ZATERDAG 1 NOVEMBER 1941
waarin opgenomen de Zzeesche Courant 1797-1889
Uit Stad en Provincie
Zierikzeesche Nieuwsbode
98STE JAARGANG No. 14780
INZENDING ADVERTENTIEN OP DEN DAG VAN UITGAAF UITERLIJK 'S MORGENS 9 uur.
li
DE RIJKSCOMMISSARIS
OVER NEDERLAND
Da hiiid'g« toastend
Naar aanleiding van zijn bezoek aan
Krakau heeft de Rijkscommissaris v.oor
het bezette Nedierlandsche gebied, rij«s-
minister Seyss-Inquart, de „Krakauer
Zeitumg" een interview verleend over de
ontwikkeling in Nederland sedert de in
stelling van het rijkscommissariaat en
over de huldigen toestand in dit land.
De rijkscommissaris sprak o.m. over de
bestuursbeginse^en, (die in Nederland thans
gelden als grondslag voor de leiding van
dit land. De taak van het Duitsche be*
stuur in Nederland kon beperkt worden
tot de leiding en controle over de overi
gens slechts door Nederlanders uitgeoe
fende rechtstreeksche uitvoerende macht.
Ondanks den typisch liberalen, democrq-
tischen en kapitalistischen karaktertrek
heeft men een betrekkelijk goed functi-
onneerend bestuursapparaat aangetrof
fen. Terwijl de bevolking en ook Ide
ambtenaren aanvankelijk zeer gereser
veerd waren geweest tegenover de door
de oorlogsnoodzake'ijkheden bepaalde re
gelingen en terwijl zekere onvermijdelijke
gevallen waarin in het publieke leven
moest worden .ingegrepen in het eerst
opi i3/oepsis gestuit waren, heeft de loop
der gebeurtenissen intusschen aan breede
kringen, der bevolking een' beter inzicht
gegeven en ze zelfs gewonnen.
In het politieke leven van Nederland,
aldus dr. Seyss Inquart, kunnen thans
nog slechts twee radicale vleu
gels worden waargenomen, waarvan de
eene zich thans als bondgenoot van de
bolsjewisten achter ide vroegere Konin
gin plaatst. Deze groep wordt door het
gezond denkende deel van de Nederland-
sche bevolking „Oranjebolsjewieken" ge
noemd. Het 'betreft voornamelijk vroegere
sociaal-democraten en katholieke krin
gen, idle nog kort geleden zich over
een dusdanige houding zeer zouden heb
ben geschaamd. Wat de invloed betreft,
omvat de Oranjevleugel in het algemeen
die bevolkingslagen, welke thans nog met
hun bestaansbasis in het vroegere sy
steem geworteld zijn.
De houding der Duitsche leiding ils hier
uiteraard scherp afwijzend. Wanneer
weliswaar de stemming des volks in ze
kere mate beïnvloed wordt door deze
dwarsdrijvers, is dat geenszins ook recht
streeks voor zijn houding het geval. Af
gezien van zuivèr plaatselijke straatrel
letjes, die in Febrruari in Amsterdam zijn
voorgekomen en welker aard geprono-
ceerd joodsch-bolsjewistdsch was, heeft
zich nooit iets van ernstig storeinden aard
in Nederland voorgedaan, ofschoon Am
sterdam als voornaamste centrum van het
Marxisme en zetel van ide centrale der
voor 't Westen moest "worden beschouwd.
