ZIER1KZEESCHE
NIEUWSBODE
WOENSDAG 25 MAART 1942
OPOENOl
ZIER1KZEESCHE COURANT
ABONNBMBNT
Bri)a: ta Zierikzee 'J 1.60, elder* J 1.9D
1797 - 1889
per kwartaal. Weekabonnementen reap,
IS en 15 cents. Losse nummers 5 cents.
Verschijnt lederen werkdag.
Uitgave: N.V. Zierikzeesohe Nieuwsbode, Zierikzee, Sohnith. B 94, Tel. 32
Giro no. 187677 - Dir.: A. J. deLooze - Hoofdred.: M. J. Kosten, Zierikzee
98STB JAARGANG No. 14893
ADVERTENTIES I
Prijs: 23 cents per regel, minimaal BS
cents. Bij contract speciale prijzen. Suo-
ceajes op Maandag, Dinsdag, Woensdag
en Donderdag: 70 cents. Inzending tot
's morgens 8 uur.
Bedrijfslelderssamenkomst
In Middelburg
Rede van dr. Münzer
II.
De omwenteling van het economische
leven v#n de menschen verlangde een
andere handelwijze. De belangrijkste men
schen in het economische leven zijn: de
rbedrijfsleider en de leden van zijn ge
volgschap, dus de bedienden en arbei
ders.
De "bedrijfsleider
In de eerste plaats een fundamenteel©
uitspraak van Robert Ley:
„Het bedrijf is een eenheid, wij
laten deze eenheid niet aantasten.
Dit leidende beginsel is ons heilig.
Het bedrijf moet een eenheid blij
ven. Bedrijfsleider en gevolgschap
moeten de zaken in het bedrijf
zooveel mogelijk zelf regelen, ze
moeten zorgen, dat ze het met
elkaar eens worden, moeten als
goede volksgenooten een volksge
meenschap vormen en zullen ka
meraden zijn bij tegenslag".
Vroeger zag men een gevolg van
een verkeerde zienswijze van marxisti
sche zijde in den ondernemer een
raensch, die, zooals werd beweerd, te
gen alle rechten in de werkkracht van
zijn arbeider uitbuitte om hieruit zijn
winst te trekken. Heden ziet men in
den ondernemer in de eerste plaats den
bedrijfsleider, die temidden van zijn ge
volgschap dienaar aan het gemeenschap
pelijke werk is, waaraan allen hun krach
ten wijden. Wij spreken daarom niet
meer van arbeidgever en arbeidnemer,
want het werk is afhankelijk van het
volk en wordt door het volk verricht.
Vroeger vormde de verworven rijk
dom voor den werkgever den grondslag
van de sociale plaats in de gemeen
schap. Dit is voorbij. Rijkdom is geen
middel om tot aanzien te geraken; door
slag geeft alleen de prestatie in dienst
van de gemeenschap, hei karaktervolle
gedrag en gezindheid. Rijkdom zonder
zedelijke band met het volk is joodsch
en behoort tot de voorbije liberalistische
episode. De taak van de volkseconomie
is niet slechts een economische, doch
ook een volksche.
De bedrijfsleider moet een persoon
lijkheid zijn. Een persoonlijkheid is niet
degene, die op O.W.-'ers manier rijk
geworden is. Persoonlijkheid is in het
geheel geen individueel begrip, doch
volgens zijn geheele hoedanigheid een
gemeenschapsidee, want een persoonlijk
heid kan slechts op den bodem van de
gemeenschap groeien. Zoo kan b.v. een
flinke generaal zijn kundigheden pas met
goede troepen ten toon spreiden. In
zekere mate wordt hij' door die troepen
gedragen. En zoo kan slechts de ge
meenschap de titel van persoonlijkheid
verleenen. Ook u hebt hiervoor in de
Nederlandsche geschiedenis voorbeelden
te over.
Een persoonlijkheid is ook die be-
i drijfsleider. die niet slechts in goede,
doch ook in kwade tijden één is met
zijn gevolgschap. Een persoonlijkheid is
men niet, doordat men zich inbeeldt
dat men het is. Een persoonlijkheid moe-
men wij1 slechts degene, die zich voor
de gemeenschap bijzonder verdienstelijk
gemaakt heeft en zich nog voortdurend
verdienstelijk maakt. Een prestatie, die
iemand voor zich zelf volbrengt, ook
al is die nog zoo groot, stempelt iemand
niet tot een persoonlijkheid.
