ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
DINSDAG 7 APRIL 1942
ZIERIKZEESCHE COURAMT
1797 - 1889
ABONNEMENT
PrlJ»: ln Zlerltaré« Cf 1.60, ejdeii 7,1,11
per kwartaal. Weekabonnement»! raap,
IS en 15 eenta. Losse nummers 5 cents,
Verschijnt lederen werkdag.
OP&EW
Uitgave: N.V, Zierikzeesche Nieuwsbode,^Zierikzee, Sohuith. BJW,3Tel,532
Giro no. 137677 - Dir.: A«J. deLooze - Hoofdred.: M. J. Kosten, Zierikzee
989TB JAARGANG No. 14902
ADVERTENTIES
Prijs: 51 ets. naar den millimeter per
kolom gemeten, minimaal 1,24 cents Bij
contract speciale prijzen. Succesje» op'
Maand., Dlnsd., Woensd. en Donderd.:
84cta. Inzending tot 's morgens 9 uur.
DE IRAWADIDELTA
Een der levensbronnen van Birma
De delta van de Irawadirlvier, welke
in verband met de verovering van Ran
goon door de Japansche troepen in den
laatsten tijd herhaaldelijk is genoemd;
begint bij Prane, waar de Irawadi zich
met den machtigen S i 11 a n gi vereenigt.
De bedding der rivier vertakt zich in
de vlakte van Zujjd-Birma tot ontelbare
armen, die een oppervlakte van 46.000
vierk. k.m. bevloeien. Daardoor is deze
delta tot een van de vruchtbaarste rijst-
streken der aarde geworden en dat Ran
goon de grootste rijstexporthaven der
wereld werd, dankt het uitsluitend aan
de enorme productiecapaciteit van het
achterland. Onafgebroken waren de rijst-
schepen uit het Irawadigebied op weg
naar Rangoon. De inheemsche bevolking
werkt op gemeenschappelijke akkerseen
deel van de mannelijke bevolking van
ieder dorp vaart het gansche jaar door
op de rijstschepen. De Irawadi is een
niet te onderschatten helper bij de rijst
cultuur; in den regentijd, in Augustus*
overstroomt hij uitgestrekte gebieden en
maakt daardoor den grond geschikt voor
de jonge rijstplantjes. Hoezeer het eco
nomische leven in de Irawadidelta van
den waterstand afhankelijk is, blijkt hier
uit, dat de hoofdarm van de rivier on
geveer 300 K.M. voor de monding in
den droogsten tijd van het jaar, in Fe
bruari, ongeveer 2 K.M. breed is, doch
in den regentijd wel tot 12 K.M. kan
aanzwellen.
Van de vele honderden armen van de
Irawadi is het meerendeel slechts voor
heel kleine schepen bevaarbaar; alleen
de Westelijkste arm, de Basseinri-
vier en de Oostelijkste, de Rangoon-
arm, zijn bevaarbaar voor grootere sche
pen. In den regentijd kunnen zelfs
Oceaanschepen meer dan loO Kilometer
stroomopwaarts komen; in het droge
jaargetijde moeten zij al in de buurt)
van Rangoon stoppen.
Ofschoon de Irawadispoorlijn diep het
achterland invoert, blijven de rivierarf-
men van (d e Irawadi de voornaamste
verkeerswegen. De geheele Irawadidelta
werd door Engeland tot een zelfstandig
deel van de provincie Birma gemaakt.
Het bewoonde deel van 35.000 vierkante
K.M. telt een bevolking van meer dan
2 millioen inwoners; de bevolkingsdicht
heid is dus tamelijk groot. Voor de be
zetting van Rangoon heeft een belang
rijk deel van het garnizoen de wijk ge
nomen naar de Irawadidelta en de
Japanners hebben alle maatregelen ge
nomen, om dezen troepen den weg naar
Britsch-Indië af te snijden. Zelfs de Ja
panners verwachten, dat het wel eenigen
tijd zal duren, eer de uitgestrekte delta
met haar tallooze stroomen en stroompjes
geheel van vijandelijke elementen ge
zuiverd zal zijn.
Volksfeest ra eero hersteld
Lentetijd is kermistijd. Zoio is het van
oudsher geweest en zoo is het'ook thans
Kramen tvorden opgeschilderd, wagens
in orde gebracht, de bolwangige engel
tjes op het groote orgel krijgen nieuw
verguldsel en een nieuw kleurtje. Op
vele plaatsen is de traditioneele Paasdh-
kermis gehouden.
