IZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE MAANDAG 5 MEI 1941 OPGENOl ZIERIKZEESCHE COURANT DE KERN i ABONNEMENT Prijs: in Zieriikzee f 1,60, elders fl,90 per kwartaal. Weekabonnementen reep, 13 en 15 cents. Losse nummers 5 cents. Verschijnt dagelijks, behalve 's Zondags, 1797 - 1889 Utliare: N.V. da Zleribzecsche Nieuwsbode, Zlerlkzee, Schulthayen B 94 Tal, 32, Postgiro 137677 - Dir.: A. J. de Loose - Uitg.-Red.: M. J. Kosten 97STE JAARGANG No. 14635 ADVERTENTIES Prijs22 cents per regel, minimaal 88 cents. Bij contract speciale prijzen. Suc ces j os op Maandag, Dinsdag, Woensdag en Donderdag: 70 cents. Inzending tot 's morgens 9.30 uur. POLITIEKE PROBLEMEN De strubbeling met Irak Wat is er nu toch eigenlijk in Irak aan de hand? Heeft Groot-Brittannië het recht, om Britsche troepen in Irak te ontschepen? En mogen deze in het land blijven, als een soort stilzwijgende be zetting? Of hebben zij alleen het recht om het land door te trekken en kan de -regeering van Irak verzet aanteekenen tegen hun ontscheping in Basra, de eenige haven van eenige beteekenis? Opnieuw komt het bericht uit Irak, dat er Britsche torepen zijn gedebar- keerd op Iraksch gebied. Zij zouden moeten dienen ter versterking van de vroeger aldaar aan land gezette Engel- sche strijdkrachten, waarvan de regee ring van Irak had verzekerd, dat zij alleen hadden mogen landen, nadat En geland de verzekering had gegeven, dat zij ingevolge het tusschen beide landen bestaande verdrag, het land slechts zou den doortrekken. Dit is raadselachtig. En nog raadsel achtiger wordt het, wanneer wij verne men dat de troepen tot taak hebben, „de verbindingswezen van Irak te ope nen". Welke verbindingswegen zijn dit? En voor wien of voor wat moeten zij worden geopend? Heeft men daar uit sluitend Engelsche troepen voor noodig? Dat deze troepenontschepingen aanlei ding kunnen geven tot botsingen met de bevolking schijnt te worden bevestigd door het feit, dat de Britsche ambassa deur te Bagdad machtiging heeft gekre gen om de noodige maatregelen te nemen voor de evacuatie van Engelsche vrou wen en kinderen. Dit wijst er op, dat men wrijvingen van meer of minder ern- stigen aard voorziet. De bevolking van Irak schijnt weinig lust aan den dag te leggen, om de aanwezigheid van Brit sche troepeneenheden in het land te dul den, die het beschouwt als een schending van het verdrag. De Britten beweren, dat hiervan geen sprake is; de xegeering van Irak is een tegenovergestelde meening toegedaan. Zij heeft, naar het schijnt, in verschillende plaatsen troepen geconcentreerd, die voor de Engelschen „een zekere bedreiging" vormen, reden waarom deze laatsten heb ben verzocht, de troepen van Irak terug te trekken, ter voorkoming van incidenten Wie van beiden heeft nu gelijk? Het waarschijnlijkste is, dat het verdrag met betrekking tot het ontschepen van troe pen, een of meer clausules bevat, die voor meer dan één uitleg vatbaar zijn. De Engelsche regeering steunt op deze clausules, om de rechtmatigheid van haar genomen maatregelen te staven. De xe geering van Irak blijft hardnekkig vol houden dat zij er ernstig naar streeft, de bepalingen van het verdrag na te leven, maar dat zij de ontscheping van Britsche troependeelen niet kan goed keuren, indien het de bedoeling is, deze in het land te laten blijven, Het ligt voor de hand, dat Engeland er groot belang bij heeft, Irak te bezet ten. Immers, wanneer Turkije zich aan de zijde van de spilmogendheden mocht scharen, of door deze wordt bezet, zoo als Joegoslavië