Tegenover dezen negatieven kant van
het huidige politieke leven plaatste de
rijkscommissaris vervolgens de natio-
naal-socialistisc he beweging
onder leiding van Mussert, die ondanks
systematische onderdrukking met alle
machtsmiddelen van den staat en de
maatschappij, zich van 20 Januari 1933
ar met een kern van 30.000 aanhangers
heeft gehandhaafd. Na een parallel met
de ontwikkeling in Duitschland vóór het
overnemen van ide macht door de NSDAP
schetste de rijkscommissaris een beeld
van .de beweging van Mussert, die na
te zijn gestegen tot rond 100.000 leden
vooreerst gesloten is voor het toètreden
van nieuwe leden. Al is de NSB ook
niet tot staatspartij verklaard, de Duit
sche bezettingsmacht doet toch steeds
gaarne een beroep op haar aanhangers,
wanneer het er om gaat functionnarissen
te verwerven met een open blik voor
de nieuwe ordening welke zich thans
w, voltrekt. i I I "j 'j
De NSB bëschikt over een ongeveer
met de SA overeenkomende politieke
marschforoaatie, die ongeveer 15000 man
zou omvatten, wanneer niet voortdurend
voor bijzondere taken manschappen daar
aan worden ontleend. De Nederlandsche
SS, opgebouwd volgens de beginselen
van de Duitsche SS, is ter sterkte vanj
ongeveer 1500 man, in het bijzonder dra
ger van de Germaansche gedachte in
het Nederlandsche volk.
KEKKNIEITWS
Ned. Herv. Kerk.
Ds. A. E. van Griethuijsen Hz., pre
dikant te Noord gouwe, Herdenkt 4
November den dag, waarop hij voor 35
jaar het predikambt aanvaardde.
Ds. van Griethuijsen werd 27 Febr. 1879
te Schaarsbergen, waar zijn vader pre
dikant was, geboren. Hij studeerde aan
de Universiteit te Utrecht theologie om
in 1905 candidaat te worden in Fries
land. 6 Mei 1922 verbond de jubilaris
zich aan zijn tegenwoordige gemeente.
Hij, is sinds jaren praetor in den ringi
Brouwershaven en secundus-lid van het
TVov. Kerkbestuur van Zeeland, terwijl
hij het classicaal bestuur van Zierikzee
als assessor diende, (F?ZC)
Vlucht van de Sovjettroepen WINTERHULP NEDERLAND
in de Krlm en Donetsbekken
DUITSCHLAND STRIJDT
VOOR EUROPA
Het opperbevel van de Duitsche
weermacht maakte gisteren bekend:
Door Duitsche en Roemeensche
troepen scherp achtervolgd* is de
vijand op den Krim volledig op de
vlucht geslagen. Daarmede hebben
de lange en hevige doorbraakge-
vechten hun bekroning gevonden,
,waarmecfe de divisies infanterie van
Het leger van generaal der infan
terie von Manstein en het vlieger
corps van luitenant-generaal Pflug-
beil de smalle landengte hebben
geforceerd, welke naar het schier
eiland leidt.
Ook in het Donetsbekken zetten
de Duitsche troepen en die hunner
bondgenooten de achtervolging van
e^den verslagen vijand met succes
oori. Aan het omsingelingsfriont
van Leningrad werden verscheidene
uitvalspogingen van den vijand af
gewezen. Zware batterijen van het
leger bestookten belangrijke mili
taire doelen in Leningrad. De uit
werking van de granaten kon wor
den waargenomen. Aan de rest van
het Oostelijke front schrijden de
operaties voort. In het gebied van
de Zwarte Zee bombardeerden for
maties gevechtsvliegtuigen de ha
venwerken van Eupatoria en Kertsj
en brachten in" deze wateren vijf
vrachtschepen van tezamen 13.0C0
b'rt. tot zinken.
DE NIEUWE 1EXTIELKAART
Gawijz'qd# punt*nwaarde«rfag
Tot 1 M«i 1942 sUchts 60 purten
De secretaris-generaal van handel, nij
verheid en scheepvaart maakt bekend, dat
met ingang van 3 November a.s. de on
langs uitgereikte, derde, textielkaart voor
den aankoop van textielgoederec in ge
bruik zal worden genomen.
