ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
DONDERDAG 5 DECEMBER 1940
OPGEM<
ZERUGZBESQ& COURANT
De Kern
ABONNEMENT
Prijs fl.60 p. kwartaal, buiten Zierikzee
f 1.80. Voor het buitenland f 10.00 p. jaar.
Afzonderlijke nummers 5 cent. Ver
schijnt dagelijks, behalve 's Zondags.
1707^1808
Uitgave: N.V. de Zierikzeesche Nieuwsbode, Zierikzee, Schuithaven B 94
Tel. 32, Postgiro 137677 - Dir.: A. J. de Looze - Uitg.-Red.: M. J. Kosten
97STE JAARGANG No. 14511
ADVERTENTIES
Prijs: 20 cent per regel, minimum 80 cent
Bij contract speciale prijzen. Grootte der.
letters naar plaatsruimte. „Succesjes"
60 cent. Inzending tot 's morgens 8 uur
Vergoeding oorlogsschade
tot f 50000 geheel en voor
het meerdere voor 90 pet.
Het Verordeningenblad bevat een be
sluit van den secretaris-generaal van het
departement van financiën betreffende de
bijdragen van het Rijk in de als gevolg
van het oorlogsgeweld geleden schade.
Behalve voor huisraad en lijfgoed en
voor andere bijzondere gevallen, waar
voor speciale regelingen worden getrof
fen, wordt de schade bepaald door het
verschil tusschen de waarde van het
goed voor en na de beschadiging. Blij
ken in geval van herstel van het goed
de herstellingskosten, na aftrek van een
redelijk bedrag wegens de door het her
stel verkregen vernieuwing of verbete
ring, lager te zijn dan dit genoemde
ve rschil, dan wordt het lagere bedrag
als grondslag voor de schadeloosstel
ling genomen.
De waarde van het goed wordt in den
regel gesteld op de normale verkoop
waarde op 9 Mei 1940.
Voor onroerende goederen, waarvan
deze verkoopwaarde niet kan worden
vastgesteld, alsmede voor bedrijfstoerus-
tingen geldt de boekwaarde d.i. kostende
prijs minus afschrijvingen. De schade aan
bedrijfs- en handelsvoorraden wordt vast
gesteld op grondslag van den inkoops
prijs, waarbij van abnormaal groote voor
raden alleen de normale hoeveelheid in
aanmerking komt en het overige wordt
verwaarloosd. De aldus vastgestelde scha
de wordt tot een bedrag van f 50.000
voor 100 pet. vergoed, daar boven voor
90 pet.
Voor huisraad en lijfgoederen heeft
de secretaris-generaal van financiën een
bijzondere regeling getroffen. Deze re
geling betreft in de eerste plaats de bij
drager. in de geleden schade en ook
waarborgen voor een goede besteding
daarvan. Voor zoover huisraad gebezigd
werd in een bedrijf of bij de uitoefening
van een beroep valt het onder de hier
boven genoemde algemeene regels.
Tenslotte is den secretaris-generaal vrij
heid gelaten om in bijzondere gevallen
schade en bijdrage op afwijkende wijze
vast te stellen. Op de rijksbijdrage wor
den uit anderen hoofde ontvangen scha
devergoedingen a fonds perdu in min
dering gebracht. Voor de molest verzeke
ring gelden bijzondere regelen.
De uitkeering. In den regel ge
schiedt de uitkeering van de bijdrage
aan den eigenaar van het beschadigde
goed. Indien deze een voorschot heeft
van de stichting Rotterdam of van een
provinciale stichting, wordt aan deze
stichtingen uitbetaald. Iets dergelijks kan
geschieden op aanwijzing van den secre
taris-generaal, indien het rijk of derden
voorschotten verleend hebben.
