ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
DONDERDAG 4 SEPTEMBER 1941
OPGENO!
ZIERIKZEESCHE COURAH
STERKE STRIJDKRACHTEN IN DEN
CENTRALEN SOVJETSECTOR VERNIETIGD
DE KERN
V Victorie
ABONNEMENT
Pril»:«In Zierlkze» f 1,«0, elder» f 1,90
per kwartaal. Weekabonnementen reap.
13 en 15 cent», Loaae nummer» 6 cent».
Venchljnt degelijk*, behalve Zondag».
1797 - 1889
Uitgave: N.V. Zierikzeeache Nieuwsbode, Zierikzee, Sehuith. B 94, Tel. 32
Giro no. 137677 - Dir.: A. J. deLooze - Hoofdred.: M. J. Kosten, Zierikzee
98STE JAARGANG No. 14738
ADVERTENTIES
RriJ.: cent* pec regel, minimaal 83
cent». B1J contract «peciale prijzen. Sue-
ceaje* op Maandag, Dinsdag, Woensdag
en Donderdag: 70 cent». Inzending tot
morgen» 9.30 nut.
VOORAL HET PANTSERWAPEN LEED ZWARE VERLIEZEN
DUITSCHLAND STRIJDT
VOOR EUROPA
Het opperbevel van de Duitsche
weermacht deelde gisteren mede:
„Aan het geheele Oostelijke front
zijn succesrijke gevechtshandelingen
aan den gang. De Roemeensehe
luchtmacht heeft een aanzienlijk
aandeel gehad in de groote suc
cessen aan het Zuid-Oostelijke front.
Zij heeft tot ëinde Augustus 438
Sow jet-vliegtuigen vernietigd en de
operaties van het landleger op
voortreffelijke wijze gesteund,
In den afgeloopen nacht heb
ben gevechtsvliegtuigen havenwer
ken aan de Britsche oostkust eh
vliegvelden in de Midlands gebom
bardeerd. Aan het Kanaal, aan de
Nederlandsche en aan de Noorsche
kust hebben lichte vlootstrijdkrach-
ten gisteren overdag zeven Brit
sche vliegtuigen neergeschoten, ja
gers en afweergeschut vier en ma-
rinegeschut een. s
In Noord Afrika hebben
Duitsche en Italiaansche duikbom
menwerpers bij een aanval op To-
broek op 1 September zware bom-
treffers geplaatst op Britsche ar
tilleriestellingen en troepenkampen.
In den afgeloopen nacht ver
schenen vijandelijke vliegtuigen bo
ven Noord- en Midden-Duitschland,
alsmede boven het Rijn-Maingebied.
De aanval van een afdeeling bom
menwerpers op Berlijn kwam ten
gevolge van het krachtige afweer-'
vuur niet tot volledige uitwerking.
Slechts enkele vliegtuigen bereik
ten de binnenstad. Door bommen
op woonwijken leed de burgerbe
volking geringe verliezen aan doo-
den en gewonden. Zes Britsche
bommenwerpers werden door het
afweergeschut neergeschoten.
VERZET AAN KUST
VAN ESTLAND GEBROKEN
't Pantserwapen leed zware verliezen
In de gevechten van 2 September in
den oentralen sector van het Duitsche
Oostelijke front werden sterke strijd
krachten der Sowjets onder zware ver-
liezen in de pan gehakt. Vooral het
pantserwapen der Sowjets heeft weer
zware verliezen moeten incasseeren. De
Duitsche tfoepen vernietigden tijdens de
ze gevechten veertig pantserwagens der
Sowjets, waaronder elf pantserwagens
van het zwaarste type en een amphibie-
pantserwagen van 40 ton gewicht. Boven
dien werden 2.250 gevangenen gemaakt
en werden tweè pantserverkenningswa-
gens, talrijke voertuigen der Sovjets en
oorlogstuig buitgemaakt.
In weerwil van verbitterden tegenstand
der Sowjets veroverden Duitsche forma
ties infanterie en pantserwagens op 2
September een boschgebied, eveneens in
den centralen sector van het Oostelijke
front,
In goede samenwerking van de Duit
sche infanteristen met 'de pantserwagens
werden de bolsjewisten uit het bosch-
gebied verdreven. Tijdens deze gevechten
maakten de Duitsche troepen 2.500 ge
vangenen, terwijl drie Sowjet-pantserwa
gens, negen stukken gesehut, 18 machi
negeweren en 25 voertuigen werden buit
gemaakt. of vernietigd.
