ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
DINSDAG
MEI 1942
•Mn OPGENOl
ZIERIKZEESCHE COURANT
NEDERLANDSCH ARBEIDSFRONT OPGERICHT
rede van den rijkscommissaris
sovjet-a an vallen b«j
moermansk afgeslagen
mandalay verwoest
ARBEIDSFRONT AANVAARDT ZIJN TAAK
rede van den heer woudenberg
ABONNEMENT I
PriJ»: in Zierikz* yi.SO, elder* '/I.W
per kwartaal. Weekabonnementen reep.
19 en 16 cents. Losse nummers 6 cents.
Verschijnt lederen werkdag.
1797 - 1689
Uitgave: N.V. Zierikzeeaehe Nieuwsbode, Zierikzee, Sohmth.'B 94, Tel. 32
Giro 110. 137677 - Dir.: A. J. deLooze - Hoofdred.: M. J. Kosten, Zierikzee
989TB JAARGANG No. 14926
ADVBRTBNTIHSI
Advert entiCn 10 cent per millimeter; in
gezonden mededeelingen 20 cent per
millimeter; kleine advertentlOn 84 cent
BIJ contract belangrijke /korting.
In de werkkamer van den Rijks
commissaris, Rijksminister Seys-Inquart,
was Vrijdagmorgen een klein gezelschap
bijeengeroepen voor de plechtige instal
latie van den heer H. J. Woudenberg
als leider van het opgerichte Nederland
sche Arbeidsfront. Tegelijk met den heer
Woudenberg werden ook jjle heerën van
de financiëelè commissie geïnstalleerd.
Dij Rijkscommissaris, Rijksmin. Seyss-
ilnquart, sprak de heeren toe.
Nederland is onvermijdelijk betrokken
bij het verloop der gebeurtenissen van
onzen tijd, die een wereldhistorische be-
teekenis hebben.* Ja, het is meegesleept
uit een situatie, die. men in het gunstig
ste geval een toestand van rust kon noe
men. Politiek beschouwd moet deze toe
stand eerder reactionnair dan conservar
tief worden genoemd. Economisch had
zij geen ander doel dan diegenen, die be
zit hadden, onder alle omstandigheden in
het genot hiervan te laten.
De onvermijdelijke schaduwzijde van
dit stelsel, een naar verhouding! zeer
groot aantal werkloozen en een- voortdu
rende crisis in den landbouw, werden
voornamelijk ondervangen met geld,
voornamelijk uit de opbrengst der rijk
dommen overzee, waardoor een verwon
derlijk groot deel der werkwilligen, ja
zelfs der werkende Nederlanders, aal
moezen moest ontvangen en de aan
spraak op werk, de hoogste waardigheid
die den mensch is gegeven, door afkoo-
ping met gèld werd ontwijd.
elementaire conflicten, die de duizend
jarige periode van een nieuw tijdperk
inleidt.
Thans is het duidelijk, dat geheel Eu
ropa in de waagschaal der geschiedenis
is' geworpen om in een defensieven strijd
zijn voortbestaan te redden en in den
bevrijdingsstrijd zichzelf te herwinnen,
vrede op te bouwen tot een algemeene
welvaart voor zijn autochtone bewoners,
onafhankelijk van de willekeur van mach
ten, die vreemd zijn aan dit/ g
Nederland behoort bij het vasteland
Vooral echter heeft dit stelsel Neder
land vervreemd van het lot van het vas
teland en afhankelijk gemaakt van fac
toren, op welker taxatie en voortbestaan
het Nederlandsche volk geen invloed kon
oefenen. Want deze negen millioen Ne
derlanders kunnen slechts op het vaste
land tot activiteit komen. De liberale
kapitalistische grondslagen van het stel4-
sel evenwel, waarbij de Nederlandsche
staat zich had aangesloten, waren steeds
meer verdrongen naar overzee en den
wereldhandel, naarmate op het vasteland^,
de nationale en sociale synthese bij onzéf^Sociale orde
volksche waardebepaling inhoud en be-
teekenis kreeg.