De ontvangen uitkeeringen moeten in
het algemeen voor herbouw resp. her
aanschaffing worden besteed. Bijdragen
wegens schade aan gebeurde onroerende
goederen worden niet aanstonds in geld
uitbetaald, doch ingeschreven in een
„Grootboek voor den wed er op-
b o u w", totdat waarborgen voor een
juiste besteding zijn gegeven. De inschrij
vingen zijn onvervreemdbaar en blijven
buiten faillissement. Zij dragen 4 pet.
rente gedurende een bepaalde periode.
Hypotheekhouders hebben geen verhaal
op de hoofdsom, gedeeltelijk wel op de
rente. Na de rentedragende periode kan
de inschrijving door den hypotheekhou
der worden verworven, indien de inge
schrevene dan nog niet met den herbouw
is begonnen.
Het plan van herbouw behoeft de
goedkeuring van den algemeen-gemach
tigde voor den wederopbouw. Deze houdt
rekening met de belangen van hypotheek
houders en andere zakelijk gerechtigden.
De molestverzekeraar is tof het bedrag
der rijksbijdrage van zijn verplichtingen
bevrijd. Hij kan reeds uitgekeerde be
dragen deswege terugvorderen. Voor zoo
ver de uitkeering der molestverzekering
de rijksbijdrage overtreft, komt het meer
dere den verzekerde ten goede. De ver
zekerde is van zijn verbintenis uit het
verzekeringscontract in zooverre bevrijd,
als deze betrekking heeft op dat deel van
de verplichtingen van den verzekeraar,
waarvan deze door de rijksbijdrage wordt
bevrijd.
Tenslotte bevat het besluit bepalingen
over de terugvordering van ten onrechte
uitgekeerde bedragen. Ook wordt be
paald dat tot 50 'j>ct. van de bijdrage
kan worden afgetrokken in geval van
onjuiste schade-opgave.
Italiaansch weermachtsbericht
De strijd aan het Grieksche front
Het 180e cJojmlmuiniquê van het Italiaan-
scih© hoofdkwartier luidt:
Aam. het Grieksohe f riant zïjln her
nieuwde, dioior 'belangrijke artillerie-afdee-
limgen voorbereide en gesteunde aanval'-
Hien van sterke vijandelijk© afdeelingeni
bedwongen door den hardnekkigen tegen
stand van onze troepen, die bovendien»
krachtige tegenaanvallen hebben gedaan.
Onze luchtmachtformaties hebben het op
treden der troepen gesteund en in het
Mj'zander het gebied ten Westen van.
Erseke hevig gebombardeerd.
De havens van Prevesa en Santa Mau
ra Zijn niet succes doior onze bommenwer
pers aangevallen. Bijl een gevecht tegen
een escadrille vliegtuigen heeft een onzer
formaties boven Tirana zes vliegtuigen
neergeschoten. Drie tonzer vliegtuigen zijn
niet teruggekeerd.
Vijandelijke vliegtuigen hebWen boimlmen
geworpen op Mlraka (El Bassan), waar
door twee vrouwen, een kind ©n eeni
arbeider, om' het leven, kwamen. Schade
werd niet aaneridht. Onze torpedovlieg
tuigen hebbön in de baai van Soeda;
(Kreta) twee vijandelijke kruisers getor
pedeerd.
In Oost-Afrika heeft (op 29 Nov.
een vijandelijke kruiser het vuur geopend
op de Wierken van Aljoela. Er werd eenige
schade toegebracht, d|o.ch er zijh geeni
slachtoffers. Op 1 December heeft een
onzer duikbooten op den Atlant. Oceaan
een vijandelijke^ terped'oibootj ager getor
pedeerd.
Duiisch weermachtsbericht
Duikboot- en vliegtuigsuccesien
Het opperbevel van de Duitsche weer?
macht deelde gisteren mede:
Het Duitsche duikbootwapen heeft in
den handelsoorlog tegen Engeland nieuwe
successen behaald. Een duikboot heeft
zes gewapende vijandelijke koopvaardij
schepen met een gezamenlijken inhoud
van 31.500 brt. tot zinken gebracht. Hier
door heeft de onder bevel van den kor-
vettenkapitein Viktor Schütze staande
duikboot in totaal 94.500 brt. vijandelijke
handelsscheepsruimte tot zinken gebracht.