en Griekenland, liggen Syrië en Irak op den weg van den tegenstander naar Egypte. Van Syrië zijn de Engelschen natuurlijk niet zeker en van Irak evenmin,, in weerwil van het bestaande verdrag. Bovendien zou dan de toevoer van petroleum uit Mosoel worden afgesneden. De houding van de bevolking tegen over Groot-Brittannië kan niet zeer vriendschappelijk worden genoemd, het geen voor een deel hieruit valt te ver klaren, dat zij grootendeels bestaat uit Arabieren. De grootste rijkdom van het land bestaat uit de petroleumvel- den van Mosoel. In 1927 moest En geland het land erkennen als onafhanke lijke staat en in 1932 werd het zelfs lid van den Volkenbond. Het heeft een oppervlakte van 371.000 vierkante kilometer en een bevolking van ongeveer 3 millioen zielen. Naar men zich zal herinneren beloofde Engeland tijdens den wereldoorlog aan de Ara bieren de stichting van een grooten, ónafhankelijken Arabischen staat, welke belofte na het einde van den oorlog ech ter niet weTd nagekomen. Dit heeft kwaad bloed gezet bij de Arabieren. Hier komt nog bij, dat de rijkdom aan petro leum aanleiding heeft gegeven tot tal van strubbelingen, welke er niet toe heb ben bijgedragen om de verhouding tot Engeland te verbeteren. Over het algemeen moet dan ook wor den erkend, dat deze verhouding altijd vrij gespannen is geweest; en de voor vallen van den laatsten tijd kunnen be zwaarlijk dienen, om hierin een gunstige verandering te brengen. Irak* zal altijd ai het mogelijke blijven doen, om zijn volstrekte vrijheid en onafhankelijkheid te verdedigen, zelfs al mocht daardoor een gewapend conflict ontstaan. Niet on waarschijnlijk rekent het echter in dat geval op den bijstand van het naburige Saoedie-Arabië. DE PELOPONESOS h«t grootite G i«Uche schiereiland vormt het Zuidelijkste gedeelte van Grie kenland, dat de laatste dagen herhaal delijk is genoemd. De Peloponnesus werd reeds lang voor het begin van onze jaar telling veroverd door de Doriërs, die uit het Noorden kwamen. De eenige staatsorde, die zich bleef houden aan de oorspronkelijke Dorische wetgeving en samenstelling van het leger, was die van het door zijn oorlogen beroemd gewor den Sparta. Ook de beroemde Olym pische spelen dateéreh nog uit den Dori- schen tijd. De Peloponnesus ontleent zijn maam aan Pelops, een zoon van Tantalus. De sage weet te vertellen, dat Tantalus zijn zoon Pelops, in stukken gesneden, aan de goden als voedsel voorzette. De goden ontdekten echter dit gruwelstuk. Geluk kig was het voor hen een klein kunstje, Pelops weder in. het leven terug te roe pen. Zijn vader werd. als straf voor zijn gruweldaad verbannen naar de on derwereld, waar hij sedert dien tijd de Tantaluskwellingen moet verduren. Pe lops werd de grondlegger van een ge slacht, dat den Peloponnesus beheerschte Een krakteristieke bijzonderheid uit de sage: een der godinnen had bij vergissing een stuk van zijn schouder opgepeuzeld. Nu ging de kunst van de goden niet zoo ver, dat zij dit stuk schouder kon den vervangen. Pelops moest het dus stellen met een ivoren schouder, met het gevolg, dat al zijn nakomelingen een witte vlek op den schouder droegen. De Peloponnesus werd in de Middel eeuwen ook Morea genoemd, wat ver schillende geschiedvorschers beschouwen ate een afleiding van het Slavische woord „More" (zee). Ook op den Peloponnesus is, evenals in de rest van Griekenland, weinig overgebleven, dat aan de oude Grieken herinnert. Albaneesche en Sla vische volksstammen trekken, toen de groote volksverhuizing ten einde liep, hierheen en