IZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
MAANDAG 5 MEI 1941
OPGENOl
ZIERIKZEESCHE COURANT
DE KERN
i
ABONNEMENT
Prijs: in Zieriikzee f 1,60, elders fl,90
per kwartaal. Weekabonnementen reep,
13 en 15 cents. Losse nummers 5 cents.
Verschijnt dagelijks, behalve 's Zondags,
1797 - 1889
Utliare: N.V. da Zleribzecsche Nieuwsbode, Zlerlkzee, Schulthayen B 94
Tal, 32, Postgiro 137677 - Dir.: A. J. de Loose - Uitg.-Red.: M. J. Kosten
97STE JAARGANG No. 14635
ADVERTENTIES
Prijs22 cents per regel, minimaal 88
cents. Bij contract speciale prijzen. Suc
ces j os op Maandag, Dinsdag, Woensdag
en Donderdag: 70 cents. Inzending tot
's morgens 9.30 uur.
POLITIEKE PROBLEMEN
De strubbeling met Irak
Wat is er nu toch eigenlijk in Irak
aan de hand? Heeft Groot-Brittannië het
recht, om Britsche troepen in Irak te
ontschepen? En mogen deze in het land
blijven, als een soort stilzwijgende be
zetting? Of hebben zij alleen het recht
om het land door te trekken en kan de
-regeering van Irak verzet aanteekenen
tegen hun ontscheping in Basra, de eenige
haven van eenige beteekenis?
Opnieuw komt het bericht uit Irak,
dat er Britsche torepen zijn gedebar-
keerd op Iraksch gebied. Zij zouden
moeten dienen ter versterking van de
vroeger aldaar aan land gezette Engel-
sche strijdkrachten, waarvan de regee
ring van Irak had verzekerd, dat zij
alleen hadden mogen landen, nadat En
geland de verzekering had gegeven, dat
zij ingevolge het tusschen beide landen
bestaande verdrag, het land slechts zou
den doortrekken.
Dit is raadselachtig. En nog raadsel
achtiger wordt het, wanneer wij verne
men dat de troepen tot taak hebben,
„de verbindingswezen van Irak te ope
nen". Welke verbindingswegen zijn dit?
En voor wien of voor wat moeten zij
worden geopend? Heeft men daar uit
sluitend Engelsche troepen voor noodig?
Dat deze troepenontschepingen aanlei
ding kunnen geven tot botsingen met de
bevolking schijnt te worden bevestigd
door het feit, dat de Britsche ambassa
deur te Bagdad machtiging heeft gekre
gen om de noodige maatregelen te nemen
voor de evacuatie van Engelsche vrou
wen en kinderen. Dit wijst er op, dat
men wrijvingen van meer of minder ern-
stigen aard voorziet. De bevolking van
Irak schijnt weinig lust aan den dag
te leggen, om de aanwezigheid van Brit
sche troepeneenheden in het land te dul
den, die het beschouwt als een schending
van het verdrag.
De Britten beweren, dat hiervan geen
sprake is; de xegeering van Irak is een
tegenovergestelde meening toegedaan. Zij
heeft, naar het schijnt, in verschillende
plaatsen troepen geconcentreerd, die voor
de Engelschen „een zekere bedreiging"
vormen, reden waarom deze laatsten heb
ben verzocht, de troepen van Irak terug
te trekken, ter voorkoming van incidenten
Wie van beiden heeft nu gelijk? Het
waarschijnlijkste is, dat het verdrag met
betrekking tot het ontschepen van troe
pen, een of meer clausules bevat, die
voor meer dan één uitleg vatbaar zijn.
De Engelsche regeering steunt op deze
clausules, om de rechtmatigheid van haar
genomen maatregelen te staven. De xe
geering van Irak blijft hardnekkig vol
houden dat zij er ernstig naar streeft,
de bepalingen van het verdrag na te
leven, maar dat zij de ontscheping van
Britsche troependeelen niet kan goed
keuren, indien het de bedoeling is, deze
in het land te laten blijven,
Het ligt voor de hand, dat Engeland
er groot belang bij heeft, Irak te bezet
ten. Immers, wanneer Turkije zich aan
de zijde van de spilmogendheden mocht
scharen, of door deze wordt bezet, zoo
als Joegoslavië en Griekenland, liggen
Syrië en Irak op den weg van den
tegenstander naar Egypte. Van Syrië
zijn de Engelschen natuurlijk niet zeker
en van Irak evenmin,, in weerwil
van het bestaande verdrag. Bovendien
zou dan de toevoer van petroleum uit
Mosoel worden afgesneden.
