ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
WOENSDAG 17 SEPTEMBER 1941
OPGËNOi
ZIERIKZEESCHE COURANT
GROOTE DUITSCHE OVERWINNING
TEN ZUIDEN VAN HET ILMENMEER
Italfaansch weermachtsbericht
DE KERN
vvvvvvvvvyyvv
y
v
y
v
y
y
y
y
y
V Victorie
y
v
y
v
y
y
y
y
y
yyyyyyyyyyyyy
ABONNEMENT
Rrijtin Zierikzee f 1,00, elders f 1,90
per kwartaal. Weekabonnementen reep.
IS en 15 cents. Losse nummers 5 cents.
Verschijnt dagelijks, behalve 'f Zondags.
1797 - 1889
Uitgave: N.V. Zierikzeesche Nieuwsbode, Zierikzee, Schuith. B 94, Tel. 32
Giro no. 137677 - Dir.: A. J. de Looze - Hoofdred.: M. J. Kosten, Zierikzee
98STE JAARGANG No. 14749
ADVERTENTIES
Prijs: H cents pee regel, minimaal 88
cents. Bij contract speciale prijzen. Sue*
ces j es op Maandag, Dinsdag, Woensdag
en Donderdag: 70 cents. Inzending tot
morgens 9.80 out.
OPMARSCH TEN OOSTEN VAN DEN DNJEPR
WORDT VOORTGEZET
V Victorie - Duitschland
wint voor Europa
óp alle fronten
Het opperbevel van de weer
macht (deelt in een extra-bericht
mede:
In het gebied ten Zuiden van
het Ilmenmeer zijn de laatste we
ken sterke strijdkrachten van het
11e, 27e en 34e bolsjewistische le
ger door troepen van het Duitsche
leger onder bevel van den generaal
oberst Busch, met steun van for
maties van de luchtvloot van den
generaal oberst Keiler, op beslis
sende wijze geslagen. Ruim 53.000
gevangenen vielen in onze handen.
Voorts werden 320 pantserwagens,
695 stukken geschut van allerlei
kaliber, alsmede een groote hoe
veelheid oorlogsmateriaal buit ge
maakt of vernield.
Het opperbevel der Duitsche weer-,
macht maakte gisteren bekend:
In de Oekraine hebben for
maties van het Duitsche leger met
actieven steun van de luchtmacht!
in dappere aanvallen op de belangd
rijkste plaatsen bruggenhoofden aan
den breeden benedenloop vam dien
Dnj epr gevormd.
Nadat de bruggenhoofden in ge-t
vechten van verscheidene dagen te-;
gen sterke vijandelijke aanvallen
voor een deel met steun van ge
vechtswagens waren behouden en
uitgebreid, zijn de Duitsche divisies
thans, uitgaande van deze bruggen
hoofden, in een breed front zege-*
vierend verder naar het Oosten op
gerukt.
Vervolgens wordt melding ge
maakt van de successen ten Zuiden
van het Ilmenmeer, die reeds in
nevenstaand extra-bericht zijn be
kend gemaakt.
Het weermachtsbericht meldt dan!
verder:
In den strijd tegen Ide Britsche
scheepvaart, die voor de voorzie
ning dient, heeft de luchtmacht
overdag ten westen van de Hebri-
den een tankschip van 7300 brt.
vernield. In den afgeloopen nacht
werden in het zeegebied rondom
k Engeland uit convooien twee groo-.
te koopvaardijschepen, waaronder
een transportschip, in brand gebom-:
bardeerd.
In N.-Afrika voerden Duitsche
troepen, van het front van Solloem
uit, een geslaagden verkenningsaan-.
val uit met vecht- en pantserwa
gens. Bij Tobroek werd na harden
strijd een belangrijke hoogte ge
nomen. In luchtgevechten en door
luchtdoelartillerie werden op 14
September in Noord-Afrika zonder
eigen verliezen acht Britsche vlieg
tuigen neergeschoten.
Pogingen van Britsche vliegtui
gen, gisteren bij dag de Duitsche
bocht en de Nederlandsche kust
aan te vallen, bleven zonder uit
werking. Jagers schoten twee vij
andelijke vliegtuigen neer.
Britsche vliegtuigen wierpen in
den afgeloopen nacht bommen op
verschillende plaatsen van N.-W.-
Duitschland. De burgerbevolking
had, in het bijzonder in Hamburg,
verliezen aan dooden en gewonden.
