DE ZEEUWSCHE BOERDERIJ ii uitgesproken Frankisch I. De Zeeuwsche hoeve aldus Ir. 't Hooit in zijn boekje „Nederlandsche boerderij en", is uitgesproken Frankisch. Het zijn gemengde bedrijven, waar de akkerbouw het hoofdbestanddeel is. Daarom is de behoefte aan bergruimte groot en de gevraagde stalruimte klein. De tasruimten zijn gescheiden door de dwarsdeelen, maar een afzonderlijk element voor de stallen ontbreekt. Ze liggen langs den langen gevel, als een enkelzijdige groep stal, geheëi naar Saksisch model, doch' met een verhoogde voergoot. De oudste voorbeelden hebben nog lage zijwanden met een steile rieten kap. De wolf seinden ook hier waarschijnlijk om constructieve redenen ontstaan, hellen flauw en een beetje slapjes. De groote mendeuren in de gevels steken een flink eind in de kap, om hoog opgetaste oogstwagens binnen te laten. Hierbij is niet als in het hallehuis of de friesche hoe.ve de deur eenvoudig zooveel teruggezet als noodig bleek, maar om ruimte te winnen is de dakvoet plaatselijk wat opgelicht. Daardoor' ontstaan groote dakkapellen, die er wel behoorlijk uitzien, maar de nobele rust van het groote dak gaat verloren. Er zijn niet veel meer van zulke boerderijen te.vinden, want al vroeg is men begonnen om de zijwanden hoog op te halen, De nok bleef op hetzelfde niveau, waardoor de kaphelLing flauw wordt. Deze groote hoogten, bij breed ten van tien tot vijftien meter, maakt den indruk van die Zeeuwsche schuren formidabel. Door de •houtconstructie van de wanden wojd't de groote lengte nog gepronoceerd want de horizontale plan ken worden gepotdekseld (met een kleine overlap over elkaar gespijkerd), waardoor elke plank een sprekend relief krijgt. Het woonhuis aanvankelijk op Bra- bantsche wijze onder dezelfde kap ge bouwd, wordt uit steèn opgetrokken. Enkele kleine boerderijtjes hebben 'dit type nog, maar op de grootere bedrij ven wordt het al spoedig een geheel zelfstandig onderdeel. Het materiaalver- schil en de schaalverandering van huvs en schuur, plaatsen den boerentiimimer- man voor een probleem, dat moeilijk op te lossen ds. Den schoonen vorm van den Frieschen halsgevel heeft hij nooit toegepast, maar radicaal hakte hij den knoop door en bouwde het woonhuis los op het erf. Dikwijls vinden wij on gemeen fraaie voorbeelden van deze huizen. Vooral de beplantingen, tezamen met een paar losse bijgebouwen geven de Zeeuwsche boerderijen zulke interes sante ruimtewerkingen. Dat is trouwens altijd een sterke zijde van d!e Zeeuwsche architecten geweest. Kijk maar eens naar Zierikzee en Goes. Geweldig ruimtelijk zijn ze gedacht, met hun nauwe, flauw gebogen straatjes én ruimte pleinen. Het heele Zeeuwsche land ds er vol van Natuurlijk vinden wij dit besef ook terug bijde boerderijen. Een hobbelig weggetje sukkelt soms steeds dieper het land in, rhythmisch begeleid door d'e wijd uit elkaar staande knotwilgen langs den slootkant. Bij het voorerf wordt de reeks" onderbroken dioor een eenvou dig houten hekje, dat fleurig wit en groen geverfd ds,. Het geeft toegang tot het bloementuintje, voor het huis, waar ook de voordeur van de woning uitkomt. Er naast ds een moestuin, afgesloten door een breede rij bessenstruiken. Aan de wegzijde zijn een paar vruchtboomen, meer symbool van den onmisbaren boom gaard, dan werkelijkheid, maar de wil is in ieder geval aanwezig geweest. Het bleekveldje naast het huis wordt een zelfstandige ruimte, door de welover wogen, goed begrepen plaats van het waschhokje. M M M Waarachtige groei is aanhoudende ver nieuwing. Feuilleton Roman van Christel Broehl-Delhaes 