ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE Inzending Advertentiën DINSDAG 3 JUNI 1941 OPöENOI ZIERIKZEESCHE COURANT DE KERN ABONNEMENT Prijs: in Zierikzee f 1,60, elders f 1,90 per kwartaal. Weekabonnementen resp. 13 en 15 cents. Losse nummers 5 cents. Verschijnt dagelijks, behalve 's Zondags. 1797 - 1889 N.V. da Zierlkxeesche Nieuwsbode, Zierikxee, Schuitb. B 94, Tel, 32 Postgiro 137677 - Dir.: A. J. de Loose - Red.: M. J. Kosten, Zierikzee 97STE JAARGANG No. 14658 ADVERTENTIES Prijs: 22 cents per regel, minimaal 88 cents. BIJ contract speciale prijzen. Suo- cesjes op Maandag, Dinsdag, Woensdag en Donderdag: 70 cents. Inzending tot 's morgens 0.30 uur. POLITIEKE PROBLEMEN De gebeurtenissen in het Nabije Oosten zijn oorzaak, dat Alexandrië in verhoog de mate de belangstelling trekt. Zal En geland er in kunnen slagen, deze belang rijke haven met succes te verdedigen tegen de aanvallen van de spilmogend- heden, die zich in elk geval niet lang zullen laten wachten? Of zal het ook de ze haven, evenals La Valetta op Malta, moeten opgeven als steunpunt voor zijn vloot, wanneer het blijkt, dat zij er geen veilige schuilplaats meer heeft? Wat Gibraltar is voor het Westelijk deel van de Middellandsehe Zee, is Alexandrië voor het Oostelijke deel. Deze beide Engelsche bezittingen zijn vloot- steunpunten; beide beheerschen zij een nauwen verbindingsweg, de Straat van Gibraltar en het Suezkanaal. Wat het achterland betreft echter maakt zich een groot verschil bemerkbaar: Alexan drië vormt in dit opzicht voorloopig althans een veiliger basis dan Gibral tar. Niet gelegen aan een Nijl-arm, zoo dat de haven niet kan dichtslibben, doch door een kanaal met den Nijl verbonden, geniet Alexandrië een zeer gunstige lig ging. Èr ligt niets verwonderlijks ins dat het de belangrijkste in- en uitvoer- haven van Egypte is. De naam Alexandrië herinnert aan Alexander, die hier in 331 vóór Christus een stad stichtte. Hoofdstad van Egypte onder Alexanders opvolgers, na Rome de grootste stad van het Romeinsche Rijk, na de ontdekking van den zeeweg rond Afrika een onbeduidende stad, Turksche heerschappij, Napoleon in Egypte het zijn als het ware de etappen in een geschiedenis van twintig eeuwen. In 1869 wordt het Suezkanaal geopende Alexandrië verheugt zich in her nieuwden bloei. Het ontwaakt uit den dommel, de stad krijgt waarde als object van de internationale politiek. In 1882, gebruik makend van een op standige beweging tegen het staatshoofd, wordt de stad bezet door Engeland,. De wereldoorlog maakt voorgoed een einde aan de Turksche heerschappij over Egypte. Nu ontbrandt in alle hevigheid de strijd tusschen de nationalisten en Engeland, die dit niet kan toestaan. Alexandrië maakt al de wisselende kan sen in dezen strijd mede. Tenslotte wordt Egypte in 1922 onafhankelijk ver klaard; maar de Engelsche troepen bij het Suezkanaal blijven op hun post. Het Oostelijke bekken van de Middel landsehe Zee vormt het knooppunt van de machtsontwikkeling van Engeland op den weg (naar het Verre Oosten; hier steunt het op den, driehoek H a i f ar-C y- prus—Egypte. Haifa is het eindpunt van den oerouden, grptoten weg, die door Azië naar Iinidië voert. Bovendien ein digt hier ook de petroleumleiding, diie het kostbare vocht van Irak haar da Middellandsehe Zee voert. Deze militair sterke drieholek beveiligt buitendióni den zeeweg naar Ihdië door het Suezkanaal en de iin de toekomst zoo belangrijke verbinding KairoKaapland ©n, door Egypte, ook de wegen na ar den Soedan en |naar de gebieden van Oost-Afrika. Vpordat deze driehoek, welke van zoo veel gewicht was voor Engeland, door dit land sterk bevestigd