Nachtjagers en luchtdoelartillerie
schoten negen van de aanvallende
bommenwerpers neer.
luchtmacht aangevallen, waarbij zij in
totaal twaalf vijandelijke vliegtuigen meer-
schoten. Van' onze vliegtuigen zijn tien
niet teruggekeerd. Andere vliegtuigen
werden getroffen en hadden eeniige ge
wonden aan boord. Andere eenheden van
de luchtmacht hernieuwden des nachts
het bombardement op Tobroek en op
het gebied van Mersa Matroe.
Inrichtingen en opslagplaatsen alsmede
concentraties gemechaniseerde strijdmid
delen en spoorlijnen werden getroffen-
Er ontstonden veie branden. Vijandelijke
vliegtuigen bombardeerden Bengasi, doch
zonder eenig resultaat.
Oost-Afrika: Hevige activiteit van' de
artillerie, van mortieren en automatische
wapens in den sector van Wöisjefitt. Po
gingen van den vijand om ons te na
deren werden prompt afgeslagen iln den
sector van Culquabert.
In het Oostelijke bekken van de Mid-
dellandsche Zee hebben onze vliegtuigen
een vijandelijk schip met bommen ge
troffen en zwaar beschadigd.
SJAH VAN IRAN
AFGETREDEN
Zijn oudste zoon volgt hem op
- Htet D.N.B. meldde ;gisteren uit Stam
boel: De zender van Teheran heeft om
12 uur 10 medegedeeld: „De sjah 5b
hedenochtend afgetreden".
De zender van Teheran meldt, dat
naar verluidt, de oudste zoon van den
sjah dezen zal opvolgen. Deze beslissing
dB gisteren tijdens eeri speciale zitting
van het parlement genomen, aldus be
richt het D.N.B. uit Stamboel.
De afgetreden sjah is Reza Pahlavi.
Deze zoon van een Iraansehe familie
werd dn 1878 geboren. In 1900 trad hij
M dienst bij de kozakkehbrigade, in 1921
weid hij maarschalk en in hetzelfde jaar
minister van-oorlog. In 1923 volgde zijn
benoeming tot president van den minis
terraad. Toen in 1925 de titels werden
nam hij den naam Pahlavi
WLADIWOSTOK,
EEN STRATEGISCH PROBLEEM
Sovjot-Unlo belangsteltand toeschouwer
Wladiwostock is steeds_ beschouwd als
een brandpunt iln de problemen van den
Stillen Oceaan. Voorheen was dit voor
namelijk het geval 'ten aanzien van de
verhouding tusschen Japan en Sowjet-
Rusland; doch bij de. huidige belang
stelling, waarin Wladiwostock zich ver
heugt, is 'de Sow jet-Unie meer toeschou
wer. Thans .immers gaat het om d'e hulp-
verleending aan de Sowjets door de V. S,
Het gaat nu niet meer om de levering
van werktuig- of andere machines: het
is oorlogsmateriaal, dat de Sowjets van
Amerika verlangen. Drie of vier sche
pen met petroleum zijn reeds van de
V. S. onderweg naar Wladiwostock.
Aan de overwegend technische bespre
kingen, die hieroVer in Moskou zijn ge
houden, hebben zoowel Engelsche als
Amerikaansche adviseurs deelgenomen.
Hierbij vervulde Amerika echter niet de
rol van bondgenoot; dat ds voorloopig
alleen Engeland. Amerika en Engeland
zijn slechts lp zooverre gelijk, dat zij
geen van. beiden de Sowjets met man
schappen kunnen helpen. Men beraad
slaagt er echter ito. Moskou over, wat
den Sow jet-Russen aan oorlogsmateriaal
kan worden geleverd. Doch van met
minder - belang is de route waarlangs dit
kan geschieden; en in dat opzicht neemt
Wladiwostock een pijnlijke plaats in.
Natuurlijk spelen de drie of vier la
dingen petroleum» geen rol van belang
voor Japan, doch als Wladiwostock van
daag dienst doet als invoerhaven voor
petroleum, kan het morgen de rol ver
vullen van basis voor de Sowjet-Rus*,
sosche vloot en luchtvloot. En ook al
raakt Amerika niet in oorlog met Japan,
idan kan dit laatste land toch niet on
verschillig blijven voor de versterking
van de positie der Sow jet-Unie in het
Verre Oosten.