45 Nadruk verboden Van dezen dag af heeft Gitta het ge wonnen, althans zoolang jhet initiatief van haar blijft uitgaan. Wanneer zij een maal bij elkaar zijn, is er geen sprake van eenige onverschilligheid ofafkeer in zijn gedragingen jegens haar, maar zij beleeft toch niet, dat hij haar uit zichzelf opzoekt. Wanneer ze hem niet opbelt, of er niet zelf voor zorgt hem hier of daar te ontmoeten, laat hij niets van zich hooren. Deze zonderlinge te genstrijdigheid in zijn houding laat haar geen rust. Het jkomt niet bij haar op, dat slechts het ontbreken van diepere gevoelens in hun wederzijdsche verhou ding van een en ander oorzaak kan zijn. De schier verbijsterende oppervlakkigheid en geesteloosheid achter haar verblin dend uiterlijk, vermogen haar niet het besef bij te brengen, dat deze man ten slotte slechts met geheel andere mid delen te vangen is. Niettemin krijgt ze nu een beperkte macht over hem en wanneer zij op ze keren dag, wanneer hij haar vader om ambtelijke redenen in diens villa een Ophaaldienst voor oude materialen en afvalstoffen Zooals bekend mag worden veronder steld, is er op 10 October 1940 door den Secretaris-Generaal van het Depar tement van Handel, Nijverheid en Scheep vaart een VERBOD uitgevaardigd om ^oude materialen en afvalstoffen (lom- 'pen, oud papier, glasscherven, oude rub ber, oude metalen, oude conservenblik ken, oud ijzer enz.) te VERNIETIGEN, WÉG TE WERPEN, of zoodanig te be waren, dat die stoffen niet meer ge bruikt knunen worden als grondstof voor de industrie. Tegelijkertijd is toen bepaald, dat *de AFLEVERING van deze oude materialen en afvalstoffen slechts mocht geschieden aan den ERKENDEN VAKHANDEL. Het vernietigen enz. en het niet-afleve- ren aan den erkenden vakhandel kan bestraft worden met ,een hechtenis van ten hoogste 6 maanden of een geldboete van ten hóógste f1000.— Tot nu toe werd het opkoopen en in zamelen van die stoffen overgelaten aan de handelaren, die een vergunning daar toe hadden verkregen van het Rijksbureau voor Oude Materialen en Afvalstoffen te 's-Gravenhage. De meeste particulieren, 'winkeliers en kleine bedrijven moesten echter consta- teeren, dat de door hen bewaarde afval stoffen niet of zeer onregelmatig door gemelde handelaren werden ingezameld, zoodat genoemd vernietigingsverbod vrij wel niet kon worden nageleefd. Het Rijksbureau voornoemd heeft ge meend, dat de organisatie van die inza meling niet langer gehee^l aan het initil- atief van die handelaren kon worden overgelaten, zoodat het Rijksbureau de organisatie daarvan na overleg met die handelaren ter hand heeft geno men. In overleg met de desbetreffende auto riteiten der gemeenten, waar die orga nisatie door het Rijksbureau geschiedde, zijn OPHAALDIENSTEN voor oude ma terialen en afvalstoffen ingesteld, waar bij deze gemeenten zijn verdeeld in een aantal wijken, waarin in de toekomlst door' (eien KLEINHANDELAAR in oude materialen en afvalstoffen de door de ingezetenen van die wijk bewaarde oude materialen en afvalstoffen geregeld zul len worden opgehaald. Voor iedere wijk in een dergelijke gemeente is door het Rijksbureau voor noemd een kleinhandelaar aangewezen, die verplicht is ieder woonhuis, iederen winkel en ieder bedrijf in zijn wijk te bezoeken en wel EENS PER WE|EK, op een bepaalden dag, teneinde daar lom pen, oud papier enz. in te zamelen of op te koopen. Aan eenige zoogenaamde „thuiszittende" kleinhandelaren is voorts vergunning verleend om oude materialen en afvalstoffen in hun pakhuis te koopen. In de gemeente Zierikzee zal deze wijkophaaldienöt met ingang