ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
DONDERDAG 9 APRIL 1942
OPöENOl
ZIERIKZEESCHE COURANT
ABONNEMENT
Prl|»: ln Zierlkn» r/1.50, «Idem fiM
1797 - 1889
per kwartaal. Weekabonnementen resp,
13 en 15 centa. Loaae nummer» 5 cents.
Verschijnt lederen werkdag.
Uitgave: N.V: Zierikzeesche Nieuwsbode, Zierikzee, Sehuith. B 94, Tel.J32
Giro no. 137677 - Dir.: A. J. de Looze - Hoofdred.: M. J. Kosten, Zierikzee
98STB JAARGANG No. 14904
ADVERTENTIES I
Prijs: 31 ets. naar den millimeter per
kolom gemeten, minimaal 1,24 cents Bij
contract speciale prijzen, SuceesjeS op
Maand., Dinsd., Woensd. en Donderd.
84 ct». Inzending tot 's morgens 9 uur.
WINTERSLAG IN HET OOSTEN
THANS GEËINDIGD
Duidelijke uitputting aan Sovjetzijde
De winterslag aan het oostelijke front
kan thans als «geëindigd worden be
schouwd. Naar het oordeel van Duitsche
militaire deskundigen is de strijd tus-
schen de Witte en de Zwarte Zee in
een z.g. tusschenstadium gekomen, dat
in de eerste plaats wordt gekenmerkt
dooi* het feit, dat groote troepenbewe
gingen worden verhinderd door de onbe
gaanbaarheid der wegen, een gevolg van
den dooi, die thans algemeen is inge
vallen.
Dit tusschenstadium staat in het teeken
van hergroepeering en concentratie der
strijdkrachten voor het oogenblik, waar
op de periode van droogte begint. Aan
•Duitsche, zoowel als aan vijandelijke zijde
teekenen zich nu reeds de maatregelen
voor nieuwe offensieve resp. defensieve
operaties af.
Aan Sowj et-zij de valt duidelijk de uit
putting te bemerken, die is ingetreden]
na het vergeefsche krachtverbruik ge
durende den winterslag. Natuurlijk zijn
ook de Duitsche afdeelingen, die uit haar
-steunpunten in sneeuw en ijs optraden
tegen de voortdurende stormloopen der
bolsjewisten niet te vergelijken met dat
deel van het leger, dat frisch-en uitge
rust gereed staat voor den aanval.
Op geen enkel oogenblik en op geen
enkel punt van het reusachtige oostelijke
front is het moreel der Duitsche troepen
echter ook maar tijdelijk geschokt.
De cijfers betreffende' het aantal ge
vangenen en de buit in het eerste kwar
taal van' 1942, gepubliceerd door het
Duitsche opperbevel, bewijzen dat duide
lijk.
Anders staat de zaak bij den tegen
stander. Terwijl de aanvaller bij front-
aanvallen altijd al' meer verliezen moet
verwachten, geldt dat in het bijzonder
voor aanvallen gedurende den winter.
De berekening van het Duitsche opper
bevel is volkomen juist gebleken. Het
Duitsche defensief, dat aan het oostelijke
front op een volkomen nieuwe taetieK
voor den winteroorlog berustte, heeft met
inrichten van een aaneengeschakelde keten
van versterkte steunpunten zijn deugde
lijkheid- ten volle bewezen.
CRIPP'S MISSIE IN INDIË
in critiek stadivm
De ANP-eorrespondent meldt uit Ber
lijn: De onderhandelingen van sir Staf
ford Cripps in Britsch-Indië schijnen in
een critiek stadium te zijn gekomen en
te New Delhi verwacht men een spoe
dige beslissing. Cripps schijnt weinig tijd
meer te hebben, zoodaf gehandeld moet
worden.
Het Britsche oorlogskabinet is op
Paaschmaandag bijeen gekomen en heeft
tot diep in den nacht vergaderd. Hierna
heeft Cripps nieuwe instructies gekre
gen, die voorloopig nog geheim worden
gehouden.