Als nu dit Europa door het afschud
den van de heerschappij van internatio
nale machten worstelt voor de' grondsla
gen van zijn bestaan en de welvaart
zijner inwoners en daardoor voor een
nieuwen vorm' van zijn orde, dn de ko
mende eeuwen, kan de wereldgeschiede
nis niet halt maken bij Nederland. Ne
derland behoort onverbrekelijk bij het
vasteland. Gij hebt uw lot op langen
termijn beschouwd zelf bereid naar
mate gij deze lotsgemeenschap met het
geheele continent hebt ingezien en naar
Vóór de beslissing
Want thans bestaat er geen twijfel,
dat wij, Europeanen, voor de beslissing
staan ofwel een nieuwe gemeenschep te
vormen, waarin allen naar de mate van
hun energie en van hun bijdrage ten
algemeenen nutte hun welvaart vinden,
of nadat het democratische kapitalis
me de situatie voldoende had voorbe
reid voortaan bij voortzetting van
het onwrikbare bolsjewistische streven
naar ontrechtimg van demenschen tot
hulpelooze slaven, uitroeiing van mil-
lioenen cultuurdragers en afschaffing van
alle cultureele grondslagen, die als dui
zendjarig erfdeel aan onze volken hun
innerlijke waarden jhebben gegeven, als
een verdierlijkte verpauperde menschenr
massa over te blijven, die wordt gediri
geerd door een joodsche parasitaire laag.
Deze lotsbeslissing vermag, geen Euro
peaan te ontgaan, want in dit conflict be
staat er voor niemand een uitzonderings
positie, gebaseerd op rijkdommen buiten
onze eigen machtssfeer, daar deze iii
tijden van nood immers onbereikbaar zijn
Deze worsteling en haar mamelooze
offers in het beste bloed hebben slechts
dan zin, als na afloop van dezen strijd
om Europa in Europa een orde is be
vochten en wordt in stand gehouden, di?
den actieven volken van dit werelddeel
en zijn arbeiders van hand en hoofd de
vrijheid van den kapitailistisehen dwang
en daarmee de waardigheid Van den ar
beid als den hoogsten waardemeter van
den mensch teruggeeft.
de mate van de bijdrage, die gij aan deze
gemeenschap hebt geleverd.
Nieuw tydperk begonnen
De laatste tientallen jaren was deze
bijdrage overigens bescheiden. De Ne
derlanders waren in breede lagen slechts
gemainteneerde, politiek nimmer volle
dig erkende vruchtgebruikers van een
stelsel, dat zijn voortbestaan in wezen
meende te moeten baseeren op de wan
orde en onmacht van het vasteland. Daar
bevonden de Nederlanders zich geleid
door een stelsel, dat den internationalen
wereldmachten was vervallen op het
oogenblik, waarop het Duitsche Rijk, dat
destijds nog werd miskend, maar metta*
tijd in toenemende mate werd erkend als
voorvechter en garant der rechten van
dit werelddeel, als de oudste cultuur
drager op het Westelijk halfrond, dezen
toestand, waarin het uitgesloten was van
de goederen der aarde en waarin het
alle rechten werden ontzegd, niet' langer
mocht verdragen, doch den beslissenden
strijd, aanvaardde.