De houding van de bevolking tegen
over Groot-Brittannië kan niet zeer
vriendschappelijk worden genoemd, het
geen voor een deel hieruit valt te ver
klaren, dat zij grootendeels bestaat uit
Arabieren. De grootste rijkdom van het
land bestaat uit de petroleumvel-
den van Mosoel. In 1927 moest En
geland het land erkennen als onafhanke
lijke staat en in 1932 werd het zelfs
lid van den Volkenbond.
Het heeft een oppervlakte van 371.000
vierkante kilometer en een bevolking van
ongeveer 3 millioen zielen. Naar men
zich zal herinneren beloofde Engeland
tijdens den wereldoorlog aan de Ara
bieren de stichting van een grooten,
ónafhankelijken Arabischen staat, welke
belofte na het einde van den oorlog ech
ter niet weTd nagekomen. Dit heeft
kwaad bloed gezet bij de Arabieren. Hier
komt nog bij, dat de rijkdom aan petro
leum aanleiding heeft gegeven tot tal
van strubbelingen, welke er niet toe heb
ben bijgedragen om de verhouding tot
Engeland te verbeteren.
Over het algemeen moet dan ook wor
den erkend, dat deze verhouding altijd
vrij gespannen is geweest; en de voor
vallen van den laatsten tijd kunnen be
zwaarlijk dienen, om hierin een gunstige
verandering te brengen. Irak* zal altijd
ai het mogelijke blijven doen, om zijn
volstrekte vrijheid en onafhankelijkheid
te verdedigen, zelfs al mocht daardoor
een gewapend conflict ontstaan. Niet on
waarschijnlijk rekent het echter in dat
geval op den bijstand van het naburige
Saoedie-Arabië.
DE PELOPONESOS
h«t grootite G i«Uche schiereiland
vormt het Zuidelijkste gedeelte van Grie
kenland, dat de laatste dagen herhaal
delijk is genoemd. De Peloponnesus werd
reeds lang voor het begin van onze jaar
telling veroverd door de Doriërs, die
uit het Noorden kwamen. De eenige
staatsorde, die zich bleef houden aan
de oorspronkelijke Dorische wetgeving en
samenstelling van het leger, was die van
het door zijn oorlogen beroemd gewor
den Sparta. Ook de beroemde Olym
pische spelen dateéreh nog uit den Dori-
schen tijd.
De Peloponnesus ontleent zijn maam
aan Pelops, een zoon van Tantalus. De
sage weet te vertellen, dat Tantalus zijn
zoon Pelops, in stukken gesneden, aan
de goden als voedsel voorzette. De goden
ontdekten echter dit gruwelstuk. Geluk
kig was het voor hen een klein kunstje,
Pelops weder in. het leven terug te roe
pen. Zijn vader werd. als straf voor
zijn gruweldaad verbannen naar de on
derwereld, waar hij sedert dien tijd de
Tantaluskwellingen moet verduren. Pe
lops werd de grondlegger van een ge
slacht, dat den Peloponnesus beheerschte
Een krakteristieke bijzonderheid uit de
sage: een der godinnen had bij vergissing
een stuk van zijn schouder opgepeuzeld.
Nu ging de kunst van de goden niet
zoo ver, dat zij dit stuk schouder kon
den vervangen. Pelops moest het dus
stellen met een ivoren schouder, met
het gevolg, dat al zijn nakomelingen een
witte vlek op den schouder droegen.
De Peloponnesus werd in de Middel
eeuwen ook Morea genoemd, wat ver
schillende geschiedvorschers beschouwen
ate een afleiding van het Slavische woord
„More" (zee). Ook op den Peloponnesus
is, evenals in de rest van Griekenland,
weinig overgebleven, dat aan de oude
Grieken herinnert. Albaneesche en Sla
vische volksstammen trekken, toen de
groote volksverhuizing ten einde liep,
hierheen en stichtten graafschappen. Deze
werden later door de weinige steden, die
nog overgebleven waren, voornamelijk
met behulp van de geestelijkheid, ver-
griekscht.
