ZIERIKZEESOHE
NIEUWSBODE
MAANDAG 16 FEBRUARI 1942
OPCiENö!
ZlERIKZEESCHE COURANT
NEDERLANDSCHE CULTUURRAAD
WERD PLECHTIG GEÏNSTALLEERD
ABONNEMENT
Rrtji: In Zierikzee ^1.60, «Mem 'J\K
per kwartaal Weekabonnemantan nap.
13 en 15 oenta. Losae nummers 5 cents.
Verschijnt lederen werkdag.
1797 - 1889
Uitgave: N.V. Zierikzeesohe Nieuwsbode, Zierikzee, Sohnith. B 94, Tel. 32
Giro no. 137677 - Dir.: A. J. deLooze - Hoofdred.: M. J. Kosten, Zierikzee
98STB JAARGANG No. 14861
ADVERTENTIES i
Prij»: 22 cents per regel minimaal BS
cents. Bij contract speciale prijzen. Suc
ces J es op Maandag, Dinsdag, Woensdag
an Donderdag: 70 cents. Inzending tot
's morgens 0 uur.
DOOR DEN RIJKSCOMMISSARIS
DriB arbeidsgebieden
Op langen termijn beschouwd bestaan
deze moeilijkheden slechts voor een over
gangstijd. zoolang n.l., totdat de schei
ding en de waardeering daarvoor on
problematisch zijn geworden, doordat het
eigene den boventoon heeft gekregen.
Aangezien wij echter zeker zijn van de
waarde van ons bloed, vertrouwen wij
ook op dit bloed. Dit vertrouwen doet -
ons het gevaar vermijden, door een
,Beckmesserho,uding" 'het initiatief op het
gebied der kunst te dooden. Wanneer
ik hierbij practische voorbeelden uit uw
omgeving moet nemen, dan verwijs ik
naar de maatregelen tot uitschakeling
van het jodendom uit het Nederlandsche
kultureele leven, welke op wettige wijze
en met de oprichting der Nederlandsche
Kultuurkamer zijn genomen. Van ons uit
zijn deze maatregelen wel in de eerste
plaats uit de uitschakeling van onze ge
boren vijanden uit het gebied der kulJ
tuur gedacht, welke uitschakeling in de
zen totalen, alle levensgebieden omvat-
tenden oorlog noodzakelijk is. Voor ons
is zij derhalve een politieke maatregel.
Aan u geeft zij evenwel door haar in
directe uitwerking de mogelijkheid tot
een kultuurpolitiek van staatswege.
Het voornaamste middel voor
deze kultuurpolitiek ligt op het tweede
gebied van werkzaamheid, n.l. om de
kultuurscheppenden, en hier in het bij
zonder wederom de jongere generaties,
op taken te wijzen, die uit de gemeen-'
schap voortkomen en die voor de ge-,
meenschap moeten worden vervuld. Dat
is een gebied, waarop men door ge
en verboden weinig1, door werkelijke
begunstiging ook van materieelen aard,
door raad en voorlichting en door be
grijpende zorg voor de als echt en vrucht
baar erkende waarden buitengewoon veel
bereiken kan.
Een derde gebied van kultuurpolitiek
en werkzaamheid voor den staat vloeit
voort uit het karakter van den staat)
als nationale opvoedingsinstantie. Hier
Jian men nauwelijks meer van een „ge
bied" spréken. Hier is sprake van de
algeheele functie van den staat: het gaat
er om het kultureele scheppen in zijn
geheel zooals het uit de gemeenschap
van het volk is gegroeid, weer vooij
de gemeenschap in te zetten, als mid'A
del voor de opvoeding tot de gemeen
schap.
Verleden en toekomst
Gij zult u misschien de vraag heb-,
ben gesteld, of wij heden ten dage
irr Nederland geen dringender en be
langrijker taken te vervullen hebben.
