s WOENSDAG 18 FEBRUARI 1942
OPCsEHOI
ZSEmKZEESCHI COÜSAMT
1797 - 1889
ABONNBMENT
Prij*: in Zierikzee 'J 1.60, «lden 'j l.W
per kwartaal. Weekabonrnmantan rasp,
13 en 15 cents. Loese nummers 6 cents,
Verschijnt lederen werkdag.
Uitgave: N.V. Zierikzeesche Nieuwsbode, Zierikzee, Sehuith. B 94, Tel. 82
Giro no. 137677 - Dir.: A. J. deLooze - Hoofdred.M. J. Kosten, Zierikzee
98STB JAARGANG No. .14863
ADVBRTBNTIBSÏ
Prifi: O cenli per regel, mfolmaalEI
cents. Bi| contract speciale prijzen., Sac*
cesjes op Maandag, Dinsdag, Woensdag
en Donderdag: 70 cents. Inzending tol
's morgens 9 uur.
VLOOTESKADER VERDWEEN CHURCHILL'S JONGSTE REDE
IN EEN ROOKGORDIJN
Over het optreden van Duitsche mo
tor-torpedobooten, die tot taak hadden
de doorbraak der slagschepen „Scharn-
horst" en „Gneisenau" door het Kanaal
te beschermen, ontvangt het D.N B. van
een oorlogsverslaggever het volgende
verhaal
Al dagenlang heerschte er bij onze
flottielje motortorpedobooten een drukke
activiteit. Ongetwijfeld was er een bij
zondere opdracht op komst. 'Nog in de
duisternis werden de manschappen de
haven binnengebracht. Wij zijn nog niet
lang op zee of daar doemen schepen
voor ons op en komt er een heele for
matie in zicht. Wij herkennen onze slag
schepen. Onze opdracht luidt: Beveili
ging der slagschepen. Reeds komen er
Engelsche jagers aan. Nog cirkelen ze
op respectabelen afstand om de Duit
sche formatie heen. Slechts een van hen
vliegt op de laatste van onze motor
torpedobooten toe, doch hij 'ziet slechts
kans een paar schoten af te vuren. Wij
naderen de straat tusschen Dover en
Calais. De nauwste doorgang van het
Kanaal is bereikt. Engelsche küstbatte-
rijen vuren, doch haar schoten treffen
geen doel. Alle motortorpedobooten trek
ken langs, dikke rookgordijnen .achter
zich aan, waarin de vlootformatie ver
dwijnt. Alarm. Van de kust naderen En
gelsche motortorpedobooten. Wij varen
met volle vaart op haar toe. De En
gelschen .merken, dat wij hen willen
insluiten en zoo gaan hun torpedofs
ver naast de Duitsche schepen, die een
oogênblik zichtbaar zijn. Vervolgens kee-
ren de Engelschen om. Als er vliegtuig
alarm wordt gegeven, onderscheiden wij
zes Britsche torpedovliegtuigen. Onze ja
gers storten zich op hen. En dra is er
een wild gedraai en gezwenk aan den
gang. Niet lang op er stort een van de
torpedovliegtuigen in zee, twee, drie an
dere volgen met korte tusschenpoozen.
Een flikkering van een ander schip en
dan stort een andere Brit, doodelijk
getroffen, in zee. Spitfire-jagers slagen
er niet in bij de Duitsche formatie te
komen. Rustig houden de slagschepen
hun koers. Nog eenmaal duiken aan den
horizon twee Engelsche motortorpedor
booten op, doch zij wagen zich niet
meer Mn de nabijheid. Een oogenblik
vergezellen wij nog onze slagschepen,
dan «is onze opdracht uitgevoerd.
Vertrouwen der Engelschen geschokt
Volgens het D.NB. schrijft „De Times"
dat er sinds de zeventiende eeuw in de
wateren rondom Engeland niets is ge
beurd, dat voor den Britschen trots, de
zeeën te beheerschen, schokkender is ge
weest dan dit gevecht. Dat wij dezen
slag -moeten incasseeren fop een tijdstip,
waarop onze hulpmiddalen ter zee wor
den gebruikt als nog nooit te voren, is
dubbel treurig, aldus de „Times". Voordat
de Duitsche slagschepen de veilige be
scherming van een haven bereikten, lijkt
daaraan geen noemenswaardige schade
te zijn toegebracht.