Maar de bedrijfsleider moet ook on
dernemer zijn. De ondernemer moet on
dernemen en wagen, juist dan, wanneer
het er naar uitziet, als ware dit tijde
lijk overbodig. „Wat zou er van ons
socialistisch streven terecht komen", riep
Dr. Ley eens uit „wanneer er geen
menschen waren, die rekenen, organiseê-
ren en handelen kunnen!"
Bedrijfsleider en ondernemer zijn één
Het is mogelijk, dat in enkele groote
bedrijven naast de leidende ondernemer
nog een speciale bedrijfsleider staat; dit
is echter een uitzondering. Regel is het
dat de ondernemer tegelijkertijd ook de
leider van zijn gevolgschap is. De on
dernemer moet trotsch zijn op de pres
taties van zijn gevolgschap en omgekeerd
moet de gevolgschap trotsch zijn op de
prestaties van den bedrijfsleider van i
haar gemeenschap. j
In het gestook tegen Duitschland hoort
men vaaik die bewering: i
„Door het nationaal-socialisme is het
initiatief aan dien ondernemers ontnomen"
Niets is echter minder waar. Als bewijs
behoef ik slechts aan te voeren:
Gelooft U, dat in de luttele jaren se
dert de overname van de macht door
den Fiihrer de buitengewone uitbreiding
van het economische leven en een der
gelijke bewapening bereikt zouden zijn,
wanneer wij den bedrijfsleiders het ini
tiatief ontnomen hadden?
Neen, het scheppende element heeft
zich iin de bedrijven voor dien nooit
kunnen ontwikkelen, als onder het natio-
naal-socialisme.
De arbeiders
Herman Göring zei op den rijkspartij
dag van de arbeid:
„Wij hebben in de eerste plaats
om jullie, Duii/tsche arbeiders, als
het meest waardevolle goed van
Duitschland, gestreden. Wij wilden
jullie zielen hebben, opdat zij weer
Duitsch zouden worden. Wij wil
den het im jullie hoofden prenten,
dat jullie niet een klasse apart
bent, niet een stand op zich zelf.
Wij wilden het in jullie hameren,
dat jullie het fundament van het
Duitsche volk vertegenwoordigde;
daarop alleen kon Duitschland weer
opgebouwd worden".
Als het nationaalnsocdalisme de macht
overnam, had het woord arbeider een
onaangenaamde klank. Handwerk gold
meestal als iets minderwaardigs of iets,
wat minder voornaam was. Met deze
onzinnige opvatting heeft het nationaal-
socialisme grondig gebroken, doordat het
de eerbied voor de arbeid weer in eere
herstelde. Op dezen grondslag konden
de meeste maatregelenzooals:
de wet ter ordening van de nationale
arbeid; de schepping idler werkgemeen
schappen en niet in de laatste plaatsf
de verschillende groepeeringen der D.A.F.
(Duitsche Arbeidsfront), hun activiteit
ontplooien. De Duitsche arbeider voelt
zich op het ©ogenblik niet meer als den
vierden stand, doch als belangrijk lid
der Duitsche volksgemeenschap.
Iedere Duitscber voelt zich op 'toogen-
blifc arbeider, onverschillig in welk be
roep hij werkzaam is of op welke plaats
hij staat. Het was ons streven de waarde
van hand- en hoofdarbeid op één lijn
te stellen. Werk is discipline en harmo
nie. Het werk werd weer geadeld.
Om U een volledig beeld van de eco-
masche en sociale omwenteling in Duitsch
land te kunnen geven, moet ik op de
afzonderlijke maatregelen van deze om
wenteling dieper ingaan-, n-1.
ide w-et ter ordening van de national^,
arbeid en de verschillende groepearingen
van het Duitsche Arbeidsfront. De wet
ter ordening van de nationale arbeid
werd -op 20 Jan. 1934 afgekondigd.
Ik stel hierbij voorop, dat: De uit de
liberalistische periode van ontbinding ont
stane opvatting, dat arbeid en kapitaal
onoverkomelijke tegenstellingen vormden,
kon in den nationaal-socialistischen staat
geen ingang meer vinden. Zoowél het
kapitalisme als het marxisme, beide pro
ducten van den ontbindenden joodschen
-geest, huldigden d'e opvatting van de
onbeperkte eigenbaat, waarvan de ge
volgen tallooze uitsluitingen en stakingen
waren. Hierdoor werden -niet alleen de
elkaar verbitterd bestrijdende partijen
geschaad, doch ook het economische
leven van de geheele natie werd aan den
rand van den afgrond gebracht.