In politieke kringen te Londen gelooft
men, dat .deze nieuwe richtlijnen niets
minder Zijn dan aanneming van de Br-
Indische voorstellen. Heel vlot schijnen
de onderhandelingen te New Delhi ech
ter niet van stapel te loopen, hetgeen
blijkt uit het feit, dat sir Stafford Cripps
zijn definitieve verklaring tot heden heeft
uitgesteld. Voor deze opvattin® spreekt
tevens dé activiteit van Roosevelt's af
gezant Johnson, die op de verschillen
de Britsch-Indische politici sterke pres
sie tracht uit te oefenen.
Naar gelang de beslissing der Britsch-
Indische partijen nadert, neemt inBer-
lijnsche politieke kringen de belangistelf-
ling toe voor den uitslag', n.l. of sin
Stafford Cripps wel of niet zal slagen.
Van het begin der onderhandelingen - af
heeft men in officieele Duitsche regee-
- ringskringen steeds nadrukkelijker her
haald; Cripps' missie zal mislukken, en
ook heden blijft men in de Wilhelm-
strasse bij deze verklaring.
In het zenden van Johnson als bui-
gewoon gezant van Roosevelt naar Br.-
Indië ziet men te Berlijn geeh gunstig
teeken. Men verwacht niet vÜn Johnson,
dat hij eenigen invloed op de onder
handelingen tusschen Cripps en de na
tionalistenleiders zal kunnen uitoefenen.
Eerder gelooft men, dat Johnson voor
Cripps een blok aan het been zal zijn,
daar de Amerikanen voor een derge
lijke delicate, uiterst moeilijke missie de
pooöige fijngevoeligheid en tact missen.
ZESTIEN VIJANDELIJKE
KOOPVAARDERS VERNIETIGD
Duitschland strijdt voor Europa
Het Duitsche opperbevel maakte in een
extra weermaqhtsbericht het volgende be
kend:
In voortgezette aanvallen op de Ame-
rikaansche en Britsche ravitailleeringsr
scheepvaart, hebben Duitsche duikb'ooten
nieuwe groote successen behaald. Zij
brachten 16 koopvaardijschepen met een
gezamenlijken inhoud van 104.000 brt. tot
zinken, waarvan 13 voor de Amerlkaan-
sche en de overige voor de Afrikaan4
sche kust.
Vergeefsche uitbraakpoging
van Noorsche schepen
Het opperbevel vande weermacht
maakte gisteren bekend:
Aan het Oostelijke front werden eigen
aanvalsacties met succes voortgezet. Op
verscheidene plaatsen herhaalde de vij
and zijn vruchtelopze aanvallen.
In Noord-Afrika werden ten Zuidoosten-
van Mechili Britsche strijdkrachten terug-
geworpen. Het Britsche vlootsteunpunt
Alexandrië werd in den nacht van 6
!op. 7 April gebombardeerd. In de dokken
ontstond aanzienlijke schade. Luchtaan
vallen van .sterke formaties Duitsche ge
vechtsvliegtuigen, duikbommenwerpers en
jachtvliegtuigen waren gericht tegen de
haven- en ravitailleeringsinstallaties van
La Valetta, het torpedomagazijn Cala-
frana^ en Britsche vliegvelden op het
eiland Malta. In opslagplaatsen, werf-
gebouwen en werkplaatsen wérden groote
branden teweeggebracht. De in het dok
liggende lichte kruiseri kreeg opnieuw
bomtreffers.
Lichte Duitsche zeestrijdkrachten heb
ben in het Ska ge rak een ontmoe
ting gehad met een aantal Noorsche
schepen, die door de Britsche regeering
gecharterd in een Zweedsche haven had
den gelegen en onder Engelsche kapi
teins naar Engeland trachten door te
breken. Do,or het ingrijpen van de Duit
sche patrouillevaartuigen werden 5 sche
pen van 26674 brt., door dé luchtmacht
nog een schip van 6305 ton,- tot zinken
gebracht. Twee schepen onttrokken zich
aan opbrenging doordat zij weer in de
Zweedsche 'territoriale wateren vluchtten.