De Britsche luchtmacht moest na afloop
den dood van een ontstellend groot aan
tal dappere vliegers en manschappen be
treuren en zij ziet zich thans geplaatst
voor een aantal pijnlijke vragen, welke
door de openbare meening worden ge
steld.
De „News Chronicle" gelooft, dat „het
vertrouwen der openbare meening, on
verschillig welke opheldering de regee
ring over deze kwestie zal verstrekken,
geschokt is. Het incident zou echter
ook ernstige gevolgen in de Dominions
met zich kunnen medebrengen".
De doorbraak der slagschepen uit Brest
beteekent een crisis in dezen oorlog1,
aldus het blad, dat vervolgens verschei
dene vragen stelt. Zijn wij door Chur-
chills persoonlijkheid, door de kracht
van zijn woorden en zijn invloed op
het Lagerhuis wellicht gehypnotiseerd,
zoodat wij het eens zijn met zijn on
voldoende oorlogvoering? Zijn wij niet
door holle woorden verdoofd en
door telkens herhaalde verzekeringen er
toe gebracht de feiten niet meer duide
lijk te kunnen onderscheiden? Thans
moet Churchill beslist het roode stop
licht zien. Zijn regeeringsmethoden moe
ten snel worden veranderd. Wij moeten
vóór alles zekerheid hebben. De gevaar
lijkste en vernederendste toestand, waar
in wij ons tot nu toe hebben bevonden,
moot wwr worden goedgemaakt.
over den huidigen oorlogstoestand
Volgens den Britschen berichtendienst,
aldus meldt het A.N.P. uit Stockholm,
heeft Churchill Zondagavond een radio
rede gehouden, waarin hij mededeelde,
dat Singapore gevallen *was. Terwijl hij
zich richtte tot „de geheele Britsche
wereld, tot onze trouwe vrienden in
Britsch-Indië en Birma, tot onze bondge-
nooten in Rusland en tot onze stamver
wanten in de Vereenigde Staten", zeide
hij„Ik spreek tot u allen in de schaduw
van pen zware militaire nederlaag van
groote beteekenis. Het is een nederlaag
voor Engeland en voor het Britsche rijk.
Singapore is gevallen. Het geheele schier
eiland Malakka is onder den voet geloo-
pen. Andere gevaren omringen ons".
Churchill sprak vervolgens over den
huidigen toestand, waarbij hij wees op
de Amerikaansche deelneming aan den
oorlog en trachtte de. gebeurtenissen in
de Sovjet-Unie als een voor Engeland
gunstigen factor voor te stellen.-„Daar
tegenover echter", zoo zeide hij, staat
het feit, dat Japan aan den oorlog ging
deelnemen. Engeland zou nooit in staat
geweest zijn alleen de Zuidzee en het
Verre Oosten te verdedigen, terwijl het
in de Middellandsche Zee en op den
Atlantischen Oceaan moest vechten.
Wij konden ternauwernood het hoofd
boven water houden en ternauwernood
de vereischte hoeveelheden Ievensmidde-
len en materiaal aanvoeren. De Middel
landsche Zee was gesloten en onze trans
porten moesten om de Kaap geleid wor
den, zoiodat elk schip maar drie reizen
kon afleggen. Wij moeten in Libye hard
vechten. Wij moeten zonder ophouden
troepen naar het Verre Oosten zenden.
Voorts moesten wij ons uiterste best
doen, om Rusland te steunen en wij
mogen thans niet falen. Hoe hadden wij
het verre Oosten moeten verdedigen en
hoe hadden wij ons te weer moeten, stel
len tegen den ijzer- en staalhagel der
Japanners? Er bestond voor ons slechts
één hoop, dat de Vereenigde Staten oift
als bomdgenooten ter zijde zouden staan
wanneer Japan werkelijk aan den oorlog
ging deelnemen".