Kermis in Oranjewoud, kermis in De
venter, kermis in Hoogezand, Halfweg,
ja, waar niet al? Oude herinneringen
worden wakker.
In vele jaren is de Paaschkermis niet
meer gehouden, 'thans is dit oud-Vader-
landsche volksfeest bijna overal weer
in eere hersteld. Wel zullen de zware,
typische geuren van poffertjes- en wafel
kramen misschien piet meer overheer-
sehen in de straten en op de pleinen
van steden en dorpen. Wel is de kermis
pret met het invallen van de duisternis
afgeloopen, maar toch zal het orchestrion
weer daveren naast het ouderwetsche
pierenftnt en zullen de draaimolens wen
telen.
Het ziet er naar uit, oi de kermis
dit jaar Nederland zal heroveren. Was
er het vorigejaar in vele gemeenten
nog groote tegenwerking; dit jaar zullen,
dank zij de medewerking van de auto
riteiten, in vele plaatsen de kermissen
doorgang vinden. Tweehonderd dorpen
en steden vieren dit jaar kermis en het
aantal zou nog grooter geweest zijn,
wanneer de z.g. verboden zones er niet
waren, waar de kermisexploitanten geen
toegang kunnen krijgen. Maar in het
overige gedeelte van ons land zal dit
jaar practiaph overal kermis worden ge
vierd.
De prijsbeheereching
De activiteit der Prijsbeheerschingsor-
ganen neemt nog steeds toe,. Een scherpe
controle op de naleving der prijs voor
schriften, uitgeoefend door een groeiend
opsporingsapparaat, verschaft de Inspec
ties voor de Prijsbeheersching steeds
meer werk.
In het eerste kwartaal van dit jaar
werden dan ook niet minder dan 8632
personen en ondernemingen wegens prijs-
delicten veroordeeld en wel tot betaling
van boeten tot een totaal-bedrag van
f 2.245.068.88. Hierbij waren 31 boeten
van f 10.000 en hooger, de zwaarste "op
gelegde boete bedroeg f 250.000.
In die gevallen, waarin een zeer lichte
overtreding werd begaan, 2893 in getal,
werd volstaan met schikking van de
zaak voordat de berechtings-procedure
was begonnen. Bij 2o5 overtredingen stel
de de Inspecteur voor de Prijsbeheer
sching eerst (gedurende de behandeling
een berustingsovereenkomst voor. Hier
bij werd de betaling van in totaal
f 437.920— bedongen.
In deze 3 maanden werden verder
1317 partijen inbeslaggenomen goederen
met een normale handelswaarde van
f 293.332.49 verbeurdverklaard.
Als bijkomende straf is nog iri 60
gevallen de sluiting en stillegging van
het bedrijf van den veroordeelde gedu
rende korteren of langeren tijd gelast,
terwijl aan 61 personen dé uitoefening
van eèn bepaald beroep 'wérd verb'oden
In het West-Servische dorp Kezjak
heeft de boerin Petrija het leven- geschon
ken aan een kind van het mannelijk)
geslacht met twee hoofden. Het kind
was normaal groot, had ook twee halzen
met alle organen, die samengegroeid wa
rén, terwijl de hoofden volledig van
elkaar gescheiden waren. Beide hoofden
vertoonden mond, ooren, oogen en neus
en waren volkomen aan elkaar gelijk. De
overige lichaamsdeelen van het 'kind wa
ren normaal. Het 'kind zou zelfs levens-"
vatbaar zijn geweest, wanneer het niet
bij de geboorte was gestikt. De boerin
is 38 jaar oud en heeft reeds acht kinde
ren ter wereld gebracht.
Naar Reuter in een extra-bericht uit
Tsjoengking meldt, heeft de woordvoer
der der Tsjoenking-regéering medege
deeld, dat de Japanners bij Akyab, on
der bescherming van kruisers en torpe
dojagers zijn géland. Volgens een later
ontvangen Domei-bericht uit Sjanghai,
wordt de bezetting van Akyah door be
richten uit Britsche zoowel als Ameri-
kaansche bron bevestigd.
Domei deelt méde, dat de groote olie
raffinaderijen te Palembang binnenkort
hun bedrijf weer zullen voortzetten,'. Se
dert de bezetting van.bijna 7 wéken ge
leden, is er onafgebroken aan het her
stel gewerkt.