Tot 22 Juni van het vorige jaar kan
deze oorlog wellicht voor de menschen,
die innerlijk vervreemd waren van het
lot van' Europa, de kenmerken hebben
vertoond der van oudsher bekende in
terne Europeesche conflicten, dus dn
geestelijk en cultureel opzicht van het
gewone Europa. Na dezen dag evenwel
en' in toenemende mate na de onthul
ling van de ware bolsjewistische toe
standen en bedoelingen en na de open-
baring van de verwantschap in wezen
der met het bolsjewisme verbonden mach
ten „van het internationale groot-kapitaal j
en het jodendom, werd het steeds duide
lijker, dat ijet thans gaat om een dier
Het is düiidelijk, dat ideze inzichten niet
terstond voor allen toegankelijk zijn. Het
is evenzeer duidelijk, dat de weg juist
naar deze gemeenschappelijke welvaart.'
uit de gemeenschap van den arbeid leidt
over moeilijkheden en ontberingen op
zeer groote schaal. Bovenal staat even
wel de inzet van het leven en de offer
vaardigheid der jeugd van Europa en
vooral van Duitschland, die in gevechten
en onder omstandigheden van ongelofe
lijke hardheid de hoogste goederen van
het avondland verdedigt en uit de slagen
in het Oosten van Europa zijn betere
toekomst mee terug! zal nemen.
Derhalve is het ook duidelijk, dat Eu
ropa geheel zijn militaire en economi
sche kracht voor dezen strijd en het
bestaan op het spel heeft te zetten. On
geacht een zeker gebrek aan inzicht, dat
nog hier en daar bestaat en de ontberin
gen, diè eveneens nodzakerlijkerwijs uit
dezen strijd moeten voortvloeien, is het
thans de diepste verplichting zich in te
spannen en te werken voor het voort
bestaan en de orde van Europa. Indien
het werkende volk zich aangordt ter ver
vulling van deze verplichting, dan is het
oogenblik gekomen om den grondslag te
léggen voor de nieuwe sociale o rde,
waarop het gebouw der toekomst kan
worden betrokken. Dan kunnen ook/niet
instellingen, nog dateerend uit een over
wonnen tijd en behoorend bij een reacti-
onnaixe, separatistische gesteldheid die
geen rekening heeft gehouden met de
ontwikkeling en in tijd van nood even
eens heeft gefaald, de leiding op zich
nemen.
Ik heb dan ook nfc het advies vooral
van mijn Nederlandsche medewerkers,
besloten op den dag van heden (1 Mei)
het Nederlandsche Arbeidsfront op te
richten.
De taak van het Arbeidsfront
Dit Arbeidsfront heeft tot taak de wer
kende Nederlanders op te voeden in den
zin der bedrijfsgemeenschap tot weder-
zijdsch begrip voor hun economische be
langen en ter verzekering van den ar-
beidsvrede, bij ide vorming van de sociaal-
politieke toestanden mee te werken, zijn
leden te adviseeren en te vertegenwoor
digen 4n bovendien de instellingen op
te richten en in stand te houden, die die
nen tot bevrediging van de cultureele
behoeften der Nederlandsche werkers en
tot instandhouding en bevordering van
hun prestatievermogen.
In het bijzonder zal het Nederlandsche
Arbeidsfront dpze taak, die bestaat in
het geven van 'teidimg en in de beharti
ging van belangen, niet slechts te ver
vullen hebben jegens de in Nederland
in het bedrijfsleven werkzame Nederlan
ders, maar vooral in den grootsten om
vang jegens alle Nederlanders, die bij
de gemeenschappelijke inspanning van
onze Europeesche krachten ook buiten
Nederland werken. Want juist "de behar
tiging van de belangen dezer Nederlan
ders is de menschelijke noodzakelijke aan
vulling. van hun momenteele economische
werkzaamheid buiten het vaderland.
Één front van werkers
De samenvatting van alle sociaal-poli
tieke werkzaamheden, die tot dusver vol-
gens de uiteenloopenden belangen en
geestesrichtingen waren versplinterd, tot
een front der werkers gebiedt ook, dat
de prestaties ider afzonderlijke leden van
de thans over te nemen bonden en vak-
vereenigingen door het Nederlandsche Ar
beidsfront worden erkend op voorwaarde,
dat deze prestatie intusschen niet is ge
staakt.