van 26 Januari 1942 in werking treden. Op iedere ingezetene, die tot nu toe geen oude materialen en afvalstoffen be waarde, wordt hierbij een uitdrukkelijk beroep gedaan ,om die afvalstoffen te bewaren en aan den wijkophaler te ver- koopen of af te geven, teneinde aldus mede te werken tot het welslagen van deze ophaaldiensten. Aan de ingezetenen die tot nu toe reeds geregeld hun lompen of ,oud papier e.d. afstonden aan hande laren in die afvalstoffen of aan instel lingen, die zich met de inzameling daar van bezig hielden, wordt verzocht deze afvalstoffen voortaan aan den daartoe aangewezen kleinhandelaar af te leve ren, ook al zal dit in sommige gevallen een ander zijn dan degene aan wien zij gewend waren af te leveren. De .Nederlandsche industrie is drin gend om grondstoffen verlegen en een belangrijk gedeelte van deze grondstoffen kan het publiek aan de industrie ver schaffen door tijdige afgifte of verkoop van de door hen bewaarde lompen, oud- papier e.d. aan den kleinhandelaar in hun wijk. Tevens wordt daardoor die kleinhandelaar aan een redelijke brood winning geholpen, omdat de geheele op- bezoek brengt, in een opwellinigi van, uit gekrenkte ijdelheid voortkomende wanhoop om zijn hals valt, verlooft zij zich onder den verbaasden blik van haar juist binnen komenden vader met Erich Kyber. Hij heeft geen enkel motief om dezen o\%rrompelenden aanval af te slaan, want tenslotte weet thans vrijwel de geheele stad, dat hij reeds sinds lang j met de dochter van den burgemeester in het geheim liefdesbetrekkingen onder houdt. Het eenige, wat hem overblijft, is aan zijn moeder en mevrouw Gahl te ver zoeken .voorloopig niets van dit nieuwtje aan Johanne te schrijven. Bij haar terug keer zal hij zijn beste en waarachtigste vriendin wel persoonlijk van zijn ver loving op de hoogte stellen. Hoewel mevrouw Kyber van verrukking nauwe lijks vermag te zwijgen, aarzelt ze toch geen oogenblik dezen wensch van haar zoon te vervullen. Johanne schrijft, dat ze zich zeer ver moeid voelt. Het eeuwige heen- en weer reizen, alsmede de voortdurende inspan ning van lichaam en geest doen haar naar wat rust verlangen. Ze is van plan een paar dagen naar huis te komen en dan voor eenigen tijd naar h$t Zuiden fe gaan. Ze heeft woord gehouden. Ze is maan denlang weggebleven. Als ze terug komt, zijn zelfs de straten der stad mat een brengst der door hem opgehaalde oude materialen en afvalstoffen voor hem be stemd is. De wijkvergunninghouder is kenbaar aan een hem uitgereikt ovaal plaatje met het opschrift „ophaaldienst-Rijks bureau voor Oude Materialen en Afval stoffen". VERSGHILLENDE BERICHTEN Hartverlamming tengevolge van de koucfe Te Bussum kwam een 69-jarige wiel rijder te vallen en bleef dood liggen., Een ontboden geneesheer constateerde hartverlamming, vermoedelijk van de koude. Eenige uren later ireed een 56-jarige wielrijder met zijn fiets op den Bussem mer grintweg. Ook hij kwam te vallen en bleef eveneens dood liggen. Ook deze man bleek aan hartverlamming tenge volge van de vorst te zijn overleden. Boorde ij afgebrand Zaterdagmiddag ontstond brand in de boerderij van den.' heer J. Poot te M i ri de n me e r. Tengevolge van den wind greep het vuur zeer snel om zich heen; en tastte al spoedig het geheele gebouw aan. Enkelè'"Handbouwmachines, een trac tor, circa 150 hectoliter gedorsehte tarwe, een hoeveelheid stroo en een groote partij onbewerkt vlas werden een prooi der vlammen. Slechts een gedeelte van het huisraad kon worden gered. De brand spuit van Wierinigermeer kon -weinig an ders doen d'an nablusschen. Alles