ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
VRIJDAG 21 FEBRUARI 1941
OPüEHO]
ZIERIKZEESCHE COURANT
De Kern
ABONNEMENT
'Prijs fl.50 p. kwartaal, buiten Zierikzee
fl.80. Voor het buitenland f 10.00 p. jaar.
Afzonderlijke nummers 6 cent. Ver
schijnt dagelijks, behalve 's Zondags.
1797 - 1889
UitgaveN.V, de Zierikzeesche Nieuwsbode, Zierikzee, Schuithaven B 94
Tel, 32, Postgiro 137677 - Dir.: A. J. de Loose - Uitg.-Red.: M. J. Kosten
97STE JAARGANG No. 14575
ADVERTENTIES
Prijs: 22 cent per regel, minimum 88 cent.
Bij contract speciale prijzen. Grootte der
letters naar plaatsruimte. Succesjes70ct
INZENDING TOT 'S MORGENS 9.30 UUR
NEDERL. OOST INDIE
in het stormcantrum van
Zuid Oost-Azië
Het is verklaarbaar dat de sterke span
ning in den Zuid Pacific ons volk be
zorgd heeft gemaakt over het lot van
Indië. Want wij weten niet precies hoe
zijn positie is te midden van het krach
tenveld der mogendheden, wier levens
belangen hier elkander raken, en die
zoo scherp tegenover elkander kwamen
te staan. Eén met Nederland heeft ook
Indië steeds zelfstandigheidspolitiek ge
dreven. En de opendeur -politiek
op economisch terrein is een typi
sche uiting van die zelfstandigheidspoli
tiek, die aan geen mogendheid voorkeurs
rechten wil verschaffen, omdat zij in
vrede en vriendschap met alle mogend
heden wil leven. Ieder het zijne te geven
zonder zich zelf en het eigene te ver
liezen is steeds in die politiek van ons
volk van zeevaarders tot uiting gekomen.
Op zijn weg naar het Zuiden kwam
Japan, dat sinds legendarische tijden zijn
roeping van expansie over geheel Azië
naar buiten draagt, dichter bij Neder-
landsch Indië door de verzwakking van
Frankrijk in Indochina. Het heeft zich
daar een belangrijke étappe bezorgd voor
verder opdringen. Zijn arbiterschap in
het conflict tusschen Thailand en Indo
china heeft het gelegenheid gegeven zich
te versterken in zuidelijke posities. Het
ziet op zijn weg naar het Zuiden de be
lemmering van de Phi 1 ipp ij nen, die
het direct van Nederlandsch Indië schei
den, en het ziet daar tevens Singapore
en, aan het andere uiteinde van de Brit-
sche verdedigingslijn, Australië.
Op die lijn,, zelf geen directe partij,
liggen de duizenden eilanden van Neder
landsch Indië, die voor beide partijen,
enorme strategische waarde zouden heb
ben. Voor de Angelsaksers om Japan
af te snijden van den zeeweg naar Euro
pa, en voor Japan om de verdedigingslijn
Singapore—Australië te verbreken en een
wig te drijven tusschen de Amerikaan-
sche steunpunten, Australië en de Brit-
sehe vesting vóór den vasten wal van
M a 1 a k k a. Het spreekt vanzelf, dat bij
een onverhoopt uitbreken van een con
flict, Nederlandsch Indië in een der be
langrijkste knooppunten van de kracht
lijnen der tegenstanders zou liggen. De
houding, die Indië in dat geval zou aan
nemen, is voor beide partijen van emi
nent belang. Voor een goed verdedigd
en paraat Nederlandsch Indië zou het
mogelijk kunnen zijn bulten het conflict
te blijven, omdat het min of meer een
evenwichtspunt in het krachtenveld zou
vormen.
Inmiddels zullen de jongste Japansche
verklaringen, volgens welke Japan zich
bereid verklaart om bemiddelingsstappen
te ondernemen teneinde weer normale
verhoudingen te scheppen, niet alleen
in Groot Oost-Azië, maar overal in de
wereld een belangrijke ontspanning kun
nen doen intreden. Hetzelfde geldt voor
de verzekeringen van Ohasji, die Japan's
bedoelingen in Groot Oost-Azië aldus
kenschetste: „Het beteekent dat Japan de
verantwoordelijkheid op zich neemt om
ervoor te zorgen dat er geen geschil
zal ontstaan tusschen de verschillende
volken in dit deel der wereld, teneinde
hun geluk en welvaart te bevorderen.