Uit den aard der zaak heeft de be
schikbare hoeveelheid goederen het nood
zakelijk gemaakt de rantsoeneering van
textielproducten te verscherpen. i
In de eerste plaats zal met 60 punten
(de nummers 61 t/m. 120) volstaan moe
ten worden tot 1 Mei 1942: de punten
van de nu loopende textielkaart zullen
tegen de nieuwe waardeering voor het
aankoopen van artikelen eveneens nog
mogen worden gebruikt to,t dien datum.
In de tweede plaats zullen volgens de
reeds gepubliceerde regeling de groote
stukken en de stoffen daarvoor slechts
te verkrijgen zijn op een speciale ver
gunning onder gelijktijdige inlevering van
punten. Voorts is voor kousen en sokken,
welke tot op zekere hoogte onontbeerlijk
kunnen Worden geacht en. waarnaar de
vraag groot is, een speciale regeli.ng)
getroffen.
In de waardeering van de punten is
eenige verandering gekomen, die voor
enkele artikelen iets gunstiger, voor an
dere iets ongunstiger is geworden. Enkele
artikelen, waarvan de aankoop tot nu
toe zonder inlevering van punten kon
Winter in het oorlogsjaar 1941Wie
nooit zorgen gekend heeft, wiens klee-
renkast ook mi nog gevuld is, op wiens
bed nog wollen dekens liggen, zal ook
dezen winter zonder al te groote onge
makken doorkomen.
Maar wee 'degene, diie niets heeft dan
Idle kleeren, die hij op zijn lijf draagt,
idlile des nachts kleumend het gescheurde
en dunne dek over zich heen trekt en
die zelfs geen geld heeft om voor zijnj
bonnen kolen te koopen. Voor hem zal
deze winter vrgcéelijk worden.
De nood is groot in Nederland, groo-
ter dan de meeste onder ons vermoeden
en grooter dan ooit te voren. Geen krui
mels vallen meer van de tafels der
rijken, geen afgedragen kleeditng wordt
meer weggeschonken en geen kolen kun
nen meer door een heimelijke weldoener
naar de schamele won/ilng van een arme
worden gestuurd. Bitter leed zall er
dezen winter geleden worden in duizen
den gezinnen.
De nood' is groot, dat is het eenigej,
waar het op -het oogeniblik op aankomt.
De nood :ils groot en moet gelenigd wor
den. En kan slechts gelenigd worden
langs één kanaal: De Winterhulp!
Dit is een concreet feit en dit feit
hebben we te aanvaarden. Het komt er
mi niet meer op aan hoe men over de
Winterhulp denkt, het komt er nu slechts
op aan hoe ide nood gelenigd kan wor
den1.
Daarom, sluit Uw oor voor gefluister
en gaster en open 'Uw hart 'en Uw
beurs. Open ze wijd; "want zij, die ge
brek lijden zijn Nederlanders, zijd men-;
schen van Uw. bloed1 en Uw volk.
Nog lijdt een groot deel van ons volk
geen gebrek, nog is hun tafel goed voor
zien, nog hebben zij kleeding en dekking
in overvloed. Op hen rust in de, eerste
plaats de plicht om de nooden van de
misdeelde Nederlanders te helpen ver-
j lichten: Eendrachtig zullen wij ide moei-
Bjkheden, waarmede' ons volk thans te
kampen heeft, kunnen en moeten over
winnen. Noöit .is tevergeefs een beroep
gedaan op de offerzin van ons volk.
Laat daarom Winterhulp evenmin een
vergeefs verzoek doen. Groote waarden
staan op het spel.
I Maar één ding mag niemand vergeten.
Gij geeft niet aan Winterhulp, gij geeft
aan' de armsten onder ons, gij geeft
aan het Nederlandsche volkL
ZIERIKZEE. Naar wij vernemen ligt
het in de bedoeling binnenkort een pro
vinciaal bureau voor Zéeland van het
Nationale Plan te vestigen.
Als een bijzonderheid kan worden
medegedeeld, dat bij den landbouwer P.
