam en volledig adres duidelijk invullen). Over alles wat de familie-omstandig heden van den geïnterneerde of van den schrijver zelf betreft kan veilig geschre ven worden. Zoo pok over de zaken en de financiën van den geadresseerde, mits in zoodanige adgemeene termen dat dit voor de censuur aanvaardbaar is. Echter is het beslist noodzakelijk alles te vermijden wat de politiek betreft en er ook overigens aan te denken 'dat alle brieven aan een strenge eensuur onder wierpen zijn. Daarom moet ook het schrift zoo' dui delijk mogelijk zijn. Heeft men niet veel te schrijven, dan verdient het de voor keur dit op een briefkaart te doen, waar van de censuur gemakkelijker en vlugger gaat. Met het oog op de onzekerheid der postverbindingen is het raadzaam, bij voorbeeld om de veertien dagen, copieën van brieven na te zenden. Tenslotte dit: de brief of briefkaart moét geopend (in niet gesloten envelop pe) en zonder geleidebrief ingesloten worden in een gefrankeerde enveloppe en geadresseerd aan het Nederlandsche Roode Kruis, Bezuidenhoutscheweg 33, Den Haag, dat voor de verdere verzen ding zorg draagt. GROENTEN-EN FRUITHANDEL l VERDER BEPERKT rechtstreeks aan een consument verkoo- pen. Vervoerveibod van de eene gemeen te naar de andere is thans geldig voor het geheele land» l Wanneer verduisteren? Heden (Maandag): zon onder 21.58a Morgen (Dinsdag) zon op 5.88; zon onder 21.57. Tusschen zonsondergang en zonsopgang moet worden ver duisterd. Maan op 6.39 onder 22.16 Eerste kwartier Dinsdag 21 Juli Volle maan Maandag 27 Juli Laatste kwartier Dinsdag 4 Aug Nieuwe maan Woensdag 12 Augustus Het rijksbureau voor de voedselvoor ziening in oorlogstijd deelt mede, dat ten aanzien van den verkoop van groen ten en fruit door telers aan consumen ten is bepaald, dat telers van groenten en fruit van heden af slechts eenmaal per dag en per consument, uitsluitend aan consumenten, woonachtig binnen de gemeente, waar het bedrijf van den te ler is gelegen, ten hoogste 21/2 kilogram groenten en/of fruit mogen verkoopen. Deze verkoop mag slechts plaats heb ben op het bedrijf van den teler recht streeks! aan den consument. Deze regeling geldt niet voor Amster dam, Rotterdam, 's-Gravenhage, Utrecht, Haarlem en de gemeenten in het Gooi, waar iedere verkoop door telers aan consumenten reeds verboden was en thans ook verboden blijft. De verkoop van kersen in den boom gaard, in de z.g. kerseneetgelegenheden blijft voor verbruik ter plaatse toege staan. Ten aanzien van het vervoer is be paald, dat het vervoeren van groenten en fruit door consumenten alleen is toe gestaan binnen de gemeente hunner in woning, terwijl het vervoeren van groen ten en fruit door consumenten van de eene gemeente naar de andere gemeente thans voor het geheele land is verboden. Voor het vervoeren van groenten en fruit door telers, volkstuinders, hande laars en verwerkers van de eene ge meente naar de andere gelden bepaalde regels, waarvan op iedere veiling kennis kan worden genomen. AANMELDING VOOR DEN ARBEIDSDIENST Met ingang van 15 Juli a,s. Meer dan vijftig kampen van den Ne- derlandschen arbeidsdienst zijn thans in gebruik en vele duizenden jonge Neder landers vormen daar gedurende hun diensttijd van vijf en een halve maand gemeenschappen, waarin sterkte van ka rakter, gezondheid en onderlinge kame raadschap, naast eerbeid voor den ar beid, als hoogste waarden gelden. Op 4 Januari 1943 zullen echter nieu we arbeidsmannen in deze kampen wor den gelegerd en in -verband daarmede)

Krantenbank Zeeland

Zierikzeesche Nieuwsbode | 1942 | | pagina 1