MAANDAG 1 JUNI 1942
OPGENOi
Z1ERIKZEESCHE COURANT
1797 - 1889
DE SLAG OM CHARKOW BEËINDIGD
DE NEDERLANDSCHE KULTUURKAMER
WERD ZATERDAG INGEWIJD
ABONNEMENT
PrlJ«: In Zierlkw» 71.60, eldem KMO
pér kwartaal. Weekabonnementen resp.
IS en 16 cents. Losse nummers 6 cents.
Verschijnt" lederen werkdag.
Uitgave: N.V. Zierikzeesohe Nieuwsbode, Zierikzee, Sohuith. B 94, Tel. 82
Giro no. 137877 - Dir.: A. J. deLooze - Hooidred.: M. J. Kosten, Zierikzee
983TB JAARQANG No. 14947 I
ADVERTENTIES I
Advertentlën 10 cent per millimeter; In
gezonden mededeellngen 20 cent per
- millimeter; kleine advertentltn 84 cent.
BIJ contract belangrijke korting.
K 2 62
DE SOVJETTROEPEN VERLOREN 240000 GEVANGENEN
TALLOOZE HOEVEELHEDEN OORLOGSTUIG BUITGEMAAKT
Het opperbevel van de Buitsche weermacht maakte Zaterdag in een extra
bericht bekend:
Be groote slag om Charkow is ten einde. In den sector van generaal-
veldmaarsonalk von Bock hebben de legers van den kol.-generaal ven
Kleist en van den generaal der pantser-troepen Panlns den afweer van
zeer zware vijandelpe groote aanvallen omgezet in een trotsche ver
nietigingsoverwinning. Een Boemeensch legercorps onder leiding van
generaal Cornelio Bragalina en een Hongaarsche, een Italiaansche en een
Slowaaksche formatie hebben zijde aan zijde met de Bnitsche troepen
gestreden en nieuwen roem aan hnn vlaggen gehecht. Be formaties van
het lnchtwapen van kol.-generaal Löhr en van den generaal der vliegers
Ffugbeil hebben in meedoegenloozen strijd de gevechten van het leger ge
steund in den afweer zoowel als hij den aanval en hebben het vijande
lijke luchtwapen uit het veld geslagen. Het bolsjewistische zesde, negende
en 57-ste .leger, tezamen met rond 20 divisies infanterie, zeven divisies
cavalarie en 14 tankbrigades zijn vernietigd, Het aantal gevangenen is
gestegen' tot 240,000. Be bloedige verliezen van den tegenstander zijn
buitengewoon groot. Het aantal van het buitgemaakte of in den strijd
vernietigde oorlogstuig bedraagt 1249 tanks, 2026 kanonnen, S38 vlieg
tuigen en tallooze hoeveelheden andere wapens en oorlogstuig.
tuigen wierpen twee groote vrachtsche-
pen in brand.
In Noord-Af rifka duurt de slag
voort.
In 'Oost-Engeland bombardeerde de
luchtmacht in iden nacht van 29 op 30
Mei de laadhaven Grimsby aan de mon
ding van de Humber, alsmede het haven
gebied van Great Yarmouth. Britsche
bommenwerpers ondernamen an den af-
geloopen nacht opnieuw een a an vad
op Groot-Parijs, die slachtoffers on
der de burgerbevolking, vooral in de
voorsteden, eischte. Zes der aanvallende
vliegtuigen werden neergeschoten;
Boven de Duitsehe Bocht werden even
eens twee Britsche bommenwerpers
neergehaald. Patrouillevaartuigen en be-
geleidingsvaartuiiigen van iden bevelheb
ber der beveiliging van de Noordzee,
hebben in 24 uur tijds 10 Britsche bom
menwerpers neergeschoten, waarvan 8 bij;
succesrijke afweer van vijandelijke lucht
aanvallen op de him toevertrouwde kon
vooien. Het jachteskader Udet behaalde
den 20en Mei zijn 2000e overwinning in
dq lucht
Succesrijke aanvallen in het Noorden
Het opperbevel van de Duitsehe weer
macht maakt na een herhaling van het
extra bericht aangaande den slag bij
Charkow bekend
In den centralen fróntsector is de ver
nietiging van ingesloten vijandelijke ge
vechtsgroepen aan den gang.
In den Noordelijken sector werd een
eigen plaatselijken aanval met succes
voortgezet. Aan het omsingelingsfront
van Leningrad ondernam de lucht
macht hevige aanvallen op het ravitail-
lèeringsverkeer der bolsjewisten over het
Ladogameer. Bij nachtelijke aanvallen van
Duitsehe gevechtsvliegtuigen op wapen-
wapenfabrieken der stad Gorki wer
den bomtreffers met daarop volgende
branden in fabrieksinstallaties waargeno
men.