J. Kloet „Stoofhof", een mangel werd
gerooid vaji 10 kilo
Een advertentie van het bestuur
der Vrijz. Koren kondigt nu al eenj
oratorium-uitvoering van Haydn tegen
Paschen 1942 aan, waaraan het stedelijk
symphonie-orkest zal medewerken met
de (vertolking van Jos. Haydn's 4e sym
phonic. Wanneer we het laatste con
cert in de Nieuwe Kerk in herinnet
ring roepen, dan verdient het koor de
medewerking van allen die het maar
geschieden, zullen voortaan slechts opeeirigszins geven kunnen,
punten verkrijgbaar zijn.
Textielbijslagkaarten zullen eerst na 1
Januari 1942 wórden uitgereikt. Nader
zal worden bekend gemaakt wie voor
toeslagkaarten in aanmerking kunnen ko
men De nu loopende textielbijslagkaarten
blijven geldig tot 1 Mei 1942.
j Voor kinderen van 1 tot 3 jaar en
i voor babies van 0 tot 1 jaar zullen
binnenkort speciale textielkaarten wor
den uitgereikt.
T Alle soorten qverjassen, jekkers en
damesmantels (met uitzondering van spe-
1 cifieke regenkleeding) evenals heeren- en
jongenscctstuums en onderdeelen daar-
voor en alle stoffen voor de voornoemde
artikelen zullen van 3 November af uit-
sluitend op een speciale vergunning on-
j gelijktijdige inlevering van punten' kun-
nen worden gekocht. Een speciale ver
gunning zal slechts worden verstrekt aan
hen, die niet meer beschikken over een
draagbaar exemplaar van het aan te
schaffen artikel.
f 3000.- voor Axel
De Ned. Volksdienst heeft in verband
met de ramp, die Axel getroffen heeft',
f 3000 ter beschikking van den burge
meester gesteld. Dank zij dit bedrag!
konden onmiddellijk nat de ramp levens
middelen worden verstrekt, de hotelkos
ten worden voldaan van de gezinnen^
die dakloos waren geworden, tegemoet
worden gekomen in de glasschade, ver
goeding worden g^peven van verloren
gegane levensmiddelen, voor noodzake
lijke kleedingstukken, voor verloren ge
gane brandstof en schoenen en voor,
schade aan gordijnen,
RENESSE. Aangezien ook in deze ge
meente het onbevoegd wegnemen van
rijwielen eenige opgang gevonden heeft,
is het gewenscht om op donkere avon
den een rijwiel niet onbeheerd langs den
weg te laten staan, of althans te voor
zien van een rijwielslot.
BRUINJSSE. Eenige weken geleden ont
snapte bij het overladen van vee uit de
tram op de boot te Zijpe een koe, toe-1
behoorende aan. deiu veehandelaar v. d.
Maas uit Burgh, die dol geworden veel
consternatie verwekte en eenige personen
omver wierp, doch tenslotte kon wor
den opgevangen en in een weide van
heer C. van der Have alhier werd op
gesloten. Woensdag begon het best weer
teekenen van dolheid te vertoonen en
liep het de vrouw van den heer v. d.
Have omver, waardoor deze aan de knie
gewond werd. Om verdere onheilen te
voorkomen is het dier toen door de
politie afgemaakt.
*THOLEN. De Zondag j.l. gehouden
oogstcollecte bracht in de Herv. kerk
alhier, de kapitale som op voor armen
en kerk, in totaal f 1123.50.
GOES- In de Donderdag gehouden ver
gadering van aandeelhouders der N.V.
Wtfterleiding-Mij Zuid-Beveland is met
alg. stemmen tot directeur benoemd de
heer Ir. M. J. Stoel Fetferlstein, thans
plaatsvervangend directeur. Eenigen tijd
geleden is aan den tegenwoordigen direc
teur, den heër Ir. J. van Poelgeest, op
zijn verzoek tegen 1 Jan. a.s. eervol
ontslag verleend.
