ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
DINSDAG 3 MAART 1942
OPOëNO
ZIERIKZEESCHE COURANT
1797 - 1889
HEVIGE STRIJD AAN HET DONETZFRONT
ABONNEMENT s
Prijs: in Zierikzee 'j 1.60, elder* [/l.W
per kwartaal. Weekabonnementen resp.
13 en 15 cents. Losse nummers 5 cents.
Verschijnt lederen werkdag.
Uitgave: N.V. Zierikzeesche Nieuwsbode,^Zierikzee, Schuith. B 94, Tel. 32
Giro no. 137677 - Dir.: A. J. deLooze Hoofdred.: M. J. Kosten, Zierikzee
98STE JAARGANG No. 14874
ADVERTENTIES
P-rljt: 22 cents per regel, minimaal 88
cents. Bij contract apedale prijzen. Suc
cesjet op Maandag, Dinsdag, Woensdag
en Donderdag: 70 cents. Inzending tot
's morgens 9 uur.
DE OORLOG IN OOST-AZIE
De strijd op Java
Naar het keizerlijk Japansche hoofd
kwartier mededeelt, is Zondag, bij het
aanbreken van den dag, een groote Ja
pansche strijdmacht, beschermd door een
vlootafdeeling, in weerwil van hevige
vijandelijke tegenstand te land, ter zee
en in de lucht, op het Oostelijk, Westelijk
en Centrale deel van Java aan land
gegaan. De Japanners breidden hun ope
raties voortdurend uit. De door de Ja
pansche strijdkrachten tot nu toe gele
den verliezen, bestaan uit een trans
portschip, dat gezonken is en 3 andere
transportschepen, die aan den grond zijn
geloopen. Menschenlevens zijn hierbij niet
te betreuren. De bedrijvigheid om Bata
via neemt van uur tot uur toe. De Ja-
paSmers bevinden zich op 110 K.M. ten
Oosten van de stad. Een tweede kolonne
heeft Krawang bereikt, dat 80 KiM. van
de hoofdstad is verwijderd. De Japansche
kolonne, die iin Samarang was geland,
heeft het petroleumgebied van Tjepoe
bereikt, dat in brand staat.
Het Christmat-eiland aangevallen
Japansche marinevliegtuigen hebben
Zondagmiddag het Christmas-eiland ten
Zuiden van Java aangevallen en het
radiostation, alsmede andere inrichtingen
van de Britsch-Amerikaansehe vloot met
een hagel van bommen bestookt en ver
nield. Domei voegt hieraan toe, dat de
vernieling van dit station den vijand
iedere mogelijkheid ontneemt de opera
ties op Java te belemmeren. De Japan
ners hebben geen verliezen. Het Christ
mas-eiland speelde voor den vijand se
dert de val van Singapore en het afsnij
den van de Straat van Malakka een be
langrijke rol.
Dg landing der Japanners
Het ANP verneemt nog uit Stockholm:
Het Nederlandsch-Indische legerbericnt
meldt, volgens den Engelschen berich
tendienst, met betrekking tot de landing
der Japanners op Java, welke op drie
plaatsen geschiedde, het volgende:
Zaterdagavond zijn vijandelijke afdiee-
lingen bij Bantam en kort daaiop andere
Japansche afdeelingen in de baai van
Indramajoe aan land gegaan. Laat in
den nacht volgde een nieuwe landing van
een sterk Japansch expeditiecorps op
ongeveer dertig kilometer ten Oosten
van Rembang. In verband met de lan
ding bij Bantam is tijdens een treffen
tusschen Japansche en Nederlandsch-In
dische zeestrijdkrachten 'n Nederlandsch-
Indisch oorlogsschip tot zinken gebracht
Aan de afweermaatregelen, die in -de
streken van de andere landingsgebieden
zijn genomen, heeft in 't bijzonder de
luchtmacht deelgenomen.