Zeker is het heden noodiger dan ooit,
dat alle krachten, die bereid en in staat
zijn verantwoording voor eigen volk en
volkskarakter te aanvaarden, deze ver
antwoording in de eerste plaats op zui
ver politiek gebied op zich te nemen en
hieraan voldoen en dat zij zich niet op
de schijnbaar minder belangrijke „rand
gebieden", zooals b.v. dat der kultuur-i
politiek terugtrekken. Ik zeg schijnbaar:
want in werkelijkheid is het zoo, dat
de revolutie op het gebied der wereld
beschouwing waarvan ik in het be
gin als een historisch noodzakelijke en
zich consequent voltrekkende gebeurte
nis binnen de ruimte van het Germaan-
sche ras heb gesproken en welke zich
ook hier in Nederland voltrekt op
alle gebieden van het nationale leven
.haar uitwerking heeft. Het is derhalve
geenszins zoo, dat de Kultuurkamer en
de Kultuurraad nu in een als het ware
luchtledige ruimte zijn geplaatst in de
verwacht ng, dat zich daaruit wel iets
zal ontwikkelen. Zij hebben integendeel
reeds heden en zeker morgen een zeer
belangrijke rol te vervullen: zij moeten
er toe bijdragen, dat de Nederlandscne
kuituur zonder belangrijk verlies aan haar
gezonde substantie den weg tot haar
volkschen oorsprong en haar bronnen en
daarmede den weg door de geestelijke
en politieke omwenteling! van onzen tijd
vindt.
Naar aanleiding hiervan zou ik als
Düitscher u tnog iets willen zeggen, want
wij hebben op dit gebied een ontwikke
ling doorgemaakt, die harder en ingrij
pender was, maar ons daardoor ook veel
duidelijker en helderder deed zien, dan
hier te lande het geval was en is. Met
de practische ervaringen bij de organi
satie, die wij langs verschillende omwe
gen verzameld hebben en welke wij u op
dit, zoowel als op elk ander gebied,
gaarne ter beschikking steden, wil ik u
ook essentieele ervaringen, welke mij
onlangs mede tot de oprichting van dezen
Nederlandschen Kultuurraad aanleiding
gaven, mededeelen. Hiertoe behoort in de
eerste plaats de kultuu-rhistori
sch e beschouwing van onzen toe-
Stand in het algemeen. Wij hebben een
lange )dn kultureele ontwikkeling achter
ons van hoog gehalte en dikwijls valt
het ons moeilijk te gelooven, dat deze
ontwikkeling nu aljs het ware een einde
gevonden heeft en dat wij, al is het
dan ook niet juist, dat wij van voren af
aan beginnen, toch een nieuw hoofdstuk
moeten aanvangen. Niet wij hebben ech
ter aan de achter ons liggende ontwikke
ling een eind gemaakt, maar zij zelf heeft
een eindpunt gevonden.
Herinneren wij ons slechts die stem
ming, die haar uitdrukking vond in de
meering, dat wij noodlottig verdwaald
en vastgeloopen waren, die stemming
van gebrek aan uitzicht op eenige ge
zonde verdere ontwikkeling," waarvan ten
plotte de geheele Furopeesche kuituur
doordrongen was en welker gemeen
schappelijk kenmerk een ziekelijke en
nihilistischpessimisme was geworden.
Daaruit bestond slechts één uitweg: de
terugkeer naar den eigen aard
Wanneer ik over het conservatieve, t.w
het den eigen aard behoedend en .ont
plooiend karakter dezer revolutie heb
gesproken, dan beteekent dit niet, dat
deze revolutie tegen al het vreemde en
schadelijke in niet onverbiddelijk verder
gaat. Daarbij kan het niet vermeden
worden, dat 2ij ook veel waardeloos
maakt, hetgeen misschien voor onze va
deren nog waarde had, daarvoor ont
dekt zij evenwel weer andere oorspron
kelijke waarden.
Geen synthese
Wat in dit verleden echt en waardevol
was, gaat niet verloren, integendeel: wij
winnen het opnieuw, doordat wij het uit
alle onoprechtheid opheffen en aan dit
onvergankelijk kultuuTgoed de hem toe
komende plaats en rang verzekeren.