Op de eerstvolgende zittingvaa het
proces inzake den bomaanslag op Van
Papen, welke zitting 8 April zal worden
gehouden, zullen, naar men verneemt, tien
getuigen uit Ankara en 15 uit Stamboel,
verhoord worden. Onder hen bevindt zich
een taxi-chauffeur, genaamd Fahri Oets-
jar, die den pleger van den aanslag
Oemar Tokat met het pakket, waarin
de bom verpakt was, heeft zien loopen
en hem gevraagd heeft of hij een taxi
noodig had.
RECHTZAKEN^
Politierechter te Middelburg
Zitting van Donderdag 2 April.
1. S. B., 18 jaar, vischkoopman te
Tholen;
2. J. S., 24 jaar, grondwerker te St.-
Annaland;
- 3. W. L. L\, 19 jaar, timmerman te
Tholen;
4. E. G., 22 jaar, los werkman te St.-
Annaland;
5. G. van V., 27 jaar, landarbeider te
St.-Annaland, wegens het feit, dat zij
tezamen en in vereeniging op 1 Jan.
1942 .te Stavenisse, toen de gemeenté-
veldwachter D. de Jonge, S. B., ter-i
wijl deze instaat van dronkenschap in
het openbaar de orde verstoorde, had
vastgegrepen en aangehouden, teneinde
dezen als verdacht van dit strafbaar
feit voor den Burgemeester der gtemeente
Stavenisse te geleiden, zich met géweld
tegen dezen ambtenaar hebben verzet.
door aan genoemden Bout te rukken
en te trekken in tegenovergestelde rich
ting als- waarin de veldwachter hem'
wilde voeren, door den veldwachter vast
te grijpen en aan zijn kleeren te trekken
en door voor hem te göan staan, ten
einde hem het overbrengen van den
arrestant onmogelijk te maken.
Eisch: ieder f 2d b. s. 10 d. h.'
Uitspraak ieder f'20 b. s. 10 d. h,
C. van der M., 38 jaar, en J. van der
Z., 89 jaar, landarbeiders te Oosterland;
wegens diefstal van 2 rechters, 2 bal
ken, een dampaal en een brugkruis, toe-
behoorende aan F. A. L. C. baron Schim-
melpenninck van der Oije, gepleegd te'
Oosterland op 6 November 1941.
Eisch: ieder f25 b. s. 10 d. h. I
Uitspraak conform eisch.
J. O. Bi., 31 jaar, koopman te Zie
rikzee, wegens diefstal van een zak
meeli toebehoorende aan L. J. van Gas
tel, gepleegd in Febr. 1941 te Noords
gouwe.
Eisch 1 maand gevangenisstraf.
Uitspraak conform eisch.
M. K., 23 jaar, koopman te Zierik
zee, wegens het feit dat hij in Febr.
1941 te Noordgouwe een zak voeder-
meel uit winstbejag heeft vérvoerd, ter
wijl het aan zijn grove schuld te wijten
is geweest, dat hij. niet heeft geweten),
dat deze handeling een door misdrijf
verkregen voorwerp betrof (heling).
Eisch 2 weken- gevangenisstraf.
Uitspraak conform eisch.
Dood van overste J, A. Mussert
In den namiddag van den 14en Mei
194o werd de commandant van het korps
pontonniers en torpedisten, luitenant-ko
lonel J. A. Mussért, -die belast was met
het commando in het 'kantonnemént Dor
drecht, terwijl hij zich iriet enkele of
ficieren van zijn staf bevond op zijn
bureau in een gemeentegebouw te Slie-
drecht, gedood door revolverschoten van
eenige niet tot zijn korps, doch tot dat
der wielrijders behoorende subalterne of
ficieren, die plotseling waren binnenge
komen en den overste, een broeder
van den leider der NSB hadden wil
len arresteeren, omdat zij in de waan
verkeerden met een „verrader"te ,doen
te hebben.