ZIEKENFONDSENBESLUlT
Volgens zoojuist ontvangen berichten
heeft het reeds eenige jaren op Schou*
wen en Duiveland werkende Mij. Zie
kenfonds „Sch. en Duiv." zijn erkenning
gekregen, waarmede het het eenigst er
kende Ziekenfonds is, dat krachtens de
Ziektewet verplicht-verzekerden kan op
nemen.
De in dit nummer van de Nieuwsbode
opgenomen advertentie maakt bekend,
dat voor iedereen idie krachtens de Ziek
tewet recht op uitkeering bij ziekte heeft
zich voor inschrijving tot verplicht ver
zekerde, moet aanmelden met dé aan
de postkantoren beschikbaar gestelde
dubbele kaarten, die door de werkge*
vers moeten worden ingevuld. Opzending
dezer kaarten moet geschieden uitslui
tend aan het adres van dhr. J. H. Borg-
meij'er te Renesse. Dit geldt voor alle
z.g. ^erplichtverzekerden, die minder dan
f3000 per jaar inkomen hebben.
Ziekenfondsleden, welke niet onder de
nieuwe bepalingen vallen, blijven dus
gewoon fondslid, zooals vóór 1 Nov.
De Diatrictarboidtbrniri Middelburg
in 1940
Aan het thans verschenen verslag over
1940 yan de districtsarbeidsbeurs te
Middelburg, omvattende de gemeenten
op Walcheren, Zuid- en Npord-Beveland
en Sch ou wen-Du i'v el and, en den
dienst der werkloosheidsverzekering en
arbeidsbeurs te Middelburg, beiden des
tijds onder directie van den heer H.
P. Staal, ontleenen wij het volgende
Het totaal aantal ingeschrevenen bij
"de diverse agentschappen bedroeg in
Januari 4808 (v.j. 4429), in April 974
(2522), Mei 4122 (1268), Qctober 264
(812), December 1791 (3722),' totaal 19817
(v.j. 25004), gemiddeld per maand 1651
Het aantal plaatsingen bedroeg in 1940
5358 tegen 1159 in 1939; het aantal aan*
vragen was in 1940 4984 tegen 1239 in
1939; terwijl het aantal voldane aan*
vragen resp. in 1940 en 1939 4601 en;
1124 bedroe'g.
Het ledental der diverse werkloosheids-
kassen daalde van 1573 tot 1568. Aan;
contributie werd betaald f 18660.60 tegen
f 18546.31 in 1939, terwijl de uitkeerings-
dagen opliepen van 11216 in 1939 tot
14000 in 1940. Uitgekeerd werd f27;203.59
tegenover f22671.85 in 1939.
Het aantal gesteunden liep terug van
204 tot 132 gemiddeld per week; het
bedrag aan steun van f 93681.95 tot
f76381.98; het hoogst aantal gesteunden
bedroeg 405, het laagst aantal 10.
Het aantal gemiddeld bij de werkver
ruiming geplaatsten bedroeg 143, het
hoogst aantal 479, het laagste 10. Hef
totaal uitbetaalde loon was f 12Q.209.785
tegen f 157.249.18 in 1939.
Het verkoopen der levensmiddelen liep
dit jaar ook weer tengevolge dér ge-
ringere werkloosheid terug.