was matig verzekerd. Vermoedelijk moet de oorzaak worden gezocht in een poging om de waterleiding te ontdooien. Brlfscha bommtn Donderdagavond en -nacht zijn talrijke Engelsche vliegtuigen naar Nederlandsch gebied gevlogen. Een vrij groot aantail brisant- en brandbommen werd lukraak, meestal van groote hoogte en in hoofd zaak op open terrein, neergeworpen, maar ook op woonwijken. In een plaats in Noord-Holland werden eenige woom huizen volkomen vernield, verscheidene andere werden zwaar beschadigd. Van de bewoners dezer huizen vonden zes den dood, twee werden zwaar, zeven lid.it gewond. In een stad in het Zuijten des lands ontstond ten gevolge van het neer werpen van bommen op woonwijken deels zware, deels lichte schade aan gebou wen. Een persoon kreeg daarbij zware verwondingen. (ANP) A'baicUrs ond«r «en locomotief geraakt Drie arbeiders uit Beugen, die met hun fietsen op de spoorbrug over de Maas reden, zijn door een locomotief aangereden.' De arbeiders reden tusschen de rails en hebben, vermoedelijk doordat zij oorkleppen droegen, de naderende lo comotief niet hooren aankomen. Toen de machinist, die een fiets hoorde kraken, de locomotief deed stoppen, was het ongeluk reeds gebeurd. Hierbij is J. uit Beugen gedood. Een andere arbeider is zwaar gewond JTbr auto naar het zie- kenhuis te Nijmegen vervoerd. De derde kon, na verbonden te zijn, huiswaarts ■keeren. Vaatjos vol zilvergeld Het was de politie onlangs ter oore gekomen, dat een winkelier aan den Overtoom te Amsterdam vrijwel al het zilvergeld, dat hij ontving, aan de circulatie onttrok. Daarop werd een onderzoek in zijn zaak ingesteld. Aanvankelijk liet hij slechts een bakje met klein geld zien en beweerde, dat dit alles was, wat hij in huis had. De rechercheurs lieten zich echter niet van de wijs brengen en on derzochten den winkel, waarbij al spoedig een paar ha ring vaatjes voor den dag kwamen, die geheel met kwartjes en dubbeljes waren gevuld, tezamen meer dan f 10.000 uitmakende. Ook een groot bedrag aan zilveren rijksdaalders en guldens kwam te voor sneeuwlaag bedekt, zóó ver iin de winter gevorderd. Gitta dringt er bij Erich op aan zijn skischoenen in orde te laten maken. Elk oogenblik belt zij hem op uit hetres taurant op de ijsbaan, waar zij haar tij'd zoek brengt, wanneer hij geen gelegen heid heeft een ski-tocht met haar te maken. Zij laat hem niet tot rust, niet tot bezinning komen. Haar eigen onrust en de nerveuze onevenwichtigheid, welke eigenlijk haar geheele karakter kenmerkt, zijn den laatsten tijd nog toegenomen; zij heeft het gevoel voortdurend tegen iets te moeten strijden, maar ze weet niet waartegen. De .naam van Johanna Gahl werd tusschen haar en haar ver loofde niet meer genoemd,maar juist daarin lag eigenlijk iets angstwekkends. Zou dan deze, in het duister blijvende vrouw de geheime draden, die naar Erichs' hart leidden, in haar veilige, van strijd afkeerige handen houden? Gitta Menschlin raasde in gedachten tegen deze andere, die haar nooit iets had gedaan, haar nooit iets had ontno men en die ook nu nog niet tegen haar optrad. Zij speurde de sterkere in het laatste restje van haar zelfbeheerschlng viel ten offer aan de onhoudbaarheid van haar bedenkingen. Johanne kwam 'diep in den nacht te rug. De eenig overgebleven taxi, welker bestuurder over voldoende optimisme bleek te beschikken om dezen laatsten schijn, De man is wegens belemmering van het maatschappelijk verkeer gear resteerd en al het zilvergeld is in be slag genomen. £)it is later vanzelfspre kend tegen betaling onder een aantal instellingen