Om de in het bedrijfsleven werkzame
Nederlanders te steunen, zal het Arbeids
front er zich bijzonder op moeten toeleg
gen hun bekwaamheden dusdanig te ont
wikkelen, dat geheel het Europeesc.ie
economische gebied hun openstaat. Hier
toe behoort vooral de beheersching van
een gemeenschappelijke taal. Als zooda
nig zal 'in Midden- en Noord-Europa
vooral de Duitsche taal in aanmerking
komen. Daarna volgde de benoeming van
den heer H. J- Woudenberg tot leider
van het Nederl. Arbeidsfront.
Hooge verliezen aan Britsche vliegtuigen
Het opperbevel van ee weermacht
maakte Zondag! bekend:
Aan het Oostelijk front hadden eigen
aanvalsondernemingien succes. Verschei
den plaatselijke aanvallen van den vij"
and werden afgeslagen. Aan het front
van Moermansk mislukten de aan
vallen van» vrij sterke vijandelijke strijd
krachten. In luchtgevechten werden gis
teren overdag 38 vijandelijke vliegtuigen
zonder eigen verliezen neergeschoten.
In Noord-A frik a levendige activi
teit aan weerszijden van verkenningstroe
pen en artillerie. Bij aanvallen op con
centraties vrachtauto's, tentenkampen en
opslagplaatsen in de Marmariea leed de
vijand gevoelige verliezen aan materiaal.
De aanvallen op Britsche vliegvelden
van het eiland Malta werden overdag
en i^es—nachts met goede uitwerking
voortgezet.
Lichte- Duitsche gevechtsvliegtuigen
brachten voor de Oostkust van Engeland
twee in konvooi varende koopvaarders
met te zainen 3500 brt. tot zinken en
beschadigden een anderen koopvaarder
door bomtreffers. Een verkenningsvlieg
tuig bracht in de wateren van de Shet-
landseilanden een tankboot van 800 brt.
tot zinken.
In den tijd van 21 tot 30 April ver
loor do Britsche luchtmacht 209 vlieg*
tuigen, waarvan 63 in de Middelland-
sche Zee en in Noord-Afrika. In het-~
zelfde tijdvak gingen er in den strijd;
tegen Groot-Brittannië 45 eigen vlieg
tuigen verloren.
Britsche gevechtsvliegtuigen, die in
den nacht van 2 op 3 Mei naar het
kustgebied van Noord-Duitschland pro
beerden te vliegen, werden' genoodzaakt
terug te keeren.
Zaterdag behaalden aan het Oostelijk
front luitenant Koeppen zijn 80ste tot
84ste, luitenant Graf zijn 70ste tot 76ste
en Feldwebel Steinbatz zijn 44ste tot
49ste overwinning in de lucht.
De beteekenia van de val
van deze stad
Het Japansche hoofdkwartier heeft of
ficieel den val van Mandalay bekend ge
maakt. De verovering van Mandaly door
de Japanners wordt in de Wilhelmstrasse
beschouwd als de beslissende overwin
ning der strijdkrachten van den Tenno
op den weg door Birma. De veldtocht
in Birma wordt te Berlijn als een mili
taire prestatie van den eersten rang
gekenmerkt.
Een oorlogsverslaggever van het agent
schap Domei, die met de eerste Japan-
sche troepen Mandalay binnentrok, meldt,
dat de stad' een beeld van verschrikking
biedt De Tsjoengking-troepen, die Man
dalay bezet hadden gehouden, hadden
voor hun aftocht de stad geheel in de
asch gelegd.
Voor ik Mandalay binnenreed zag ik,
dat de meeste stalen, door Rudyard Kip
ling beroemd geworden, bruggen, ver
nield waren. De wegen naar Mandalay
zijn .omzoomd met geboomte en de Ja
pansche troepen rukten snel op onder
de verzengende Birmeósche zon. Spoedig
bereikten wij den oever van de Irawadi.