In de wateren van het hooge Noorden
zetten marine en luchtmacht ondanks het
slechte weer de aanvallen op het voor
de Sowjetunie bestemde konvooi voort.
Een duikboot bracht een schip van 6000
brt. tot zinken en beschadigde-twee sche
pen door torpedotreffers. Gevechtsvlieg-
TOESPRAKEN VAN DEN RIJKSCOMMISSARIS
EN PROF. Dr. GOEDEWAAGEN
Zaterdagmiddag heeft in de Stadsschouwburg te 's-Sravenhage de plechtige
inwijdingsbjjeenkomst plaats gehad van de Nederlandsche Kultuurkamer.
In den voormiddag is daaraan voorafgegaan een bijeenkomst in de werk
kamer van den Rijkscommissaris, waar prof. dr. T. Qoedewaagen, de
presicmnt van de Kultuurkamer, de gildeleiders, de hoeren Jan Bakker,
leider van hetGilde beeldende kunsten, Max Blokzijl, leider van het
Persgilde, H, .Rijnbergen, leider van het Muziekgilde, Jan Teunissen,
leider van het Filmgilde, Jan .0, de Vos, leider van het Gilde voor theater
en dans en prof. dr. Jan de Vries, vice-president en leider van het Letteren-
gilde, aan den Rijkscommissaris heeft voorgesteld. Be Rijkscommisearie
heeft in een korte toespraak gewezen op de hooge eischen, welke in dezen
zwaren tijd aan de cultureele leiders van ons volk worden gesteld. Hij
sprak zijk beste wenschen uit voor het welslagen van hnn arbeid. Baarna
heeft de Rijkscommissaris zich nog eenigen tijd met de gildeleiders af
zonderlijk onderhouden,
maar gedachtig aan wat gij herhaaldelijk
over onze cultuur en haar eigen aard
hebt verklaard, zien wij daqpin een con
sequentie van wat wij zelf willen en
verlangen ten aanzien van onze cultuur.
Daarom hebt gij ons bereid gevonden, te
gen veel onverstand en onwil in, te
volbrengen, wat gij ons hebt. opgedragen.
Het humanisme heeft in zijn verval,
'waarin het humanitair, abstract en ste
riel en vervreemd van de oerkrachten)
des volks is geworden, zooveel in onze
cultuur vernield, dat wij slechte vader
landers zoiïden zijn, indien wij niet met
beide handen de door u geboden gele
genheid zouden aangrijpen, onze cultuur
te dienen. Nu zoovele vormen van onze
kunst zijn verouderd en leeg zijn ge
worden door gebrek aan een werkelijk
bezielende mythe, nu zien wij in het
zelfstandig verwerken op eigen grond
van de grootsche cultuuridee van het
Derde Rijk, een roeping, waaraan wij
zullen gehoor geveih-
Staat en cultuur
Zich vervolgens tot de aanwezigen
Ter gelegenheid van de plechtige ope
ning van de Nederlandsche Cultuurkamer
heeft prof. dr. T. Goedewagen een rede
voering gehouden, waaraan wij het vol
gende ontleenen:
Prof. Goedewaagen ving zijn rede aan
met tegenover den Rijkscommissaris na
mens zichzelf en al zijn medewerkers
aan wie deze direct of indirect den
©/•-bouw van de Kultuurkamer heeft toe
vertrouwd. een getuigenis af te leggen
v ma de 'gevoelens, waarmee zij deze niet
lichte taak hebben aanvaard.
Wij zijn het niet eens, aldus spr.j,
met diegenen onder onze volksgenooten,
die meenen, dat u als vertegenwoordiger
van de bezettende overheid met dit ini
tiatief ten onrechte hebt ingegrepen in
de zelfstandigheid onzer vaderlandsche
cultuur. Integendeel, de besten uit ons
volk waren reeds lang vóór 1940 over
tuigd. dat oiwe «ultuur, ondanks haar
groote verleden, vooral sinds de laatste
generatie was verstrikt in onoplosbare
problemen.