In het legerbericht wordt voorts nog
medegedeeld, dat men daar door de lan
ding der 'Japanners in de buurt van
Tajoe, dat gelegen is in de nabijheid
van Rembang, de groóte petroleumvel-
den van Tajoe gevaar liepen, deze nog
in den nacht van Zaterdag op Zondag
heeft vernield.
Veldslag woedt op Noord-Java
Naar de Britsche berichtendienst uit
Bandoeng meldt, woedt langs de Noord
kust van Java en op de vruchtbare vlak
te, die zich van Batavia tot het gebied
ten Oosten van Soerabaja uitstrekt, een
slag.
Het front heeft aldus een lengte van
960 km. en een diepte van ongeveer
60 km. Onder verwijzing naar het feit,
dat de berichten over de gevechten van
Maandag zeer spaarzaam binnenkomen,
meldt de Britsche berichtendienst verder,
dat de Japanners van de kust uit, waar
zij in de nabijheid van Indramajoe de
voornaamste landing hadden ondernomen,
ongeveer 50 km. naar voren zijn gerukt
Overal -in de vlakte van Noord-Java,
waar de belangrijkste plaatsen Sema-
rang, Tsjeribon, Batavia en Soerabaja
liggen, staan vernielings- en pionier
troepen gereed om havenwerken, pakhui
zen, fabrieken en bruggen, wegen en
spoorlijnen op te blazen.
Nadat pas kort geleden in'Brazilië een
Con dor-vliegtuig is neergestort, is er
thans opnieuw een ernstig vliegtuigon
geluk gebeurd in de buurt van Poj*to
ALegre. Een driemotorig toestel is door
onbekende oorzaak in brand geraakt. De
piloot probeerde nog op het laatste
oogenblik een noodlanding te maken.
Het toestel explodeerde evenwel bij de
landingspoging en van de 24 inzittenden
werden 7 personen gedood. De overigen
werden deels ernstig, deels licht gewond,
STOOTTROEPEN TROKKEN OVER DE ZEE VAN AZOV
Het opperbevel van de weermacht
maakte Zondag bekend:
Op het schiereiland Kertsj verloor
de vijand in de gevechten der laat
ste dagen meer dan 4000 dooden
en 66 pantserwagens. In den nacht
van 26 op 27 Februari drongen Duift-
sche stoottroepen 30 kilometer ver
over het ijs van V de Zee van .Azof
tot den Zuidelijken oever door "en
vernietigden, zonder zelf verliezen
te lijden, een vijandelijk steunpunt
met zijn bezetting.
Aan het Donetz-front zijn nog he
vige gevechten gaande. Italiaansche
en Slowaaksche troepen sloegen Sov
jet-aanvallen, welke door pantserwa
gens gesteund werden, af. De lucht
macht vernietigde in verschillende
sectoren van het Oostelijk front vijan
delijke stellingen en pantserwagens,
kanonnen en voertuigen.
In het hooge Noorden waren doel
treffende luchtaanvallen gericht op
militaire inrichtingen van de haven
van Moermansk. Een groot transport
schip werd door bommen beschadigd.
In Noord-Afrika werden Britsche
verkenningsafdeelingen verdreven.
Duitsche jagers vernietigden vijande
lijke gepantserde verkenningstroepen.
In het gebied van Het Kanaal,
schoot een zwerm Duitsche jagers,
zonder zelf verliezen te lijden, drie
vliegtuigen van een sterke Britsche
formatie jachtvliegtuigen omlaag. Een
ander vijandelijk jachtvliegtuig werd'
aan de Belgische kust in een lucht
gevecht neergeschoten.
