NIEUWSBODE
m
MAANDAG 17 NOVEMBER 1941
:m COURANT
NEDERLAND IN DE KENTERING DER TIJDEN
Met Duitschland
tegen
het bolsjewisme
ABONNEMENT
Prijs: in Zierlkzee f 1,60, «Iders f 1,90
per kwartaal. Weekabonnementen resp.
13 en 15 cents. Losse nummers 6 cents.
Verschijnt Maandag, Woensdag, Vrijdag
en Zaterdag.
- 1839 I
Uitgave: N.V. Zierikzeesche .Nieuwsbode, Zierikzee, Schuith. B 94,^Tel.}32
Giro no. 137677 - Dir.: A. J. deLooze - Hoofdred.: M. J. Kosten, Zierikzee
98STE JAARGANG No. 14789
advertenties:
Prijs: 22 cents per regel, minimaal 88
cents. Bij contract speciale prijzen. Suc
cesses op Maandag, Woensdag en Vrijdag
70 eents. Inzending tot 's morgens 9
uur.
REDE VAN DEN RIJKSCOMMISSARIS
Donderdag heeft de Yijkscommissaris,
rijksminister Seys-Inquart, in Keulen een
grootc cede gehouden over het onder-
werp: „Nederland in de kentering dei-
tijden".
De rijkscommissaris herinnerde aller-
eei\st aan den heroïkten inzet van de
militaire botsing op 10 Mei 1940, in den
loop waarvan het noodzakelijk was ge
bleken het Belgische en Nederlandsche.
gebied onder de bescherming van het
Duitscheleger te stellen, aangezien de
Westelijke mogendheden dit gebied had
den uitverkoren voor een flankaanvajl op
het hart van het Roergebied.
Voor de beoordeeling van den politie-
ken en militairen toestand is het van
eenig belang, dat met Nederland geen1
wapenstilstandsverdrag is gesloten. Groo-
te beteekenis moet verder gehecht wor
den aan de omstandigheid, dat de regee-
ringsbevoegdheden in het bezette Neder
landsche gebied, evenals in Noorwegen,
zijn .overgedragen aan een rijkscommis
saris in tegenstelling tot de situatie in
andere bezette gebieden, die de Duitsche
Weet macht onder haar hoede heeft ge
nomen.
Het onderscheid tusschen een Rijks
commissariaat en. een militair bestuur is
gelegen in het. fei^ dat het laatste een
uitvoerend orgaan vormt van de weer
macht, terwijl de Rijkscommissaris recht
streeks lasthebber is van den Führer en
de belangen van het rijk moet behartigen
en bekleed is met de hoogste regeerings-
macht ten aanzien van de civiele zaken.
De bijzonderheid van deze regeling heeft
een diepere politieke reden.
Nsdarland en Noorwegen
behooren tot de Germaansche volkeren-
familie en daarom is het ook de wensch
en de wil van den Führer in deze beide
landen in zoo snel mogelijk tempo nor
male toestanden te herstellen en ze er
toe te brengen, dat zij krachtdadig, uit
eigen gewonnen inzicht medewerken aan
den nieuwen opbouw van Europa. Zoo
heeft de Rijkscommissaris zorg te dragen
voor de beveiliging van het openbare
leven in zijn geheel, maar vooral heeft
hij de geestelijke verschijnselen, voor zoo
ver zij uitwerking hebben op het poli
tieke leven, te bevruchten.
Wat het openbare leven in
Nedet1 and in den huidigen tijd be
treft, kan worden gezegd, dat rust en
orde ver^gkerd zijn. De handhaving daar
van is echter slechts een onderdeel van
de taak van den Rijkscommissaris. Een
even groote faeteekenis komt toe aan de
economische aanpassing van Nederland
aan Midden-Europa. In het bestek van
deze economische aanpassing Zijn spe
ciaal de douanegrens en de deviezengrens
tasschen Duitschland en Nederlaifd op
geheven.
De spreker behandelde vervolgens
de goo-politieke problemen
van Nederland-en verduidelijkte in welke
mate Engeland 'er in den loop van vele
eeuwen naar heeft gestreefd de belang
rijke óceaanpaorf van de Rijn-Schelde-
monding te beheerschen en onder zijn
invloed te brengen. Indien het gelukt,
aldus- vervolgde de Rijkscommissaris, de
Nederlanders voor de gedachte van het
nieuwo Europa te winnen, zonden wij
niet alleen negen millioen buitengewoon
waardevolle medewerkers aan onze zijde
hebben, maar ook een der beslissende
geo-politieke stellingenvan het vaste
land betrekken in het groote Europee-
sche gebied.