Japan's deelname aan den ootlog
Churchill zeide, eigenlijk niet te heb
ben geloofd, dat Japan in den oorlog
zou gaan. „Thans echter triomfeert Japan
en wij zijn zeer in het nauw gebracht.
De slagvloot den Stillen Oceaan,
„.dit schild der zeemacht", zooals Chur
chill het uitdrukte, is „tijdelijk ter aarde
geworpen". „Wij staan thans bloot aan
den aanval van een krijgshaftig ras, dat
uitstekend gewapend is. Terwijl wtij1 in
Europa onzè vloot verkleinden, geschied
de in Japan het tegendeel. Het is of
een dam bezweken is en de watermassa's
onweerstaanbaar door de bedding razen.
In geen geval mogen wij de Japansche
oorlogsmachinerie onderschatten. In de
lucht, ter zee en in den strijd van man
tegen man zijn zij opmerkelijke en doo-
delijke strijders gebleken. Zelfs wanneer
wij beter voorbereid waren geweest, zou
den wij het niet alleen tegen de Japan
ners hebben kunnen opnemen, terwijl de
Duitsehers en Italianen ons te lijf gingen"
Na .loftuitingen voor Tsjoengking en
Tsjiang Kai-sjek, vervolgde Churchill: „Ik
heb nooit beloofd, dat wij een gemak-
kelijken tijd tegemoet gingen: Thansmoet
ik zeggen, dat een zeer ongunstige en
moeilijke tijd voor ons ligt. Dat zal vele
maanden zoo voortduren". Niettemin stel
de Churchill zich op het standpunt, dat
de eigenschappen, die - Engeland in den
zomer van 1940 gered hadden, het ook
door deze beproevingen heen zouden
brengen.
„Er is maar één misdaad", aldus zeide
hij, „die de vereenigde landen en voor
al Engeland „van de overwinning zou
kunnen berooven", en dat is de misdaad
van de zwakheid en de omeenigheid".
Uit Florence seint Stefani, dat prof.
dr. Carlo Roberti aan de Academie voor
Geneeskunde aldaar, een mededeeling van
groot belang voor de genezing van kan
ker heeft gedaan: proefnemingen hebben
volgens deze mededeeling aangetoond,
dat na een behandeling van vijftien tot
■twintig dagen de kankergezwellen sterk
afnemen.
De vijandelijke strijdkrachten, die op
de eilandvesbing Singapore tot overgave
werden gedwongen, worden volgens een
Domei-bericht, geschat op in totaal 60.000
man, van wie ongeveer 16.000 Engelschen
j «n 15.000 Australiërs. De overige 80.000
man bestaan uit Indiërs.
h
SOVJETAANVALLEN BIJ
WJASMA AFGESLAGEN
DUITSCHLAND STRIJDT
VOOR EUROPA
Het opperbevel van de weer
macht deelde gisteren mede:
Bij gevechten den middensec
tor van het Oostfront had een groo
te vijandelijke strijdmacht kans. ge
zien. 80 K.M. ten Z.O. van Wjasraa,
door onze linies heen te breken.
Na zwaren strijd werden zij in een
tegenaanval ingesloten en vernie
tigd. Het overblijfsel van 1848 ge
vangenen, benevens 17 tanks, 86
stukken geschut, honderden machi
negeweren, granaatwerpers en
spannen sleden, alsmede een groote
hoeveelheid ander oorlogstuig vie
len oins in handen. Bovendien wer
den tot dusver meer dan 5000 ge
sneuvelde vijanden op het gevechts
terrein geteld. In de periode van
14—16 Februari, zijn bij de gevech
ten in het Oosten in totaal 78
tanks en 134 stukken geschut buit
gemaakt of vernietigd. De sovjet
luchtstrijdkrachten hebben gisteren
48 toestellen verloren. 4 eigen toe
stellen worden vermist
Puitsche duikbooten zijn de Ca-
raïbische -zee binnengedrongen en
hebben ter hoogte van Aruba en
Curasao, drie tankbooten van 17400
brt. totaal in den grond geboord
en de olieraffinaderijen en haven
installaties met artillerie beschoten.