stichtten graafschappen. Deze werden later door de weinige steden, die nog overgebleven waren, voornamelijk met behulp van de geestelijkheid, ver- griekscht. In de Middeleeuwen speelde de Pelo ponnesus nog éénmaal een groote rol, namelijk als steunpunt voor de deelne mers aan de Kruistochten. Toen maals ontstonden verschillende „Franki sche" vorstendommen, die werden ge sticht door Vlaamsche en Noard-Fran- sche edelen. Daarop volgde een tijdperk van voortdurenden strijd om den Pelo ponnesus tusschen de Venetianen en de Turken, meermalen afgebroken door lange perioden van vrede. Thans behoort de Peloponnesus tot de vruchtbaarste gebieden van Grieken land. Er wordt zelfs katoen verbouwd. Het land draagt over het algemeen een zeer bergachtig karakter. Het bezit ech ter ook groote dalen, waaronder dat van de Eurota-r.ivier, aan den voet van den bijna 2500 meter hoogen Taygetos (het oude Lacedemonië met Sparta als hoofdstad), een der grootste .is. Italiaansch weermachlsberlcht D» strijd in Noord-Afrlka In zijin weermadhtsbericht noi. 332 maakt het Italiaamsche opperbevel h©t volgen de bekend: In Cyr-einaïca hevige activiteit van artillerie en patrouilles tegdn. de vijan delijke stellingen van Tobroek. in d©n In acht van 1 |0(p) 2 Mei hebben de vijlan- -delijke vliegtuigen een, aanval gedaan op Benghazi. Er vielen eenige slachtof fers en er werd eemige schade aange richt. Een Engelsche bomtmenwerper werd door ons luchtdoelgeschut brandend neer gehaald. In Oost-Afrika in den sector van Amba Alagi, sloegen onze troepen een hevigen aanval af en brachten den vij and zware verliezen' toe. Dultsch weermachlsberlcht Duitich» troepen doorgedrongen tot de vestingllnfes van Tobroek Het opperbevel van de Duitsche weer macht maakte Zaterdag bekend: De strijd tegen de vijandelijke koop vaardijschepen had in de maand April bijzonder groot succes. In deze maand brachten het luchtwapen en boven- en onderwaterstrijdkrachten van de marine tezamen 1.000,211 brt. Britsche of voor de Britten bruikbare koopvaardijscheeps- ruimte tot zinken, waarvan 400.000 brt. in de Grieksche wateren. Bovendien werden nog 250 andere schepen beschadigd. Ook van deze schepen moet een deel als verloren beschouwd worden. Bij deze cij fers zijn niet gerekend de vijandelijke schepen, welke door het loopen op mij nen vernietigd, ,of do.or het luchtwapen tot zinken gebracht, resp. beschadigd zijn Hel luchtwapen bombardeerde ook in den afgelo.op en nacht bij goed zicht op de aarde het gebied" van de Mersey. In de havenwerken van Liverpool ontston* den zware branden en hevige ontploffin gen. Andere luchtaanvallen waren ge richt op voor de oorlogvoering belang rijke doelen aan de Zuid- en Zuidoost kust van Engeland. Voor Cromer werd een koopvaardijschip van 3000 ton ver nietigd. In Nobrd-Afrika drongen deelen van het Duitsche Afrika-corps bij een plaatse lijken aanval diep tot de. door Britsche troepen taai verdedigde vestinglinies van Tobroek door. Een groot aantal kaze matten werd ingenomen, verscheidene honderden manschappen werden gevan gen genomen. De vijand liet gisternacht op verschei dene plaatsen van het West-Duitsche kustgebied brisant- en brandbommen vallen. Materieele schade werd aangericht in de buitenwijken van Hamburg, in de omstreken van Bremen en elders. Onder de burgerbevolking ontstonden eenige verliezen aan dooden en gewonden. Nachtjagers en luchtdoelartillerie scho ten drie der aanvallende Britsche vlieg tuigen omlaag. Het jachteskader Galland behaalde op 1 Mei zijn 500ste overwinning