w©rd, vormde Egypte de bescherming vah den verbin dingsweg E n g e 1 a n d—I m d i Reeds Napoleon had het oog. laten vallen op deze slagader van het Engelsche Em pire; en haar beteekenis voor het En gelsche wereldrijk kan niet sterker in het licht worden gesteld dan door de woorden, die Winston Churchill in bet Engelsche Lagerhuis sprak. Hij! z©ide: „Het verlies van het Nijldal en van het Suezkanaal zou de zwaarste slag zijlij, die ons kan worden toegebracht. Wij hebben daarom1 het vaste besluit geno men, om deze stellijngen te verdedigen met alle machtsmiddelen, waarover het Britsche rijk beschikt". Hier zal dus, volgens de overtuiging van deh Engelschen leider Zelf, de be langrijkste slag voor Engeland vallen. Deze m'aeht immlers steunde eeuwen, lang juist op d e beheersching van de wereld- handelmutes en het bezetten van sterke steunpunten. Wanneer deze vallen, dan moet daarmede logisch ook deze macht zelf vallen. In het algemeen sprekend kan de samenhang tusschen de landen' onderling slechts Zoo lang gehandhaafd blijlven, als Then daar van weerskanten belang en voordeel bijl heeft. In dit ver band mioet er op worden g© wezen, dat de band tusschen Engeland en de Dominions er onder moet lijden, wan neer deze laatst© steeds grooter offers te dragen krij'gen. l Het is volstrekt geen geheim', dat men er tijdens den wereldoorlog in Austra lië en Nieuw-Zëeiamd slecht over spre. ken was, dat hun troepen zoo zware verliezen leden bijl den aanval' óp Galli- poli, dat van die zijde sterk was afge raden. De geschiedenis herhaalt zich'. De band tusschen beide landen en Engeland mOet ongetwijfeld lossór wórden, indien f Engeland niet blijkt te zijn opgewassen degen de tnacht van de spilmogendhe- den. De groot© Militaire m politieke be teekenis van den Engelschen driehoieki voor den ingang van het Suezkanaal, voor Egypte ©n de kust van Voor-Azië is, voor zoover hel Groot-Brittanndë be treft, is van veel belang. DE PETROLEUMRIJKDOM VAN IRAK Voorraad op 395 miilioan ton garaamd Onder de petroleum produceerende lan den der aarde neemt Irak de achtste plaats i'n. In 1938 bedroeg de productie 4,3 millioen ton, in 1939 4,2 miLHoen ton en in 1940 naar schatting: 3,6 millioen tan. Dit beteekent weinig meer dan 1,5 pet. van de wereldproductie. Deze ge tallen krijgen echter een heel andere beteekenis, wanneer men het aandeel van de petroleum van Irak aan den wereld- uitvoer beschouwt. De grootste producen ten van petroleum, de V.S. en de Sow- jet-Unie, verbruiken voor een groot deel hun eigen productie; van de petroleum,, die in Irak wordt geproduceerd, wordt echter hoogstens 600.000 ton in het eigen land verbruikt, zoodat in de bovenge noemde jaren 3 tot 4 millioen ton kon worden uitgevoerd, d.w.z. meer dan 5 pet. van den geheelen wereldexport. i Voor de landen onder Britsch bestuur speelt de petroleum van Irak dus een groote rol. Groot-Brittaimië produceert in zijn geheele rijk slechts 2,5 pet. van de wereld opbrengst aan petroleum; doch het Britsche kapitaal controleert niet min der dan 20 pet. Naast Midden-Amerika, dat 50 pet. van den Britsche invoer aan petroleum dekt, is het vooral Voor-Indië (Iran, Irak en Bahreineilanden) dat voor de rest zorgt. De buisleiding van Kerkoek naar Haifa, die 1007 kilometer lang is, vormt een van de levensaderen van het Britsche Rijk. De geheele behoefte aan petroleum van de Britsche vloot in de Middellandsehe Zee is tot in onze dagen gedekt geworden door Irak. De helft der aandeelen in de Iracq Petroleum Cy. bevindt zich in Engelsche handen. De andere helft is verdeeld tus schen de V.S. en Frankrijk. De totale voorraad aan petroleum van Irak wordt, volgens