Het beteekent niet dat Japan ertoe zal
overgaan gebruik te maken van geweld
om ze te bezetten of te veroveren.
Wanneer dit een vredespolitiek aan
geeft die met erkenning van ieders po
sitie en vrijheid, naar opbouwendè sa
menwerking streeft, dan zal zulk een op
vatting aansluiting kunnen vinden bij de
traditioneele gedragslijn van Nederlandsch
Indië en bij die van de geheele Neder-
landsche rijkseenheid. Door zulk een hou
ding zou de kans op een conflict in
de onmiddellijke buurt van Nederlandsch
Indië inderdaad tot veel geringere afme
tingen kunnen worden teruggebracht.
Duitsch weermachtsberlcht
Luchtaanvalion op havons
on fabrieken
Het opperbevel van de w©ermacht
maakt blekend:
In het Zuidelijk deel der Noordzee
heeft een motortorpedoboot, in weerwil
van den dichten mist, twee gewapende
Britsche koopvaardijschepen met eten gie-
zamenlijken inhoud van1 10.000 ton tot
zinken gébracht. Tijdens gewapende ver
kenningen hébben gevechtsvliegtuigen gis
teren ten Noorden van de Bebryden en
aan de Zuid- en Zuid-Oostkust van En
geland konvooien aangevallen en vier
ADMIRAAL NOMOERA
de nieuwe Japansche ambassadeur in de
Vereenigde Staten
heeft op de eerste persconferentie, die
hij heeft gehouden, verklaard, dat een
oorlog, tusschen de Vereenigde Staten
en Japan kan vermeden worden. Het
initiatief hiertoe moest echter ook van
de zijde der Vereenigde Staten uitgaan.
Er bestaat geen probleem aldus
Nomoera dat de beide landen tot
een oorlog zou kunnen dwingen. Japan
zoekt door economische middelen een
vreedzame expansie naar het Zuidbn en
doet het uiterste om geweld te verhin
deren. Ik kan niet definitief verklaren,
aldus ging Nomoera verder, dat Japan
binnen het kader van dit program niet
tot het toepassen van geweld zal over
gaan, echter zal van Japansche zijde
alles worden gedaan om dit de vermijden.
groote koopvaardijschepen zoo ernstig be
schadigd, dat zij verloren geacht moe
ten worden. Bij Harwich is een torpedo
jager gebombardeerd ien in bband gezet.
Afdeelingen gevechtsvliegtuigen hébben
met succes aanvallen gedaian op vliegvel
den in de Midlands, havenwerken op
Wight en fabrieken in Schotland. In den
afgeloopen nacht hébben afdeelingen ge
vechtsvliegers docks te -Londen, Swansea,
Plymouth en Chattam gebombardeerd
In de Middellandsche zee hebben Duit-
sche gevechtsvliegers bij aanvallen op
schepen in de haven van Bengasi bom-
treffers op twee groote koopvaardijsche
pen geplaatst. In den afgeloopen nacht
verschenen slechts enkele vijandelijke
vliegtuigen boven het bezette gebied. In
de Middellandsche zee zijn vijf vijande
lijke vliegtuigen neergeschoten; twee
eigen toestellen worden vermist.
Italiaansch weermachtsberlcht
Hovige gevechten In
Oost-Afrika en Eritrea
Het 258e Italiaansche weermachtsbericbt
luidt als volgt:
Aan het Griaksehe front geen acties
van bijzondere beteekenis. In N.-Afrika
werd een tegenaanval ondernomen
op een kolonne vijandelijke gemechani
seerde strijdkrachten, welke getracht had
den onze stellingen in de oase Koefra
te naderen. De kolonne werd gedwongen
met aanzienlijke verliezen terug te trek
ken. Onze vliegtuigen bombardeerden en
beschoten met machinegeweervuur tal
rijke gemechaniseerde strijdkrachten en
batterijstellingen. Deze aanval, had een
doeltreffend resultaat. Vijf vijandelijke
vliegtuigen werden neergeschoten. An
dere Duitsche vliegtuigen deden in duik
vlucht aanvallen op vijandelijke schepen
in de Middellandsche zee. Twee schepen
van 8000 ton en een ander vaartuig van
kleinere tonnage werden getroffen met
bommen van groot en middelmatig kali
ber. In Oost-Afrika herhaalde de vijand
zijn hevige aanvallen aan de benedenloop
van de Djuba, om zich een doortocht
over de rivier te forceeren. In de andere
sectoren droegen de gevechtsacties een
plaatselijk karakter. Onze vliegtuigen
vielen vijandelijke strijdmiddelen en troe
pen in den Noordelijken sector van Eri
trea aan. Vijandelijke vliegtuigen deden
een aanval óp een van onze centra in
Eritrea. Een Britsch toestel werd door
ons luchtdoelgeschut neergehaald. Een
ander vijandelijk toestel werd door een
van onze bommenwerpers aangevallen en
stortte in den beneden-Soedan brandend
neer.