Organisaties van „werkgevers en werk
nemers" (woorden, die in de nieuwe wet
van 20-T-1934 niet meer te vinden zijn)
voerden een verbitterden strijd ten koste
ook van1 de werkende menschen, die zij
vertegenwoordigden, ten koste ook van
het geheele volk. De toenmalige staat
vergenoegde zich er mee van tijd tot
tijd als bemiddelaar op te treden.
De wet ter ordening van de nationale
arbeid gaat van de „werkgemeenschap",
dus van de grondgedachte der lotsver
bondenheid ider ondernemers met al zijn
medewerkers uit en zegt in 1:
„In de bedrijven werken de onderne
mers als leiders van het bedrijf tezamen
met- de bedienden en de arbeiders als
de gevolgschap ter bevordering van ide
bedrijfsdoeleinden en (tot gemeenschap
pelijk welzijn voor het volk en dien staat"
Ondernemer <&n gevolgschap zullen in
een trouwe verstandhouding tot elkaar
staan, welke verstandhouding in ide be-
drijfsgemeenschap gevestigd is. Een ver-
trouwensTaad uit het gevolgschap staat
den bedrijfsleider terzijde. Deze raad
heeft slechts een adviseerende functie
en verschaft den bedrijfsleider inlichtin
gen over factoren, die remmend op de
prestaties van de menschen in het bedrijf
werken; verder verschaft deze raad ge-
ACHT TANKERS
IN DEN GROND GEBOORD
V Victorie - Duitschland
wint voor Europa
op alle fronten
Ben extra-bericht van het Duit-
sche opperbevel deelde gisteren het
volgende mede:
Duitsche duikbooten hebben voor
voor de Amerikaansche kust 13 vij
andelijke koopvaardijschepen met
een gezamelijke inhoud van 80.300
brt. tot zinken gebracht. De vijan
delijke tankscheepsruimte werd
daarbij op bizonder gevoelige wijze
getroffen. Tot de tot zinken ge
brachte schepen behooiren 7 groote
tankschepen, een 8e tankschip van
11000 brt. werd door torpedo's zoo
ernstig beschadigd, dat ihet even
eens verloren geacht kan worden-
Ook in de Middellandsche Zee
werd den vijand zware verliezen
toegebracht. In samenwerking niet
de Italiaansche lucht- en vlootstrijd-
fcrachten, slaagde de Duitsche lucht
macht er in, eenkonvooi, dat koers
zette naar Malta, uiteen te drijven.
Daarbij hebben Duitsche vliegtuigen
alleen reeds 3 koopvaardijschepen
met een gezamelijken inhoud van
18000 ton. tot zinken gebracht. Zij
brachten voorts zware schade toe
aan 3 koopvaardijschepen, een krui
ser^ en een torpedoboot jager.
gebracht, een goede medische behande
ling genieten, terwijl het den Britschen
ziekenverpleegsters geoorloofd is in de
hospitalen te blijven werken en haar pa
tiënten zonder eenigen dwang te ver
plegen.
Tenslotte verklaarde Kimoera: „Wan
neer men in aanmerking neemt, wat
Hongkong twee maanden geleden heeft
medegemaakt, dan kan men niet ver
wachten, dat het het Hongkong van
voor den oorlog is. Voor zoover het
de huidige toestand veroorlooft, genieten
de menschen vreedzame toestanden.
Aanvallen op Kertsj en In
het Donetzgebied afgeslagen
DUITSCHLAND STRIJDT
VOOR EUROPA
gevens bij -de technische inrichtingen. Als
de staait den ondernemer tot leider van
het bedrijf maakt en hem hierbij ver
strekkende rechten geeft, zoo. neemt
deze tegelijkertijd de verantwoording, dat
deze niet willekeurig worden misbruikt-
en dat rechtvaardigheid en beroepseer,
de hoofdfactoren van de werkgemeen
schap vormen.
Staatsorganen, die voor de naleving
van deze beginselen te zorgen hebben,
zijn de vertrouwensmannen van de ar
beid en ide eere-xechtbaniken.