Evenmin als echter kuituur uit de po
litieke conjunctuur kan groeien, evenmin
kan zij ook als het ware van boven'
af bevolen worden. Zij moet van onder
af groeien. Gij zult telkens opnieuw veel
moed en een taaien moed moeten betoo-
nen, want deze groei kan slechts lang
zaam plaats vinden en wij moeten er
ons ook bij neerleggen, dat het onkruid
sneller groeit dan de vruchtdragende
plant. Voor afzonderlijke takken van
kuituur laten zich wel richtlijnen opstel
len, volgens welke zij zich moeten ont
wikkelen en ontplooien. Maar juist in
de kunst kan men geen dogmatische
eischen of zelfs programma's opstellen.
De kunstenaar, die niet zooveel schep
pende intuïtie, d.w.z. diep inzicht in het
wezen der dingen en der ontwikkeling
heeft, dat hij uit eigen beweging de tee
kenen des tijds begrijpt en de toekomst
spelt, zal ook niet van buiten af tot het
beleven van zijn tijd gebracht kunnen
worden. Zeker, wij hebben zeer bepaal
de voorstellingen, b.v. betreffende het
drama of de beeldhouwkunst en in het
algemeen van alle kunstuitingen, die bij
ons passen en aan onze eischen voldoen.
Wij kunnen echter de vervulling van
deze voorstellingen niet afdwingen of
ook maar bespoedigen. De regel, dat de
kunstenaar zijn tijd altijd vooruit is,
heeft geen algemeene geldigheid. Hij is
zelfs twijfelachtig in een tijd, die als de
onze zich dagelijks als het ware zelf
vorm geeft en wiens wezen en grootheid
zoo duidelijk zijn, dat deze waarschijn
lijk in het geheel niet eerst de artistieke
vormgeving van noode nebben, om tot
het begrijpend bewustzijn van den tijd
genoot door te dringen. Wel echter zul
len de nabestaanden, die dezen tijd niet
zelf medebeleven, zijn wezen en zijn
grootheid slechts uit een artistieke vorm
geving kunnen navoelen. Dit is de taak,
die voor den kunstenaar van heden en
morgen is weggelegd.
Nieuwe kracht
En hier zou ik ook nog een kwestie
willen aanroeren, waardoor wij den toe
stand van de kunst in onzen tijd mia-
(Zl* vorv0g op pagina II)
BEKENDMAKING
Het bureau van den weermachts
bevelhebber in Nederland deelt
mede:
Een Duitsche krijgsdaad heeft
twee Nederlanders wegens spion-
nage en twee andere wegens be
gunstiging van den vijand en ver
boden wapenbezit ter dood ver
oordeeld.
De vonissen zijn met den kogel
voltrokken.
SINGAPORE CAPITULEERT
De woordvoerder van het keizerlijk J-
pansche hoofdkwartier heeft medege
deeld, dat de zeevesting Singapore heeft
gecapituleerd, doch dat de oorlog met
onverminderde hevigheid voortduurt. Deze
oorlog, zoo verklaarde hij, moet de laat
ste wereldoorlog zijn. Ook Reuter heeft
de capitulatie van Singapore bekend ge
maakt.
Van Japansche zijde wordt medege
deeld, dat vluchtelingen uit Singapore
vertelden, dat de stad een laaiende hel
geleek, die aan Duinkerken deed denken.
Slechts weinigen gelukte het te ontsnap
pen. Een Australisch oorlogsschip nam
1334 man op; 200 werden uit het water
opgevischt. Per transportschip werden
nog 500 vluchtelingen op Java aan land
gezet, die vertelden hoe verschrikkelijk
de laatste uren in Singapore geweest zijn.
Een van de voorwaarden tot de over
gave van de stad omvat de bepaling
dat ten hoogste' 1000 man Britten de
orde zullen handhaven totdat d-e Japan
ners de heele bezetting hebben voltooid.
In het Britsche Lagerhuis heeft ook
Churchill medegedeeld dat Singapore is
gevallen en het geheele schiereiland Ma-
lakka onder den voet is geloopen.