Als wij onszelf de vraag voorleggen,
of de Nederlander Duitschlr is of niet,
moet gezegd worden, dat hij naar af
stamming - behoort tot Friezen, Neder--
Saksers en Franken. Al beschikt hij Ove
rigens ook over dezelfde ras eigenschap,-
pen als het Duitsche volk eigen zijn,
toch bestaat er in zooverre verschil, dat
hij niet dezelfde ontwikkeling op geeste
lijk en militair gebied heeft gehad. Om
volstrekt gemeenschappelijke óriënteering
te bereiken, is ontwikkeling noodig met
oriënteering op een doel, dat van beide
kanten duidelijk onderscheiden en be
wust nagestreefd wordt. Bij de behan
deling van dit probleem nu wordt tegen
woordig vaak gesproken van onafhanke
lijkheid en zelfstandigheid. Kameraad
schap is ten slotte nooit afhankelijkheid
in den traditioneelen zin.
Noodzakelijk is, dat Tekening wordt
gehouden met de belangen van alle deel
nemers en derhalve zal het komende
Europa «sn gsmseeschappolijk gsbisd
zijn, waar vaar niemand volstrekte .onaf
hankelijkheid bestaat en kan bestaan.
Want een gemeenschappelijk gebied eiseht
naar buiten gemeenschappelijk optreden,
ook tot de grens -der gemeenschappelijke
verdediging eq naar binnen een gemeen
schappelijk economisch stelsel. Anders is
het gesteld met de zelfstandigheid, die
in wezen bestaat uit het, bereiken van
de grootst mogelijke ontwikkeling op
geestelijk en cultureel gebied van het
eigen volk.
In wezen gaat het echter om de ge
lijkgerechtigdheid, Dat is het grootste
dat het Duitsche volk. heeft te vergeven
en ook het schoonste, dat aan een volk
gegeven kan worden. Zoo is het ook de
ernstige wil van den Führer, de Neder
landers als gelijkgerechtigde ka
meraden in het Germaansche gebied
op te nemen.
Bij de mannen, die thans de verant
woordelijkheid in Nederland dragen,
treedt steeds meer het streven aan den
dag in de toekomst samen met 't Öuit-
sche .volk op te trekken, een gemeen
schappelijke vertegenwoordiging van alle
belangen naar buiten te vormen, maar
daarenboven ook zoo noodig door een ge
meenschappelijk bloedoffer het gemeen
schappelijk bestaan te beveiligen. Veel
Nederlanders, die de toekomst met hel
deren blik beschouwen, zien in den
Führer van het Duitsche volk de groote
persoonlijkheid, die het lot van Europa
en vooral van de Germaansche volken
beheerscht en vormt. (A.N.P.)
Kertsj en het Koebangabled
Belangrijks vindplaat» van petroleum
Aan de krijgsverrichtingen op de Krim
wordt in Duitsche militaire kringen groo
te aandacht geschonken wegens de wijde
perspectieven, die de opmarsch naar
Kertsj voor het verdere verloop van den
oorlog kan hebben. Reeds zijn Duitsche
troepen tot de stad, die op een landtong
aan de Straat van Kertsj ligt, doorge
drongen en hebben zoodoende de exploi
tatie der ijze'rertsmijnen in de omgeving
onmogeijk gemaakt, hetgeen eenge
voelig verlies voor de zware industrie
der Sovjet-Unie beteekent.
Kertsj biédt door zijn ligging echter
nog andere mogelijkheden voor de oor
logsvoering. De straat van Kertsj, die de^
Krim van het vasteland vaa Zuid-Rusland
scheidt, is op enkele plaatsen slechts
5 K.M. breed, zoodat een overtocht niet
onmogelijk geacht behoeft te worden.
Weliswaar liggen ten Zuiden van. Kertsj
vestingwerken, 'die de geheele omgeving?
beheerschen,. maar de Westelijke oever
is aanzienlijk hooger dan de Oostelijke,
zoodat de verdedigers in een ongunstige
positie verkeeren. In dit verband is ook
positie van Rostow aan de Noordkust
van de Zee van Azow, dat nag in Sovjet-
Russische handen is, van belang.