voorzichtige ramingen, geschat op 395 millioen ton, of ongeveer 9,7 pet. van den wereldvoorraad. De Iracq Petro leum Cy. heeft zich voor 75 jaar het recht van exploitatie van dezen petro- leumrijkdom verzekerd. In de toekomst beteekent diit nog een enorme winsit, want het meerendeel der Iraksche petroleum- broimen is nog niet in exploitatie ge nomen. Dultsch weermachtsbericht D* strijd om Kreta Het opperbevel van de Duitsche weer macht maakte Zaterdag bekend: Op het eiland Kreta hebben de Duit sche troepen de achtervolging van den verslagen vijand naar het Oosten voort gezet en de verbinding tot stand gebracht met de bij Herakleion staande Duitsche valmschermjagers. De vereeniging met de van het Oosten uit verder oprukkende Italiaansche troepen is nog slechts een kwestie van korten tijd. Duitsche forma ties gevechtsvliegtuigen bombardeerden ook gisteren weer vijandelijke troepen concentraties en aftochtwegen. Bijzonder doeltreffende luchtaanvallen waren ge richt op havens aan de Zuidkust, waaruit de resten van de Britsche troepen pro- fa eer en te vluchten. Ten Zuiden van Kreta vielen Duitsche gevechtsvliegtuigen een formatie Britsche zeestrijdkrachten aan en beschadigden een torpedobootjager zoo hevig, dat hij als verloren beschouwd kan worden. Britsche afdeelingen welke naar het eiland Gaud os gevlucht waren, wer den aangevallen. Een radiostation werd vernield. In Noord-Afrika werd een nachte lijke uitvalspoging van den vijand uit Tobroek afgeslagen. Door artillerievuur kon een vrij groot Britsch munitiedepót tot ontploffing gebracht worden. Duitsche formaties duikbommenwerpers bestreden Britsche stellingen luchtdoelgeschut bij Tobroek, Torpedovliegtuigen beschoten met boordwapens vijandelijke troepencon centraties. Duitsche en Italiaansche forma ties vliegtuigen vielen met goede uit werking benzine-opslagplaatsen van den vijand aan. Een duikboot onder bevel van den lui tenant ter zee eerste klasse Heinrich Liebe heeft vijandelijke schepen met tezamen 44,000 brt. tot zinken gebracht. In den afgeloopen nacht werden aan de Britsche Westkust met succes havens gebombardeerd. Vooral in het gebied van de Mersey en in de havenwerken aan het kanaal van Bristol ontstonden tal rijke branden. De vijand vloog noch naar het Rijks gebied, noch naar de bezette gebieden. Italiaansch weermachtsbericht Malta uit de lucht bestookt In zijn weermachtsbericht no. 360 maakt het Italiaansche opperbevel het volgende bekend: Italiaansche vliegerformaties hebben op nieuw gedurende den nacht van' 31 Mei de haveninrichtingen van La Valetta op Malta gebombardeerd. Op het eiland Kreta zetten de Ita liaansche troepen hun krijgsverrichtingen voort teneinde de gestelde dioelen te be reiken., hetgeen geschiedt in nauwe sa menwerking met de Duitsche strijdkrach ten. Engelsche vliegtuigen hebben bom men laten vallen op eenige plaatsen van Italiaansche bezittingen in de Egeische Zee. Een vijandelijk toestel werd door het luchtdoelgeschut neergehaald. In Noord-Afrika hebben Italiaansche en Duitsche vliegtuigen onder bescher ming van Italiaansche jagers vijandelijke luchtdoelbatterijen in Tobroek gebom bardeerd. Op 28 Mei overdag hebben Duitsche bombardementsvliegtuigen gemo toriseerde strijdmiddelen van den vijand in de nabijheid van een belegerde ver sterking aangevallen, waarbij zij ten noorden van Marsa Matroe een groot vijandelijk schip troffen en zwaar be schadigden. In Oost-Afrika bleven onze garnizoenen dapper verzet bieden aan den druk van de vijandelijke strijdkrachten welke nu meriek in de meerderheid zijn. DE STRIJD IN IRAK Raijid Ali naar Iran In een bericht van Ofi (Havas) uit Beiroet, wordt