Zooals reeds gemeld, vielen in den
nacht van 2 op 3 December vrij sterke
afdeelingen gevechtsvliegers de havenin
stallaties van Bristol met bommen
van alle soorten kaliber aan. Bij de al
gemeen slechte weersomstandigheden do
ken de vliegtuigen soms door de laag
hangende onderste wolkenlaag, teneinde
de opgegeven doelen met zicht op den
grond aan te vallen. Talrijke waarne
mingen bevestigdén, dat de bommen
goed in het doel geplaatst waren. Bo
vendien werd deze nacht Southamp
ton opnieuw met. bommen bestookt.
In den loop van den dag vielen lichte
en zware gevechtsvliegtuigen vliegvelden,
troepenkampen, verkeersinstallaties en
wapenfabrieken aan. Zoo werden op
Londen en op een wapenfabriek in
Grantham bommen geworpen. Op het
vliegveld van Shoreham gelukte het han
gars te treffen en verscheidene vlieg
tuigen op den grond te vernielen.
Een lange-afstandsb ommen werper viel
op 400 km ten Noord-Westen van Ier
land een groot beschermd konvooi aan
en bracht daarbij een koopvaardijschip
van 4000 ton, door voltreffers tot zinken.
In den nacht van 3 op 4 December
werden, ondanks de slechte weersomstan
digheden, aanvallen gedaan op verschil
lende voor den oorlog belangrijke doelen
in Midden- en Zuid-Engeland.
Afzonderlijke Britsche vliegtuigen wier
pen in dezen nacht in West- en Zuid-
West Duitschland bommen neer, waar
door slechts geringe schade aan gebou
wen werd aangericht, zonder dat hierbij
personen werden gewond.
DE RIJKSCOMMISSARIS
OVER NEDERLAND
De Rijkscommissaris vlotor Nederland,
Rijksminister Seyss-Inquart, heeft in een
gesprek met een verslaggever van de
,,Völkischer Beabachter" Zijln standpunt
weergegeven ten aanzien van verschillen
de vraagstukken in Nederland.
Hierin verklaarde de Rijkscommissaris
o.a.de (werkloosheid in Nederland was
'buitengewoon groot en bedroeg rand
500.000, van Iwde ruim 200.000 niet geteld
en geregistreerd Iwatren. Destijds bevon
den zich daiarvan nog 100.000 in het Ne.
derlandsche leger. Thans Zijn er nog
slechts 185.000 twerkloozdn, van wie de
helft niet voor anheid geschikt is. In
deze Cijfers zijh zelfs de ontslagen krijgs
gevangenen meegerekend. Door onze be
handeling hebben 80.000 arbeiders werk
in Duitschland gevonden. Het vraagstuk
van de (werkloosheid is opgelost. Men
kan zelfs zeggen, dat er in sommige}
vakgroepen, nog nooit zoa weinig werk-
ldozein geweest zijn aü|s thans.
De belangrijkste taak was het herstel
van de verkeerswegen, de bruggen en,
de versperde waterwegen, waarover vroe
ger meer dan tweederde van het 'geheel©
goederenverkeer ging. Vioor het najaar is
het ons gelukt dit dioel te bereiken.
De nieuwe toestand heeft uiteraard ge-
iweldige wijzigingen meegebracht. Uit een
vrijhandelsland van zeer liberaal karak
ter, uit leem 'economisch gebied dat het
mg op de landien overzee gericht houdt,
ontstaat een land met geleide economie,
dat zich moet inschakelen in de econo
mie van het Eunopeesdhe vasteland.