Deze beide instellingen controleeren de
salarieering, geven richtlijnen voor' ar
beidsovereenkomsten en zorgen er voor,
dat
eenerzijds ondernemers of leidende
personen niet door misbruik van hun
machtspositie moedwillig de werkkracht
van het personeel uitbuiten of hun rech-
ten aantasten, en I
anderzijds leden van het gevolg- j
schap de arbeidsvrede niet in gevaar
brengen, of zich opzettelijk ontoelaat
bare handelingen in de bedrijfsleiding
aanmatigen, enz. j
Andere paragrafen van de wet ter or-
dening van de nationale arbeid behan- 1
(delen: de lOntsIagbeperking en ide ar- i
beid iin openbaren dienst, b.v. bij de j
spoorwegen, post, enz.
HONKONG WERD ZWAAR
GE1EISTERD
De voormalige Japansche consul te
Hongkong, Sjirosjitsji Kimoera, die tot
secretaris van de Japansche ambassade
te Peking is benoemd, heeft volgens Do
mei verklaard, dat men met betrekking
tot den toestand te Hongkong drie din
gen voor oogen dient te houden, n.1.:
Ie. De stad is in den strijd zwaai}
beschadigd en vele plaatsen moeten ge
heel nieuw opgebouwd worden; i
2e. De stad is practisch geïsoleerd en
bezit geen verbinding met het binnen-
land van China of anderzins;
3e. Op het oogenblik ressorteerd Üe
stad onder het Japansche oorlogsrecht.
De voormalige consul deelde voorts
mede, dat thans ongeveer 8000 vijan
delijke staatsburgers in Hongkong wo
nen waarvan 2500 Engelschen en de
rest Amerikanen en andere staatsburgers.
Hij verklaarde, dat de burgers van ieder
land verlof hebben een zelfstandig co
mité te vormen, dat de betreffende be
langen behartigt. De Japansche autori
teiten stellen hun uiterste pogingen in
het werk om de belangen der neutrale
staten te beschermen door het uitreiken
van bewijzen, waardoor de bewegings
vrijheid van deze menschen wordt ge
waarborgd. Kimoera deelde verder nog
mede, dat in Hongkong ongeveer 10.000
burgers van neutrale landen wonen.
Ten aanzien van de Britsche gevan
genen zeide hij, dat de gewonde Brit-
•che sojdatdn, die ia hospitalen rijn pn-
Het opperbevel van de weer
macht maakte gisteren bekend:
Op het schiereiland Kertsj wer
den vrij zwakke, in het Donetz
gebied vrij' krachtige aanvallen van
den vijand afgeslagen. Ook aan de
overige deelen van het Oostelijk
front leverden aanvals- en afweer-
gevechten wederom succes op. In
het zeegebied ten Zuiden van Se-
bastopol brachten gevechtsvliegtui
gen door luchttorpedotreffers een
koopvaardijschip van 5000 brt. tot
zinken en vernietigden in een ha
ven aan de Kaukasische kust een
duikboot. Twee andere duikbooten
kregen bomtreffers.
In Noord-Afrika verloor de vij
and bij een aanvalspoging op een
vliegveld in Cyrenaïca door af
weer van jachtvliegtuigen ien lucht
doelgeschut 5 vliegtuigen.
In den strijd tegen het Brit
sche eiland heeft de luchtmacht
overdag in de haven van Newha-
ven een koopvaarder van 3000 brt.
vernietigd en munitie zoowel als
brandstoffen van dit steunpunt
voor motortorpedobooten met goed
gevolg met bommen bestookt. Doel
treffende nachtelijke aanvallen van
gevechtsvliegtuigen waren gericht
tegen militaire doelen in de haven
steden Dover en Portland. In de
successen voor de Amerikaansche
kust heeft de duikboot van den
luit. ter zee le klasse Möhr een
belangrijk aandeel gehad.
Wanneer verduisteren?
Heden (Woensdag): zon onder
20 00. Morgen (Donderdag) zon
op 7.31zon onder 20.02.
Tnsschen zonsondergang en
zonsopgang moet worden ver
duisterd.
Maan onder 4.20, op 13.20
Eerste kwartier Woensdag 25
Maart. Volle maan Woensdag
1 April. Laatste kwartier
Woensdag 8 April. Nieuwe
maan Woensdag 15 April.
GIFTEN VOOR WINTERHULP
De laatste weken is vanwege het Prov.
Bureau van Winterhulp een speciaal be
roep gedaan op de Leiders der groot©
ondernemingen in onze provincie. Dit had
tot resultaat, dat verschillende belangrijke
geldsbedragen inkwamen.