Het gevaar voor aanvallen uit de
lucht lijkt den Japanners het bedenke-
lijkste. Als er Amerikaansche vliegma
chines. in Wladiwostock worden inge
voerd, is het dan wel zeker dat deze
bestemd' zijn voor Sow jet-Rusland Bij
den tegenwoordigen stand van zaken zou
de V. S. er zelf gebruik van kunnen
maken. Reeds in 1937 zijn in Tokio ver
duisteringsproeven genomen met het oog
op het luchtgevaar. Is Wladiwostock wer
kelijk de sleutel tot de Sow jet-Unie? Dit
is op het oogenblik een vraag van bij
komstige beteekenis. In de allereerste
plaats plaats vormt het thans een stra
tegisch probleem van het grootste be
lang voor d zie werelddeelen.
BULGARIJE WIJST DE NOTA
VAN MOSKOU AF
Sovj.t-parachutiitan op Bulgaarich
grondgebied 7
In het gisteren door den Bulgaarsehen
gezant te Moskou overhandigde antwoord
op de kortgeleden door de Sovjetregee-
ring geuite bezwaren verklaart de BuL
gaarsche regeering categorisch, dat alle
in de Sovjetnota vervatte beweringen,
als zou Bulgarije jegens de Sovjetunie
een iiloyale houding hebben aangenomen,
onjuist zijn, aldus meldt het DNB. De
Bulgaarsche regeering is vooral verrast
door de bewering, dat Bulgarije basis
zou zijn geworden voor Duitsch-Italiaan-,
sche oorlogshandelingen tegen de Sov-
jetunie.
Ten aanzien van de luchtaanvallen op,
Bulgaarsche gebied bezit de Bulgaarsche
regeéring overtuigende bewijzen, dat de
bommen in kwestie van Sov jet-vliegtui
gen afkomstig zijn. Daarvoor vormt ook
de landing van parachute-springers, wier
herkomst duidelijk werd vastgesteld, een
bewijs.
Duitich offensief tan Ooitan
van Sotloam
In zijn weermachtsbericht no. 469
maakt het Italiaansche hoofdkwartier het
volgende bekend:
Gemechaniseerde Duitsche afdeelingen
hebben, met medewerking van de lucht
macht van de spil, op 14 en 15 Sept.
een krachtig offensief ondernomen op
Egyptisch gebied ten Oosten van Sol
loem, waarbij de Engelsche troepen ge
dwongen werden zich terug te trekken.
Duitsche en Italiaansche jachtvliegtuigen
hebben herhaalde malen de vijandelijke
Na de vervaMenverklaring van sjah
Ahmed werd hij tot regent van het rijk
•en hoofd' der voorloopige regeering ver
heven. In 1925 koos de nationale con-
stitueerende vergadering hem tot erfelijk
soeverein en nog dat jaar besteeg hij
den troon en in 1926 werd hij gekroond.
Zijn -echt werd met zeven zoons en
vier dochters gezegend. De kroonprins
(Sjapoer) heet Mohamed' Reza Pahlavi.
Hij werd dn 1919 geboren en huwde in
1939 met prinses Fewzie van Egypte.
De dochters van den afgetreden sjah
droegen den titel Sjahdokht.
R*za Khan, da Sjah van Iran.
foto archief ZNB)
OEKRAÏNE, EEN TAALKUNDIG
VRAAGSTUK
Hoa moet het worden uitgesproken
Hoe moet Oekraine worden uitgespro
ken? Dc Russische taal op zichzelf werkt
reeds verwarrend op den buitenlander.
Waarom spreekt men van Stalin en Lenin,
met den klemtoon op de eerste letter
greep, doch van Kaganowitsj, Worosjfloff
Timojsjgnko met den klemtoon Op de
derde lettergreep
Laten wij, ter geruststelling" van hen,
die zich hierover het hoofd breken, op
den voorgrond stellen dat de Russen
zelf het den meesten tijd niet met el
kaar eens zijn....
Hoe moet het woord Oekraine worden
uitgesproken? Hierover loopen de mee
ningen uiteen. De omroeper voor de radio
spreekt gewoonlijk van „Oekra-ine", zoo
als men zal hébben opgemerkt. Hij scheidt
dus de a van de i.
Soldaten, die met verlof van het Oost
front thuis komen, spreken daarentegen'
van de Oe-krai-ne, in overeenstemming
met het grootste deel van de Sowjet-
Rujssische bevolking. Deze uitspraak is
ook in overeenstemming met de klassiek
Russische literatuur. Poesjkin en Gogol
(spraken het eveneens aldus uit. Hierbij
merken wij op, dat Gogol zelf uit de
Oekraine afkomstig was. Er staat echter
tegenover, dat vele geboren en geto
gen Oekrainers hun geboorteland betite
len als Oe-kra-i-ne!