Ook op verscheidene andere plaatsen
van het Oostelijke front verrichtten de
Duitsche troepen op 2 September weer
bijzonder succesvolle operaties. De bol
sjewisten hadden i« alle sectoren zware
bloedige verliezen.
In de gevechten van 1 September wer
den in deze frontsectoren 5.700 gevan
genen gemaakt, 27 Sow jet-pantser wagens
waaronder een pantserwagen van 32 ton,
18 stukken geschut, 151 machinegeweren,
47 granaatwerpers en groote hoeveelhe
den infanteriewapens en ander oorlogs
tuig werden vernietigd of buitgemaakt.
(D.N.B
VIBORG WEER FINSCH
Belangrijk* Industriestad
en havenplaats
Viborg is in Finsche handen 1 Het Fin-
sche volk heeft den hardnekkigen strijd
op de Karelische landengte met spanning
gevolgd én groot is de vreugde nu de
beslissing gevallen is, want Viborg, de
hoofdstad van de provincie Karelië, is
na Helsinki de belangrijkste stad van
Finland en was gedurende vele eeuwen
een bolwerk tegen het Oosten.
Van verre ziet de zeeman den witten
burcht, die hoog boven de stad uit
steekt, aan den einder oprijzen. In 1293
door de Zweden in hun strijd met de
Russen gebouwd, werd deze burcht de
kern van een snel groeiende nederzetting
van visschers en kooplieden. Nauwe ver
bindingen bestonden in de Middeleeuwen
met de Puitsche Hanze en Duitsehers
speelden een belangrijke rol in handel
en bestuur der stad. Herhaaldelijk moes
ten Russische aanvallen worden afgesla
gen „Viborg is het graf der Moskoi
vieten", schrijft een oude kroniekschrij
ver tot Tsaar Peter tenslotte de stad
wist te veroveren. Een eeuw later werd,
Viborg wederom bij Finland gevoegd.
Een rijk verleden heeft de stad achter
zich, maai ook het heden klopt er met
krachtigen hartslag. Houtzagerijen, ma
chinefabrieken, tie grootste zeepfabriek
van Finland laten het rythme van den
modernen tijd daveren. Duizenden sche
pen voeren hout aan uit de eindelooze
wouden van Finland. Viborg is de groot
ste exporthaven van het Noorden mot
ruixm 900 000 ton, terwijl de invoer meer
dan 300.000 ton bedraagt.
Oud en nieuw, industrie en cultuur zijn
hier op harmonische wijze vereenjgd. Het
muziek- ei', theaterleven hebben in geheel
Finland den goeden naam. Buiten de
oude stad met haar smalle straten zijn
nieuwe wijken met flats en kantoren ver
rezen, maar overal voelt men die voor
Karelië zoo typische stemming van spran
kelende levenslust en lichte zwaarmoe
digheid. Helaas heeft de stad in dien
Finsch-Russischen oorlog van 1939-1940
vrij ernstig onder het artillerievuur ge
leden; geheele wijken zijn in vlammen
opgegaan en o.m. is ook de beroemde
bibliotheek vernietigd. Toen de Finsche
troepen indertijd overeenkomstig de be
palingen der vréde van Moskou Viborg
moesten ontruimen, wezen rookwolken
langen tijd de plaats aan, waar hun ge
liefde stad nu onbeschermd lag. Ook nu
schijnt de oorlog vele sporen te hebben
achtergelaten.. Maar wat vernield is, kan
hersteld worden én de Finnen kunnen
snel en goed opbouwen blijkens deprach-
tigen wederopbouw van de in den vori-
gen oorlog verwoeste dorpen en steden.
FINSCHE SUCCESSEN
IN KAREL'Ë
Het drama In den F/niche Golf
Te Helsinki wordt officieel medege
deeld: Bij luchtgevechten in Oost-Karelië
hebben Finsche jagers drie vijandelijke
jachttoestellen neergeschoten. Op de Ka
relische langengte zijn acht sovjetjagers
door luchtdoelgeschut neergehaald. De
Finsche troepen hebben op! de langengte
twee vliegtuigen veroverd, zoodat de vij
and er in totaal 13 toestellen verloor*
De Finnen hebben geen verliezen ge
leden. Een der luchtdoelbatterijen op de
landengte heeft bovendien tw,ee vijande
lijke kazematten vernield. De Finsche
luchtmacht heeft transportvaartuigen en
havens, waar de vijand zijn troepen van
de landengte trachtte weg te leiden, ge
bombardeerd. In Oost-Karelië zijn vijan
delijke troepenconcentraties en auto-co-
lonne's met goed gevolg beschoten.
