IZIERIKZiESCHE NIEUWSBODE MAANDAG 16 1941 DE KERN ABONNEMENTi GPGENOI ZIERIKZEESCHE COURANT 1797 - 1689 Prijs: in Zierikzee f 1,60, elders t \j per kwartaal. Weekabonnementen 13 en 15 cents. Losse nummers 5 cel Verschijnt dagelijks, behalve 't Zonf UitgaveN.V. d. Zlerlkieegcbe Nieuwsbode, Zierikzee Schuitb. B 94, Tel. 32 Postgiro 137677 - Dir.: A. J. de Loose - Red.: M. J. Kosten, Zierikzee 97STE JAARGANG No. 14669 ADVERTENTIES: Prijs: 22 cents per regel, minimaal 81 cents. Bij contract speciale prijzen. S110- cesjes op Maandag, Dinsdag, Woensdag en Donderdag: 70 cents. Inzending tot *s morgens 6.30 uur. CYPRUS ALS VOORPOST van het naburig® Oosten De gebeurtenissen in de Middellandsche Zee en in het Naburige Oosten hebben het eiland Cyprus in het middelpunt de belangstelling gebracht. Beschot men de kaart, dan begrijpt men dad*, waarom dit het geval is. Cyprus —jet grootste eiland in de oostelijke Mifep landsche Zee en na Sicilië en Sa?nië het grootste eiland in de geheele Mpel" landsche Zee is ongeveer kilometer van de Syrische kust n0£ minder van de zuidelijke kust var Ana- tolië verwijderd en beheerscht ds een belangrijke positie in het Naburig#'Oosten Het eiland is dan ook van oud'her een voorpost geweest niet alleen /oor den handel met Voor-Azië maar ook voor de militaire beheersehing ;van het Naibu- rige Oosten. Cyprus is reeds in de oudheid een begeerd object geweest en reeds, toen meestal in het bezit geweest van die groote mogendheid, die juist de hege monie in het Naburige Oosten heeft ge had. Na gedurende tal van eeuwen deel uitgemaakt tel hebben van het Byzantijn- sche rijk, werd het zelfstand t°en Isaac Comnenus in 1184 alle tanden met By zantium verbrak. Dezp bleef echter niet lang koning van Cyprus, want tenge volge van 'n strip? met Richard Leeuwen hart, die het eiland veroverde, kwam het spoedig fii de handen van de familie van- Guy de Lusignan, den koning van Jeruzalem, die Cyprus bleef besturen.als een Christelijken voorpost tegen de Is- laamsche wereld, die reedseerder her haaldelijk aanvallen op het eiland had ondernomen, welke zelfs wel eens tot tijdelijke bezetting er van hadden geleid. Cyprus was echter ook voor den han- dol -zeil, a gj-ooioto Ixytcckcïlia cn llut kon dus niet uitblijven, dat de groote Italiaansche republieken hun oog wier pen op dit belangrijke eiland. In 1372 veroverden de Genueezen Famagustaaan de Oostkust en bleven daar bijna één eeuw, en toen de laatste vorst uit het huis de Lusignan, die met de mooie Venetiaansche patriciërsdochter Kathari- na' Cornaro getrouwd was, stierf (1489) werd Venetië voor den tijd van niet veel minder dan een eeuw heer van Cyprus en daarmede van den handel op het Naburige Oo9ten. Toen de Turksche sultans hun offensief tegen het Westen voerden, kon het niet Uitblijven, dat zij zich ook tegen dit bolwerk van hun Venetiaanschen tegen stander keerden. Met een voor gene tij den buitengewoon groote legermacht van 60,000 man landden de Turken in 1570, konden echter pas na een beleg van 300 dagen Nicosia en Famagusta ver overen. Cyprus bleef sindsdiep in Turk sche handen. Herhaalde opstanden van de Grieksche bevolking veranderden hier aan niets. Hoe grooter echter Engeland's belan gen in het Naburige Oosten werden, des te sterker werd de wensch Cyprus, waar van men de strategische en oeconomi- sche beteekenis goed begrepen had, in Britsch bezit te brengen. Het congres van Berlijn (1878) leverde hiervoor een gunstige gelegenheid op. Dit congres