De reserve-kapitein A. J. C. Bom en
1 de heserve-luitenant A. J. Kruithof zul
len zich op Dinsdag 14 April te tien
uur voor het Vredesgerectshof hebben
te verantwoorden. Hun is ten laste ge
legd, dat zij hun meerdere, den luite
nant-kolonel J. 'A. Mussert, van diens
vrijheid van handelen hebben beroofd;
hem hebben gedwongen de handen om
hoog te steken en vervolgens met eenige
revolverschoten zoodanig hebben ge-
wond, dat hij denzelfden avond is over-
leden.
j De behandeling dezer rechtszaak zal
geschieden onder leiding van dr. J. H.
Carp, president van het Vredesgerechts-
hof, terwijl prof. dr. R. van Genechten
procureur-generaal, het openbaar minis-
tgrie zal vertegenwoordigen. AÏb verde-
diger zal optreden mr. W. F; H. Zegers.
Een groot aantal getuigen is gedag
vaard. (ANP)
Drama bij transport van geïnterneerden
i In den avond van 12 Mei 1940 werd;
een duizendtal geïnterneerde nationaal-
j socialisten van „Filmstad" bij Den Haag
per trein naar Amsterdam gebracht. On-
derweg, even vporbij Haarlem, speelde
zich een drama ijl een treingedeelte af,
dat aan vier geïnterneerden het leven
kostte. Een geïnterneerde had aan den
bewaker gevraagd zich naar den anderen
coupé te mogen bewegén, waar zijn
vrouw en kinderen zich bevonden. De
bewaker, hield zich aan de strenge or
ders, dat niemand mocht opstaan enz.,
waardoor de geïnterneerde zenuwachtig
werd én naar den bewaker opliep, met
wien hij in de duisternis in een handj
gemeen raakte. De bewaker heeft daar
op eenige schoten uit zijn karabijn ge
lost, een collega deed insgelijks en het
resultaat was, dat vier menschen het
leven lieten, n.l. Chr. W. van Lützowj,
Arie A. Hoek, Petrus J. Wolters en Jan
N. Roest.
De thans 47-jarige inspecteur van po
litie, A. M. van Gellicum, indertijd dienst
doende als reserve-kapiein, had1 zich des
wege onlangs voor het Vredesgerechts-
hof te 's-Gravenhage te verantwoorden,
omdat hij de strengste orders voor het
transport zou hébben uitgevaardigd.
Overeenkomstig de conclusie van den
fg. procureur-generaal, mr. p. R. Blok,
heeft het Vredesgerechtshof den kapi
tein Van Gellicum vrijgesproken,
i (ANP).
NIJVERHEID EN TECHNIEK
ONZE FIETS
Zonder ons rijwiel kunnen we de sa
menleving van thans niet meer voor
stellen, al moeten er dan ook opgelegd
worden wegens bandennood en vragen
sommige „karretjes" dringend om ver
nieuwing. De fiets is het vervoermiddel
voor iedereen geworden en met recht
mag gesprotten worden over fietsend
Nederland. Toch is ons rijwiel en haar
voorlooper nog niét zoo heel oud. De
voorlóóper werd 125 jaar geleden uit
gevonden .door de Badensche Freiherr
Drais von Sauerbronh en naar hem een
„Draisine" genoemd.
In het jaar 1817 zag de tweewielige
loopmachine het levenslicht en werd, als
vele nieuwe uitvindingen, met hoonge
lach ontmoet en ontmoette weinig waar
deering. Hij verzette zich er tegen, maar
zonder succes. De evolutie van de fiets
is een zeer moeilijke geweest en men
kan zeggen, dat ze een eeuw heeft ge
duurd. De uitvinding' van de pedalen
door den Fransehman Pierre Michaux in
1867, vormt de tweede etappe naar de
vervolmaking van het rijwiel. Maar als
Freiherr von Drais verging het Michaux
al zeer slecht. Eerst na hun dood heeft
men het lot van vele uitvinders
hun verdiensten erkend. In .1893 werd
in een park te Karlsruhe een borstbeeld
voor Drais onthuld, terwijl in 1892 v,oor
Michaux te Bar-Ie-Duc een gedenkteeken
werd opgericht.
Bekijken we op oude afbeeldingen,
schrijft G. "Hogenkamp in het Hbl., de
lompe loopmachine van vroeger, dan
kunnen velen een glimlach niet onder
drukken. maar denken we dan even dóór.
hoa eenvoudig en geniaal het ding is
ontworpen, dan stemt ons dat toch tot
nadenken. En hoe er ten slotte ons rij
wiel uit ontstond, ja dat is een heele
geschiedenis! Maar we wilden nu slechts
herinneren aan hel feit, dat 11/4 eeuw
geleden de loopmachine werd uitgevon
den door Freiherr Drais von Sauerbronn
en 3/4 eeuw, dat Michaux er de pedalen
aan bedacht.
