NIEUWSBODE
ZATERDAG 21 JUNI 1941
OP6ENOI
ZIER1KZEESCHE COURANT
DE KERN
ABONNEMENT
Prijs: in Zierikzee f 1,60, elders f 1,90
per kwartaal. Weekabonnementen resp.
13 en 15 cents. Losse nummers 5 cents.
Verschijnt dagelijks, behalve 's Zondags.
1797 - 1689
Uitgave N.V, de Zierlkzeesche Nieuwsbode,IZlerlkzee, Schnttb. B 94Tel, 32
Postgiro 137677 - Dir.: A. J. de Loose - Red.: M. i. Kosten, Zierikzee
97STE JAARGANG No. 14674
ADVERTENTIES
Prijs: 22 cents per regel, minimaal 88
cents. Bij contract speciale prijzen. Sue-
cesjes op Maandag, Dinsdag, Woensdag
en Donderdag: 70 cents. Inzending tot
morgens 9.30 uur.
DE TURKSCHE STAAT
tslt ruim 16 millioen inwoners
De deze week gesloten overeenkomst
tusschen Duitschland en Turkije vestigt
opnieuw de aandacht op het rijk van
president Inönö, die Kemal Pasja (Ata-
turk) opvolgde.
Ondanks den gebiedsafstand, welken
Turkije 'zich.sedert het begin van deze
eeuw heeft moeten welgevallen, is het
toch wat men kan noemen: een groot
land gebleven. Het beslaat een opper
vlakte van bijna 800.000 vierkante kilo
meter. Aan drie zijden is het omringd
door de zee, namelijk door de Zwarte
Zee, de Egeïsche Zee en de Middel-
landsche Zee. Bovendien bezit het nog
een zee, die door eigen grondgebied
wordt omühoten: de Zee van Marmora.
De lengte van zijn kustlijn bedraagt niet
minder dan 4000 kilometer. Het is ver
deeld in 62 provincies (prefecturen), 430
onder-prefecturen en 893 arrondissemen
ten.
Turkije telt, volgens de laatste volks
telling, die in 1935 werd gehouden, ruim
16 millioen inwoners, waaronder bijna
de helft mannen. Bij de volkstelling van
1927 bestond de bevolking uit ruim 13,5
millioen zielen, zoodat zij in den loop
van slechts 8 jaar is toegenomen met
18,4 pet. Per vierkanten kilometer telt
men 2* inwoners. Ankara, de hoofdstad,
telt 125.000 inwoners; zij wordt verre
overtroffen door de oude hoofdstad
(Istanboel), welke bijna 750.000 zielen
telt. Turkije is een agrarisch land, het
geen blijkt uit het feit, dat 76,5 pet.
der bevolking op 't platteland woont;
de rest woont in de steden. Groote ste
den vindt men overigens niet veel in
Turkije. Betrekkelijk groote opeenhoo-
pingen van menschen zijn tamelijk zeld
zaam.
Op het gebied van het aanleggen van
spoorwegen heeft Turkije na den we
reldoorlog de grootste vorderingen ge
maakt. In het geheel breidde Turkije
zijn spoorwegnet van 1923 tot 1940 uit
van 4000 kilometer tot 7371 kilometer.
Bij Damascus sluit het Turksche spoor
wegnet aan op den Hedzjasspoorweg,die
over smalspoor loopt, op het oogenblik
buiten dienst is gesteld en de verbinding
vormde met Medina. Daarentegen is de
aansluiting aan de naar Haifa loopende
Egyptische spoorlijn naar Damascus,
waarop de Engelschen sterk hebben aan
gedrongen, nog niet tot stand gekomen.
Door den aanleg van nog twee lijnen
tracht Turkije nu ook aansluiting te krij
gen met den Iraneeschen spoorweg, even
als met den spoorweg door Irak, nadat
het nog ontbrekende stuk van de lijn,
die Aleppo met Mosoel verbindt, alsnog
gereed is gekomen.