Daarom aen wij in uw initiatief niet
iets, dat vreemd is aan onzen volksaard,
wendend, merkte prof.'Goedewaagen op,
dat hij, juist, nu-in de afgeloopen weken
en maanden het overgroote deel van de
Nederlandsche cultuurscheppers en .Cul-
tuurbemiddelaars zich voor de Neder
landsche Kultuurkamer heeft aangemeld,
het feit onder de oögen wil zien, dat
een deel van hen tegenover den nieuwen
gang van zaken nog argwanend staiaiti
Spr. verklaarde dit feit uit de omstan
digheid, dat generaties lang degenen, die
scheppend in de cultuur werkzaam wa
ren, van de volksgemeenschap in den
pregnanten zin des waards waren ver
vreemd. Zij hebben hun individueele, hun
vak- en groepsbelangen, maar, dat al
deze belangen ten slotte eerst aan het
geheel der volksgemeenschap hun zin'
en draagwijdte ontleenen daarvan zijn
zij zich nauwelijks bewust. De Nederlan
der dacht eeuwen lang oecopomiscb,
maar .niet politiek. Dacht hij „politiek";
dan was het meer particularisme, dan
werkelijke politiek, die zijn gedachten,
bevangen hield. Dat in de nieuwe or
dening-van Europa de staat zwaarder zlal
wegen en moet wegen, dan in de bur
gerlijke maatschappij-orde van de vo
rige ejeuw en dat deze herijking van de
waarden ook in ons land moest komen -
zooals Zij dan ook is gekomen waö
een gedachtengang, waartoe de gemid
delde Nederlander en allerminst.de cul
tuurscheppende Nederlander zich kon ver
heffen. Zoo 1©vervielen hem de gebeurte
nissen cfen vonden hem weerloos, zonder
standpunt, onvoorbereid. Er was van
het nieuwe nog niets in hen allen ge
groeid en zoo^ zien wij ook thans7 nog
velen onrijp om te omvatten, wat zich
aan hen, ja reeds in henzelf en ondanks
henzelf voltrekt: het proces der geschie
denis,
Drieërlei taak
Drieërlei taak heeft de volksche staat
tegenover de cultuur. Hij moet, met vol
begrip overigens voor het feit, dat kunst
en cultuur niet door de overheid ge
maakt, maar alleen door den scheppenden
geest worden gecreëerd en dat cultuur
product van een gespannen en eenzame
scheppingsdrift "is, nu en altijd, de cul
tuur steunen, stuwen, zuiveren, ordenen
en óp haar toezien.
De tweede- taak van den volkschen
staat zijn socialistische taak, is het
brengen van cultuur tot heel het volk
in al zijn onderdeelen. Dit is een zaak
van jarenlange voorlichting en opvoeding1.
Kunst aan het volk beteekent echter
niet: afdalen tot' het alledaagsche peil
van de massa, maar: de massa tot volk
maken, ook op cultureel terrein.
De derde taak is de zorg voor hen,
die op cultureel gebied, hetzij* scheppend,
verspreidend of bemiddelend, hetzij zon
der vakmanschap op leekenwijze werk
zaam zijn. De verbetering van de positie
van de scheppers is indirect ook oen
bevordering van de cultuur zelf. De be-
roepsstandorganisatie wordt een integree
rend onderdeel van het staatsbestel.
Be taak van de Kultuurkamer
De Nederlandsche Kultuurkamer heeft
tot taak, de beroepsgenooten bewust te
maken han hun verantwoordelijkheid te
genover de volksgemeenschap en in dit
licht hun vakkundige, oeconomisöhe en
maatschappelijke aangelegenheden te re-
gelen en overeenstemming te brengen in
het streven van de verschillende groepen.
Dit brengt mede, dat alleen degenen, die
concreet met de Nederlandsche cultuur
zijn verbonden, voortaan cultureel in den
ruimsten zin werkzaam knunen zijn en
dat Joden, die met hun interhationale
levenshouding volgens hun eigen begin
sel m alle volkeren der Wereld, als zij
daartoe uit humanitaire overwegingen der
betreffende overheid de kans krijgen, kun
nen worden neergelaten, hiervan worden
uitgesloten. Een volk is als een gezin,
waarin men geboren wordt j
Dat voor de zes deelorganisaties van de
Kultuurkamer de haam gilden is gekozen,
wil geenszins zeggen, dat wij het rad der
geschiedenis willen terugdraaien.
De huidige gilden zijn staatsorganen,
verplicht aan de overheid, maar door
haar met ruime bevoegdheden bekleed.
De Kultuurkamer is gesticht om jour
nalist, filmwerker, musicus, schrijver, too-
neelspeler, schilder, beeldhouwer en
bouwmeester een verzekerde basis- voor
hun scheppingsdrang te geven, hun be
langen in economischen zin te verzjor-
gen. hen sociaal in een steviger positie
te brengen, hun vakkundigheid te verhoo-
gen en daarmee onze cultuur te dienen.