Volgens deskundigen werd in het oud-
Ruissisch het woord uitgesproken als Oe-
krai-ne; doch de Sowjets hebben er
Oe-krai-ne van gemaakt. Een beroep op
de oorspronkelijke beteekenis (u kraja,
aan den rand) kan hier ook niet helpen
Zooveel is evenwel zeker, dat de Oekrai-
ner noch de eene, noch de andere uit
spraak van het woord als verkeerd be
schouwt. Daarom behoeven wij er ons
ook niet het hoofd over te breken,
men het woord zus of zoo behoort uit
te spreken.
VERMOGEN VAN HET HUIS
ORANJE NASSAU
Verbeurd verklaard
Hei Rijkscommissariaat deelt mede:
Wilkelmina van Oranje-Nassau houdt,
zonder iets geleerd te hebben uit den
loop der gebeurtenissen, halsstarrig vast
aan het bolsjewistisch-kapitalistisehe front
én plaatst zichzelf daarmede buiten de
gemeenschap van het Nieuwe Europa,
Zij richt tot het Staatshoofd en de weer
macht -var. het Groot-Duitsche Rijk ver
bazingwekkende scheldwoorden. Zij spoort
uit deverte de Nederlanders op onver
antwoordelijke wijze aan tot het plegen
van daden van geweld tegen de bezet
tende macht, welke slechts de hardste
repressailles ten gevolge zouden hebben.
In opdracht van den Rijkscommissa
ris voor het bezette Nederlandsche gebied
heeft dientengevolge de Commissaris-ge
neraal voor de veiligheid op grond van
artikel 1 der verordening no. 33—1940
omtrent het verbeurd verklaren van het
«vermogen van personen, die een anti-
Du*fcsch of tegen het Duitsche Rijk ge
richt streven bevorderen, bepaald, dat
die vermogenswaarden van de levende
leden van het Huis Oranje-Nassau wor
den verbeurd verklaard, welke zich in
het bezette Nederlandsche gebied bevin
den.
De veibeurdverklaring wordt door hare
openbare bekendmaking van kracht (ar
tikel 4, alinea 1 van de verordening noj
33—1940)
De verbeurd verklaarde vermogens
waarden zullen krachtens artikel 4, alinea
2, van de genoemde verordening voor
doeleinden ten algemeenen nutte in het
bezetle Nederlandsche gebied gebruikt
weiden, voor zonver deze waarden niet
voor den duur van den oorlog voor de
bezettende macht noodig zijn.
Groot Duitsche overwinning ten
Zuiden van het Ilmenmeer
De Sjak van Iran, Reza Pahlavi la
gisteren afgetreden
Vermogen van het Huis Oranje
Nassau verbeurd verklaard
Binnenkort wordt het loterijwezen
In ons land gereorganiseerd
Jaarbeurzen te Utrecht van 10-19
Maart en van 8-17 Sept. 1942
Wanneer verduisteren?
Heden (Woensdag): zon onder
19.52. Morgen (Donderdag) zon
op 7.18; zon onder 19.49.
Maan op 3.47onder 18.30.
Tusschen zonsondergang en
zonsopgang moet worden ver
duisterd.
Nieuwe maan Zondag 21
Sept. Eerste kwartier Zater
dag 27 Sept. Volle maan
Zondag 5 Oct. Laatste kwar
tier. Maandag 13 Oct.
Duitschland wint
voor Europa
aan alle fronten!
Volgens een te Tunis ontvangen be
richt, is zoojuist in SoéLeknam (Noord-
Irak) op bloedige wijze een opstand
onderdrukt, welke gericht was tegen de
Engelschen en de regeering Madfei. Er
is aldaar een militaire rechtbank inge
steld'. Volgens een ander bericht zou een
groep „ongewenschte 'elementen" uit het
gebied van Mossoel naar Basra zijn over
gebracht. Deze elementen zouden met
het eerstvolgende transport naar Britsch-
Indië worden overgebracht. (D.N.B.)
Zondag had te Hilversum het openings
concert plaats van het eerste Nederland
sche radio-muziekfeest,' dat van 14 tot
20 September wordt gehouden. Een over
zicht tijdens de openingsrede door prof,
dr. T. Goédewaagen, secretaris-generaal
van het Departement van Volksvoorlich
ting en Kunsten.
(foto Ned. Omroep - Vermeulen