Frankrijk's koloniaal bezit
De toekomst van West-Afrika
De toenemende belangstelling, die men
aan den dag legt vcfor het koloniale be
zit van Frankrijk, is begrijpelijk. Over
het algemeen heeft men er zich tot
nog toe veel te weinig rekenschap van
gegeven, dat dit koloniale rijk ongeveer
12 millioen vierkante kilometer beslaat
en dus grooter is dan ons geheele we
relddeel! Deze bezittingen en mandaatge
bieden liggen over de geheele wereld ver
spreid: in Amerika, in Afrika, in Azië, in
Australië. Te zamen bezitten zij een be
volking van 67 millioen zielen.
Het optreden van Engeland tegen en"
kele van deze gebieden heeft ze weder
sterk op den voordrond doen treden. Zoo
bijvoorbeeld Martinique en Guade
loupe. Deze vormen het hoofddeel van
het Fransche bezit in ae eilandenwereld
van Centraal Amerika. Martinique en Gua
deloupe zijn ongeveer 1200 kilometer ver
wijderd van de Fransche kolonie Guyana
op het vasteland van Zuid-Amerika.
Guyana is de eenige kolonie van Frank
rijk op dit vasteland. Zij ligt aan den
Atlantischen Oceaan, tusschen de Ama
zonerivier en den Orinoco, beslaat onge
veer 88000 vierk. km. en telt 50.000 in
woners. Goud wordt er weinig aangetrof
fen. Het klimaat is er onverdraaglijk.
Men heeft Guyana dan ook uitverkoren
als strafkolonie, waarheen de Fransche
zware misdadigers werden verbannen,
In hpt Noorden van Amerika, 20 kilo
meter ten Zuiden van Newfoundland, be
zit Frankrijk nog twee kleine eilanden,
Saint Pierre en Miquelon. Dat is alles,
wat den Franschen nog rest van de ver
overingen uit den tijd, toen Canada
Fransch was. Te zamen beslaan zij eeii
oppervlakte van 250 vierk. km. Hun eenige
waarde ontleenen de eilanden aan de
nabijheid van de rijke vischbanken van
Newfoundland. De 3000 inwoners voor
zien in hun onderhoud door de visch-
vangst. In den tijd van de drooglegging
van Amerika beleefden de eilanden een
gouden tijd, doch deze is reeds lang
voorbij.
Aan deze zijde van den Atlantischen
Oceaan ligt het kostbaarste deel van het
Fransche koloniale gibied, n.l. Fransch
West-Afrika, dat bestaat uit de kolonies
Senegal (met de hoofdstad St. Louis),
Fr. Guinea met Konakry, de Ivoorkust
met Bingerville, Dahomey met Portono-
vo, den Soedan met Bammako, het Niger-
gebied qiet Sinder en ten slotte Mauri
tanië. Het beslaat een zesde deel van
Afrika en is 8 maal zogroot als 'Frank
rijk. De voornaamste verbinding met het
moederland vormt de Atlantische Oceaan
Fransch West-Afrika vormt in po
litiek opzjcht geen geheel, want verschil
lende deelen van de kust en van het
achterland zijn in het bezit van andere
Europeesche mogendheden. Zoo vindt
men aan de kust Gambia (Engelsch), Por-
tugeesch Guinea, Sierra Leone (Engelsch)
Liberia en de Goudkust met het rijk der
Asjanti. Frankrijk heeft het bezit van
dit machtige gebied te danken aan de
vele kjeinere oorlogen, die het in dit
'deel van het Fransche Zwarte werelddeel
heeft gevoerd. Het geheel wordt bestuurd
door een gouverneur-generaal, die zijn
zetel hééft in de Senagaleesche haven
stad Dakar.
Het aantal blanke inwoners van West-
Afrika is betrekkelijk gering; het aantal
inboorlingen wordt geschat op 15 mil
lioen, dat der blanken op nauwelijks
25.000 De inboorlingen, die zich hebben
gevestigd in de steden Dakar, Rufisque,
Goré en St. Louis 'geifieten bijzondere
vrijheden en. voorrechten. Deze hebben
zij te danken aan de zware offers, welke
de Senegalnegers in den wereldoorlog
voor Frankrijk hebben gébracht. Als er
kenning van hun verdiensten werd hun
het burgerrecht van den Franschen staat
geschonken. Aan dit voorrecht is echter
de militaire dienstplichtverbonden.