Op de Krïm, aan het Donetzfropt
en ten Zuid-Oosten van het Ilmen-
meer duren de zware afweergevech-
ten voort. In samenwerking met de
luchtmacht werden op het schier
eiland Kertsj wederom talrijke pant
serwagens vernield. In den Zuide-
lijkefi uitgang van de straat van
Kertsj werd een transportschip van
600o brt. door luchttorpedotreffelrs
tot zinken 'gebracht. Bij nachtelijke
aanvallen der luchtmacht op de
vliegtuig - motorenfabriek Woronesj
werden bomvoltreffers gfeplaatst op
fabrieksgebouwen en vliegveldinstal-
DUITSCHLAN3 STRIJDT
VOOR EUROPA
laties. Er werden groote branden en
ontploffingen waargenomen. In het
tijdvak van 24 Februari—1 Maart ver
loor de vijand aan het Oostelijk
front totaal 204 pantserwagens.
In Noor d-A f r i k a wederzijdsche
activiteit van verkenningsafdeelingen.
Duitsche jagers schoten" 5 Britsche
vliegtuigen in luchtgevechten neer;
5 werden er op den grond vernield.
Op Malta bestookten Duitsche ge
vechtsvliegtuigen onder bescherming
van jagers de haven van La Valettar
met bommen van zwaar kaliber. Hier
bij werden treffers geplaatst opduik-
bootligplaatsen, kaden en ravitaillee-
ringsbedrijven. Britsche motortorpe-
dobooten trachten in den af geloop en
nacht in het Kanaal een alleen-
varend stoomschip aan te vallen.
Door eigen motortorpedobjaoten werd
bij de terstond ln werking tredende
afweer een Britsche motortorpedo
boot tot zinken gebracht. Vèrdragend
geschut der marine beschoot in het
Kanaal met goed gevolg twee vijan
delijke konvooien. De. konvooien wer
den uiteengedreven.
In het tijdvak van 21—25 Febr.
"verloor de Britsche luchtmacht 62
vliegtuigen, waarvan 38 boven de
Middellamdsche Zee en Noord-Afrika.
In denzelfden tijd gingen in den
strijd tegen Groot-Brittannië 20 eigen
vliegtuigen verloren. In den strijd te
gen de ravitailleeringsscheepvaart
van Groot Brittannië en de Ver.
Staten brachten zee- en luchtstrijd
krachten in de maand Februari 79
vijandelijke koopvaardijschepen met
in totaal 525400 brt. tot zinken In
deze gevechten heeft het Duitsche
duikbootwapen met het tot zinken
brengen van 448.400'brt. een belang
rijk aandeel gehad. Bovendien wer
den 44 koopvaardijschepen van den
vijand voor een deel zwaar bescha
digd.
ACTIE-RADIUS VAN
MODERNE DUIKBOOTEN
Geen gebied is thans
meer onbereikbaar
Duitsche duikbooten hebb'en in de af-
geloopen weken onder de Amerikaan-
sche kust vijandelijke schepen getorpe
deerd. Duitsche duikbooten opereeren in
de Caraïbische zee. Door deze gebeur
tenissen is bij velen de vraag gere->
zen hoe groot thans de actie-radius van
een moderne duikboot wel is en welke
mogelijkheden in de toekomst nog ver
wacht kunnen worden.
Zooals men zich nog zal kunnen her
inneren. begon Duitschland in 1935 op
grond van de Duitsch-Engelsche vloot-
overeenkomst met den bouw van kleine
en beneden het gemiddelde type liggen
de grootere duikbooten. Het is duide
lijk, dat het niet' deze kleine onder
zeeërs zijn, die thans langs de Ameri-
kaansche kusten kruisen en zelfs op
betrekkelijk korten afstand van het Pa
nama-kanaal opereeren.
Reeds in den vorigen wereldoorlog
heeft een handelsduikboot, de befaam
de „DeutsChland", onder bevel van ka
pitein König de Atlantische Oceaan over
gestoken en een waardevolle lading uit
Amerika terug gebracht.