Aan de overzijde van de zeestraat ligt
het schiereiland Taman met vele moeras^
sen, die door de Koeban doorsneden
worden. Enkele kilometers ten Zuiden
van deze rivier verheffen zich de Noor
delijke uitloopers van den Kaukasus. Be
halve in de bekende vindplaatsen als
Bakoe, Tiflis en Grozny wordt ook hier
veel petroleum gewonnen; pijpleidingen
voeren het vloeibare goud naar de Zwar-
te-Zeekust en naar de groote leiding
van de Kaspische Zee via Rostow naar
het Donezbekken. Verschillende steden in
dit gebied hebbed de laatste jaren groa-
tere beteekenis gekregen.
Krasnodar aan de Koeban, een stad
van 160,000 Inwoners en centrum van
de autonome Tsjerkessenrepubllek, is een
kruispunt van spoorwegen en heeft veel
fabrieken. Ruim 100 K.M. ten Zuiden van
de Straat van Kertsj ligt de haven No-
woróssijsk met groote petroleumraffina-
derijen voor den uitvoer van stookolie'
Na den val van Odessa en Nicoiajew is
deze haven, die aanvankelijk slechts voor
duikboolen en andere kleine marine-een
heden geschikt was, uitgebreid om ook de
groote oorlogsschepen van de Sówjet-
Russische vloot ts* kunnen opnemen.
Verder» vorderingen
bij Kertsj en Sebastopol
DUITSCHLAND STRIJDT
VOOR EUROPA
Het opperbevel van de Duitsche
weermacht deelde Zaterdag mede:
Op de Krim hebben de aanval
len van de Duitsche troepen op Se
bastopol en Kertsj ondanks taaien
tegenstand van den vijand verder
terrein gewonnen. In den midden
sector van het Oostelijk front zijn
krachtige, door infanterie en tanks
ingezette tegenaanvallen van den
vijand, afgeslagen. De Sow jets ver
loren hierbij 44 tanks. Zware bat
terijen van het leger hebben met
succes voor den ooriog belang
rijke installaties van Leningrad be
streden.
Sterke.format!es gevechtsvliegtui
gen en duikbommenwerpers hebben
b olsj e wistische veldversterkingeh,
troepenconcentraties, spoorwegen
en vliegtuigsteunpunten in het ge
bied ten zuiden van Moskou en
ten Oosten van het Ladogameer
aangevallen. De vijand heeft zwa
re verliezen geleden aan. mensehen,
zware wapens en rollend materieel.
Andere succesrijke luchtaanvallen
waren gericht op installaties van
den Moermansk-spoiorweg.. Moskou
en Leningrad zijn in den af ge
loop en nacht gebombardeerd.
Naar in een extra-bericht bekend
is gemaakt heeft de Duitsche ma
rine een nieuw groot succes ver
worven.
In de wateren om Engeland heb
ben gevechtsvliegtuigen voor de
Oostkust van Schotland een vracht
schip van 1500 br.t. vernietigd.'
In Noord-Afrika hebben Duitsche
jagers vier vijandelijke vliegtuigen
van een sterke formatie .Britsche
jagers vernield.
In den tijd van 5 tot 11 November
heeft het Britsche luchtwapen 119
vliegtuigep verloren. In dienzelfden
tijd zijn in den strijd tegen Bit-
tannië zes eigen vliegtuigen ver
loren gegaan.
DE ONDERGANG VAN DE
«ARK ROYAL»
18 opvarenden kwamen om 'i leven
In de beschrijving van den Britschen
berichtendienst over de torpedeering en
den ondergang van de „Ark Royal";,
wordt o.a. megedeeld, dat de comman-
ydant, de hoogere officieren en het ma-
chinekamerpersoneel aan boord van het
getorpedeerde schip waren gebleven en
12 uur lang hadden gepoogd het schip
nog naar Gibraltar te brengen. Op 14
November te 4.30 werd liet den com
mandant evenwel duidelijk, dat het schip
niet meer was te redden en gaf hij|
bevel het schip te verlaten. Twee uur
later zonk de „Ark Royal", waarbij 18
opvarenden om 't leven kwamen.