In de Middeleeuwen speelde de Pelo
ponnesus nog éénmaal een groote rol,
namelijk als steunpunt voor de deelne
mers aan de Kruistochten. Toen
maals ontstonden verschillende „Franki
sche" vorstendommen, die werden ge
sticht door Vlaamsche en Noard-Fran-
sche edelen. Daarop volgde een tijdperk
van voortdurenden strijd om den Pelo
ponnesus tusschen de Venetianen en de
Turken, meermalen afgebroken door lange
perioden van vrede.
Thans behoort de Peloponnesus tot
de vruchtbaarste gebieden van Grieken
land. Er wordt zelfs katoen verbouwd.
Het land draagt over het algemeen een
zeer bergachtig karakter. Het bezit ech
ter ook groote dalen, waaronder dat
van de Eurota-r.ivier, aan den voet van
den bijna 2500 meter hoogen Taygetos
(het oude Lacedemonië met Sparta als
hoofdstad), een der grootste .is.
Italiaansch weermachlsberlcht
D» strijd in Noord-Afrlka
In zijin weermadhtsbericht noi. 332 maakt
het Italiaamsche opperbevel h©t volgen
de bekend:
In Cyr-einaïca hevige activiteit van
artillerie en patrouilles tegdn. de vijan
delijke stellingen van Tobroek. in d©n
In acht van 1 |0(p) 2 Mei hebben de vijlan-
-delijke vliegtuigen een, aanval gedaan
op Benghazi. Er vielen eenige slachtof
fers en er werd eemige schade aange
richt. Een Engelsche bomtmenwerper werd
door ons luchtdoelgeschut brandend neer
gehaald.
In Oost-Afrika in den sector van
Amba Alagi, sloegen onze troepen een
hevigen aanval af en brachten den vij
and zware verliezen' toe.
Dultsch weermachlsberlcht
Duitich» troepen doorgedrongen
tot de vestingllnfes van Tobroek
Het opperbevel van de Duitsche weer
macht maakte Zaterdag bekend:
De strijd tegen de vijandelijke koop
vaardijschepen had in de maand April
bijzonder groot succes. In deze maand
brachten het luchtwapen en boven- en
onderwaterstrijdkrachten van de marine
tezamen 1.000,211 brt. Britsche of voor
de Britten bruikbare koopvaardijscheeps-
ruimte tot zinken, waarvan 400.000 brt. in
de Grieksche wateren. Bovendien werden
nog 250 andere schepen beschadigd. Ook
van deze schepen moet een deel als
verloren beschouwd worden. Bij deze cij
fers zijn niet gerekend de vijandelijke
schepen, welke door het loopen op mij
nen vernietigd, ,of do.or het luchtwapen
tot zinken gebracht, resp. beschadigd zijn
Hel luchtwapen bombardeerde ook in
den afgelo.op en nacht bij goed zicht op
de aarde het gebied" van de Mersey. In
de havenwerken van Liverpool ontston*
den zware branden en hevige ontploffin
gen. Andere luchtaanvallen waren ge
richt op voor de oorlogvoering belang
rijke doelen aan de Zuid- en Zuidoost
kust van Engeland. Voor Cromer werd
een koopvaardijschip van 3000 ton ver
nietigd.
In Nobrd-Afrika drongen deelen van
het Duitsche Afrika-corps bij een plaatse
lijken aanval diep tot de. door Britsche
troepen taai verdedigde vestinglinies van
Tobroek door. Een groot aantal kaze
matten werd ingenomen, verscheidene
honderden manschappen werden gevan
gen genomen.
De vijand liet gisternacht op verschei
dene plaatsen van het West-Duitsche
kustgebied brisant- en brandbommen
vallen. Materieele schade werd aangericht
in de buitenwijken van Hamburg, in de
omstreken van Bremen en elders. Onder
de burgerbevolking ontstonden eenige
verliezen aan dooden en gewonden.
Nachtjagers en luchtdoelartillerie scho
ten drie der aanvallende Britsche vlieg
tuigen omlaag.