In den afgeloopen nacht hebben Duit-,
sche gevechtsvliegtuigen voor de ravitail
leering belangrijke haven- en dokinstal
laties aan de Humbermonding aan
gevallen. Er werden zware branden waar
genomen. -Bij de succesvolle operaties
van Duitsche duikbooten op den Atlan-
tischen Oceaan heeft zich de duikboot
van korvettenkapitein Merte bizonder
onderscheiden. In den nacht van 6 op
7 April heeft de eerste luitenant Wol-
tersdorf zijn 10e nachtelijke overwinning
behaald.
Ilallaansch waermachtsberfcht*
Britsche torpedojager tot zinken gebracht
Het Italiaansche weermachtsbericht van
Dinsdag luidde als volgt:
In de Cyrenaica levendige wederzijd-
sche activiteit van verkennings afdeelin
gen. Onze vliegtuigen deden in dé zone
ten ZUid-Oosten van Mechilli aanvallen
op geconcentreerde vijandelijke strijdt-
krachten. Een Curtiss werd door Duit
sche jagers vernield. Tijdens een aanval
op Benghazi, wélke slechts lichte scha
de veroorzaakte, haalde de luchtafweer
twee gevechtsvliegtuigen brandend om
laag.
Bij een aanvalspogingi op het vlieg
veld van Derna werden zeven vijande
lijke vliegtuigen zonder eigen verliezen
neergeschoten. Talrijke bomaanvallen
waren gericht op de vliegvelden, dé
vlootbases en de stellingen luchtdoel
geschut van 'Malta. De aanvallen ver
oorzaakten uitgebreide verwoestingen.' In
luchtgevechten verloren de Engélsche ja
gers een Spitfire. Een van onze tor-
pedovliegtuigen moest neerstrijken in bet
centrale deel van de Middellandsche zee.
De bemanning werd ongedeerd) gevangen
genomen.
Eenige dagén geleden torpedeerde een
vijandelijke duikboot aan de Grieksche
kust een transportschip, dat deel uit
maakte van een uit zes eenheden be
staand konvooi. De reddingswerkzaanv-
heden werden met aüe kracht uitge
voerd. Als gevol® van de stormachtige
zee slaagde men er echter slechts in
om een deel van de manschappen, die
zich aan boord bevonden, te redden.
Onze marinestrijdkrachten hebben den
Britschen torpedojager Havock in brand
geschoten en tot zinken gébracht.
Alexandrië hevig gebombardeerd
Het 670ë Italiaansche weermachtsbe
richt luidt:
In Ijet Oostelijke deel van Cyrenaica.
heeft de vijand, onder den druk van
onze afdeelingen, enkele vooruitgeschoven
stellingen ontruimd. Het vlootsteunpunt
Alexandrië is in den nacht van 6 op
7 April door vliegtuigen van de As
hevig aangevallen, Talrijke bommen van
het zwaarste kaliber werden- boven het
havengebied uitgeworpen en hebben aan
zienlijke schade toegebracht aan de mi
litaire en industrieele inrichtingen, die
herhaaldelijk .getroffen en in brand ge
stoken werden. Opnieuw werden hevige
luchtaanvallen op Malta ondernomen.
Duitsche eskadrilles plaatsten treffers op
werkplaatsen en opslagplaatsen op het
eiland en brachten enkele luchtdoelbat
terijen tot zwijgen. Een torpedojager
werd beschadigd. Bij een vijandelijke
luchtaanval op Bengasi werden 10 Ara
bieren gedood of gewond. Eèn' Engelsch
vliegtuig werd door het luchtdoelgeschut
van Derna, bij de in het weermachtsbe-
Iricht van 7 April gemelden aanval, heer-
geschoten. Voorts hebben Duitsche ja
gers nog een Engelsch vliegtuig neer
gehaald ter hoogte van Kreta. Een onzer
vliegtuigen is niet op zijn steunpunt
teruggekeerd.
Strenge straffen voor geweld
dadig optreden tegen Duitschers
In de afgeloopen weiken hebben in hel
generaal-gouvernement enkele processen
plaatsgevonden tegen burgetrs van den
vroeger en Pioolschen staat, die vóór, tij-
diens en ook nog na den Poolschen veld
tocht in1 1939 volksduiitschens mishandeld
en tevens verschillende gedood hadden.