moest een vooraf tusschen de Britsche regeering en de Verheven Porte geslo ten geheim verdrag bevestigen, waardoor Engeland voor zijn waarborg van de in tegriteit van het Turksche grondgebied in Azië het recht verkreeg, Cyprus te bezetten en te besturen, zij het ook onder erkenning van de Turksche souverieini- teiit en tegen betaling van1 een jaarlijksch tribuut. De wereldoorlog werd later voor Engeland aanleiding, om in November 1914 het eiland te annexeeren, dat sinds dien' een Britsche kolome is gebleven, die door een gouverneur bestuurd wordt en tot een belangrijk vlootsteunpunt werd gemaakt, dat nu in het brandpunt van de oorlogsverrichtingen is gebracht. FRANSCHE PROBLEMEN Terug naar het land De vlucht van het land en het achter- uilgaan van den landbouw vormen een ernstig probleem voor Frankrijk. De plat telandsbevolking, die in 1846, dus bijna een eeuw geleden, nog 70 pet. van het totaal aantal inwoners uitmaakte, was in 1935 tot 35 pet. geslonken. Dit ver schijnsel is des te merkwaardiger, om dat Frankrijk uiteraard een agrarisch land is Wanneer dus de boer zijn land ■/en steek laat, wijst dit op een ver- iping van de geestelijke energie. Het een gevolg van de industrialiseering den trek naar de stad. Men heeft 'an oudsher het land beschouwd als een object, dat rente moest afwerpen/. Op deze wijze ontstond het paehtsysteem De bebouwer van den grond is in den regel niet de eigenaar, die daaraan van geslacht op geslacht door onverbrekelijke banden verbonden is. De pachters hebben elke gelegenheid, die zich voordeed, aan gegrepen om naar de stad te trekken, waar zich betere vooruitzichten voor hen openden. Sedert het midden van de vorige eeuw gaat, in twee derden van de Fransche departementen, de bevolking "voortdurend achteruit; in sommige de partementen bedraagt deze achteruitgang zelfs J)0 pet. - In den loop van de laatste 50 jaar zijn in Frankrijk 2 000.000 boerenhofsteden verlaten. Dienovereenkomstig is het braak liggende land geweldig in omvang toe genomen. In 1913 waren het 3.8 mil-l'. h.a., in 1932 5,4 mill., in 1937 5,7 mill, h.a. Gedurende hetzelfde tijdsverloop ging ook de opbrengst van de landbouw producten sterk achteruit (zonder de vee teelt mede te rekenen). In de jaren 1909 tot 1911 bedroeg deze gemiddeld ll milliard goudfrancs, in 1932—1936 nog slechts 9,7 milliard per jaar. Het inko men van den landbouwer vormt nog slechts „12,5 pet. van het totale volks inkomen, terwijl de boerenstand toch nog 35 pet. van de bevolking vormt. Van 1902 tot 1912 bracht de graanoogst gemiddeld 8900 millioen kg. op, van 1928 tot 1937 daarentegen nog slechts 7900 mill. kg. In 1880 voerde Frankrijk nog (groote hoeveelheden graan uit; kort voor den wereldoorlog moest het jaarlijks 200 mill. kg. invoeren. In 1922 was deze invoer gestegen tot 1500 mill, kg.; later steeg zij zelfs van 2000 tot 2500 mill kg. Frankrijk staal voor een ernstig pro bleem. Naarmate het land meer wordt verlaten, gaat ook het geboortecijfer-ach teruit. Qok in dezen zin moet men het woord van Maarschalk Pétain verstaan: „Elk stuk land, dat onbebouwd blijft lig gen, is een stuk van Frankrijk, dat af- isterft". Dultsch weermachtsberlcht Duitsche luchtactie boven Engelard Het opperbevel dor Duitsche wiel&rmaeht maakte Zaterdag foekönd: Het luc'htwapen heeft iini den afgfeloo- pen macht havenwerken aiain de monding van de Theems 'em a,an de Britsche Zuid en Oostkust, alsmede talrijlk® vBegVelden. voornamelijk im Oost.Engfelapd, gebom