HET HOOVER HULPCOMITÉ
•n practiiche zelfvoorziening
Van Amerikaansche zijde zijn er ver
schillende malen pogingen ondernomen,
in dat deel van de4'bezette gebieden,
waar een nijpende sehaarschte aan le
vensmiddelen heerscht, een zekere ver
lichting te brengen.
Nog onlangs arriveerden te Berlijn de
leden eener studiecommissie van „Hoo
ver Relief Committee", die de bezette
gebieden in West-Europa hadden be
zocht. Hun indruk was niet bepaald gun
stig. Tegenover Amerikaansche journalis
ten in de Duitsche hoofdstad verklaar
den zij dat België met hongersnood be
dreigd wordt. Te Berlijn weigert men
beslist, toe te geven, dat de situatie tot
zulk een pessimisme aanleiding geeft.
Men staat daar op het standpunt, dat
ook België zich op den duur zou kunnen
bedruipen, mits het slechts de handen
uit de mouwen steekt, zijn levensmidde
len te garandeeren.. Men wijst er in dit
verband op, dat België voor alles syste
matisch te werk moet gaan en zich b.v.
niet met het kweeken van bloemen bezig
moet houden, nu het zoo'n groote be
hoefte aan landbouwproducten heeft. Of
schoon er geen desbetreffende officieele
verklaring ter beschikking staat, hebben
wij wel den indruk, aldus een medewer
ker van de N.R.C. uit Berlijn, dat men
te Berlijn geen al te hoog© verwachtin-
'gen koestert van het resultaat der po
gingen van het Hoover Committee, om
met Engelsche toestemming levensmid
delen naar de bezette staten van West-
Europa te sturen.
In dit verband dook automatisch de
vraag op, of. Duitschland eventueel be
reid zou zijn, België of'anderen bezetten
gebieden, die in nood zouden komen te
verkeeren, met zijn voorraden levensmid
delen te hulp te komen. Het antwoord
op deze vraag was een categorisch:neen!
Men motiveert dit aldus: voor het feit,
dat verschillende landen door Duitsche
troepen bezet zijn, draagt DuLtschland
niet de minste verantwoording. Al deze
landen hebben zich door Engeland laten
verleiden, den handschoen tegen Duitsch
land op te nemen, en het is dus logisch,
dat zij van deze houding de gevolgen
moeten dragen.
Vervolgens is het kennelijk de bedoe
ling van Engeland door de blokkade van
de bezette gebieden, Duitschland en Italië
er zooveel mogelijk toe te dwingen, de
door de mogendheden van de spil be
zette deelen van Europa van voedsel te
voorzien, waardoor zij hun eigen voor
raden zouden verzwakken, zoodat de
blokkade toch nog practisch nut zou krij
gen. Tenslotte wijst men er op, dat zoo
er hieT en daar al een zekere sehaarschte
heerscht, er toch per hoofd der bevol
king in de bezette gebieden nog gemid
deld ruim het dubbele kan warden ge
distribueerd van de rantsoenen, waarmee
het Duitsche volk in de jaren 1916—1920
moest rondkomen.
Bij dit alles komt nog, dat de heer-
schende sehaarschte in Noord- en West-
Europa den Duitschen plannen inzake de
nieuwe ordening in Europa eigenlijk ten
goede komt. De eerste en belangrijkste
eigenschap van het nieuwe Europa zal
immers deze zijn, dat het zooveel moge
lijk zelfgenoegzaam moet worden. Wan
neer Europa, wat levensmiddelenvoorzie
ning betreft, momenteel vrijwel geheel
op zichzelf is aangewezen, dan betreft
dit geen verschijnsel van voorbij gaanden
aard.
Neen, zoo verklaart men te Berlijn,
dit is het begin van een nieuw tijdperk,
waarin men ook buiten de Duitsche en
Italiaansche grenzen afstand moet doen
van de liberalistische denkwijze, die het
bestaan van zuivere industrielanden, wel
ke vrijwel geheel afhankelijk zijn van de
agrarische productie uit andere staten,
heel gewoon vindt. Bevoegde Duitsche
instanties verwachten, dat de bezette ge
bieden onder de gegeven omstandigheden
van den nood een deugd zullen maken
en hun onwil of althans hun aarzeling
zich aan de wetten van het nieuwé
Europa te onderwerpen, zullen overwin
nen.