gezegd, dat de toestand in Irak zich de laatste 48 uur heeft ont wikkeld in het voordeel van de Engel schen. Gemotoriseerde Britsche afdeelin gen zijn bij Ramadi over den Eufraat getrokken .en staan reeds in de buiten wijken van Bagdad, aldus dit bericht. Het was de bedoeling geweest, dat de minister van Economische Zaken, Sjahbani, zich met de verdediging van Bagdad zou belasten, doch intusschen is er een commissie gevormd, welke het stadsbestuur op zich heeft genomen en voorbereidselen voor de overgave treft. Het denkbeeld van een nieuwe basis van verzet in het gebied van Mos oei schijnt men te hebben laten varen. Volgens een door de bladen gepubli ceerde officieel© mededeeling, zoo meldt DNB uit Teheran, is de Iraksche minis ter-president, Rasjid Ali el Kaiiami, met eenige zijner ministers en verscheidene Iraksche officieren in Iran aangekomen. Het Britsche garnizoen in Habbaniyah zou door groote transporten troepen en materieel uit Transjordanië aanzienlijk versterkt zijn. Met vermijding van de over Roetbah gaande wegen zouden deze transporten naar Habbaniyah vervoerd zijn. j ENGELAND EN FRANKRIJK Ean verklaring van Darlao over Engeland Het DNB meldt uit Parijis: Admiraal Darlan heeft in een voor de pers van bet bezatte gebied afgelegde verklaring .een uiteenzetting gegdven van de EngeLsdhe politiek jegens Frankrijk. VerwijZende baar dón Engelsdhen lucht aanval óp de Tubesisdhe havenstad Sfax verklaarde Diarlan, dat Eden's poging om' dien aanval te rechtvaardigen mislukt is, daar overeen kornis tig het internationale recht schepen ©eper oorlogvoerende mo gendheid zich 24 uur lm een neutrale haven mógen ophouden. Wanneer men aan d© laatste Maan den terugdenkt. is er geen week voor- Men wordt er nogmaals aan herinnerd, dat nè 9.30 uur op den dag van uitgaaf geen enkele advertentie meer kan worden aangenomen. Alléén familieberichten kunnen iets later worden ingezonden. De Directeur. bifgegaam, waarin niet ©Ón Engelsche aan slag op de Fransdhe mlairijnie is geschied. In 1ó|taal zij|n sinds den wapenstilstand, zoo verklaarde Darlan letterlijk, 143 Fransche sch©pen door d© Engelschen opgebracht ©n piet, zópals zij! beweren, gecontroleerd ©p dan weer losgelaten. Met 'miskenning van all© voor de scheep vaart geldende w©tteP heeft d© Britsche admiraliteit, wat Frankrijk betreft, hót Controlerecht ip e®n prij'zen- reeht veranderd', zelfs dan1, wan neer de aapgehouden schepen geen la ding voerdep. Dit alles b©wijist. dat En geland tegeppyer ions tot een piraten- oorlog is overgegaan, lom aan den eenen kant pp |oupze toosten Zijin voortdurend verlies aan topnage te vervangen en an derzijds oim Frankrijk's bevolking uit te hongeren'. In dit verband zeide Darlan, dat dó Engelsdbepi io(M uitvluchten mi©t verlegen rijn. Zoo beschuldigden zij Frankrijk er van, Duitschlapd en Italië te verzórgen, dan weer beweerden zij!, dat Frankrijk wapens vervoert, dap w©©r Zoeken zij! hun (optreden goed te praten met ePn „Mogelijk gevaar in de toP'kiomst". In werkelijkheid ©dh.ter, aldus vervolg de Darlan, heeft dit brutale optreden slechts ©en dool: Enigeland wil de Fran sche Macht 1©r ze© vernietigani, het Fran sche mó©derland vap Zijp koloniën sch©L den iep Frankrijk vap de rest der we reld isofeerón. Omdat Frankrijk ipi maarschalk Pétain .eindelijk e©p leider Mót den helderen blik heeft gevóPdiep, wordt het op hui chelachtige wijlzle door Engeland aange vallen. Het zou Frapkrijk willen verbie den aap een miOuwe Europ&esch© orde deel te nemiep. Het zou opk willen vt©r- ihindereP, dat Frankrijk de ©emheid van rijp gebied epi Zijn koloniaal rijk hand haaft. In ©vereepstenMiing nuet Maarschalk