Het jachteskader Galland behaalde op
1 Mei zijn 500ste overwinning in de lucht.
ITALIË ANNEXEERT EEN
DEEL VAN SLOVENIË
De provincie Lubiana
Stefaini tóeldt uit Rjome:
i De an|niexatie van de pnovimcie Lu
biana (Ljioeb'lj.ajnia, hoofdstad van Slove
nië) wordt bekend gemaakt door de Ita-
liaansche krainiten, die deze gebeurtenis
beschouwen als een natuurlijk uitvloei
sel van de pfnitbindng van den te Ver
sailles gevormden Zuidslavisdhen staat.
Het gebied van Slovenië wordt iraiet het
'koninkrijk Italië ver-eenigd, terwijl het
deel, dat steeds Duitsehen invloed heeft
ondergaan, door Duitschlaud geannexeerd
zal worden.
De provincie Lubiama zal evenwel ©en
bijzonder statuut krijgen en >een zekere
Innate van .autonomie genieten', die zich
aanpast bij! het Slavische karakter der
bevolking, dat door Italië erkend en ge
respecteerd wordt.
Stefani publiceert een) verordening op
de grondwettelijke bepalingen voor de
bij Italië ingelijfde gebieden van d© pro
vincie Lubiana (Lauibach). Daarin wordt
o.a. verklaard:
De Sloveensche gebieden, welker gren
zen uit een' tegelijkertijd gepubliceerd©
kaart blijken, zijn een bestanddeel van,
Italië ien vormen de provincie Lubiana.
De provincie Lubiana zal, daar zij een
overwegend SloveensCh© bevolking heeft,
met inachtneming van den eigen aard
des volks, van de geografisch© ligging ©n
van de bijzondere plaatselijke b©hoeften
een autonoom bestuur krijgen. De i©gee-
ringsmacht zal uitgeoefend worden door
ieen hoogen. commissaris, die op voorstel
van den Duce wordt benoemd. Dez© hoo-
ge ooimtmissaris wordt terzijde gestaan
door teen adviseerend lichaam van veer
tien vertegenwoordigers der producenten-
klassen van de Sloveensche bevolking.
Voor de Sloveensche bevolking van d©
provincie Lubiana zal - geen militaire
dienstplicht bestaam Het onderwijs op
de lagere school zal' in de Sloveensche
taal worden gegeven. Op de middelbare
en hooge scholen kan h©t onderwijs in
het Italiaansch gegeven worden, indien
hiervoor voorkeur bestaat. Alle officieel©
stukken zullen in beide talen worden
opgesteld.
WINTERHULP ORGANISEERT
EEN LOTERIJ
met zes millioen loten «n «en
•n een millioen aan prijzan
In tegenstelling met het vorig jaar,
toen Winterhulp nog moest worden op
gericht en allerlei moeilijkheden moesten
worden overwonnen, is er thans een
organisatie, welke voor haar taak is be
rekend en alles er ,op zet, het gestelde
doel zooveel mogelijk te verwezenlijken.
Maar daarvoor moet zij over de noo
dige middelen kunnen beschikken en
daarom heeft de directeur-generaal over
wogen, op welke wijze ook de zomer
maanden voor het Winterhulp-werk pro
ductief zouden kunnen worden gemaakt,
waarbij vastgehouden moest worden aan
het besluit, in deze maanden geen col
lectes te houden.
Naast andere plannen was in dit ver
band ook de gedachte aan het organi-
seeren van een loterij naar voren getre
den. Bij een nauwkeurig onderzoek van
de verschillende plannen en de daaraan
verbonden practische moeilijkheden, kwam
het denkbeeld van een loterij meer en
meer op den voorgrond en hoewel daar
tegen naast voordeelen ook nadeelen
konden worden aangevoerd, heeft de di
recteur-generaal tenslotte besloten, tot
deze inkomstenbron als de meest doel
treffende te moeten overgaan.
Deze loterij, welke een bijzonder
kar&kter draagt, zal half Mei een
aanvang nemen.' Zij is streng als
een loterij-affaire opgezet en de volle
dige netto-opbrengst zal ten goede ko
men van de Winterhulp actie voor het
komend winterseizoen.
De organisatie berust bij Winterhulp
Nederland zelf, al zullen bankinstellin
gen, loterij-agentschappen, re'sbureaux en
ook collecteurs en eolleetrices van de
Nederlandsche Staatsloterij, voor zoover
Zij daarvoor wenschen te worden inge
schakeld, medewerking verleenen. Buiten
deze bestaande organisatie zal de Winter
hulp een z.g. straatverkoop ter
hand nemen.