Een officier van den torpedojager, die
tot het einde van het vliegtuigmoeder
schip aan de zijde er van bleef, meld-<
de dat de „Ark Royal" kort voor haar
ondergang 35 gr. slagzij maakte aan
stuurboord. Toen het door den torpedo
was getroffen, zoo wordt verder in de
Keschrijving gezegd, trilde het heele schip
minutenlang. Aan stuurboord gaapte een
angstwekkend lek en de zee was in het*
rond bedekt met stookolie. De leden
der bemanning, die voor een deel slechts
onvoldoende gekleed en deels halfnaakt
waren, konden tengevolge van de slag
zij geen gebruik meer maken van de
reddingbooten, doch moesten zich aan
touwen van het dek laten zakken en
werden door een torpedojager opgeno-
mert. Toen het schip niet meer te red
den was, gingen ook de commandant,
de laatste officieren en het machine-
kamerpersoneel van boord. De „Ark
Royal" kreeg thans steeds meer slagzij1,
met fluitend geluid stroomden er wol
ken stoom uit. Dat is het treurigste,
schouwspel dat ik ooit heb gezien", ver
klaarde do commandant
DE BRITSCHE AANVAL
OP DE VISSCHERSBOOT
Inzake den Britschen aanval op eeti
visschersbqot uit IJmuiden, waarvan in
het avondblad vanDonderdag is gemeld,
bericht het A.N.P. thans de volgende
bijzonderheden.
Dinsdagmiddag voer de IJmuiden 96
ter trawlvaart uit. Het schip, een traw
ler genaamd' Viosier, was bemand met
elï koppen en voer geheel alleen. Om
streeks half drie het bevond zich op
(ongeveer4 7 a 8 mijl uit de kust werd
het plotseling aangevallen door d$ieBrit-
ische toestellen, die het vaartuig met
bommen en mitrailleurkogels bestookten.
Enkele bommen troffen het schip, dat
volkomen uiteen, we^ geslagen en snel
zonk. Terwijl de overlevende leden der
bemanning in 'het water om hun leven
worstelden, werden zij door de Bjitsche
pikten met hun mitrailleurs beschoten.
Inmiddels had men den aanval van de
kust uit gesignaléerd en was e^n pa
trouillevaartuig uitgevaren om assistentie
te verleenen. Acht leden )der bemanning
ken-daft daardoor worden opgepikt. Het
lijk van den jongsten- boordkok w^rd uit
het water opgehaald, de ongeveer 50-
jarige gehuwde schipper van de Voisier
H. Wijker ?n een matroos worden vermist S
De verontwaardiging over dezen laag-
hartigen aanval der Britsche vliegers is
onder de IJmuidensche vlsschersbevolking
aigt meen. Na de talrijke aanvallen die
reeds a'an dezen voorafgingen, is het haar
duidelijk, dat hier geen sprakeis van
toeval of ongelukken, maar van een in
ferieure oorlogvoering. Desondanks blijft
zij zich van haar plicht bewust. Steeds
opnieuw weer trotseert zij de gevaren,
om het Nederlandsche volk van woedsel
te voorzien. N
HET DUITSCHE BOEK
Zaterdag werd in het Mauritshuis te
Den Haag de tentoonstelling geopend van
„het Duitsche boek" waarvoor groote be
langstelling bestond. De secretaris-gene-
raal van het Departement van Volksvoor
lichting en Kunsten, prof. dr. T. Goede-
wagen, hield daarbij een rede, waaraan
het volgende is ontleend:
Nog vertoont zich het meerendeel der
Nederlandsche intelleetueelen in zijn al
lengs sterotyp geworden houding van
afsluiting tegen nieuwe vormen van maat
schappij en cultuur, die groeiende zijn.
Nog heeft de Nederlandsche intellectueel'
zich slechts voor een deel kunnen ont
worstelen aan die levenshouding van
ziendeblindzijn. Maar .anderzijds begint
'toch iets van de nevel op te trekken,
die te velen van ons Nederlanders sinds
bijna tien jaar bevangen houdt en die
hun levensblijheid en scheppingskracht in
positieven zin heeft ontnomen. Langzaam
aan groeit dat deel van ons volk, dat eer
lijk met zich te rade gaat om tot de
slotsom te komen: aan, de oostzijde van
ons land gebeurt iets belangrijks, iets
groots,' ja iets ontzagwekkends, 'dat
slechts met de geestelijke revoluties tij
dens (de volksverhuizingen, de renaissance,
de verlichting en die romantiek is te
vergelijken.