Officieel wordt verder te Helsinki me
degedeeld: De geweldige omvang van het
drama, dat zich eind Augustus in de
Finsche Golf heeft afgespeeld, zal men
wel nooit met zekerheid kunnen vaststel
len. Het aantal tot zinken gebrachte en
beschadigde vijandelijke schepen bedraagt
bijna 200. Ongeveer een week lang toon
den de brandende scheepsresten en rond
drijvende booten, vlotten en lijken de
ontzettende vernietiging aan welke de
zeestrijdkrachten der sovjets en Veetrans
porten hébben geleden, welke door de
Duitsche en Finsche zee- en luchtstrijd
krachten alsmede door de mijnversperrin-
gen waren veroorzaakt.
Bovendien zijn vijandelijke schepen bij'
de bezetting van de eilanden in de baai
van Viipuri en de haven van Koivisto-
Bjoerkö tot zinken gebracht en bescha
digd* Als laatste gebeurtenis kan worden,
gemeld de torpedeering van een trans
portschip' van 2000 ton in dezeestraat!
van Koivist. Artillerie-treffers op drie,
schepen alsmede het buitmaken van een
driemaster en van twee groote pramen,
die met munitie en ander materieel, o.a.
optische instrumenten en machines, wa
ren geladen,
RIZA SJAH PAHLAWI,
de hervormer van Iran
Wederom is Iran, de eeuwige twistap
pel tusschen het Russische en Engelsche
imperialisme, het slachtoffer geworden
niet door onderlingen strijd van die lan
den, zooals dat vroeger het geval was,
maar door hun nauwe samenwerking.
Daarmede, is het levenswerk van een
man, die door noesten arbeid zijn land
tot welvaart bracht, ernstig in gevaar
gebracht. Die man is Riza Sjah Pahfawi,
keizer van Iran. In 1921 rukte hij aan het
hoofd van zijn Perzisch kozakkencorps
Teheran binnen; enkele jaren later volgde
zijn kroning tot keizer van Iran- Hij
luidde voor het oude Perzië eën nieuw
en zegenrijk tijdperk van zijn geschiedenis
in.
Een der eenste daden van den nieuwen
vonst was de vervanging van den naam
Perzië door Iran. Deze naam was een
symbool: de tijd van zwakte, die Perzië
in de negentiende eeuw doormaakte, was
ten einde, het land wilde zich de tra
dities van dapperheid en zelfbewustzijn
die Iran in de Middeleeuwen tot de
leidende macht jn Voor-Azië maakten,
wederom waardig toonen. Op handige
wijze wist Riza Sjah Pahlawi de invloed
van Moskou en Londen uit te schakelen
en bovendien door verdragen met na-
buurstaten de internationale positie van
Iran te versterken. De voorrechten, die
vooral de Engelschen genoten, werden
te niet gedaan, zelfs moest de Anglo
Persian Oil Company sedert 1933 aanzien
lijke belastingen, die voor den opbouw
van het land werden gebruikt, betalen.
Op velerlei gebied was moderniseering
noodzakelijk. De keizer begon met de ver
betering der primitieve verkeersmiddelen,
zoodat Iran een uitstekend wegennet tus
schen alle belangrijke steden bezit. Een
spoorlijn werd aangelegd tusschen de
Kaspische Zee en de Perzische Golf
nu speelt diezelfde lijn een belangrijke
rol bij de plannen van Engeland en de
Vereenigde Staten tot hulpverleening aan
de Sowjet-Unie! Een gedisciplineerd po
litiecorps zorgt voor de veiligheid van
het verkeer in de woeste bergstreken.
Niet alleen op technisch; maar ook op
geestelijk gebied voerde de sjah vele
hervormingen door. Evenals in het Tur
kije van Kemai Ataturk was een Sterke
^verwereldlijking van het openbare leven
noodig om de geesten rijp te maken
voor de noodzakelijke aanpassing aan de
eischen van den modernen tijd. De Islam
bleef de staatsgoddienst, maar de schrift
geleerden verloren hun invloed. Nu loo-
pen de vrouwen ongesluierd op straat,
de Mohammedaansche kalender is ver
vangen door een zonnekalender en door
dergelijke veranderingen van ©ogen
schijnlijk weinig beteekenis werd een mo
dern stempel op het land gedrukt. Dit
had echter geenszins een vervlakking van
's lands eigen karakter tengevolge, daar
door verdieping in het verleden het na
tionaal bewustzijn versterkt werd.