WERD DE LUCIFERSKONING
IVAR KREUGER VERMOORD?
Opmerkelijke verklaring
van zijn broacUr
De Parijséhe (bladen schenken groote
aandacht aan een bericht uit Stockholm.
De totoeder an den bekenden Zweedschen
luciferskoning, Ivar Kreuger, Torsten
Kreuger, heeft verklaard, dat Zijn broe-
j der in 1932 te Parijs geen ZeÜmloerd heeft
I gepleegd, zJooals destijds afligemieen is
aangenoimlen, maair is vermoord.
I De „Paris Soar" heeft de personen, die
op 12 Maart 1932 den sterfdag van den
luciferskoning, tot zijn omgeving behoor
den, geïnterviewd. Ook nu verzekert
iemiand. die Kreuger des avonds voor
zijn dood heeft gezien, dat hijl geen zielf-
imloord kan gepleegd hébben. Diestijds
heeft imlen reeds van ©en „geheimziinmigen
bezoeker" gesproken. Mien heeft Zelf be
weerd, "dat~hef'liéhaatfnl, dflt i§* begratfen,
niet het stoffelijk overschot was van den
Zweedschen imüllionnair, maar een wassen
pop.
1 De „Paris Soir" schrijft echter even
eens: „het is ook juist, dat Kreuger, die
in Frankrijk de 15 mtillioen, diie hem in.
AimJeaika waren geweigerd, hoopte te
vinden, twee dagen voor zijn doïod een
revolver heeft gekocht. Dit is echter de
eenige aanduiding dat Kreuger uit dit
tranendal wilde scheiden. Het (blad deelt
Imiede, dat hij' zelfs nog op den avond'
van zijin dood een afspraak heeft ge-
imiaakt voor den volgenden dag met een
van Zijn medewerkers.
Bovenstaand bericht roept de sensatie
in de herinnering, veroorzaakt door den
zelfmoord, nu 'bijna negen jaar geledien
van den geniale financier Ivar Kreuger
die een doodgewone zwendelaar bleek
te Zijn. Doodgewoon is eigenlijk misi-
plaatst want ook op dit gebied Was hij
buitengewoon. Als civiel ingenieur be
gonnen werkte hij in het bouwbedrijf in
het (buitenland, o-.a. in Zuid-Afrika. Met
den ingenieur Paul Tolll stichtte hij een
Ibtouwïruaatscihappij, die o.a. het stadion
van Stockholm bouwde.
In 1917 werd deze mlaatschappij in
tweeën gesplitst; het eene deel bleef
Zich op het bouwen toeleggen, het an
dere werd de financieringsmaatschappij
Kreuger Toll. En dan gaat het in
stijgende lijtn: lucifersmaatschappijen aan
de familie Kreuger toébehootrende, wor
den in de Zweedsch© Lucifersmaatschap;,
pij bijeengebracht; lucifers monopolies
worden verworven in verschillende lan
den in ruil voor leeningen. Ailjlerlei an
dere maatschappijen worden gesticht.
Tenslotte zwaait Kreuger den soeptsr
over.... 160 maatschappijen! Tot hij' op
dien 12en Maart 1932 de hand aan zich
Zelf slaat in zijn Parijséhe woning aan
de Avenue Emimanuel III. Zijn dood wordt
toit na de beurs te New York geheim
gehouden. Maar weldra is er geen ge
heimhouden meer aan ten aanzien van
Kreuger. Zijn bedrijf blijkt één groot
(misdrijf te Zijn geweest.
Valséhe boekingen, op Zijn last ge
schied, vervalsching van Italiaansche
schatkistobligaties waarvan hij tot den
dag vóór zijn dood d© echtheid volhield'.
Ontzettend was 'de nasleep van die krach
van het Kreugeroonoern. Het sleepte
zelfs den Zweedschen premier Ekman in
zijn val miede, daar deze had gehieiml
gehouden, dat hij' geld van Kreuger had
aangenomen voor zijn partijl.
Een Engelséhe acoountantsfirma, die
rapport had uitgebracht over Kreuger's
malversaties, kwam tot de conclusie dat
de knoeierijen dagtekenden van.... 1917
©n dat Kreuger ziéh bij elkaar een be
drag van 432 millioen kronen had toege
ëigend.