In den wereldoorlog leverde West-Afri
ka 168.000 soldaten; en ook in den tegen-
woordigen oorlog diende een belangrijk
contingent zwarten in de Fransche le
gers. Men heeft met volle handen uit
dit menschenreservoir geput. Hieronder
moest natuurlijk de economische ontslui
ting van deze gebieden lijden. Ook de
aanleg van wegen berustte in hoofdzaak
op strategische overwegingen.
De regeering van Viehy schijnt -andere
wegen te willen inslaan. De met de groot
ste energie ter hand genomen aanleg
van den Transsaharaspoorweg moet den
weg openen voor de economische open
stelling van deze gebieden en een directe
verbinding vormen met Europa. Daar
door zal het mogelijk worden, de rijke
natuurschatten van Afrikaanschen bodem'
op de Europeesche markt te werpen.
DE STRIJD IN SYRIË
Het Fransche communiqué
Het Fransche legerbericht van giste
ren heeft den volgenden tekst:
De Britsche inspanningen zijn Donder
dag zonder succes gericht op Damascus
en Merz-Ajoem. De Indische en Engelsche
troepen, wien het gelukt was in destreek
ten Zuiiden van Damascus verder op te
Flikken, zijn door onze pantserafdeelingen
aangevallen en teruggedreven. Daarbij
werden 400 gevangenen gemaakt. In de
bergachtige streek van het Noorden van
den Libanon is op 19 Juni des middags
een op Merz-Ajoem gerichte aanval af
geslagen. In den loop van deze actie
maakten wij 80 gevangenen. Aan de kust
zetten de Britsche vlooteenheden de be
schieting van onze stellingen voort. Uit
den sector aan den Eufraat is niets te
melden. Ons Jachtwapen heeft zijn ver
kenningsactie voortgezet en Donderdag
avond doeltreffend vijandelijke troepen
concentraties in de streek ten Zuiden
van Damascus gebombardeerd.
Het DNB meldt uit Vichy: Volgens de
laatste van het Syrische oorlogstooneel
ontvangen bericht worden op het oogen-
blik verbitterde gevechten geleverd voor
de Syrische hoofdstad Damascus; De En
gelschen hebben zich sedert twee dagen
in dit gebied geweldige inspanningen ge
troost, zij werden echter door de Fran
schen teruggeslagen. Dat de Engelsche
vloot weer voor de Libaneesche kust is
verschenen, heeft den toestand van de in
djt gebied in den strijd geworpen Fran
sche troepen opnieuw bemoeilijkt, aan
gezien de Engelschen met him scheeps-
vuur systematisch de Fransche stellin
gen aan de kust bestoken. Voorts wijst
men er op, dat van de Fransche troepen
zeer veel geëischt wordt door het heete
klimaat en doordat zij voortdurend in
den strijd gehouden worden.
Duitsch weeiftiachfsbericht
Do strijd togen do Britsche schoopvaart
Het opperbevel van de weermacht
maakte gisteren bekend:
In de Engelsche wateren hebben ge
vechtsvliegtuigen een vrachtschip van 2000
brt. tot zinken gebracht en drie groote
koopvaarders ernstig beschadigd. Op den
Atlantischen Oceaan pl.m. 1100 K.M. ten
Westen van Cardiz heeft een gevechts
vliegtuig met groote actieradius een
vrachtschip van 3500 brt. vernietigd. Ge
vechtsvliegtuigen hebben nachtelijke aan
vallen gedaan op de havenwerken van
Great Yarmouth en een vliegveld in Zuid-
Engeland.
In Noor d-A f r i k a geringe bedrijvig
heid van verkenners aan weerszijden.