Italiaanschweermachtsbericht
Bombardement van Tobroek
Het 456ste communiqué van het Itali
aansche hoofdkwartier luidde gisteren:
„De aictie der luchtmacht tegen de Brit
sche steunpunten en stellingen heeft
nieuwe resultaten opgeleverd. Bij den
massalen aanval op Tobroek, waarvan het
weermachtsbericht van gisteren melding
maakte, zijn ook stellingen van luchtaf
weergeschut en veldartillerie, alsmede
tentenkampen gebombardeerd. Talrijke
brainden en ontploffingen werden waar
genomen. In het gebied van Djaraboeb
hebben onze vliegtuigen vijandelijke auto
colonnes, die troepen vervoerden, ver
strooid en met machinegeweervuur be
stookt. In den afgeloopen nacht zijn de
vliegvelden van Malta gebombardeerd. Te
Tobroek heeft onze artillerie groepen ge
pantserde verkenningswagems en pantser
wagens, die onze stellingen trachtten te
naderen, onder vuur genomen.
Vijandelijke vliegtuigen hebben bommen
op Benghazi geworpen en een kolonie
in Cyrenaica zonder succes met machine*
geweervuur bestookt. Andere aanvallen
zijn gedaan op plaatsen in de nabijheid
van Catania en Ragusa. De schade was
onbeteekenend.
In Oost-Afrika blijven onze troepen den
vijand in bedwang houden. Zij brengen
hem gevoelige verliezen toe. Een onzer
bataljons, van de basis Sjelga uit ope-
reerend, is bij een schitterend geslaagden
aanval tot diep in de vijandelijke linies
doorgedrongen. Een groote vijandelijke
afdeeling werd verstrooid. De vijand liet
talrijke dooden op het slagveld achter".
ISMET INÖNÜ,
de Turkiche president, wist zijn land
door alle gevaren heen te loodsen
Ismet Inönü, hoofd van den Turkscnen
staat, is in den vrijheidsoorlog van het
Turksche volk, de rechterhand van
Moestafa Kemal geweest. Officier,
evenals Kemal, heeft Ismet Pasja tijdens
den wereldoorlog meermalen een functie
bekleed bij den Generalen Staf en ooh
verschillende commando's vervuld bij het
actieve leger. Na den wapenstilstand be
noemd tot onderstaatssecretaris bij het
ministerie van Oorlog, trok hij op het
eind van 1909, het voorbeeld van Moes
tafa Kemal volgend, naar Ankara en
werd, als afgevaardigde voor Adriano«
pel, lid van de groote Nationale Verga
dering. In 1920 was h'ij chef van den
Generalen Staf, eind 1920 vervulde hij.
het commando aan het Westelijke front,
en behaalde opi 6 Januari 1921 bij In
Oenü de eerste overwinning op de
Grieken.
In 1922, na de overwinning van de
Turksche wapenen, was hij Turksch ge
delegeerde op de Conferentie van iMoe-
dania, waar hij den wapenstilstand' sloot.
Tot minister van Ruitenlandsche Zaken
benoemd, vertegenwoordigde hij Turkije
als gedelegeerde ter Conferentie van
Lausanne. Door zijn geschikte en voor
zichtige manier van onderhandelen ver
wierf hij zich den roep van een uitste
kend diplomaat. Als gevolg van zijn op
treden kon hij tenslotte het vredesver
drag onderteekenen, dat de onafhanke
lijkheid en de erkenning van den nieu
wen Turkschen staat waarborgde. Moes-
tafe Kemal nam het ambt van Presi
dent van den Staat op zich en Ismet
Pasja die, naar de plaats waar hij)
zijn eerste overwinning had bevochten,
den naam van Inönü had aangenomen!,
werd minister-president. Na den dood
van Moestafa Kemal volgde Inönü hem
op als president.
In deze hoedanigheid heeft hij zich
beijverd om Turkije op handige wijze j
tusschen de klippen van de politieke!
verwikkelingen en gevaren heen te lood-
sen. Dank zij [zijn onvermoeiden arbeid!
is 'them gelukt het nieuwe Turkije zijn
eervolle plaats te doen behouden en j
buiten den oorlog te blijven.