In N.-Afrika geen gevechts
handelingen van beteekenis. Bij
Alexandrië viel een Duitsche duik
boot een formatie Britsche oorlogs
schepen, bestaande uit een kruiser
en 3 torpedojagers aan. Twee vij
andelijke eenheden werden door
torpedo's zwaar beschadigd. Bij
vluchten van afzonderlijke Engel
sche bommenwerpers naar de Duit
sche bocht is in den afgeloopen
nacht een vijandelijk vliegtuig neer
geschoten. WaJiLmeester Kir.hner,
siukscommandant,_ die*in het weer-
machtsbericht van 15 dezer is ver
meid, heeft gisteren nog 7 vijande
lijke tanks stuk geschoten.
Italiaansch weermachtsbericht
Konvooi uit elkaar geslagen
Het weermachtsbericht van Maandag
luidt als volgt:
Lucht- en zeestrijdkrachten der As heb
ben in succesvolle welberekende samen
werking een schitterend succes behaald
door op te treden van uit verscheidene
punten in de Middellandsche Zee. Een
groot vijandelijk konvooi, dat gesigna
leerd werd door onze verkenners, werd
bij zijn poging, om verdeeld, in verschil
lende groepen en onder sterk escorte,
Alexandrië te bereiken, herhaal
delijk aangevallen. Een deel van het kon
vooi werd vernietigd, een ander deel
gedwongen rechtsomkeert te maken. Tij
dens de gevechtshandelingen van 13—15
dezer zijn in totaal 7 koopvaarders, een
torpedojager en een kleiner eacorteschip
in den grond geboord. 8 koopvaarders,
5 kruisers en 2 torpedojagers werden
beschadigd en twee vliegtuigen ver
nietigd.
Ook in de Cyrenaica heeft de Duitsch-
Italiaansche luchtmacht bijzonder levendi
ge bedrijvigheid ontplooid. Zij bestookte
in scheervlucht op stoutmoedige wijze
auto's, artilleriestellingen en troepencon
centraties van den tegenstander met mi-
trailleurvuur en bracht hun zeer zwa
re verliezen toe. Escadrilles van onze
jagers hebben in den strijd met een
groot aantal Curtiss-toestellen, 4 tegen
standers neergeschoten en vele andere
getroffen. Een onzer toestellen is niet
teruggekeerd.
Duitsche en Italiaansehe formaties heb
ben herhaalde malen de doelen van het
eiland Malta met zichtbaar succes met
bommen bestookt. Omvangrijke branden
werden nog op groote afstanden van het
eiland op den terugtocht door onze vlie
gers waargenomen. Een onzer duikbooten
is niet op haar basis teruggekeerd. De
vijand heeft zonder succes aanvallen ge
daan op Tripolis en Benghasi. Talrijke
bommen, dis in de eerste ochtenduren
ven Zondag werden uitgeworpen boren
Augusta, Syracuse en Flandia, bescha
digden enkele gebouwen zwaar. Deze
aanval eischte enkele dooden en ge
kwetsten onder de burgerbevolking.
Luchtstrljd hoven Lytië en Malta
Het 626e weermachtsbericht luidt als
volgt:
In het igebied van Memhili bedrijvig
heid van patrouilles. Gisteren heeft de
Duitsch-Italiaansche luchtmacht verschei
dene malen belangrijke vijandelijke doe
len in Lybië en op het eiland Malta aan
gevallen. Bij verwoede luchtgevechten
tusschen groote luchtformaties. werden in
totaal 17 Engelsche vliegtuigen neerge
haald, waarvan 15 door Duitsche jagers
en 2 door de onzen. Andere Britsche
vliegtuigen werden op den grond ver
nield.
In de Aegeïsche zee is een vijandelijk
vliegtuig door onze torpedo-vliegtuigen
getroffen en in zee gestort. In de vroege
ochtenduren werd een poging gedaan om
Castel Vetrano uit de lucht aan te vallen.