De N.V. Ned. Mij. tot vervaardiging
van spiegelglas te Sas van Gent schonk
f 3000de N.V. Zaadhandel en boom»
kweekerij Wed. J. de Jongh te Goes
f1000; H- Metsers Heijndrickx te Hulst
f2500; Firma M. H. Boasson en Zn. te
Middelburg f 1000De Bank van Zeeland
te Goes f 1000; N.N. te Middelburg f1500;
Gebrs. Verwijs te Yerseke f255; L. v. d.
Broeck Tieleman te Nieuw Namen f500;
De N.V. Conservenfabriek Zuïd-BeveLami
te Krabbendijke f1250; De N.V. Molusken
te Krabbendijke f 1000Gebrs. Padmos
te Yerseke f200; The vitrite Works te
Middelburg f 1000Lompenhandel M. L.
Polak en Zn. te Middelburg f250; de
N.V. Stijfsel- en glucosefabriek te Sas
van Gent f5000; de N.VBank voor
Schouwen en Duivelaifd te Zierikzee f752;
de N.V. Scheldebank: te Zierikzee f550;
de N.V. Zeeuwsche Oestermaatschappij
Bonafides te Tholen f250-
Van verschillende andere instellingen
worden deze dagen nog bij'dragen ver
wacht.
Het keizerlijke Japansche hoofdkwar
tier deelt mede, dat de luchtmacht van
de Japansche marine, tijdens aanvallen
in het Zuidelijk deel van den Stillen
Oceaan en in de Golf van Bengalen her
haalde malen verscheidene plaatsen heeft
aangevallen. De militaire installaties wer
den vernield.
INSTALLATIE VAN DEN
LANDSTAND IN ZEELAND
Redevoeringen van de heeren
Roskam en van Gorsel
Dinsdagmiddag vond in het raadhuis
te Goes de plechtige installatie plaats
van dien Nederlaridschen Landstand in
Zeeland.
De raadszaal, fraai met vlaggen en
bloemen versierd, was geheel gevuld toen
de plaatsvervangende Provinciale Boeren
leider, de heer J. C. Droogendijk de bij
eenkomst opende.
Onder de ©eregasten merkten we op
de vertegenwoordiger van 'den Beau-
fragte van den Rijkscommissaris in Zee
land, Referent Korte,, den Boerenleider
der provincie Limburg, den heer W. F.
J. QuaedvÜeg, den Provincialen Voedsel-
commissaris Ir. J. Di. Dorst en den ge
machtigde van den Leider van den NSB,
den heer J. Dekker,
De Kommiissar von*Justiz und Verwal-
tung, Dr. Rabl, en de vertegenwoordiger
v.an het bureau Graf Grothe, Dr. Grün-
wald, zoomede de wnd. Commissaris der
Provincie, mr. P. Dieleman en de Rijks-
landbouwconsuilent Ir. C. J. Droogendijk,
waren verhinderd aanwezig te zijn-
Tot de verdere aanwezigen behoorden
•de heer Aalbregtse, provinciaal secretaris
van den Landstand, de burgemeester van
Goes, de heer C. E. P. Lenshoek, streek-
en dorpsboerenleideTS, de Provinciale
Directeur van Winterhulp mr. W. K. H.
Dieleman, diverse NSB-functionatritssen en
landbouwers uiit alle deelen der provin
cie, benevens eenige dames-
De heer Droogendijk opende de bijeenr
komst met een hartelijk woord van wel
kom tot de aanwezigen, in het bijzonder
tot den' Boerenleider, iden heer E- J.
Roskam, Referent Korte, den heer Dek
ker, burgemeester Lenshoek, wien hij
dankte voor het beschikbaar stellen van
de raadszaal, de pers, Ir. Dorst en den
E, J. ROSKAM
(cliché L S.P.D.)
heer en mevrouw van Gorsel uit Rilland
Bath.
In zijn openingswoord deelde de plaats
vervangende provinciale Boerenleider, J.
C. Droogendijk mede, dat van den waar
nemend commissaris der provincie Zee
land, Mr. P. Dieleman, een brief is
ontvangen, waarin hij meedeelt de in
stallatie van den Zeeuwschen Landstand
niet te kunnen bijwonen wegens onge
steldheid.
Ik verklaar mij als provinciaal bestuur,
aldus mr. Dieleman, volledig bereid tot
samenwerking en steun, waar mij" dat
mogelijk zal zijn. Dit des te meer, om
dat gelijk ik immers reeds eerder schreef
ik om velerlei reden de Instelling toe
juich, hoe smartvol het afscheid van
onze oude organisatie ook moge zijn,
(Zie vervolg pag 91