ZIEKENHUISVERPLEGINGSFONDSEN
KUNNEN BLUVEN BESTAAN
De Voorlichtingsdienst van het Depar
tement van Sociale Zaken schrijft:
Ten aanzien van de toekomstige po
sitie der ziekenhuisverplegingsfondsen
schijnt nogal wat misverstand te heer-
schen. Daarom kan het zijn nut hebben,
er op te wijzen, dat het ontbinden van
dergelijke fondsen op dit óógenblik zeer
DE VERDUISTERING
Zon onder 18.11 ,Zon op 8.37
18.08 8.38
Tusschen zoneondergang en zonsopgang
moet worden verduisterd.
i 1 5
voorbarig en bovendien ongewenscht moet
worden genoemd. Deze instellingen im
mers, behouden, ook na de invoering
van de verplichte verzekering, ingevolge
het Ziekenfondsenbesluit, haar beteeke-
nis voor «de vrijwillig verzekerden, als
ook, wanneer zij daartoe worden aan
gewezen, als risico-draagster voor de
ziekenhuisverpleging.
Voorts schijnt bij werkgevers hier en
daar onzekerheid te heerschen ten aan
zien van de loonperiode, waarover voor
het eerst premie kan worden ingehou-
den. Daarom zij alsnog medegedeeld, dat
de premiebetaling aanvangt op den eer
sten dag van de eerste volle loonperio*
de. Dit wil dus, in normale gevallen
voor weëkloonen zeggen: aanvang der
premiebetaling Maandag 3 November, met
als gevolg, dat idq eerste inhouding moet
geschieden op Zaterdag 8 Nov. Vele
werkgevers verkeeren ten onrechte in
de meening dat de premiebetaling in dit
geval aanvangt op 1 November.
TELEGRAMMEN*
BRITSCHE VLIEGTUIGEN BOVEN
DUITSCHLAND.
Vrijdagnacht zijn Britsche bommenwer
pers Noord- en Noordwest Duitschland
binnengevlogen. Zij wierpen op verschei
dene plaatsen brisant- en brandbommen
neer; Militaire of militair-economische
schade is niet ontstaan. Daarentegen leed
de burgerbevolking verliezen. Volgens de
tot dusver ontvangen berichten werden
negen bommenwerpers neergeschoten.
BRITSCHE SCHEPEN TOT ZINKEN
GEBRACHT'.
Aan de Oostkust van Engeland heb
ben Duitsche gevechtsvliegtuigen 4 sche
pen uit een konvooi, tezamen 29000 br.,
onder" meer een tankboot van 10.000 brt.
tot zinken gebracht. Twee schepen van
hetzelfde konvooi werden zóo zwaar ge
troffen dat hun verlies waarschijnlijk is.
Nog twee schepen van tezamen 16.000
tonwerden zwaar getroffen.
Uit de Nieuwsbode
van vóór vijfantwir.tig jaar
Van 20—26 October 1916. De hee
ren J. Stellingwerf en D. de Jong, on-t
derwijzer aan de Mulo-school te Zie
rikzee werden benoemd tot onderwij
zer aan de O.L. School te Dordrecht.
Benoemd tot heemraad van het Wa
terschap Schouwen de heer J. W. Gast
te Brouwershaven.
Benoemd tot onderwijzeres aan een
school voor ULO t.e Rotterdam, mej. J.
J. de Keijzer, vroeger te Duivendijke.
De gemeenteraad te Ouwerkerk be
noemde C. Kwaak tot gem.-werkman.
ZordagsitaandisunRt Zisrikzea
Zondag 2 [November:
Dr. vain Hoorn en Dr. Verspyck.
In het N.V.-gebouw aan de Oude Gracht
te Utrecht is Zondag een verbroederings
bijeenkomst van de NSpAP en de NSB,
gehouden, waarbij o.a. generaal-commis-
saris Schmidt en ir. A. A. Mussert, lel*
der der NSB, het woord hebben geVoerd.
Een overzicht van de eere-gasten, onder
wie men onderscheidt: Mr, dr, R. van
Genechtep, secretaris-generaal van justi
tie; ir. Mussert; generaal-commissaris
Schmidt; den heer Engelbrecht, commis
saris der provincie Utrecht; den heer
Sommer, Beauftragte van den Rijkscom
missaris ju de provincie Utrecht en den
heer Rost van Tonningen.
Polygoon-M. v, d, Werff