Door den val van Singapore is voor
het Britsché Rijk niet alleen een belang
rijke zeevesting verloren gegaan, maar
ook de grootste zeehaven in Oost-Azië.
Door de gunstige ligging aan de verbin
ding tusschen twee oceanen ging voor
den oorlog ruim 80 pet. van het zeever-
keer naar den Stillen Oceaan over Sin- j
gapore'/ In 1037 bedroeg de tonnemaat j
der in- en uitloppende schepen 16 mill, j
ton, zoodat Singapore de zesde plaats in j
de rij der groote zeehavens bekleedde.
Voor den omslag der goederen zijn uiter- f
aard omvangrijke installaties als pakhui- 1
zen met een opslagruimte van 280.000
tan, kranen en lichters aanwezig, terwijl
kolenbunkers met een capaciteit van
180.000 tan, olieleidingen en een vijftal
dokken voor de verzorging der schepen 5
dienen.
Te Singapore werden de koloniale pro-
ducten uit alle landen van Zuid-Oost-
Azië verscheept. Rubber, tin, aardolie, i
thee, tabak, koffie en suiker kwamen
hier in enorme hoeveelheden aan om
verder naar de groote verbruikscentraj
in Europa en Amerika vervoerd te wor- j
den. De handel in deze goederen heeft
ook geleid tot de ontwikkeling van ver
schillende veredelingsindustriën.
DE JAPANSCHE OPMARSCH
IN OOST-AZIË
versterkt hun strategische positie
Wanneer men een kaart voor zich
neemt waarop aangegeven staat, welke
belangrijke militaire steunpunten de Ja
panners tot dusver reeds hebben bezet,
dan springt in het oog, hoezeer hun stra
tegische positie is versterkt, en hoezeer
aan de Anglo-Amerikaansche oorlogvoe
ring de» heerschappij over het zuidweste
lijke deel van het Zuidzee-gebied is ont
rukt. De afstanden, welke een vliegtuig-
eskader (kan vliegen en een slagschipeska
der kan varen, zijn nu eenmaal niet on
beperkt. Bedde wapens zijn gebonden aan
steunpunten. Wanneer een slagschipeska
der meer dan 2000 zeemijlen heeft geva
ren zonder een basis te hebben aange;
daan, vermindert het nuttig effect der
schepen met rond 40 procent (minder
snelheid door „aangroeiing" onder wa
ter). Gezien de geweldige afstanden van
het Zuidzeegebied is een AngfcD-Ameri-
kaansche onderneming metzware vloot-
eenheden in de Japansche wateren, op
vele duizenden zeemijlen afstand van die
eenige overgebleven groote haven Ha
waii, derhalve een op zelfmoord lijkende
onderneming, en in het huidige stadium
van de oorlogvoering ten eenenmale
uitgesloten.
In ii Pulchri Studio" te 's Gravenhage is Woensdagmiddag de Nederlandsche
Kultuurraad in eenn plechtige zitting door den Rijkscommissaris, dr. 8ey»s
Inquart, geïnstalleerd, Een overzicht tydens een rede van den Rijkscommissaris
Polygoon-Zcylemaker
Maar ook in het gebied waar nog
bases zijn overgebleven (Port Darwin en
andere havenplaatsen op Australië, als
mede Trineomali óp Ceylon) zijn de af
standen zéér groot! Het verlies van
Honkong, de Philippijnen, Malakka en
vele Ned. Indische steunpunten is een
onherstelbaar verlieé voor de Angio-
Amerikaansche maritieme oorlogvoering
In dit gebied immers speelt ook het
lucbtwapen, behalve de afstand, een be
slissende rol. De actieradius van bom
menwerpers is veel kleiner dan die van
slagschepen, de actieradius van jacht
vliegtuigen nog weer veel kleiner dan
die van bommenwerpers. Wat het betee
kent, zich zonder bescherming van jacht
vliegtuigen in het machtsbereik der Ja
pansche bommenwerpers te wagen, is
door de gebeurtenissen reeds voldoende
duidelijk aangetoond.