Aan den rechteroever zag ik drie reus
achtige pagoden oprijzen. Voor ons lag
Mandalay, doch eb was niet veel van
overgebleven. Daar Mandalay gebouwd
was op een uitgestrekte vlakte, strekten^
de smeulende ruïnes zich kilometers ver
uit Nergens was een levend wezen te
zien. Mandalay geleek een „doodenstad".
Van den top van d$n Mandalay-berg
zag ik de grimmige overblijfselen van de
verbrande metropool. Slechts het half
verkoolde historische koninklijke paleis
en de geblakerde gouden pagode schenen
ontsnapt aan den doodelijken vulkaan.
"Door de bezetting van Mandalay vol
tooien de Japansche troepen de afsnoe-
ring van het gebied van Tsjiang Kai-sjek
van den steun der Geallieerden. De zgn.
Birmastraatweg van Rangoon 'over Man
dalay naar Lashio is thans geheel door
Japan bezet, het aansluitende wegge
deelte op Chineesch gebied totaal waar
deloos geworden voor Tsjoengking. Pres.
Roosevelt heeft verklaard, dat „wegen
gevonden zouden worden om aan Tsjoeng
king hulp te doen toekomen". In noe-
menswaardigen omvang zal Roosevelt zijp
woorden niet waar kunnen maken.
Door de blokkeering der geheele Chi-
neesche kust, sde bezetting van Indo-
China. Malakka en het grootste deel van
Birma, alsmede door het verbond met
Thailand, bestaan er geen verkeerswegen
voor massavervoer meer tusschen het
China van Tsjiang Kai-sjek en de in
dustrie-centra der Geallieerden. Omwe
gen over Assam, Tibet of via de Sowjet-
Unie zijn voor een dergelijk massaver
voer volkomen onbruikbaar. De bezetting
van Mandalay beteekent den sluitsteen in
den Japanschen blokkadering om China,
welke Tsjiang Kai-sjek's weerstand, zal
doen instorten.
Wanneer verduisteren?
Heden (Dinsdag): zon onder
21 11. Morgen (Woensdag) zon
op 6 01; zon onder 21.13.
Tnsschen zonsondergang en
zonsopgang moet worden ver
duisterd.
Maan op 2.13, onder 11.22
Laatste kwartier Donderdag
7 Mei. Nieuwe maan Vrjjdag 15
Mei. Eerste kwartier Zaterdag
23 Mei. Volle maan Zaterdag
30 Mei.
BEKENDMAKING
Het bureau van den bevelhebber der
weermacht in Nederland maakt bekend
Voor een Duitschen krijgsraad in Ne
derland zijn- verscheidene processen gé-
voerd tegen de leidersgroep eener ge
heime organisatie, die zich, in haar werk
zaamheid en haar oogmerken en doel
einden richtte tegen de Duitsche bezet
tingsmacht en die bovendien gepoogd
heeft verbinding te krijgen met de oor-
loglstegenstanders van Duitschland. Daar
bij zijn thans reeds 79 Nederlanders
aan begunstiging van den vijand, spion-
nage, verboden bezit van wapens en
ontplofbare stoffen en voor een deel
ook aan het verbreken van het eerej
woord als officier schuldig bevonden en
op -grond daarvan ter dood veroordeeld.
72 van deze doodvonnissen zijn met
den kogel ten uitvoer gejegd, slechts in
7 gevallen is de doodstraf door het
verleenen van gratie gewijzigd in le
venslange tuchthuisstraf.
HOOFDPRIJZEN STAATSLOTERIJ
Trekking van 4 Mei.
f5000: 7701. f2000: 16967. f1500:
9090, 15506. f 10(10: 4509, 14122. -<
f 400: 1128. f200: 20686. flOO:
1589, 4485, 15888, 16806, 21453.
In de geheel bezette zéal van het Con
certgebouw te Amsterdam heeft de heer
H. J. Woudenberg een rede gehouden,
naar aanleiding van het feit, dat hij' bij
besluit van den Rijkscommissaris_ tot lei
der van het N.A.F. was benoemd.