In deze proeessen 'werden strenge straf
fen opgelegd. Verschillende aangeklaag
den werden ter dood veroordeeld, -and©"
ren1 hoorden langdurige gevangenisstraf
fen tegen zich eischen.
Uit deze processen blijkt, dat men van
Duitsche zijde streng en onverbiddelijk
optreedt tegen alle euveldaden, waar
ook, tegen rijksduitschers en volksduit-
scheirs bedreven. De tijd is voorbij, dat
men -op het Europeesche vasteland rech
teloos en willekeurig met het leven en
goed van Duitschers omspringen kon.
De nationaal-soeialistiische revolutie
heeft den Duitschers nieuwe macht ver
leend, een macht zooals Europa die nog
niet gekend heeft. De nieuwe Duitsche
staat heeft alle Duitschers, om het even
waair ze zich bevinden, onder zijn be
scherming genomen. Een misdaad tegen
een lid van de groot-Duitsche gemeen
schap is een misdaad ook tegen deze
gemeenschap zelf! Aan; dezen stelregel
wordt sedert Hitler's machtsovememing
streng en onverbiddelijk 'de hand gehou
den.
Deze opvatting brengt ook voor de be
zette gebieden consequenties meewaar
de bevolking dezer gebieden ernstig re
kening mee moet jhouden. Verschillende
personen in de bezette gebieden, Noren,
Belgen, Franschen en ook Nederlanders,
hebben moeten ondervinden, dat geweld
dadig optreden tegen Duitschers, om het
even of het nu leden van de weermacht
of burgers zijn, zwaar moet uitgeboet
worden.
Men beschikt van Duitsche zijde over
een machtig apparaat en alle middelen
om deze misdadige elementen op te spo
ren en te straffen. Enkele recente geval
len in het bezette Fransche gebied, heb
ben bewezen, dat men voor de ergste
straffen niet terugschrikt.
Deze voorbeelden en de jongste pro
cessen in het generaal-gouvernement
mogen een ernstige waarschuwing zijn.
AANMELDEN
ARBEIDSDIENSTPLICHT
Aanstaand personeel in openbaren
dienst en bij bijzonder onderwije,
alsmede aanstaande studenten
In aansluiting op het arbeidsdienpt-
plichtbesluit van I April 1942 wordt na
der medegedeeld, dat:
L Zij, die na 1 Januari 1943" in aan
merking wenschen te komen voor een
aanstelling in openbaren dienst of bjj
het bijzonder onderwijs, huh arbeids
dienstplicht moeten hebben vervuld Bo
venstaande geldt voor alle mannelijne
personen, die den leeftijd van 18 jaar
bereikt hebben. Deze bepaling is niet
van toepassing op hen, geboren vóór 1
Januari 1920.
2. Zij, die als student wenjschen te
worden ingeschreven of eenig examen
wenschen af te leggen bij een universi
teit of hoogeschool, hierbij tevens het
bewijs van vervulling hunner arbeids-
dienstplieht hebben over te leggen. Dit
geldt voor alle mannelijke personen, die
.vóór l.Juni 1942 18 jaar zijn geworden..
Niet van toepassing is deze bepaling op:
a. personen, die geboren zijn vóór 1
Januari 1920;
b. personen, die zich als student lieten
inschrijven of al dan niet met goed
gevolg een examen aflegden bij een
universiteit of hoogeschool vóór 1
Januari 1942.
Vrijstelling of uitstel kan in zeer bij
zondere gevallen worden verleend en
moet zoo spoedig mogelijk schriftelijk
worden aangevraagd aan den secretaris
generaal van het departement van Al-
gemeene Zaken, Laan Copes van Cat-
tenburch 28 's Gravenhage.
Indiening van dusdanig verzoek ont
heft niet van plicht tot aanmelding en
keuring.
Voor vrijwilligers van 17—23 jaar, mits
ongehuwd, blijft tot nadere kennisgeving
de gelegenheid tot aanmelding open.