bardeerd. In luchtgevechten) bloven die Noordzee en bovCn. het Kanaal werdiefm1 drie Britsche vliegtuigen (neergeschoten, lm het gebied vain d© Middellandsche Zee ded'ön formaties vain het Duitsche luchtwapen weer toet gioed succes aan vallen op de havenwerken v,a|n» Tobtoek en Haifa. Duitsche ©m Italiaamsebe bat terijen bestreden toet succes Britsehie ge- schufcsstellingiem in het v^stinggebied van Tobxioiek. De Vijland liet vannacht op ©enige plaatsen 'in West-Duitsöhland brisant- ein brandbommen! vallen. De burgerbevoWiing leed verliezen aalm dooden ieln gewon den Nergens werd schade aangericht aan militaire of voor de porljogvoeriing belangrijk© inrichtingen. Luchtdo©lartille- rie schoot twee van de aanvallende Britsche toestellen /omi'aag. De bemanning van een verkennings vliegtuig, bestaande uit demi eersten lui tenant Budden, luitenant Mölï'er, onder officier Schlichtiog ©m onderofficier KiÜhine heeft zich door voorbeeldige uit vloering van de haar opgedragen taak b'ij|ziond©r onderscheiden Italiaansch weermachtsberlcht In Oost-Afrika felle strijd Communiqué 374 vain, het Italiaansche hoofdkwartier luidt: Italiaansche luchtmlacht: in dein madhit van 13 Juni is de vesting Gibraltar ge bombardeerd. In Noord.Afrika zijn ItaljaansChe bom menwerpers do'eieln te Tobrpek blijden onder vuur inemen. Duitsche toestellen bombardeerden ©en Vijandelijke lucht basis. In Oost-Afrika leed de vij|a|nd in het gevecht rondom Debra Telbar, im het stafberiCht van gisteren vermeld, zware verliezen. Hijl liet wapens en munitie in onze handen. WEDEROPBOUW VAN VERWOESTE BOERDERIJEN Van de 530 thans 454 aanbesteed en gegund Naar het Rijksbureau voor de Voed selvoorziening ons meedeelt, is op het oogenblik de wederopbouw van vierhon- derd-vier-en- vijftig van de vijfhonderd- dertig boerderijen, verwoest ten gevolge van maatregelen, door het Departement van Defensie ter verdediging des lands genomen, of ten gevolge van krijgsver richtingen na het uitbreken van den oor log, aanbesteed en gegund, tot een to taal bedrag van ruim zes milliioen. Ongeveer de helft der verwoeste boer derijen ds vernield als gevolg van on vermijdelijke Defensie-maatregelen. De andere helft is het slachtoffer van krijgs verrichtingen geworden. Het bijzonder snelle tempo van den her bouw der boerderijen as treffend. Het is te danken aan de omstandigheid, dat men in het kader van den algemeenen wederopbouw voor ons land het boeren bedrijf een uitzonderingspositie heeft laten innemen. Dit is ten volle gerecht vaardigd, gezien het primaire belang van een funetionneerend boerenbedrijf voor de voedselvoorziening van ons volk. Als men weet, uit welke districten het Bureau Wederopbouw Boerderijen bestaat begrijpt men tevens, waar de boerderijen, die moeten worden herbouwd, zich be vinden. Het zijn de districten Amers foort, Veenendaal, Mill (N.B.), Deurne (N.B.) en Dordrecht. Voorts is er voor de verspreid-liggende boerderijen een district, dat, evenals het hoofdbureau, te Amersfoort is gevestigd. Bij de plannen is men uitgegaan van de veronderstelling, dat de vroegere op pervlakte van bedrijf en woning eener vernielde boerderij zou worden gehand haafd. (Onder „bedrijf" verstaat men het complex van schuren, stallen e.d.) De boer kan een grooter woonhuis en een grooter bedrijf krijgen, wanneer hij het kostenverschil dadelijk- bijbetaalt. In en kele gevallen, niet dikwijls, wordt hier van gebruik gemaakt. De eigenaar draagt in de kosten bij De eigenaar van de verwoeste