en winkelzaken gedistribu eerd om zoodoende weer in omloop te kunnen worden gebracht. Hotelbrand Vrijdagavond heeft in het hotel ,,Ger- mania" te V e n 1 o een hevige brand ge woed, waarbij twee kinderen van den gerant het leven hebben verloren, n.l. een jongetje van 5 en een meisje van 4 jaar. In het cafélokaal bevonden zich ook enkele Duitsche militairen. Een onder officier spoedde zich langs een anderen weg naar boven, gevolgd door enkele burgers. De Duitsche militair baaende zich, met een gasmasker op, een Weg door de vlammen en den verstikkenden rook en wist tot de slaapkamer van de kinderen door te dringen. Inmiddels wa ren de anderen in de dakgoot gekleu terd en de onderofficier wist de kinde ren uit hun bedje te halen en aan twee helpers in de dakgoot over te géven. De kinderen waren reeds bewusteloos door den rook. Zij zijn naar het zieken huis vervoerd en idaar tegen midder nacht, zónder tot bewustzijn te zijn ge komen, overleden. De bovenverdiepingen van het hotel zijn totaaluitgebrand. De schade, die zeer groot is, wordt door verzekering gedekt. De brand is ontstaan door on voorzichtigheid met vuur in een van de personeelsvertrekken. Met groote waar schijnlijkheid kan worden vastgesteld.dat een kleerkast het eerst vlam heeft gevat. Naar S.P.T. uit Lpnden meldt, is daar medegedeeld, dat president Roosevelt en minister-president Churchill hebben be- ,'sloten tot de oprichting van een „oor logsraad in de Pacific". Behalve de Vereenigde Staten en Groot-Brittannië zouden hierin pok de Sowjetunie, China en Nederlandsch-Indië worden vertegen woordigd, Het Japansche hoofdkwartier meldt, dat Japansche duikbooten, die in de Ne- derlandsch-Indische wateren opereeren, pp 15 Januari vier vijandelijke schepen met een gezamenlijken inhoud van 37.000 ton tot zinken hebben gebracht, in dezelfde wateren hebben Japansche oorlogssche pen drie vijandelijke koopvaardijschepen met -éen gezamenlijken inhoud van 4000 ton opgebracht. Uit de Nieuwsbode van vóór vijftig Jaar Van 19—25 Januari 1892. Te Zie rikzee overleed op 15 Januari de heer J. C. Boeije, ontvanger der registratie aldaar. Het nieuwe post- en telegraafkan toor te B r u i n i s s e zal 1 Februari in gebruik worden genomen. Tot directeur van het post- en te legraafkantoor te Bruinisse werd be noemd de heer F. Buwalda. Ds. P. F. v. d. Berg hooplt 6 Maart zijn intrede te doen in de Ned. Herv. kerk te Zierikzee. Aangenomen het beroep naar Je Ned. Herv. gem. te BruLnisse, ds. P. Bokma te Hien en Dodewaard. RECHTZAKEN D* dood van P-t®r Ton Voor het Vredesge rechtshof te 's-Gra venhage heeft terecht gestaan de agent van politie. S. J. Bijleveld, verdacht van doodslag op den 28-jarigen W.A.-man Peter Ton aldaar. Deze vond den idool g tijdens een incident op den hoek van 1 de Javastraat en dé Balistraat op, 7 Sep- tember 1940. 31 getuigen warén door het O.M. en zes door den verdediger gedagvaard. Primair was den verdachte ten laste gelegd, dat hij met het oogmerk Éeter Ton van het leven te berooven, althans hem zwaar lichamelijk letsel toe te bren gen, den dienstrevolver op diens hoofd heeft afgevuurd, tengevolge waarvan Pe ter Ton is overleden, subsidiair, dat hij in een volksmenigte hoogst roekeloos een revolverschot heeft afgevuurd, waar door Peter Ton doodelijk werd getrof fen en aan de verwondingen is over leden. Na het verhoor der getuigen nam de fungeerend procureur-generaal zijn re quisitoir. Spr. concludeerde tot bewezen verklaring van dood door schuld, doch met ontslag van rechtsvervolging. Het vredesgerechtshof zal Donderdag 29 Ja nuari