Een verklaring van de
bisschoppen der Oekraïne
Dank aan den Führer
De bisschoppen der Grieksch-Katholieke*
kerk van de Oekraine, die na dB bevrij
ding van de Oekraine door de Duitsche j
weermacht naar hun bisdommen zijn te
ruggekeerd, hebben Adolf Hitler het vol-
gende getuigenis gezonden:
„De op den berg Parsjaiew, den tempel 1
van het Oekrainsche volk, in Wolhyniië 1
bijeen gekomen bisschoppen wenschen j
Adolf Hitler en zijn Zegevierende weer
macht geluk naar aanleiding van de be-
vijding van een wereld zonder god van
de bolsjewisten. De kerkvergadering der
Oekraine met haar geloovige bevolking
smeekt door geloof en liefde van den
grooten God voor den schepper van het
groot-Duitsche rijk Adolf Hitler, die de
gave Gods heeft om de toekomst der
volkeren in goede banen te leiden, een
lang, gelukkig leven af. Wij, bisschoppen,
zeggen nogmaals orizen bevrijder Adolf
Hitler en zijn zegevierende weermacht
dank".
Dit getuigenis was onderteekend door
Alessij, aartsbisschop van Wolhynië, Prze-
meniez Viman, aartsbisschop van Ostrog,
Pantelejmen, bisschop van Lemberg en i
Benjamin, bisschop van Wladimir en Wol-
hynië,
Vijandelijk verzei aan de kust
van Estland werd gebroken
De Finnen traden succesvol op
tegen Sovjets in Karelië
Viïpuri (Wiborg) zal, nu het ver
overd is, worden herbouwd
De Nederl. Koopvaardijvloot ver
loor 370.000 ton scheepsruimte
Onze voeding in dlatributietijd
Tentoonstelling te Tholen
Wanneer verduisteren?
Heden (Donderdag)zon onder
20.22. Morgen (Vrgdag) zon
op 6.57; zon onder 20.20.
Maan onder 6.30; op 20.10.
Tusachen zonsondergang en
zonsopgang moet worden ver
duisterd.
Volle maan Vrijdag 5 Septem
ber. Laatste kwartier Zaterdag
13 September. Nieuwe maan
Zondag 21 September. Eerste
kwartier Zaterdag 27 Sept.
YYYVVVVVVVVYY
Duitschland wint
voor Europa
aan alle fronten!
Y
Y
Y
Y
Y
Y
Y
Y
Y
YYYYYYYYYYVYV
PRIJZENBESCHIKKlNG 1941
POOTAARDAPPELEN (HANDELAREN)
De secretaris-generaal van landbouw en
visscherij heeft bepaald:
De prijs, waarvoor pootaardappelen van
den oogst 1941 door een handelaar ten
hoogste mogen wörden te koop aange
boden en verkocht, onderscheidenlijk van
een handelaar mogen worden gekocht,
bedraagt per 100 kg inclusief omzetbe
lasting, alsmede kosten en provisie voor
tusschenpersonen, exclusief zak, alsmede
inkomende en uitgaande vracht, de door
den handelaar, met inachtneming van het
bepaalde in de Prijzenbeschikking 1941
Pootaardappelen (telers), aan den teler
betaalde prijs, vermeerderd met:
f2 indien het een koop en verkoop
betreft van 10,000 kg of meer;
f2,50, indien het een koop en verkoop
betreft van 1000 kg tot 10,000 kg;
f3, indien het een koop en verkoop
betreft tot 1000 kg, met dien verstande,
dat het vorengenoemde bedrag van f3
mag worden vermeerderd met ten hoog
ste fl indien het een koop en verkoop
betreft van minder dan 25 kg.
De handelaar i9 verplicht de door hem
in rekening gebrachte vrachtkosten af
zonderlijk op zijn factuur te vermelden.
Deze beschikking treedt vandaag in
werking.
MAXIMUMPRIJZEN VOOR
BOTER EN KAAS
Voor boter en kaas zijn nieuwe prijzen
vastgesteld, welke naar gelang van soort
en kwaliteit ten hoogste aan den consu
ment in rekening mogen worden gebracht
De maximum prijs bedraagt thans voor
boter f2,60 per kg, voor volvette kaas
f 1,70 per kg en voor 20 plus kaas f 1,30
per kg.
Voor de maximum prijzen van andere
soorten en kwaliteiten verwijzen wij naar.
de officieel© mededeeling, welke in onze
courant is opgenomen.