Ondanks de inspanningen door den te-
geiiwaoircïigen toestand, zijh de financiën
en de valuta van Nederland volkomen in
orde gebracht. Dat Nederland iook in de
toekiotmst met het Duitsche Rijk zal sa-
(mengaan is, in genuanceerde kracht, de
overtuiging van bijna alle vooraanstaan
de poitieke kringen".
DE STAATSLOTERIJ
Uitbreiding in óverweging
Onlangs is bekend geworden, dat het
departement van financiën een flinke
uitbreiding van de Nederlandsche staats
loterij in overweging had genomen. Wij
hebben geïnformeerd of de plannen thans
reeds in een gevorderd stadium van
voorbereiding verkeerden, doch men kon
ons alleen van bevoegde zijde mede-
deelen, dat een zekere uitbreiding in
overweging is, doch dat er geen sprake
van is, dat een of ander reeds defini
tief zou zijn. De zaak is nog in studie.
Dat er inderdaad ruimte is voor uit
breiding, blijkt uit een berekening, welke
het jongste nummer van De Vraagbaak
bevat en waaraan wij het volgende ont-
leenen
De Nederlandsche Staatsloterij geeft
thans drie maal per jaar een serie uit
van 21.000 heele loten, verdeeld in twin-
tigjes, zoodat wij een totaal van 420.000
twintigjes per loterij of per jaar 1.260.000
twintigjes onder het publiek zien ge
plaatst.
Naar genoemd blad heeft vernomen,
zouden de particuliere loterij maatschap
pijen per loterij 60 seriën van 21.000
twintigjes plaatsen, hetgeen per jaar be-
teekent 3.780.000 briefjes. Met de Staats
loterij mede krijgen we een totaal van
5.040.000 briefjes a f 3,60, uitmakende
een bedrag van f 18.144.000, dat dooi:
ons volk wordt besteed aan het loterij
briefje.
Een behoorlijk bedrag, zou men zoo
zeggen, op een bevolking van nog geen
9 millioen zielen. Doch het lijkt meer,
dan het in werkelijkheid is. Van elk
briefje, f 3,60 vloeit weer in den vorm
van de winstkans een bedrag van f 2,70
naar het Nederlandsche volk terug, al
leen met dien verstande, dat een aantal
burgers eens een som in handen krijgt
waarmede iets valt uit te richten, ter
wijl anderen het offer hebben gebracht
van ten hoogste plm. f 0,20 per week.
Het blad heeft wel eens geschreven,
dat men het begrip loterij moest bren
gen tot reëele verhoudingen. Een groot
aantal offeren een wekelijksche kleinig
heid, waardoor na vier maanden een
groote spaarpot bijeen is gebracht. Deze
spaarpot wordt door het lot onder een
kleiner aantal verdeeld in verschillende
verhoudingen, terwijl een deel van het
gespaarde ten goede komt aan degenen,
die de administratie en de verdeeling
in orde houden.
In elk geval vloeit terug naar het
publiek het bedrag van f 13.608.000, zoo
dat f 4.536.000 overblijft, waaruit dan
eerst weer de provisie voor de ver-
koopers betaald moet worden. Rekent
men deze provisie op 50 cent per briefje,
dan komen we tot een bedrag van
f 2.530.300, waardoor het overschot te
ruggebracht wordt tot f 2.015.700.
De onkosten aan administratie, drukken
der 'briefjes, etc. etc. vorderen echter ook
haar uitgaven. We hebben daaromtrent
geen gegevens ten dienste, aldus verder
genoemd blad. Doidh l'afcen wte ze stellen;
op f 500.000, lOirn aan een hoogön kant
te hlijyen.
Voor den Staat der Nederlanden Zou dus
een zuivere twiinst 'blijven van f 1.515.700.
Uit de Nieuwsbode
van vóór vijfentwintig jaar
2—8 Dec. 1915. Benoemd tot
Onderwijzer te Rotterdam, de heer H. C.
van Westenbrugge te Poortvliet.