a.s. uitspraak doen, Luistoran naar verboden zender In de zitting van het Duitsche land- gerecht van 13 Januari 1942 is een be- klaagde wegens het verbreiden van be richten van een verboden zender tot een tuchthuisstraf van twee jaar veroor deeld. Hij had berichten van een ver boden zender verder verteld aan een beperkt aantal personen. MIJNHEER PIMPELMANS HEEFT ALWEER PECH door Q. Th. Rotman (Nadruk verboden) 83. Meneer Pimpelmans wilde stop'pën, daar hij iets verdachts achter zich be merkte. maar opeens voelde hij iets warms en kleverigs langs zijn kale sche del schuren; de stier kreeg blijkbaar trek in dat mooie, glimmende tooverballetje daar vlak voor hem en begon er aan te likken. Vol schrik gaf meneer Pim- pèlmans vol gas. 84. ,,Als ik maar flink doorrijd, zal hij .me misschien niets doen!" dacht hij en dus reed hij met een pijlsnelle vaart voort, met de bedoeling, den stier met een maar naar de stad op de veemarkt te brengen; daar moest hij toch naar toe en misschien maakte hij alles dan weer goed bij Knol, die een goeie klant van hem was. gewoonlijk zeer slecht bezetten trein af te wachten, bracht haar naaT de plaats van1 bestemming- De chauffeur, het eenig menschelijk wezen, dat bij haar t$rug-_ keer tegen haar sprak,, maakte nog een goeden dag, want hij ontving een zeer ruime fooi. Johanne had haar aankomst opzette lijk niet nauwkeurig meegedeeld, omdat 1 zij niet wenschtete worden afgehaald. Zij wilde vermijden, dat' Erich, hetzij geheel ontbrak, dan wel met de reserve van een vreemde aan haar ontvangst zou deelnemen. Teneinde haar moeder niet in haar nachtrust te storen, nam1 ze haiar .intrek in een hotel. Den volgen den morgen nadat zij dien halven nacht wakker had gelegen, waarbij haar tenslotte van eenzaamheid en verlaten heid de tranen over de wangen liepen nam zij wederom een auto, omdat zij vreesde op straat te zullen warden aan- gehouden door meer en minder goede i kennissen met verheffende informaties als deze: Wat zeg je daar wel van?- Een gladde kerel, wat? Kyber en die dochter van MenschlinDie weet wel, hoe je er komen moet. Die is nog niet zoo domEn dat zou wel het laat ste zijn, dat ze op dit oogenblik zou kunnen .verdragen. Zoo nam ze dan alleen maar een arm vol bloemen mee. Voor moedertje, voor Hermine en ook voor mevrouwKyber. Het mocht nu een maal in geen>enkel opzicht anders wor den. Waarom zou ze tegenover mevrouw Kyber nu plotseling minder attent zijn? De auito reed voorzichtig over de glin sterende sneeuw. Toen de chauffeur stopte, opende de oudé vrouw reeds de deur. I-fet gebeurde immers maar zelden, dat voor het kléine huis in de stille straat auto's voorreden. Ze sloeg haar handen in elkaar van blijdschap. Blijf binnen, moeder, riep Jo, terwijl ze den chauffeur betaalde. het is te koud voor je! In werkelijkheidwilde ze ongezien in de schemering van het por taal haar armen om den hals van haar moeder slaan omdat zij er niet zeker van was, dat ze haar tranen zou kunnen bedwingen. Eindelijk was de huisdeur achter haar gesloten en het volgende oogenblik lag zij in dé vertrouwde armen van haar moeder. En het kwam, zooals ze ver wacht had: ze snikte, dat haar schou ders ervan schokten. Huil je? vroeg mevrouw Gahl ver schrikt, maar zij probeerde tevergeefs' haar dochter van zich af te duwen om haar iin hét gezicjit te zien. Johanne vlijde haar wang tegen die van haar moeder en fluiserde: - Van blijdschap... dat kan je "toch wel be grijpen, moedertje. Je bent toch zelf ook zoo... (Wordt vervolgd)

Krantenbank Zeeland

Zierikzeesche Nieuwsbode | 1942 | | pagina 1