Zwakke vijandelijke af deelingen hebben in
den afgeloopen nacht op eenige plaatsen
in West-Duitschland een gering aantal
brisant en brandbommen laten vallen,
waardoor slechts enkele woonhuizen be
schadigd werden. Drie der Britsche ge
vechtsvliegtuigen zijn idoor nachtjagers
en afweergeschut neergehaald. Een groep
van een eskader gevechtsvliegtuigen heeft
sedert midden April 1940 door onver
moeide moedige aanvallen op de Britsche
ravitailleeringsscheepvaart rondom Enge
land tot ver op den Atlantischen Oceaan
toe, in totaal 109 koopvaarders, met een
gezamenlijken inhoud van 636000 ton ver
nietigd en 63 schepen zwaar beschadigd
Italiaansch weermachtsbericht
Aanvallen in Oöst-Afrika afgeslagen
Het 380e wie©rm!aehtsbericht luidt ats
volgt: In Noord-Afrika duren de zui-
veringsoperatfes aan hot front van Sol-
loeml voort. Aan het front van Tobnoek
heeft onze .artillerie doeltreffend.' de op-
miarsëh zijnde vijandelijke lafdeoltngen be
schoten ien verdreven. Omzie luchtmacht
heeft de verdedigingswerken inrich
tingen van de vesting gebombardeerd.
Bovendien beeft rij' herhaalde miafljen Brit
sche gemechaniseerde strijdmiddelen ten
Zuiden 'en ten Oosten van SpMloemi ge
troffen. Er werden drie Hurricanes neer
gehaald. In O. o s t-A frik ia heeft de
vijand op 17 Juni iriet .aanzienlijke strijd
krachten ieen aanval ondernomen in de
zone van Uolsjefit (Gondar). De aanval
werd afgeslagen. DO vijiand' liet 400 doo-
den on gewonden op het slagveld achter;
DonZelfden dag probeerde hij' ons garni
zoen van Debra Tabor te verrassen, maar
er Werd snel een, tegtenaanvaü onderno
men, waarbij' de vijiand werd uiteenge
dreven. Op 18 Juni werden vijandelijke
versterkingen, di'B dit gebied waren bin
nengedrongen, ddior |o|nz)6 luchtmacht be
stookt ntet bommen iew machinegeweer.
VERSCHILLENDE BERICHTEN
Kaïsiar overvallen
Woensdagmiddag j.l. is in een hulp
gang van een bankgebouw aan den Goal
singel, waarin twee bankiersfirma's zijn
gevestigd, een kassier van een Rotterdam-
sche firma, de heer J. B., door een onbe
kend gebleven persoon aangevallen, op
den grond gesmeten en beroofd van een
bedrag aan bankbiljetten van f35,490, dat
geborgen was in een witte enveloppe,
idie hij onder den arm droeg. Het politie
onderzoek is in vollen gang, maar nadere
aanwijzingen zijn er nog niet.
De kassier B. begaf zich als gewoon
lijk even over half vier met het aanzien
lijke geldbedrag naar de bank, teneinde
■dit in de safe op te bergen. In verband
met een verbouwing is terzijde van het
bankgebouw een houten hulpgang aange
bracht, die afgesloten is door een geslo
ten dubbele deur, met daarachter tocht
deuren. Tot half vier staan de buitendeu
ren op een haak open, maar om Tialf
vier doet de portier ze eiken dag van
de haken, omdat dan de bezoekuren voor
het publiek ten einde zijn. Deze deuren
kan men echter gewoon openen. Iemand,
die van buiten af binnentreedt, ziet dan
de eerste ©ogenblikken in den langen,
Hechts spaarzaam verlichten gang heel
weinig. Er moet zich iemand in dezen
gang achter de tochtdeuren hebben op
gesteld, die den kassier na rijn binnen
treden heeft overrompeld. Tengevolge van
zijn val is de kassier bewusteloos geraakt
en toen hij korten tijd later bijkwam1,
bleek de enveloppe te zijn verdwenen!.
Een bezoeker, die na hem binnenkwam,
vond hem terwijl hij' nog op den grond
lag.