De groote actie-radius van duikboo
ten is dus niet direct nieuw. De Ja
pansche marine begon reeds in 1927 met
den bouw van duikbooten. die een actie
radius hadden van 28.000 K.M. De Nau-
ticus van 1941 deelt mede, dat de Ja
pansche marine 60 lange-afstand onder
zeeërs bezat en dat fcich nog tien nieuwe
duikbooten op stapel bevonden.
Ook de Britsche marine bezat enkele
duikbooten met een zeer groote actie
radius. Van drie booten werd mede
gedeeld, dat zij in staat waren een af
stand van 36.000 K.M. te kunnen afleg
gen. Ook Italië bezit enkele van deze
duikbooten. Zij voeren na den val van
Erithrea rondom Afrika weer de Mid-
dellandsche Zee binnen I
Overigens hangt de actie-radius van
duikbooten van verschillende factoren af.
De booten immers moeten afwisselend
op kruissnelheid en op topsnelheid kun
nen varen en in het laatste geval is het
brandstofverbruik aanzienlijk grooter. De
verschillende omstandigheden, die zich
tijdens een tocht kunnen voordoen, spe-
len dus een groote rol. j
Desondanks is de huidige actie-radius
van een moderne duikboot zeer groot.
Vooral, wanneer men bedenkt, dat de
grootste onderzeeër nog een klein schip
is. Daarom kan zonder overdrijving wor
den vastgesteld, dat er geen wereldzee
en geen oceaan is, onbereikbaar voor
de duikbooten.
Itallaansch weermachtsbericht
Het communiqué van het Italiaansche
hoofdkwartier deelt mede: Aan het front
van Cyrenaïca bedrijvigheid van patrouil
les. Tijdens luchtgevechten schoten Duit
sche jagers 8 vijandelijke toestellen neer;
5 werden op den grond vernield. Ook
gisteren is Malta herhaaldelijk aange
vallen. Het beperkte aantal bommen dat
boven Tripolis uitgeworpen werd, heeft
geen aanzienlijke schade veroorzaakt.
Een begin van brand die uitbrak in een
barakkenkamp werd terstond onderdrukt.
Nederlands taak In de
groote Europeesche ruimte
Aan een artikel in De Waag onder
bovenstaanden titel, van mr. M. M. Rost
van Tonningen, den president der Ne
derlandsche Bank, ontleenen wij het vol
gende
Nederland is voor den duur van den
oorlog van den overzeeschen handel af
gesneden. Tal van bloeiende onderne
mingen zooals bijvoorbeeld onze scheep
vaartmaatschappijen, onze moederland-
sche werkgemeenschappen van koloniale
ondernemingen, onze internationaal ver
takte grootbedrijven en andere zijn van
een gedeelte van hun winstbronnen afge
sneden.
De leiders dezer ondernemingen hebben
tot mu toe veelal de houding aangeno
men, dat zij, beperkt als zij meenen te
zijn tot het Nederlandsche grondgebied
in Europa, geenerlei werkzaamheid kun
nen ontwikkelen, om hun apparaat we
derom in het bedrijfsleven in te schake
len. De tijd zal deze heeren aldus dwin
gen om vroeger of later om steun bij de
Overheid aan te kloppen voor de instand
houding van hun bedrijf in Europa.
Welnu, het zij hier met alle duidelijk
heid. gezegd
Aan oojwilligen, die meenen voor hun
morrenden lediggang of voor him stille
tegenwerking nog een premie van staats
wege te mogen ontvangen, zal zulks niet
alleen worden geweigerd, doch zij zullen
op hardhandige wijze in het algemeen
belang van het Nederlandsche volk van
hun plaats worden verwijderd en door
anderen worden vervangen.
Gezien vanuit het belang van de Ne
derlandsche Volksgemeenschap is de taak,
die Nederland -en in het bijzonder dat
volksdeel, dat zich uit de fossielenp
politiek bevrijd heeft, in de Europeesche
grootruimte heeft, tweeledig!
Ie. De instandhouding der Nederland
sche ©economische apparatuur en zijn
leiderschap zooals deze zich ontwikkeld
hebben in de eeuwen van imperiale
ontplooiing.