Aanmelding voor inschrijving, keuring,
enz., voor de lichting van 1 Juni a.s.,
moet zöo spoedig mogelijk geschieden^ in
elx geval vóór 25 April a.s. bij de aan-
meldingsbureaux:' voor Zeeland bij het
aanmeldingsbureau 's Gravenhage, Prinse
gracht 75.
HET AANSTELLEN
VAN WERKNEMERS
Geen vsrgunning vereischt bij
bemiddeling arbeidsbureaus: -
Tér uitvoering van het besluit van de
secretarissen-generaal van sociale zaken
en van justitie betreffende de aanstel
ling en tewerkstelling van1 werknemers
het zoogenaamde „aanstellingsbesluit''
heeft de directeur-generaal1 van het
Rijksarbeidsbureau een aantal richtlijnen
vastgesteld. Voorop gesteld wondt, dat
werkgevers, die personeel in dienst
'nemen door bemiddeling van de organen-
der openbare arbeidsbemiddeling, nim
mer een vergunning behoevenaan te
vragen. .Overigens zullen de directeuren
van de gewestelijke arbeidsbureaux in
het algemeen gunstig beslissen ,op ver
zoeken joim vergunning tot aanstelling
of tewerkstelling van werknemers, zulks
met inachtneming van bepaalde door het
Rijksarbeidsbureau verstrekte voorschrif
ten.
De beslissing zal doorgaans gunstig
kunnen uitvallen als de betrokken werk
nemer niet voor plaatsing in het buiten
land in aanmerking komt. Indien plaat
sing in het buitenland zonder bezwaar
ikan plaats vinden, terwijl hier te lande
personen beschikbaar zijn ter vervufiing
van> de aangeboden betrekking, dan zal
vanwege het gewestelijk arbeidsbureau
allereerst worden nagegaan of ér drin
gende redenen zijn om aan dengene, dien
de werkgever wenscfft te benoemen, be
paaldelijk- voorrang te verleenen. Zijn
dergelijke redenen niet aanwezig, dan
kan de vergunning geweigerd worden.
Betreft de aanvrage van den werk
gever iemand, die arbeid in het buiten
land heeft geweigerd, of die een contract-
breker is, dan zal worden nagegaan of
er bepaalde gronden zijn, die tot het
verleenen der vergunning dwingen. Zijn
die niet aanwezig, dan-zal in den regel
de vergunning worden geweigerd.
Van de beslissingen van de directeu
ren der gewestelijke arbeidsbureaux staat
geen beroep open. Een werkgever, die
bezwaar heeft tegen een genomen be
slissing en nieuwe gezichtspunten in het
geding meent te kunnen brengen, kan
uiteraard te allen tijde zijn aanvrage
hernieuwen en zich daardoor een nadere
overweging van zijn verzoek verzekeren.
Een hernieuwd verzoek zal echter op
deugdelijke gronden moeten steunen.
Het aanstellingsbesluit heeft uitsluitend
betrekking op werknemers, die in dienst
worden genomen. Het geldt dus niet voor
werknemers, die op 25 Maart 1942 in
dienst waren. Voor deze werknemers
behoeft geen aanstellingsvergunning te
worden aangevraagd. Evenmin geldt het
besluit voor werknemers, die in vasten
of tijdelijken dienst worden aangesteld
bij het rijk, de provinciën, de gemeenten
of de waterschappen. Voor personeel,
dat door deze lichamen op arbeidscon
tract wordt aangenomen, dient echter,
ongeacht de te verrichten werkzaam
heden, steeds een vergunning te worden
aangevraagd.
Wanneer verduisteren?
Heden (Donderdag)zon onder
20 27. Morgen (Vrjjdag) zon
op 6.57zon onder 20.28.
Tusschen zonsondergang en
zonsopgang moet worden ver
duisterd.
Maan op 4 50, onder 14.43
Nieuwe maan Woensdag 15
April. Eerste kwartier Donder
dag 23 April. Volle maan
Donderdag 30 April. Laatste
kwartier Donderdag 7 Mei.