Wanneer men nu de kaart nagaat,
welke steunpunten reeds in Japansche
handen zijn, dan blijkt duidelijk, dat
zij de voornaamste zeestraten en open
wateren reeds volkomen beheerschen met
hun luchtwapen.
Van nabij Rangoon tot de Austra
lische mandaateilanden reikt thans een
ononderbroken gordel van Japansche
steunpunten, welke uiteraard niet alleen
aan de Japansche marine, maar ook aan
de Japansche luchtvloot dienstbaar zijn
gemaakt.
Daarmede beheerschen de Japanners
alle belangrijke zeestraten: de straat van
Malakka, de wateren tusschen Singapore
en Borneo, de straat van Makassar, de
wateren om de Molukken, en de toe
gangswegen tot de Koraalzee, tusschen
Australië en de mandaat-eilanden.
De meerderheid in de lucht stelt de
Japanners in staat hun front door steeds
nieuwe landingsacties naar voren te
schuiven, want de zwakte in de lucht
verhindert hun tegenstanders, zélf te
genaanvallen te ondernemen.
Nu Singapore is gevallen, kan niets
de Japanners weerhouden met sterke
vlooteenheden in den Indischen Oce
aan te verschijnen. Thans reeds beschik
ken zij over de bases voor aanvallen
op Port Darwin aan de Noordwestkust,
en voor landingsacties aan de Oostkust
van Australië. De weinige verzetskernen
binnen het Japansche machtsbereik, zoo
als de Amerikaansche troepen, opeenge
drongen op een klein schiereiland ten
Westen van Manilla, zijn even redde
loos verloren als de vlootbasis Singa
pore.
Het verlies van alle bases, zoowel
vloot- als lucht-steunpunten, welke een
actie tegen Japan zélf mogelijk zouden
maken (zoo ooit hetgeen in de naaste
toekomst niet is te verwachten de
Anglo-Amerikanen nog eens over even
sterke krachten zouden beschikken!!),
maakt zelfs in dat theoretische geval een
succesrijke actie tegen Japan tot een
onmogelijkheid. Om het thans verloren
gegane gebied terug te veroveren, zou
den de Anglo-Amerikaansche troepen ovér
een nóg gróótere overmacht moeten be
schikken dan Japan <han» heeft,
Wanneer verduisteren?
Heden (Maandag): zon onder
18-55. Morgen (Dinsdag) zon
op 8 52; zon onder 18.57.
Tusschen zonsondergang en
zonsopgang moet worden ver
duisterd.
Maan op 9.29; onder 20.25
Eerste kwartier Maandag 23
Februari. Volle maan Dinsdag
3 Maart. Laatste kwartier
Maandag 9 Maart. Nieuwe
maan Maandag 16 Maart.
Het aardappelrantsoen
Zooals uit de elders in dit blad opge
nomen lijst van geldige bonnen voor voe
dingsmiddelen blijkt, is de in uitzicht
gestelde nieuwe bon van de aardappel-
kaart n.l. bon „09", welke recht geeft
'op het nocmale rantsoen van 31/2 kg
aardappelen per week, op de gebruike
lijke wijze aangewezen.
De geldigheidsduur van dezen bon is
echter, evenals die van bon „08", op
14 dagen gesteld, teneinde te waarborgen
dat een ieder op dezen bon ten volle
zijn rantsoen zal kunnen betrekken.
Bon 196 vernietigen
De secretaris-generaal van het depar
tement van landbouw én visscherij maakt
bekend,- dat bon 196 van de thans in
gebruik zijnde bonkaart algemeen niet
voor het koopen van distributiegoederen
zal worden aangewezen en deThalve kan
worden vernietigd.
NEDERLANDERS ook uw Vaderland
is in gevaar l Helpt m*de, het bolsjewisme
te vernietigen door dienst te nemen bfj de
Wujfen SS. Voor aanmelding om inlich-
ti»gen wende men zich tot <te Wuffen SS
Stadhouderslaan 32, den Haag
foto Fellinga.Peters