Pétain weiger ik de vernietiging van' Frankrijk te aapvaarden, die bij' ©en, voortduren van den oorlog onvermijde lijk zou zijn geweest. Dat ik, di© door den maarschalk belast ben met de po litiek van diep wederopbouw1 h©t mikpunt der Engelsche woede bem, is evión na tuurlijk als het feit, dat Londen tegen Frankrijk twijfelachtig© Franische elemen ten tracht uit te spelen. Ik hapdel zpp, dat FraPkrijlk weer ©en plaats pis grpote mogendheid in Europa eni in de wereld kan innemen. Deelneming aan d© nieuwe ordening is daarvpor poodzakeiijk. Na het bombarde ment vani Sjiax ben ik me©r dan ooit besloten otm Frapkrijk's recht tot vrij© beschikking ov©r Zijlm havens ©n verbin dingswegen) te do©n eerbiedigen. Ons land is nog sterk on waardig geno©g PM een "geweldadige schending van zijn gebied of ©en belóediging van Zijn vlag niet te aanvaarden. ACTIE TEGEN CYPRUS WAARSCHIJNLIJK Da waard, van luchtitrijdkrachten Betrouwbare kringen te Londen, schrijft de U.P., doen geen moeite om hun pes simisme over het verloop van den strijd op Kreta te verbergen en reeds waar schuwden zij voor een al te gunstige beoordeeling van de niet-officieele be richten uit Kaïro, volgens welke nieuwe Britsche versterkingen op Kreta waren gearriveerd. Deskundige waarnemers te Londen ma ken er geen geheim van, dat de situatie op Kreta vertwijfeld is geworden, daar thans ook over zee aanzienlijke ver sterkingen van dan tegenstander zijn aangekomen en het niet te vbrwachten is, dat de Britsche oorlogsschepen alle Duitsche pogingen kunnen verijdelen om tanks op transportschepen naar Kreta te brengen. Wanneer het bovendien den En gelschen na zes maanden bezetting van het eiland niet gelukt is. een aanval af te weren, die alleen .uit de lucht werd De beteekenis v. d, strafegischen driehoek Haifa-Cyprus-Egypte Darlan zet Frankrijk's houding tegenover Engeland uiteen Nieuwe regeling van de belasting op het inkomen gepubliceerd Regeling van de sportbeoefening voor het heele land Nieuwe regeling voor de distri butie van vaste brandstoffen Wanneer verduisteren? Heden (Dinsdag) gaat de zon om 21.53 uur onder. Morgen (Woensdag) komt zjj op om 5.22 uur. Tusschen zonsonder- en opgang moet verduisterd worden. De maan gaat onder om 2.47 uur en komt op om 15.16 uur. Volle maan Maandag 9 Juni. Laatste kwartier Maandag 16 Juni. Nieuwe maan 24 Juni. ondernomen, waarbij van Duitsche zijde slechts lichte artillerie en op zijn hoogst enkele tanks werden gebruikt, dan moet de situatie, naar Men openlijk toegeeft, wanhopig worden, zoodra de Duitschers grooterc hoeveelheden zwaardere wa pens aan land kunnen zetten. De „Manchester Guardian" schrijft: Wij hebben den 'vijand groote schade toege bracht. Indien wij echter Kreta zouden verliezen, dan moeten wij voorbereid zijn op een onmiddellijk daarop volgenden aanval van denzelfden stoot op Cyprus Zouden de steden van dit eiland beter toegerust zijn dan Heraklion voor den afweer van eeii aanval van parachutisten? Men acht' een Duitschen aanval op Cyprus des te meer mogelijk, omdat men gelooft dat de Duitschers door 't bezit van de steunpunten Kreta, Rhodos en Cyprus het noord-oostelijk deel van de Middelland sehe Zee zoodanig zouden beheerschen, dat zij groote scheepskonvooien naar de Levant zouden kunnen sturen. In goed ingelichte kringen te New York gelooft men, dat de operaties te gen Kreta mogelijk een verregaande wijr ziging in de strategische plannen op luchtvaartgebied van de militaire autori teiten der Vereenigde Staten ten gevol ge zullen hebben. Zeker zal men zich nu intensiever bezighouden met het be*

Krantenbank Zeeland

Zierikzeesche Nieuwsbode | 1941 | | pagina 1