Het aantal loten bedraagt 3 millioen
en de prijs is bepaald op slechts 50 cent
per lot. De ontvangsten zullen derhalve
3 millioen gulden bedragen, waarvan 1
millioen aan prijzen en premies zal wor
den uitgekeerd. e
Omdat hier een actie op trouw wordt
gezet ten bate van Winterhulp, zijn bij1
deze loterij de prijzen niet al te hoog
gesteld, doch wel zoodanig, dat ieder
gaarna eens of meermalen een kansje
zal willen wagen.
Er zijn 30 prijzen van 1000 gulden, 212
van 500 gulden, 340 van 100 gulden, 720
van 50 gulden, 3000 van 10 gulden, 25,800
^van 5 gulden, 45,000 van 2 gulden, 270.000
van 1 gulden en 540.000 van 50 cent
of z.g. eigen geld.
NEDERL VLIEGTUIGEN
t*g*n hat b»z«tta gebied
Men deelt van bevoegde zijde het vol
gende aan het A.N.P. mede:
Opmerkelijk ,is, dat in 'den laatsten
tijd meermalen Nederlandsche vliegtui
gen of Engelsche vliegtuigen met Neder
landsche bemanning tegen de bevolking
van ons land gebruikt worden, zoodat
Nederlandsche mannen, vrouwen en kin-
De spanning tusschen Engeland
en Irak neemt voortdurend toe
Bommen op Bagdad. Het vlieg
veld Basra door Britten bezet
Italië annexeert een deel van
Slovenië, nl. Ljoebljana (Laibach)
De Peleponesos, het grootste der
Grieksche schiereilanden
W.H.N. organiseert een loterij met
6 mill, loten en I milt. aan prijzen
Wanneer verduisteren?
Heden gaat de zon om 21.13
onder. Morgen komt zjj om
6.01 op.
Tusschen zonsonder- en opgang
moet verduisterd worden.
Volle maan Zondag 11 Mei.
Laatste kwartier Zondag 18
Mei. Nieuwe maan Maandag
26 Mei.
deren gedood of gewond worden door
bommen uit vliegtuigen, die of zelf de
Nederlandsche kenteekenen dragen, of
Nederlandsche bemanningen hebben. Dit
is weerzinwekkend. Het toont aan, hoe
weinig gevoel bij de Engelsche autoritei
ten voor hun dusgenaamde bondgenoo-
ten bestaart, en hoe wednig kiesch zij
hierbij Nederlanders tegen Nederlanders
gebruiken; én het toont eveneens aan,
hoe weinig gevoel bij de Nederlanders,
die zich in Engelschen dienst hiertoe
misbruiken laten, voor hun eigen volks-
genooten is overgebleven.
In dit verband vermelden wij tevens
een officieel communiqué van de Duitsche
weermacht, dat aldus luidt:
„Bij gelegenheid van een Engelschen
luchtaanval 's avond 1 Mei jl. door elf
Bristol Blenheimmachines op Den Helder
is met zekerheid kunnen worden vastge
steld, dat het leidende Britsche vliegtuig
naast de Britsche ook het Nederlandsche
officieele kenteeken droeg. Bij dezen aan
val, die zoodoende ook in het teeken der
Nederlandsche kleuren stond, werden 6
Nederlanders gedood en 8 gewond, 4
huizen vernield en voorts nog verdere
schade teweeggebracht.
Een op 3 Mei 's morgens boven Neder-
landseh gebied neergeschoten vliegtuig
droeg het voormalige officieele kentee
ken van het Poolsche leger".
Uit Syrië en Libanon worden hier be
richten ontvangen, dat de laatste dagen
in verscheidene steden als Aleppo, Da
mascus 'en Hamma botsingen tusschen
de bevolking en de politie voorgekomen
zijn, waarbij aan beide zijden dooden
en gewonden te betreuren zijn. Te Aleppo
waren het zeven dooden en 20 gekwet
sten, te Hamma resp. zeven en veertig.
Het dichten van een uitgegraven perceel land met zand uit
eon stelling te Ederveen. (Foto O. J. Lauwert, Utrecht)