in de lucht. ITALIË ANNEXEERT EEN DEEL VAN SLOVENIË De provincie Lubiana Stefaini tóeldt uit Rjome: i De an|niexatie van de pnovimcie Lu biana (Ljioeb'lj.ajnia, hoofdstad van Slove nië) wordt bekend gemaakt door de Ita- liaansche krainiten, die deze gebeurtenis beschouwen als een natuurlijk uitvloei sel van de pfnitbindng van den te Ver sailles gevormden Zuidslavisdhen staat. Het gebied van Slovenië wordt iraiet het 'koninkrijk Italië ver-eenigd, terwijl het deel, dat steeds Duitsehen invloed heeft ondergaan, door Duitschlaud geannexeerd zal worden. De provincie Lubiama zal evenwel ©en bijzonder statuut krijgen en >een zekere Innate van .autonomie genieten', die zich aanpast bij! het Slavische karakter der bevolking, dat door Italië erkend en ge respecteerd wordt. Stefani publiceert een) verordening op de grondwettelijke bepalingen voor de bij Italië ingelijfde gebieden van d© pro vincie Lubiana (Lauibach). Daarin wordt o.a. verklaard: De Sloveensche gebieden, welker gren zen uit een' tegelijkertijd gepubliceerd© kaart blijken, zijn een bestanddeel van, Italië ien vormen de provincie Lubiana. De provincie Lubiana zal, daar zij een overwegend SloveensCh© bevolking heeft, met inachtneming van den eigen aard des volks, van de geografisch© ligging ©n van de bijzondere plaatselijke b©hoeften een autonoom bestuur krijgen. De i©gee- ringsmacht zal uitgeoefend worden door ieen hoogen. commissaris, die op voorstel van den Duce wordt benoemd. Dez© hoo- ge ooimtmissaris wordt terzijde gestaan door teen adviseerend lichaam van veer tien vertegenwoordigers der producenten- klassen van de Sloveensche bevolking. Voor de Sloveensche bevolking van d© provincie Lubiana zal - geen militaire dienstplicht bestaam Het onderwijs op de lagere school zal' in de Sloveensche taal worden gegeven. Op de middelbare en hooge scholen kan h©t onderwijs in het Italiaansch gegeven worden, indien hiervoor voorkeur bestaat. Alle officieel© stukken zullen in beide talen worden opgesteld. WINTERHULP ORGANISEERT EEN LOTERIJ met zes millioen loten «n «en •n een millioen aan prijzan In tegenstelling met het vorig jaar, toen Winterhulp nog moest worden op gericht en allerlei moeilijkheden moesten worden overwonnen, is er thans een organisatie, welke voor haar taak is be rekend en alles er ,op zet, het gestelde doel zooveel mogelijk te verwezenlijken. Maar daarvoor moet zij over de noo dige middelen kunnen beschikken en daarom heeft de directeur-generaal over wogen, op welke wijze ook de zomer maanden voor het Winterhulp-werk pro ductief zouden kunnen worden gemaakt, waarbij vastgehouden moest worden aan het besluit, in deze maanden geen col lectes te houden. Naast andere plannen was in dit ver band ook de gedachte aan het organi- seeren van een loterij naar voren getre den. Bij een nauwkeurig onderzoek van de verschillende plannen en de daaraan verbonden practische moeilijkheden, kwam het denkbeeld van een loterij meer en meer op den voorgrond en hoewel daar tegen naast voordeelen ook nadeelen konden worden aangevoerd, heeft de di recteur-generaal tenslotte besloten, tot deze inkomstenbron als de meest doel treffende te moeten overgaan. Deze loterij, welke een bijzonder kar&kter draagt, zal half Mei een aanvang nemen.' Zij is streng als een loterij-affaire opgezet en de volle dige netto-opbrengst zal ten goede ko men van de Winterhulp actie voor het komend winterseizoen. De organisatie berust bij Winterhulp Nederland zelf, al zullen bankinstellin gen, loterij-agentschappen, re'sbureaux