Deze tentoonstelling richt zich tot de
vrienden van het Duitsche Boek, aldus
de Rijkscommissaris, rijksminister ,Seys
Inquart. Deze vrienden van het Duitsche
boek zijn natuurlijk in onze Duitsche ge
lederen zelf te vinden, maar ik weet, dat
zij zeer in het bijzonder ook aangetroffen
kunnen wordfen in de gelederen der Ne
derlanders en ik wil uiting geven aan
mijn hoop en. vertrouwen, dat sedert de
gebeurtenissen van Mei 1940 het aantal
van deze vrienden niet is verminderd,
doch toegenomen. Ik wil niet zeggen,
dat er niet nog iemand kan zijn, di>3
nog niet is' bevrijd van enkele uitsluitend
humanistische roerselen en banden, die
inmiddels dezen weg nog niet heeft ge
vonden. Hij is stellig niet gemakkelijk
begaanbaar. Voorzoover het in ons ver
mogen ligt dezen weg begaanbaar te
maken, willen wij dat doen en daartoe
is deze tentoonstelling middel.
eESWïWBMW.Wü»®'JWWKWKfWJBBliU'UIK JWl'
RECHTZAKEN
Politierechter te Middelburg
A. D., 27 jaar, landarbeider te Nieu
wer kerk, wegens mishandeling van M.
van den Ouden op 1 Juni te Niau-?
werkerk.
Eisch: f20 b. s. 10 d. h.
Uitspraak: conforfa eisch.
1. A. P., 24 jaar,
2. A. C. van den B„ 36 jaar, beiden
landarbeider te S t.-M aartensdijk,
wegens diefstal van 6 emmers mosse
len, toebehoorende aan Ph, Pekaar, te
zamen en in vereeniging gepleegd op
11 .Octobej* 1941 te Scherpenisse.
Eisch: ieder f20 b. s. 10 d.
Uitspraak: conform eisch,
ONDERGANG VAN DE
„ARK RO.YAL"
Hst linieschip Malaya zwaar baichadigd
Het opperbevel van de Duitsche weer
macht maakte Zaterdag bekend:
De Duitsche marine heeft een nieuw
gpoot succes behaald. Duikbooten heb
ben in het westen van de 'Middelland-
sche Zee een formatie Britsche oor
logsschepen aangevallen. Daarbij brach
ten twee duikbooten onder leiding van
de kapitein-luitenants Reschke en Grub-
benberger het vliegkampschip Ark Royal
tot zinken en werd het linieschip Ma
laya zoo zwaar beschadigd, dat het de
haven van Gibraltar moest worden bin
nengesleept. Andere Britsche eenheden
kregen treffers van torpedo's. Het vlieg
kampschip Ark Royal was reeds op 26
November 1939 bij een luchtaanval zwaar
beschadigd. Na hersteld te zijn was het
weer in dienst gesteld. De Britsche ad
miraliteit heeft dit verlies toegegeven.
Wanneer verduisteren?
Heden (Maandag): zon onder
17.44. Morgen (Dinsdag) zon
op 9.06; zon onder 17.42.
Maan onder 17.17op 7.54
Tusschen zonsondergang en
zonsopgang moet worden ver
duisterd.
Nieuwe maan Woensdag
19 Nov. Eerste kwartier Dins
dag 25 Nov.
SOfiAtl jD UlEVEQ. JE BANDEN,.-GA LOOPfcN
VOOq DAT BOODSCHAPJE OM DE HC*\!
(Polygoon-Leemker)
Uitvosringsn van toonsslvaresnigingen
Het departement van volksvoorlichting
en kunst brengt ter kennis van de be
sturen van rederijkers- (dilettanten-) ver-
eenigingen), dat het ongeVmnscht is, zich
schriftelijk of telefonisch in verbinding
te stellen met de af deeling theater en
dans van het departement betreffende
vergunningen voor tooneel* en cabaret
avonden ed. Bedoelde vergunningen die
nen ten minste acht weken van te voren
te worden aangevraagd bij de gemeente
lijke autoriteiten (burgemeester of politie
der betrokken gemeente) onder overleg
ging van een exemplaar van den tekst
van looneelstuk, cabaret, revue, enz.
I Gewezen wordt op de tijdige aanvrage,
teneinde doorzending zonder vertraging
van het tooneelstuk enz. door de politie
aan de afdeeling theater en dans van
het departement te kunnen verzekeren,
j Briefwisseling met de vereenigingen kan
alleen door bemiddeling van de gemeen*
.telijke overheid plaats vinden.