Het afweergeschut, dat onmiddellijk in
werking trad. schoot een Wellington-bom
menwerper in brand, waarbij de uit 5
Nieuw-Zeélanders bestaande bemanning
werd gevangen genomen. Een ander
vliegtuig van hetzelfde type werd door
een Duitschen jager gedwongen in de na
bijheid van Modica te landen. Het toe
stel werd. in ongeschonden staat buit ge
maakt en de uit 7 personen bestaande
bemanning! gevangen genomen
PALEMBANG, DE OLIESTAD
Grootste raffinaderijen van Ned.-Indië
Palembang, een stad met ruim 100.000
inwoners w.o. 1900 Europeanen, ligt' aan
de Moesi, die met haar vele zijrivieren
het grootste gedeelte der residentie Pa
lembang afwatert. - Hoewel de stad op
vrij grooten .afstand van de monding
ligt, is zij voor groote zeeschepen be
reikbaar. Door deze omstandigheid en
door de culturen en mijnbouw in wijden
omtrek heeft Palembang zich tot een
belangrijke handelsstad met uitvoer van
rubber, koffie, steenkool en olieproduc
ten ontwikkeld. Daartoe werkt ook de
spoorwegverbinding met de olie- en
steenkoolvindplaatsen mede, terwijl Pa
lembang door het vliegveld bij Talangbe-
toetöe in het luchtverkeer was opgeno
men.
De oliewinning geschiedt o.m. bijMoe-
araenim en Lahat, eenige honderden ki
lometers ten W. van Palembang gele
gen, en de ruwe olie wordt in pijp
leidingen naar Palembang vervoerd. De
exploitatie is in handen van de Bataaf*
sche en Nederlandsche Koloniale Petro
leum Maatschappij. Bovendien gaat de
olie uit het Djambigebied, waar de Ned.
Indische Aardolie Maatschappij werk
zaam is, in een ondergrondsche leiding
van 268 kilometer lengte naar Palem
bang. Totaal wordt op Sumatra ruim
41/2 millioen ton olie d.w.z. ruim de
helft der Ned. Indische productie ge
wonnen.
De raffinaderijen bevinden zich enke
le kilometers ten O. der stad aan de
Moesi. Zij zijn de grootste van Ned|.
Indië. De installaties van de Bataafsche
bij Pladjoe hebben een capaciteit van
2.35 millioen ton jaarlijks, terwijl die
van de N.K.P.M- nog een iets grootere
capaciteit hebben.
VERGETEN KOLONISATORS
De les veer de toekomst
Door alle eeuwen heen zijn Nederlan
ders uitgezworven over den geheelen
aardbol. Zij veroverden Indië en bouwden
onze koloniale macht op, zij vestigden
zich in Noord- en Zuid-Amerika. Hun-
afstammelingen stichtten de Boerenrepu
blieken -en ondanks de pogingen, om
hen te angliceeren, bleven zij trouw aan
de Nederlandsche taal en de Nederland-
sche kuituur. Nederlanders streden onder
de gloeiende tropenzon, Nederlanders
droegen tenslotte onze vlag uit tot in
de verste wereldzeeën.
Het nageslacht heeft hen niet verge
ten. Hun namen leven voort, in eilanden,
kapeh en zeeën. Hun daden zijn ver-«
eeuwigd, onze grootste dichters en schrij
vers bezongen hun tochten. Er zijn echter
ook kolonisten geweest, waarvan de na
men niet werden opgeteekemd in het
boek der geschiedenis en waarvan het
nageslacht de daden heeft vergeten. En
toch was de koloniale arbeid, die zij
verricht hebben, niet minder grootsch dan
het werk, dat in de zestiende en zeven
tiende eeuw werd gedaan.
Het zijn deze vergeten Nederlanders
gaweeat, die in het Ooeten van Europe
Wanneer verduisteren?
Heden (Woensdag): zqi
18.57. Morgen (Donderdag) zon
op 8 50; zon onder 18.59.