Het Japansche eskader, dat einde Febr.
slag leverde in-de Zee van Java is op
zijn basis in Japan weergekeerd. Het-
■eskader bracht een aantal gevangenen
mee, waaronder de kapitein en de be
manning van den Britschen kruiser
„Exeter".
Wanneer verduisteren?
Heden (Dinsdag): 'zon onder
20,23. Morgen (Woensdag) .zon
op 7.01zon onder 20.25.
Tnaschen zonsondergang en
zonsopgang moet worden ver
duisterd.
Maan op 3.27, onder 12.26
Laatste kwartier Woensdag 8
April. Nieuwe maan Woens
dag 15 April. Eerste kwartier
Donderdag 23 Apr.il. Volle
maan Donderdag 30 April.
OVERSCHRIJVERS VOOR
Met een variatie op het bekende „af
schrijvers voor" geven wij heden het
commando:
„Overschrijvers voor".
Overschrijvers moeten zich melden.
Overschrijvers moeten zich van hun
plicht kwijten.
Overschrijvers voor. -
Wat er met deze overschrijvers be
doeld wordt? Wel dat zijn de houders
van postgirorekeningen, die zich vandaag
vrijwillig melden om een bedrag over
te schrijven op de girorekening van de
Nederlandsche ambulance.
Overschrijvers voor. Het gironummer
van de Nederlandsche ambulance is:
8-7-6-0-0
Nederlandsche - ambulance, Koninginne
gracht 22, 's-Gravenhage.
Het lot van Bulgarije, zoo verklaarde
minister-president Filof in een rede,
waarmede de zittingsperiode van de So-
branje werd gesloten, is niet denkbaar
buiten de Eüropeesche gemeenschap, die
met zooveel moeite wordt opgebouwd.
Eerste voorwaarde voor de -totstandko
ming der Eüropeesche gemeenschap
noemde de Bulgaarsche premier de ver
nietiging van het bolsjewisme, dat steeds
gevaarlijk voor Europa is geweest. #„Wi}
Bulgaren", zoo verklaarde Filof vérder,
„zijn bij' dezen strijd geen toeschouwers,
daar wij weten, 'dat onze vrijheid af
hankelijk is van den uitslag van den
strijd."
foto
Wij meldden reeds eerder over de
werkzaamheden, die deGrüne Polizei
in haar vrijen tijd uitoefent en thans
is het zoover, dat de gemaakte werkt
stukken aan het publiek in een tentoon
stelling vertoond kunnen worden. Naar
aanleiding van de opening dezer expo
sitie in het nieuwe Tilburgsche raadhuis,
had een kleine plechtigheid plaats, waar
bij de commandant van het Tilburgsche
politie-bataljon, majoor Martin, het woord
voerde. In overtuigende 'woorden ver
klaarde hij voor de aanwezige eeregas-
ten van weermacht, politie, leiders der
N.S.D.A.P., leiders van den Nederland-
schen Arbeidsdienst en N.S.B. en lei
dende personèn van het stadsbestuur,
hoe dit werk van waarachtig sociale ge
voelens tot stand kwam. Hij schilderde
de moeitevolle arbeid van zijn manschap-
Reservejjol.'bataljon 112 Fax-Holland's
pen en de moeilijkheden in de materiaal
voorziening. Doch de ijzeren wil en de
liefde voor het werk losten alle pro
blemen op en langzamerhand ontstonden
meer dan 1250 stuks speelgoed, die voor
het grootste deel te mooi zijn, om het
ruwe kinderhanden toe te vertrouwen.
Deze waardevolle stukken wordèn daar
om aan kindertehuizen geschonken, op
dat het velen ten goede komt. De ten
toonstelling zal tot 8 April dagelijks
[van 9 tot 18 uur geopend zijn en ieder
een kan de tentoongestelde werken gratis
bezichtigen. Na de «sluiting der expositie
wQrdt het speelgoed in de steden. Til
burg, Middelburg en Maastricht ondef
de kinderen verdeeld en de stralende
glans in de kinderoogen zal dan einde
lijk het welverdiende loon voor de man
nen der Duitsche veiligheidspolitie zijn.