en ook collecteurs en eolleetrices van de Nederlandsche Staatsloterij, voor zoover Zij daarvoor wenschen te worden inge schakeld, medewerking verleenen. Buiten deze bestaande organisatie zal de Winter hulp een z.g. straatverkoop ter hand nemen. Het aantal loten bedraagt 3 millioen en de prijs is bepaald op slechts 50 cent per lot. De ontvangsten zullen derhalve 3 millioen gulden bedragen, waarvan 1 millioen aan prijzen en premies zal wor den uitgekeerd. e Omdat hier een actie op trouw wordt gezet ten bate van Winterhulp, zijn bij1 deze loterij de prijzen niet al te hoog gesteld, doch wel zoodanig, dat ieder gaarna eens of meermalen een kansje zal willen wagen. Er zijn 30 prijzen van 1000 gulden, 212 van 500 gulden, 340 van 100 gulden, 720 van 50 gulden, 3000 van 10 gulden, 25,800 ^van 5 gulden, 45,000 van 2 gulden, 270.000 van 1 gulden en 540.000 van 50 cent of z.g. eigen geld. NEDERL VLIEGTUIGEN t*g*n hat b»z«tta gebied Men deelt van bevoegde zijde het vol gende aan het A.N.P. mede: Opmerkelijk ,is, dat in 'den laatsten tijd meermalen Nederlandsche vliegtui gen of Engelsche vliegtuigen met Neder landsche bemanning tegen de bevolking van ons land gebruikt worden, zoodat Nederlandsche mannen, vrouwen en kin- De spanning tusschen Engeland en Irak neemt voortdurend toe Bommen op Bagdad. Het vlieg veld Basra door Britten bezet Italië annexeert een deel van Slovenië, nl. Ljoebljana (Laibach) De Peleponesos, het grootste der Grieksche schiereilanden W.H.N. organiseert een loterij met 6 mill, loten en I milt. aan prijzen Wanneer verduisteren? Heden gaat de zon om 21.13 onder. Morgen komt zjj om 6.01 op. Tusschen zonsonder- en opgang moet verduisterd worden. Volle maan Zondag 11 Mei. Laatste kwartier Zondag 18 Mei. Nieuwe maan Maandag 26 Mei. deren gedood of gewond worden door bommen uit vliegtuigen, die of zelf de Nederlandsche kenteekenen dragen, of Nederlandsche bemanningen hebben. Dit is weerzinwekkend. Het toont aan, hoe weinig gevoel bij de Engelsche autoritei ten voor hun dusgenaamde bondgenoo- ten bestaart, en hoe wednig kiesch zij hierbij Nederlanders tegen Nederlanders gebruiken; én het toont eveneens aan, hoe weinig gevoel bij de Nederlanders, die zich in Engelschen dienst hiertoe misbruiken laten, voor hun eigen volks- genooten is overgebleven. In dit verband vermelden wij tevens een officieel communiqué van de Duitsche weermacht, dat aldus luidt: „Bij gelegenheid van een Engelschen luchtaanval 's avond 1 Mei jl. door elf Bristol Blenheimmachines op Den Helder is met zekerheid kunnen worden vastge steld, dat het leidende Britsche vliegtuig naast de Britsche ook het Nederlandsche officieele kenteeken droeg. Bij dezen aan val, die zoodoende ook in het teeken der Nederlandsche kleuren stond, werden 6 Nederlanders gedood en 8 gewond, 4 huizen vernield en voorts nog verdere schade teweeggebracht. Een op 3 Mei 's morgens boven Neder- landseh gebied neergeschoten vliegtuig droeg het voormalige officieele kentee ken van het Poolsche leger". Uit Syrië en Libanon worden hier be richten ontvangen, dat de laatste dagen in verscheidene steden als Aleppo, Da mascus 'en Hamma botsingen tusschen de bevolking en de politie voorgekomen zijn, waarbij aan beide zijden dooden en gewonden te betreuren zijn. Te Aleppo waren het zeven dooden en 20 gekwet sten, te Hamma resp. zeven en veertig. Het dichten van een uitgegraven perceel land met zand uit eon stelling te Ederveen. (Foto O. J. Lauwert, Utrecht)

Krantenbank Zeeland

Zierikzeesche Nieuwsbode | 1941 | | pagina 1