2e. De inzet en de dienstbaarmaking
dezer apparatuur aan de huidige oor
logvoering en aan de Europeesche samen
werking in het tijdperk van vrede, dat
op 'dezen oorlog zal volgen.
Wat het eerste punt betreft, is reeds
aan enkele der leidende marfnen van
koloniale bedrijven de vraag gesteld, hoe
zij zich voorstellen hun apparaat ten
spoedigste aan een actieve deelname in
de Europeesche volkshuishouding dienst
baar te maken. Zooals te verwachten
was, hébben enkele dezer mannen zich
beroepen op het "geheel verschillend ka
rakter hunner werkzaamheden in het ver
leden en de werktaken, die in het hui
dige Europa voor het grijpen liggen.
Het is te hopen, dat deze heeren ten
spoedigste hun houding herzien.
Een steriele werkeloosheid zal niet
langer warden geduld en hier zij tege
lijkertijd mededeeling gedaan van het
feit, dat thans in alle stilte voorberei
dingen worden getroffen, om met behoud
van het apparaat en de schatten van
ervaring, die in het verleden zijn ver
zameld, Nederlandsche specialisten in or
ganisch verband in de Europeesche
werkgemeenschap in te schakelen.
„DE DAG VAN DEN OMROEP"
Bed© van prof. dr. T. Goedewaagen
Den eersten Maart was het een jaar
geleden, dat de Nederlandsche Omroep
in de plaats van de bestaande organi
saties werd gesteld en zijn arbeid begon.
Dit feit herdacht men Zondagmiddag in
eeii feestelijke bijeenkomst, waarvoor van
vele zijden groote belangstelling bestond.
Talrijke gasten, genoodigden en leden
van het personeel vulden de ruime stu-
diozaal aan den 's-Gravelandscheweg, die
voor de gelegenheid smaakvol met tulpen
en seringen was versierd.
Vertegenwoordigers van verschillende
de Duitsche instanties - hier te lande en
van openbare lichamen, vele autoriteiten
en voorts tal van vooraanstaande perso
nen uit de kringen der N.S.B. waren naar
Hilversum gekomen voor dezen „Dag van
den Omroep", die, naar in de bedoeling
ligt, elk jaar zal worden herdacht.
Nadat de directeur-generaal, dr. ing.
W. A. Herweijer, de aanwezigen had
begroet, voerde het omroep-symphonie-
orkest o.l.v. Pierre Reinards Badüng's
Feestelijke Ouverture uit en vervolgens
leidde prof. dr. T. Goedewaagen, secre
taris-generaal van het departement voor
Volksvoorlichting en Kunsten, de bijeen
komst in. lil zijn rede wees spr. op
de groote cultureele taak, die de radio
is opgelegd. Cultuur komt immers uit en
tot het volk. Het wezen van een volk
wordt door zijn cultuur bepaald. "Zijn
hoogste aspiraties en zijn diepste ver
langens uiten zich daarin. Elke schepper
is geworteld in de volksgemeenschap en
ontleent die gemeenschap de krachten
voor zijn werk. Daarom heeft ook iedere
volksgenoot recht op den zegen van de
cultuur.
Men dient het volk echter tot cul
tureel bewustzijn op te voeden. Stonden
de Grieken niet anders tegenover de cul
tuur dan de Nederlanders, die als
gevolg van een verkeerde cultuur
politiek van deze kunsten vervreemd
geraakten. In deze eeuw mogen de cul
tuurgoederen niet in beperkten kring
Wanneer verduisteren?
Heden (Dinsdag): zon onder
19.22. Morgen (Woensdag) zon
op 8.21zon onder 19.23.
Tnsschen zonsondergang en
zonsopgang moet worden ver
duisterd.