De moord te Rijtbergen
Op 12 Juni j.l. is, zboafe gemteld, iini
een greppel falnigs een "Zamdwleg in cl'0
buurtschap Diumt olnider 'de glemleente RijS-
bergen het lijk gevonden van dien 39-j.
landbouwerszoon J. G. uit Ul'ieoten, die,
toen hij' zich per rijwiel valn Rijsb©rgen
in de richting België begaf na door een
•revolverschot in den rug Zwaar te zijh
gewond van Zijh rijwiel rnioet zijn ge
vallen, vervolgens in de greppel gtewior-
|pien 'eh diobr een schoft in, het hoofd'
imloet Izijh gedoofd: Roof was waarschijn
lijk de aainl^idiing tot dit misdrijf.
Na een uitvoerig olndorzoek .onder lei.
ding van 'den burgtemleester van Rijsbbr-
gen em van den Brediaschen politiedes
kundige werd' het mogelijk, zooveel' aan
wijzingen in een bepaalde richting te
krijgen, dat toom worden overgegaan tot
de arrestatie v,an ©en 25-jarigen inwoner
van Ginneken, van wjen vast staat, dat
hij' m'et den vermoorde iim kettinghandel.
affaires 'was betrokken. Hoewel de arres
tant pertinent ontkent bij' den moord' te
Zijn betrokken, 'zijh id© aanwij'zingen te
gen hem zoo. sterk, dat hij iin verzeker
de bewaring1 is gesteld.
Door gas gostikt
Bij het schoonmaken van de looiers-
kuipen bij de Batafabrieken te Best,
zijn Donderdagmiddag twee arbeiders
door gassen bedwelmd. Eenige andere
werklieden, die het zagen, schoten toe
en daalden dn de kuip af om hulp te
verleenen, doch geraakten zelf door de
gassen bewusteloos. Een zekere J. van
Groesen, oud 24 jaar, ongehuwd en af
komstig uit Oirschot, bleek, toen het ge
lukt was hem buiten de kuip te brengen,
reeds te zijn overleden. Een tweede ge
huwde arbeider, de 47-jarige A. Merks
uit Best, gaf nog teekenen van leven.
Dr. Burgering, die op het alarm dadelijk
met een zuurstofapparaat op de plaats
van het ongeluk was verschenen, poogde
met behulp daarvan de levensgeesten op
te wekken. Tenslotte liet hij Merks met
een ander slachtoffer, den heer vanBakel
uit Eindhoven, wiens toestand zich even
eens ernstig liet aanzien, naar het zie
kenhuis te Eindhoven ter verdere behan
deling overbrengen. Dit heeft niet mogen
baten. Merks is spoedig na aankomst
in het ziekenhuis overleden. De toestand
van den heer van Bakel was nog zeer
zorgelijk. De arbeider M. Eijkemans,
eveneens uit Eindhoven afkomstig, werd
naar het gasthuis te Best overgebracht.
Zijn toestand was gisterochtend bevredi
gend. Nog enkele andere personen, die
ook bedwelmd waren geraakt, kwamen
na eenigen tijd bij en waren vrij spoedig
hersteld.
Aanneming leden door N.S.B. stopgezet
In een hoofdartikel in „Volk en
Vaderland" deelt ir. A. A. Mussert mede,
dat (met ingang yam heden d© NSB, wordt
gesloten voor de toetreding van nieuwe
leden. Dez© stuiting geldt tot nader order.
Met ingang van denzelfden datum
wordt de gelegenheid opengesteld te
worden ingeschreven als „sympathisee-
rende". Voorwaarde hiertoe is, dat men
begrip heeft voor den nieuwen tijd.
Uit de rijen van de sympathiseeren
den zullen te zijner tijd diegenen worden
toegelaten als lid van de NSB, die daar
om vragen en daartoe geschikt worden
geoordeeld.
Dit besluit vindt zijn oorzaak in het
feit, dat een te groot ledental de begin
selvastheid zou kunnen schaden.
Na duikan overladen
Frankrijk's koloniaal bezit. De
toekomst van Wesf-Afrika
Verbitterde gevechten rondom
de Syrische hoofdstad Damascus
De Turksche Staat telt ruim
16 millioen inwoners
Het voetbalprogramma van den
N.V.B. voor 22 Juni
Wanneer verduisteren?