Tusschen zonsondergang en
zonsopgang moet worden ver
duisterd.
Maan op *10.36; onder 23.54
Ferste kwartier Maandag 28
Februari. Volle maan Dinsdag
3 Maart. Laat-te kwartier
Maandag 9 Maart. Nieuwe
maan Maandag J6 Maart.
vanaf de vroege Middeleeuwen uitge
strekte stukken land hebben ontgonnen
en verbouwd en deze gebiedeh in een
werkzaamheid van eeuwen en eeuwen
weer voor de beschaving wisten te
winnen.
Aan deze kolonisatie-arbeid is tot heden
geen of vrijwel geen aandacht geschon
ken. En toch was hun arbeid van niet
te onderschatten beteekenis en het is aan
deze onbekende pioniers te danken, -dat
thans nu na bijna duizend jaren het Oost-
land opnieuw door Germanen zal wor
den gekoloniseerd, wederom Nederlanders
in de voorste rijen staan.
Dr. Joh. Theunisz heeft in een ge
schrift, getiteld „Naar Oostland",
veel belangwekkend materiaal medege
deeld over deze kolonisatie-arbeid. De
Nederlandsche kolonies aan den beneden
loop van de Wezer, in Holstein, langs
de kusten der Oostzee, in Pommeren en
in Brandenburg worden beschreven, de
latere kolonies in het Weicbeldal, diep
in Polen en in Rusland behandeld. Uit
voerig schrijft Theunisz over deze klo-
nisatiés, hij beschrijft de oorzaak er van
en tenslotte trekt hij er de conclusie
voor de toekomst uit. Deze Oostkolo
nisatie, aldus besluit Dr. Theunisz zijn
boek, is een grootsch tafreel van Neder-
landschen ondernemingsgeest, een flon
kering van de beste eigenschappen van
het Nederlandsche volk. Is dit alles voor
bij? Is dit alles verleden?
Neen! Ons roemrijk verleden legt ons
volk voor de toekomst zijn verplichtingen
op! Ons voorgeslacht heeft ons den weg
gewezen. Het heeft dat niet vergeefs
gedaan! Het kan van ons het Neder
landsche volk van heden, eischen, dat
wij vreugdevol de taak op ons nemen,
die de toekomst ons zal bieden. Bij den
wederopbouw van Europa eischen wij
de rol op, waarop wij op grond van ons
verleden recht hebben, waartoe datzelfde
verleden ons onafwijsbaar verplicht.
Uit do Nieuwsbode
van vóór vijfentwintig jaar
Van 16—22 Febr. 1917. Te Sta-
venisse overleed de heer A. J. Ver-
straate, gemeente-ontvanger en voorz.
der afd" „Schuttevaer".
Door een te Zierikzee gestar
tionneerde sleepboot werd het ijs in de
haven zoodanig stuk gevaren, dat de
scheepvaart voortgang kon hebben.
De diensten Zijpe-Numansdorp en
Zierikzee-Katsche veer werden na weken
van gedwongen rust weer hervat.
Benoemd tot tijdelijk onderwijzer
te St.-Annaland de heer I. C. Dek
ker te Poortvliet.
De raad van Zierikzee aan
vaardde de schenking van grond in het
verlengde van de Lange Nobelstraat, van
den heer Korteweg.
Singapore krijgt een nieuwe naam. De
vroegere Britsche vesting zal van af he
den Sjonanko (lichtende Zuid-haven) hee-
ten.
j Admiraal Thomas Hart, die op 7 Febr.
wegens een beweerde ziekte het op-
perbevel over de geaillieerde vloot in
den Stillen Oceaan aan den Nederlandsch-
Lndischen vice-admiraal Helfrich moest
overdragen, is volgens een bericht uit
Sjanghai aan het DNB, aan boord van
den Amerikaanschen kruiser „Houston"
gesneuveld. De kruiser „Houston" werd
op 4 Februari in den zeeslag bij Java
te aamen met twee Nederlandach-lndiache
krulaera tot zinken gebracht.