Maan onder 9.02; op 21.23
Laatste kwartier Maandag 9
Maart. Nieuwe maan Maandag
16 Maart. Eerste kwartier
Woensdag 25 Maart. Volle
maan Woensdag 1 April.
vastgehouden worden, doch ieder deelt
daaraan mede door leeszalen, volksuni
versiteiten, concerten, t-ooneelvoorstel-
lingen. Er moet belangstelling gewekt
worden voor de werkelijk goede film,
niet het Amerikaansche product, dat den
smaak bedorven heeft.
Spreker releveerde de grootsche taak
van „Vreugde en Arbeid", welke
organisatie de arbeiders aan de dage-
lijksche sleur onttrekt en door het aan
moedigen van museumbezoek en het or-
ganiseeren van tentoonstellingen het volk
bewust maakt van zijn wezen, dat is zijn
cultuur. Op deze wijze moet de verbin
ding tusschen de beide grootheden volk
en cultuur tot stand worden gebracht
en naar dit doel streeft sprekers depar
tement. lerdere volksgenoot heeft recht
op een volkswaardig bestaan, dat is de
leidende gedachte en in den korten tijd
verloopen sinds de oprichting, heeft ook
de Nederlandsche Omroep reeds bewezen
dit alles te verstaan.
De omroep brengt de scheppers nader
tot het volk. De cultuur wordt er niet
minder op, wanneer vele menschen er
deel aan hebben. Dat is een snobbisten-
meening uit een kapitalistisch tijdperk.
Integendeel, zij wordt rijker en mede
daarom moet het Nederlandsche volk
dankbaar zijn voor hetgeen op dit ge
bied door den Nederlandschen Omroep
in een jaar tijds is bereikt".
Na deze rede vomd de première plaats
van de omroep-film „Scherven bren
gen geluk", vervaardigd naar een ge
geven van Gerhard H. Knap door de
Nederland-film.
DISTRIBUTIE VASTE BRANDSTOFFEN
De Secretaris-Generaal van het Depar
tement van Handel, Nijverheid en Scheep
vaart maakt bekend, dat gedurende het
tijdvak van Zondag 1 Maart 1942 tot
en met Dinsdag 31 Maart 1942 de met
„generator-anthraciet derde periode" ge-
i merkte bonnen recht geven op het koo-
j peri van één hectoliter (max. 75 k.g.)
anthracietnootjes IV of V of 50 k.g.
^urfcokes. Gedurende bovengenoemd tijd
vak geven de met' „generator-turf derde
periode" gemerkte bonnen recht op het
koopen van 50 stuks baggerturf.
ONDERWIJS
Sociale voorzieningen voor
leeraren en onderwijzers
Prof. dr. R. van Genechten, hoofd van
het opvoedeïsgilde, heeft een stichting
in het leven geroepen, die zich ten doel
Stelt op ruime schaal voorzieningen te
treffen voor Nederlandsche onderwijzers
en leeraren, die zich in moeilijke omstan
digheden bevinden. Deze stichting, hel
Algemeen Voorzieningsfonds voor Leera
ren en Onderwijzers in Nederland (A.V.
L.O.N.), stelt zich ander meer ten doel,
de uitkeering van het salaris, wanneer
dit door ziekte niet meer of slechts ge
deeltelijk wordt uitbetaald, het vergoeden
van een gedeelte der kosten bij operatie
van de leden, hun echtgenoote en hun
minderjarige kinderen, het geven van
eén uitkeering bij bevalling van de echt
genoote der leden, het verstrekken» van
voorschotten en giften aan leden, het
geven van rechtskundigen bijstand, enz.
Tot het A.V.L.O.N. kunnen toetreden
alle Nederlandsche leerkrachten. De con
tributie bedraagt een half procent van
het salaris. Zij, die lid wenschen te wor
den of nadere inlichtingen wenschen te
ontvangen, kunnen zich wenden tot het
bureau van het A.V.L.O.N., Jozef Israëls-
laan 46 tc 's-Gravenhage.