Het is terra nova, die voor ons ligt en
als pioniers gaan wij, die leiding moeten
geven, het voor een deel ongekende ge
bied tegemoet.
Zopder hartstocht, heeft Hegel gezegd,
is niets grootsch in de wereldgeschiedenis
tot stand gebracht Om dien hartstochte
lijken wil gaat het en niet om de zeker
heid. het doel te bereiken.
Wat wil men eigenlijk? Wie zekerheid
van slagen wenscht, make zich uit onze
rijen los en blijve burger. Wie zonder
die zekerheid toch op zijn doel afgaat
alleen hij is vrij. Onze generatie is zoo
gelukkig, het beeld van een groot man
Voor zich te hebben, ja vlak bij te hebben,
die cjie vrijheid bezit. Een man, die te
allen tijde van zichzélf zeker Is. Zoo
willen ook wij arbeiden in den geest
van den Führer.
Voordat dr. Goedewaagen zijn rede
uitsprak, voerde het Concertgebouw-Or
kest onder leiding van Toon Verhey de
„Symphonische Proloog" van ir. Henk
Badings uit, „welk werk hiermede zijn
eerste uitvoering in Nederland beleefde.
Na de rede van dr. Sei/ss-Inquart, idie
we morgen in haar geheel op zullen ne
men, speëlde het Concertgebouw-Orkest
de ouverture Egmont van Beethoven.
Itallaansch weermachtsberlcht
- Voortaoreiicta hevigs strijd
in de Marmarica
Het 729e Italiaansche weermachtsbe-
richt luidt:
De strijd in de Marmarica duurt met
dezelfde hevigheid voort. De vijand biedt
hardnekkig verzet tegen den druk van
de infanterie- en pantsereenheden van
de spil, die in verwoede gleveehten zijn
Igtewikkeld. De luchtmacht greep op het
slagveld'en in het vijandelijke achterland
in versterkte mate in. Talrijke tanks,
pantserwagens en vrchtauto's werden in
brand gteworpen en vernield, honderden
motorvoertuigten getroffen en onbruik
baar gtemaakt, terwijl ravltailleeringsba-
ses en vliegvelden herhaaldelijk met dui
delijk waargenomen^ uitwerking werden
gebombardeerd.
Onze jagjers haalden acht vijandelijke
toestellen neer.
Een Engelsch vliegtuig werd genood-
i zaakt ten Zuiden van Bengiazi te landen.
De bemanning werd gevangen genomen.
Twee onzer vliegjtuigen zijn niet terug-
In den afgjeloopen nacht hebben de
I Engelschen een luchtaanval op Catania
en omtrek ondernomen. Er wordt lichte
schade gtemeld aan enkele huizen van
Nicolosi en Misterblanco. In deze laat-
j ste plaats werden zes personen gedood
en 15 glewond.
Uit Willemstad op Curasao wordt gé-
meld, aldus het DNB, dat liet Neder
landsche s.s. Fauna van de Ned. Stoom
boot Maatschappij te Amsterdam, op de
Caraibische Zee is getorpedeerd. Het is
Wanneer verduisteren?
Heden (Maandag): zon onder
21 51. Morgen,(Dinsdag) zon
op 5,24; zon onder 21.52.
Tusschen zonsondergang en
zonsopgang moet worden ver
duisterd.
Maan onder 9.04op 0.05
Laatste kwartier Vrgdag 6
Juni. Nieuwe maan Zaterdag,
13 Juni. Eerste kwartier Zon
dag 21 Juni.
Volle maan Zondag 28 Juni.
gezonken. Donderdag was het vrachtschip
Flora vari dezelfde "reederij reeds tot
zinken gebracht.
(De-Faune, 1254 ton bruto en 728 ton
netto, werd in 1912 bij de n.v. Werf
Rijikse Co. te Rotterdam gebouwd).
Drie booten van een rivier-flottielje
werden op 27 Mei, naar het DNB van
militaire - zijde verneemt, bij de Neder
landsche kust door 27 Spitfires aange
vallen. De kleine vaartuigen verweer
den zich hardnekkig. Gesteund door de
artillerie van de marine van een naburige
kustpost gelukte het hun vijf der aan
vallers neer te schieten, verscheidene an
dere vliegtuigen werden beschadigd.
Morgan ia Rij jarig
Man of vader, zoon of verloofde, of..,
een onbekende strijder aan het Oost
front. Morgen is hij jarig. Maar wié
of wat hij ook is, morgen zal hij ver
rast worden met een verjaringspakket
uit het vaderland. Morgen op zijn ver
jaardag zal hij weten, dat zijn landge-
nooten hem niet vergieten zijn, dat zij
hem juist op dezen dag extra gedenken.