Te Madrid sneeuwt het sinds vorige
week Woensdag. Te Cordoba is de Gua
dalquivir weer buiten de oevers getre
den. Ze heeft een groot deel van de
landerijen overstroomd en het zaad ver
nield. Talrijke doode dieren en ontwor
telde boomen worden door de rivier
meegesleurd. Te Granada is de Genil een
kilometer buiten de oevers getreden. Dee
len van de stad staan onder water en
vele huizen zijn ingestort.
Ofschoon de btrandcatastrophe in San
tander enorme afmetingen heeft aan
genomen, is de lijst der slachtoffers ge
lukkig betrekkelijk klein. Woensdagmor
gen werd het aantal ctooden met 3 aan
gegeven en h©t aantal gewonden met
611. De gewonden zijn echter grooten-
deels slechts dicht gekwetst, zooals b.v.
door brandwonden van lichten aaird of
door oogontstekingen, veroorzaakt door
den mok.
Nad. Oost-lndiê In haf storm
cantrum van Zuid-Oost-Azië
Hat Hoover Hulpcomité en
practischa zelfvoorziening
Alle Nederlandicha onderwijzers
voortaan in één organisatie
Negen millioen klanten voor
dertig distributie-artikelen
Voorbereidende werkzaamheden
Indijking Z.W.-Polder begonnen
Wanneer verduisteren?
Heden gaat de zon 19.03 uur
onder. Morgen komt zjj om
8.43 uur op.
Tusschen zonsonder- en opgang
moet verduisterd worden.
DE ZUID-WESTPOLDER
Voor b.reid.nds werkzaamheden
begonnen Terugkeer lot het
plan-Lely
Naar De Tijd van bevoegde Zijde vter-
neemt, is mien met het voorbereidende
werk voor de inpoldering vain den Z,-
Westpolder begonnen. Zooals bekend,
wordt deze polder omvat door een. dijk,
die van Enkhuizen circa 25 km in Z.-
Oostelijke richting loopt, tot op onge
veer 10 km afstand van het voormalige
eiland Urk en die vandaar in Zuid-»
Westelijke richting op fort Pampus aan
gaat. vanwiaar hij vrijwel de Noord-Hol-
landséhe kust tot Enkhuizen volgt. Het
kanaal langs de kust wordt vrij breed,
waarbij enkele gedeelten zejlfs de gnoott©
van meren krijgen.
De voorbereidende werkzaamheden be
staan in het doen van peilingen, welke
allereerst in de buurt van Edam zullen
geschieden.
Dit jaar zal nog met dén aanleg van
de eerste waterbouwkundige werken in
den Zuid-Westpolder worden begonnen.
Van het resultaat der grondpeilingen
is afhankelijk van welke plaats uit dit
zal geschieden.
Naar de Tel. verder meldt, is h'et de
bedoeling, dat de Zuidwestelijke polder
door breed qpen water van den Zuid-
Oostelijken polder zal zijn gescheiden.
Daarmee is men dus teruggekeerd tot
het plan-Lely van 1916 'en afgestapt van
het plan 1925 volgens hetwelk tusschen
den Z.-W. en den Z.-O.-piolder slechts
een kanaal zo-u komen.
I Te San Francisco (V.S.) hébben twee
groote branden gewoted, die verscheidene
slachtoffers hebben geëischt De ©ene
brand woedde in het Angücaansche mis
siehuis, de andere in het Grand hotel
Doluth. Onder de hotelgasten brak een
paniek uit. Verschillende personen kon
den met vangnettenworden gered.
(S.P.T.)
PREDIKBEURTEN
Zondag 23 Februari
Ned. Herv, Kerk.
Zierikzee. Nieuwe kerk. 10.30 ure, da.
Valeton.
Kleine kerk. 10, ds. Ninok Blok ran
Brouwershaven en 3 ure, ds. v. Griet-
huijeeu van Noordgouwe.
Luth, Kerk.
Geen dienst.
Gerei. Kerk.
10.30, ds. Leene en 3 ure, Leesdienst.
Ghr. Geref. Kerk.
10.30 en 3.30 nre, ds. Hoogendoorn.
Geref. Gem. (St.-Domnsstraat)
10.30, 3 en 6 ure, Leeskerk.
Oud-Gerei. Gem.
10,30, 3 en 7 ure, Leeskerk.
Leger deë Heils (Appelmarkt)
10 Heiligingedienst, 3 30 Verblijdings-
samenkomst en 7 ure, VerlossiDgssamen-
komst. Alle samenkomsten onder leiding
ran adj. Has en kapt. Torenbeek,
i