Wat is nu de taak van dit Neder
landsche Arbeidsfront In de eerste plaals
de behandeling, voorbereiding, bespre
king, vormgeving, in alle sociaal-econo
mische aangelegenheden. Dit zal het werk
zijn van de vroegere vakbondsbestuur
ders. Wat zij vroeger te dien opzichte
deden in beperkte mate, zal nu onder
de gewijzigde omstandigheden in de ge
leide economie bindender kracht krijgen
door 'de organen van den Staat. Dit be
looft binnen het kader der mogelijk
heden van loonen en prijzen, nieuwe
mogelijkheden in de loonpolitiek. N
Het tweede deel van de taak is d e
grondvesting van de bedrijfs-
ge me ens chap. De organisatie be
perkt zich niet met onderhandelingen
aan den top, maar begint van onderen
in het bedrijf.
Wat het Arbeidsfront zal beteekenen
en welke invloed daar ten gunste van
de werkers aan vastzit, kan blijken uit
het feit, dat ons volk moet leven van
den arbeid van ongeveer 31/2 millioen
werkers, verdeeld over meer dan 700.000
bedrijven en bedrijfjes. Hiervan zijn er
ongeveer 8000 met vijftig en meer ar
beiders. Wij kunnen dhs aannemen, dat
er op den duur ongeveer 10.000 ver
trouwensmannen van het N.A.F. in Ne
derland hun arbeid in de bedrijven zul
len verrichten, met hun medewerkers
zal dat aantal wel tot omstreeks 25
30.000 worden verhoogd. -
Dit zijn dan alle belangelooze arbei
ders aan de ideëele taak van het N.A.F.
Nog nooit is de mogelijkheid tot zelf
werkzaamheid aan eigen lot en eigen
sociale positie 200 in de handen van de
belanghebbenden zelf gelegd. Met den
bedrijfsleider samen zal de sociale po
sitie van den werker stijgen, hetgeen
van enormen invloed zal zijn /'op de
arbeidsproductiviteit en daardoor op den
levensstandaard van ons volk.
Vertrouwenslieden in de bedrijven
De vertrouwensman en zijn medewer
kers zijn de vraagbaak voor allen. Hij
treedt in overleg met den bedrijfsleider
ten aanzien van goede hygiënische voor
zieningen, geneeskundige verzorging der
werkers en hun gezinnen, behoorlijk in
gerichte eetlokalen en dergelijke, waar
voor zijn afdeeling „Schoonheid van den
Arbeid" adviezen geeft. Zij doet pogingen
om den physieken welstand der werkers
door bedrijfssport te bevorderen. Zij doet
haar best, het bedrijf warme maaltijden
voor zijn werkers te doen beschikbaar
stellen. Zij tracht, waar noodig. door
middel van het bedrijf naar verbetering
der woningtoestanden. Zij bevordert de
stichting van bedrijfsvacantie-oorden, het
houden van excursies en uitstapjes door
de bedrijfsgenooten, van kameraadschap
pelijke bijeenkomsten, tooneel- en mu
ziekuitvoeringen en andere, de sociale
sacmhoorigheid bevorderende,- zaken.
Alle leden, werkgevers of werknemers
van het Nederlandsche Arbeidsfront krij4-
gen ten opzichte van arbeidsovereenkom
sten en arbeidsvoorwaarden 'de sociale
verzekeringsplichten en alle uit den ar-
fbeid voortspruitende rechtsvragen en ge-
Schillen, de gratis ondersteuning en bij
stand van het Nederlandsche Arbeids
front, die zoo noodig ook bij de ge
rechtelijke instanties zal optreden.
Verhooging van de arbeidsbekiyaam-
heid, arbeidsproductiviteit en beroeps
vorming. Op alle gebieden van het leer
lingwezen. de bedrijfsscholen en het uit
zoeken van extra begaafde krachten, zal
het Arbeidsfront baanbrekend werken»
(Zie vervolg pag Ij