Begrijpt u wat dat voor zoo'n strijder
is, een dergelijk pakket op zijh verjaar
dag te ontvangen? Landgenoot, bereidt
onzen strijders een dergelijke verrassing.
Maakt er een gewoonte van op gere
gelde tijden een flinke bijdrage te stor
ten op girorekening 432100 ten name
van het verzorgingsfonds Vrijwilligers- -
legioen Nederland, Koninginnegracht 22,
te 's-Gravennhage.
Bon 297 (algem.) kan vernietigd worden
De met „algemeen 297" gemerkte bon
van de bonkaart „Voedingsmiddelen 6e
periode 1942" zal niet voor het koa-
pen van. distributiegoederen worden aan
gewezen en kan derhalve worden ver
nietigd.
HET SLAGVELD TE KERTSJ
erger dan Duinkerken
„Het slagveld van- Kertsj erger dan
Diunkerken", zoo staat boven het ver
slag van'den Zweedschen journalist Ber-
til Syahnström in de Stockholms Tid-
ningen. Hij schrijft aldus:
Ten Noorden van Kertsj heerscht een
doodsche stilte die slechts gestoord
wordt door enkele Duitsehe soldaten,- die
de buitgemaakte Russische munitie ver
zamelen en door de Duitsehe begraaf-af-
deelingen die zich bezig houden met het
ter aarde bestellen van eenige duizenden
Sow jet-soldaten en van een paar honk
derd paarden. Boven den spiegel van de
Zwarte Zee steken de masten van tot
zinken gebrachte schepen uif. En over
alles ligt een onheilspellende rust.
De nederlaag bij Kertsj was volkomen.
Het is geen Russisch Duinkerken gewor
den. maar iets veel ergers, een inferno
van nog nooit beleefde ellende. Al het
geen de Sowjets aan troepen^ en mate
rieel uit den strijd in de Parpatsj-liniejs'
hadden kunnen terugtrekken, was te-
saamgetrokken op de stelling Opasnaja—
Yenikale. Doch het was den Sowjets niet
gelukt veel tanks terug te brengen, de
meeste waren al verloren gegaan. Des
te meer vrachtwagens en tank-automobie
len waren hier opeengedrongen: ongé-
veer 3000 stuks vrachtauto's en 200 stuk--
ken geschut. De Sowjets hadden blijkbaar
gehoopt al het materiaal naar den Kau-
kssus te brengen. Zij werden echter door
de gebeurtenissen achterhaald. Wellicht
is het kleineren Russischen troependee-
len gelukt in kleine booten naar den
.K&ukasus over te steken; de Duitsehe
luchtmacht liet hun echter evenwel geen
rust, zoodat zij al het kosbare materiaal
moesten achterlaten.
Toen ik vandaag op het slagveld aan
kwam, werd de aanblik hiervan mijn
verschrikkelijkste oorlogservaring. Het
havengebied van Yenikale was een on
doordringbare rimboe van vernietigd oor
logsmateriaal, hoofdzakelijk van motor
wagens van allerlei aard. Slechts hier
en daar kon men zich een weg banep,
dwars door de vernielde wagens en langs
de lijken die nog niet konden begraven
worden, hoewel de begraaf-afdeelingen
ononderbroken bezig waren.
Het was tot dusver vruchteloos ge-
'weest is de vreeselijke wirwar van
hout en ijzer wat orde te brengen. De
auto's, de veldbakkerijen, het geschut en
de andere voertuigen waren tot één rom-
melhoop tezamengereden en deze was
vervolgens aangestoken. Zware 21 $m-
slukken staan met de vuurmonden naar
den hemel iglericht, van de verschrikke
lijke „Stalin-orgjels" is slechts een ver-
boglen ijzeren skelet overgebleven. Waf
de aanblik van Yenikale nog) gruwelijker
maakt dan die van Duinkerken, is dat
troepen en materiaal op een minimum
aan ruimte zonder de (geringste kans
op ontsnapping) opeen waren gedrongen,
De eenigfe mogelijkheid om de zee te
bereiken bestond erin over de opgeh
hoopte wagens te klauteren. Honderden
Sovjet-soldaten trachtten zwemmend over
de zee-engte naar den Kaukasus te ont
komen, maar zij verdronken en hun lij
ken .worden waarschijnlijk door de gol
ven van de Zwarte Zee aangespoeld,