DE BEVOLKING VAN
ONS LAND
ii
Wat nu in het bijzonder de periode
1931—1940 aangaat, welke een vertraging
in het groeiproces van onze bevolking
heeft gebracht, is de vraag gesteld, of
dit.moét worden beschouwd als een ken
tering in de toeneming van onze be
volking. Het percentage van accres, dat,
gemeten 'over de geheele periode van
tien jaren, gemiddeld 1,24 bedraagt, daalt
echter van een topcijfer in 1931 van-
1,58 pet. regelmatig en zonder onder
breking tot 0,96 pet. in- 1937, om ver
volgens. weer te stijgen tot 1,031,21
en 1,01 pet. in de jaren tot en, met 1940.
De belangrijkste van de vier factoren,
welke den loop van onze bevolking be
palen zijn geboorte en sterfte.
Het aantalhuwenden, dat in 1931 per
1000 der gemiddelde bevolking 14 7 ♦be
droeg, daalde in 1932 tot 13,6 p. m.,
maar in de jaren, wélke hierop volgen,
vindt zonder onderbreking een stijging
plaats tot het topcijfer 18,2 p. m. in
1939. Hel jaar 1940 bracht een scherp©
reactie.
Had men dus een stijging van het
geboortecijfer kunnen en mogen'
verwachten, de werkelijkheid is anders
geweest. Het gemiddelde, dat in 1930
nóg 23,0 p. m. bedraagt, zinkt gedurende
de depressiejaren regelmatig in tot 19,8
p. m. in 1937, een cijfer, dat, wat ge
heel Nederland betreft, voor de eerste
maal lager is dan 20,0 p. m. Daarna
volgt weer een stijgend beloop, resp.
tot 20,5, 20,6 en 20,9 p. m. in de drie
daaropvolgende jaren, en, voorzoover
bekend, ziet 1941 er in dit opzicht iets
gunstiger uit dan zijn voorgangers. Wel
wijzen de gedetailleerde cijfers er op,
dat in verhouding tot de later uit een
huwelijk geboren kinderen, meer en meer
eerstgeborenen ter wereld komen, en
dat deze dus aan beteekenis gaan' win
nen, maar de zgn. netto-vervangingsfac
tor. voor de geheele Nederlandsche be
volking, 1,17 in 1939, is, zij het dan dat
deze niet onbelangrijk lager is dan vroe
ger, toch nog ruim voldoende om kwan
titatief onze bevolking op peil te houden.
Het sterftecijfer bleef zich -in
die jaren voortdurend gunstig ontwik
kelen. Na het reeds gunstige gemiddelde
van 9,6 p. m. in 1931 daalde het met
schommelingen verder tot het zeer lage
peil van 8,5 en 8,6 p. m. in de beide
laatste jaren voor den oorlog, waarna
het zeer koude voorjaar van 1940 en
de daarop gevolgde oorlogsomstandig
heden dit cijfer een duw omhoog gaven
tot 9,6 p. m. in 1940. En, voorzjoover
bekend, ontwikkelde de sterfte zich ook
in 1941 wederom minder gunstig: over
de eerste 11 maanden van 1941 bedraagt
het sterftecijfer 10,1 p. m. tegen 9,9 p.
m. over hetzelfde tijdvak in 1940.
De in het voorgaande beschreven ont
wikkeling heeft geleid tot afnemende
g,eb oorte-ov ersch|Otten, Er is
dus eenerzijds een vertraging ontstaan
tengevolge van een verhoudingsgewijs te
kort aan geboorten gedurende de jaren
1933 tot en met1937, terwijl aan den
anderen kant 1940 en 1941 een stijgende
sterfte te zien gaven. Daarnevens werd
in de jaren 1934—1988 en gedurende
de eerste maanden van 1940 een surplus
van vertrekkenden geregistreerd. Als ge
deeltelijke compensatie staat hiertegen
over een stijging van het aantal ge
boorten na 1937 en een klein vestigings
overschot, dat, blijkens de voorloopige
cijfers over 1940, weer voor een vertrek-
overschot plaats maakte.