boer derij krijgt een deel te dragen van de som der wederopbouwkosten en het ho norarium van den architect. Zijn deel bedraagt tusschen de tien en vijf-en- twintig percent. De grootte van het per centage tusschen tien en vijf-en-twintig wordt door den leeftijd van het ver woeste gebouw bepaald. Boven tien per cent bedraagt het aandeel van den eige naar een half percent voor elk jaar, dat het vernielde gebouw heeft bestaan. (Heeft het minder dan twintig jaar bestaan, dan bedraagt het aandeel van den eige naar toch tien percent, het minimum. Heeft het verwoeste gebouw bij voor beeld zestig jaar bestaan, dan draagt de eigenaar niet dertig percent bij, maar vijf-en-twintig, het maximum. Wanneer de schaderegelingscommissie de bijdrage heeft vastgesteld, 'beoordeelt de belastinginspecteur, of de eigenaar uit liquide middelen het bedrag geheel of gedeeltelijk aanstonds kan betalen. Blijkt dit het geval, dan is hij hiertoe ver plicht. Blijkt het niet mogelijk wat meestentijds het geval is, vooral, wan- naar de eigenaar een boer is dan neemt hij een hypothecaire inschrijving, waarvan rente en aflossing vijf percent per jaar bedragen. De hypotheek wordt in dertig jaar afbetaald. Dit komt neer op een rente van 23/^ percent. De hypo thecaire voorwaarden zijn dus billijk. Aanvankelijk hadden boeren er be zwaar tegen, dat zij een deel van de herbouwkosten moesten dragen. Men wees hen er echter op, dat zij in plaats van het oude gebouw, dat verwoest was, een geheel nieuw gebouw zouden krij gen, zoodat een bijdrage hunnerzijds mi de kosten daarvan alleszins redelijk is. Misschien zijn er boeren, die alleen door dezen rechtsgrond niet aanstonds vol komen worden overtuigd. Maar de er varing leert, dat hun stemming verbe tert, naar mate het nieuwe gebouw hun voor oogen komt te staan. Zij nemen ook in aanmerking, dat de onderhouds kosten van het nieuwe gebouw veel ge ringer zijn en dat de wederopbouw van het bedrijf aanleiding is tot een moder niseering, die een groote verbetering be- teekent. Er zijn ongeveer honderdvijftig archi tecten bij den herbouw betrokken. Toe gelaten zijn die, welke in de laatste vijf jaar voldoende ervaring van boerderijen- bouw hebben opgedaan. Voor zoover noodig, worden hun aesthetische advi seurs toegevoegd. Men acht Schablonen- werk uit den booze en streeft ernaar, in elke streek des lands boerderijen van het streektype te bouwen. In het schetsplan der architecten moet het districtsbureau in vele gevallen de noodige versoberingen aanbrengen. Men stelt zich op het standpunt, dat de be drijven (dus de stallen, schuren, enz.) zoo goed mogelijk moeten zijn ingericht en dat bij het woongedeelte luxe be hoort te worden, vermeden. (Natuurlijk moeten de boerenwoningen wel aan ze kere hygiënische en aesthetische eischen voldoen). De boer wordt volledig in de bouwplannen gekend en is, binnen het financieel-redelijke, bevoegd, den archi tect aanwijzingen betreffende de inrich ting van zijn bedrijf en woning te geven. Het komt voor, dat op zijn aandrang wijzigingen dn de plannen worden aan gebracht. Begrooting «n materialen Het opmaken van de begrooting levert onvermijdelijk zekere moeilijkheden op, doordat de materiaalprijzen en de ar- beidsloonen vrij sterk zijn gestegen1. Wat de materialen betreft, gedurende een ze keren tijd kon er weinig hout worden verwacht; zoodat het raadzaam was, ook in het woongedeelte steenen vloeren te legeen. Nu de houtbehoefte voorloopig is gedekt, brengt men daar weer de