Heden (Zaterdag): zon onder
22.06. Morgen (Zondag) zon
op 5.18, zon onder 22.06.
Maandag zon op 5.18; zon
onder 22.08.
Tusschen zonsondergang en
zonsopgang moet worden ver
duisterd.
Maan op 3.38, onder 18.38.
Nieuwe maan Dinsdag
24 Juni. Eerste kwartier
Woensdag 2 Juli. Volle maan
Dinsdag 8 Juli.
Tijdens het zwommen van eenige jon
gens uit Scherpenzeel in het z.g. Ganzen-
kampje van de Luntereche Beek onder
Scherpenzeel, dook de 18-jarige W. Hen-
driksen in te ondiep water, waarbij hij
met zijn nek op den bodem van de
beek kwam; hij bleef bewegenloos lig
gen. Een dokter constateerde nekwer-
velbreuk. De jongen is naar het zieken
huis te Amersfoort gebracht, waar hij
ts overleden.
KERKNIEUWS
ST-PHILIPSLAND. Ned. Hem Kerk).
Zondag 22 Juni. 11 ure ds. Verschoor;
3.30 ure, leesdidnst, (Verbeterd bericht).
LAND- EN TUINBOUW
Afwearmiddol togan vogelichade
Als Mededc©ling rnio. 96 van den Plan-
tenziektemikuiidigBji Dienst is verschenen
een geïllustreerde brochure getiteld: „Vo
gelverschrikkers ©n andere, afweermidde
len tegen) Vog©lschade". Deze publicatï5
bevat zeep waardevolle gegev©tns en af
beeldingen/ ov©r de (middellen, waardoor
vogelschade met b'ehuip vam [afweermid
delen voorkoimlen kan worden.
Daar dit voor het ia\s. fruitseizoen ©o
bij de rijping vaim de granen yam v©ell
belang is, karn de (aanschaffing van dez©
brochure 'door belanghebbende fruittelers
en landbouwers zeer worden aanbevolen.
Verzending in kartonnen fuit
Reeds in den afgeloopen winter heeft
de Nederlandsche tuinbouw in het alge
meen, en het Westland in het bijzonder
er zorg voor gedragen, dat voor het
nieuwe teeltseizoen geen gebrek aan fust
zich zou doen gelden.
De veilingen zelf namen de vervaar
diging van het fust ter hand, en mill,
cartonnen kistjes zijn in voorraad ge
maakt, die speciaal ook voor den export
werden bestemd. De aanvankelijke vrees,
dat deze verpakking niet zou voldoen,
is niet bewaarheid, en de verzending;
gaat vlot. Een belangrijke factor is dat
door dit nieuwe systeem een niet onbe
langrijke besparing is verkregen op de
verpakkingskosten, hetgeen bijzonder in
dezen tijd van belang is,
Inplaats van de soms vrij dure houten
kistjes, is nu een goede oplossing ge
vonden, en is men aan de veilingen niet
meer afhankelijk van de houtvoorziening
in ons land.
Ten aanzien van de komkommers is
nog een andere regeling getroffen, die
het vraagstuk van de verpakking geheel
oplost; dit product kan n.l. los in de
wagons worden verzonden1.
VERKOOPINGEN
ZIERIKZEE, 20 Juni. Notaris van den
Ende verkocht alhier pp heden in hiet
openbaar: Huis en erf iaan de Verbome.
i buurtstraat laihier, waarin kapperszaak,
verhuurd aan dhr. W. J. van 't Noordende
I Kojoper de heer P. Maijs, voor f1000.
SEROOSKERKE, 20 Juni. Ten, ,o verstaan
van Notaris iMj. G. viain, den Bout te Re.
1 nesse werd alhi'er voor de Familie H.
j Bodbijl hi1 het openbaar verkocht: Het
huis (onbewoonbaar verklaard), schuur ©n
1 erf, aan den, weg naar Scheiphoek, ou
der Senooskerkb, gïifoqt 5 aren 63 oemtM-
1 ren. Koopcr werd d© heer Jac. Steur Cz.
te Ellenueot q.q. voor f692,