normale, warmere, houten vloeren aan. In het begin 'heeft men het stelsel van publieke aanbestedingen toegepast, maar na een korten tijd dreef het oude euvel van de opzetgelden de bouwkosten omhoog. De onderhandsche aanbestedin gen, waarmee men nu werkt, geven een besparing op de bouwkosten. De aanne mingssommen beloopen tusschen acht- en vijf-en-veertig duizend gulden. Men komt, ondanks de tegenwoordige, hooge mate riaalprijzen, tot een vrij behoorlijken, ge middelden prijs per bubieken meter. Krach tig streeft men ernaar, alle boer derijen dit jaar zoo ver gereed te krij gen, dat de oogst er in elk geval in zal kunnen worden geborgen. Daarom gaat de bedrijfsbouw vóór, al moet het gezin misschien nog ©enigen tijd in een nood woning huizen. Ongetwijfeld as dit laat ste, vooral, als de familie talrijk is, on aangenaam. Maar wat het zwaarste is, moet het zwaarste wegen: in dit geval een zoo goed mogelijke voedselvoorzie ning van ons volk. De nieuw© staat Kroatië h©eft zich bij! het Driemo gendh'adenp act aangeslo ten. De plechtigheden hadden plaats in het Dogienpalieis te Venetië, waar graaf Ciamo ©ein verklaring v,am ziijln regeering voorlas. Het is van weinig of geen belang, of de Franschen in Syrië hun verzet tegen de Engelschen lang zullen volhouden, al dus meldt S.P.T. uit Berlijn. Het belang rijke feit is, dat dit verzet heeft bestaan en nog bestaat. Deze opinie is Zaterdag middag door den officieelen woordvoer der in de Wilheltostrasse geuit Reeds vaak genoeg, zooi meende hij, heeft men de Duitsche politieke opvatting inzake deze kwestie gehoord. Het eiland Cyprus als voorpost van het Naburige Oosten Frauduleuze slachtingen zullen roet kracht worden bestreden Wederopbouw van verwoeste boerderijen. Reeds 454 aanbe steed en gegund. Binnenkort uitreiking van nieuwe distributiekaarten aangekondigd Petroleum voor kookdoeleinden op de bonnen II M en O kaarten Wanneer verduisteren? Heden (Maandag): zon onder 22.03. Morgen (Dinsdag)zon op 5.17, zon onder 22.04. Tusschen zonsondergang en zonsopgang moet worden ver duisterd. Maan op 2,01, onder 14.28. Laatste kwartier Maandag 16 Juni. Nieuwe maan Dinsdag 24 Juni. Eerste kwartier Woensdag 2 Juli. Volle maan Dinsdag 8 Juli. VERHOOGING VAN HET AARDAPPELRANTSOEN Met Ingang van 23 Juni De secretaris-generaal van het depar tement van landbouw en visscherij maakt bekend, dat met ingang van Maandag 23 Juni het aardappelrantsoen zal wor den verhoogd met een half kg, -derhalve van 11/2 tot 2 kg per week. In verband met dezen maatregel zullen de detaillisten in de gelegenheid worden gesteld op de aan hen uit te reiken toewijzingen 2 kg in plaats van-, zooals voorheen, kg per op de toewijzing vermeld rantsoen te betrekken. In verband hiermede is* bepaald, dat de plaatselijke verkoopkantoren van de VBNA op toewijzingen, welke zijn geldig verklaard tot 23 dezer of een lateren datumf 2 Ikg per op de toewijzing vermeld rantsoen aan de detaillisten zullen af leveren. Voor toewijzingen, welke zijn geldig verklaard tot 22 dezer of een vroegeren datum blijft de af te leveren hoeveelheid gesteld op U/2 kg per rant- De Londemscbe nieuwsdienst mieldt, dat (Mackenzie King, d© Canad©escbe miinis- terrpresident, te Ottawa, heeft bektönidl getoaakt, dat president Rojos©velt' hem in ©em brief zijd bezoek aan Ca nada heeft aangekondigd. Wederopgebouwde, schilderachtig gelegen boerderij te Hoogland (Foto G. J. Louwen, Utrecht)

Krantenbank Zeeland

Zierikzeesche Nieuwsbode | 1941 | | pagina 1