Vroeger gaf St-Amdries heel iwat
idrukte op de Thoolsclhe dorpen. Van
de gewone verhuizingen ,op dien dag
door boerenknechts iwiordt niets meer ge-
.merkt.
Met 1 Jan. 1916 Iwerd in de plaats
tvan dhr. J. Wiltson tot collectant in)
de Ned. Herv. Kerk te Zierikzee be-
(noiëmid de heer I. Verton-
Aangenomen het beroep naar Warf-
fum door ds. A. D. C. Kok te Scha-
nendijke.
In de vergadering van aandeelhou
ders der Sehouwsche eendenkooi geves
tigd te Zierikzee, iwerd tot directeur
gekozen de heer C. J. B,oogerd, burge
meester van Kerkwerve.
- Tot lomtvanger der registratie en
domeinen te Th(0|len werd benoemd mr.
P. v. Sonsbeek.
De raad der gem. Noordgoutove
benoemde met algemeene stemmen tot
onderwijzer G. H. Breetvelt. onderwijzer
te Rilland.
De heer A. Tu C, Swenne, hoofd
der schooi te Wis se kerke, nam op
treffende wijze afscheid van zijn taak.
33 jaar lang iwjas hiji hotOifd der schooj}
dier gemeente.
BEVEILIGING VAN DEN
BOERENSTAND
Verkoop van gronden aan banden gelegd
Het besluit van de secretarissen-gene
raal van Landbouw en Visscherij, Finan
ciën en Justitie, waarbij verkoop van
cultuurgrond aan een vergunning is
onderworpen en waarbij verder bepaald
is, dat deze vergunning zal worden ver
leend, indien de bedongen prijs niet hoo-
ger is dan in 1939 en indien ook de
kooper het boerenbedrijf uitoefent, is van
principieele beteekenis voor den opbouw
van den Nederlandschen boerenstand. Het
is zelfs het eerste besluit van zoo groote
principieele beteekenis, dat sinds lange
jaren in Nederland is genomen.
De motiveering van het besluit meldt
een grond, welke als onmiddellijke aan
leiding tot de verordening is op te vat
ten, n.l. deze, dat de prijsstijging, welke
de laatste maanden in den landhandel
merkbaar was, niet meer in overeen
stemming is met de productiecapaciteit
van den grond en. dientengevolge tot
ernstige prijsverschuivingen aanleiding
kon geven, welke den boerenstand drei
gen te desorganiseeren. En van princi
pieele beteekenis is de toevoeging, dat
„land niet maar zoo een koopwaar is,
doch de basis voor een gezonden land
bouw en daarmede voor een gezond
volksleven".
Inderdaad dreigde den laatsten tijd
een ernstige wanorde in den boerenstand
Er is op het oogenblik in Nederland
weer zeer veel vrij kapitaal, dat naar
een belegging zoekt en wel naar een
belegging, welke ,zoo min mogelijk risico
meebrengt. De „vlucht in het land" nam
steeds grooter omvang aan en de laat
ste weken kon men in de verschillende
bladen geheel reeksen advertenties zien,
van boeren die hun land en hun boerde
rijen te koop aanboden.
Van bepaalde zijde werd dit verschijn
sel nog aangemoedigd, onder het motief,
dat de boeren thans een gelegenheid
hadden, van de zware lasten die hooge
hypotheken hen oplegden, met een slag
bevrijd te raken. Dit is op zichzelf juist
maar heeft men wel overwogen wat de
boer met het bedrag in contanten, dat
hij aldus in handen krijgt, moet doen?
Elders grond koopen is wel uitgesloten
te achten bij het algemeene gebrek aan
cultuurgrond in Nederland, terwijl de
gestegen prijzen hem dit toch ook zou
den verhinderen. Dan blijft de eenige
oplossing, dat. de boer ofwel zijn beroep
vaarwel zegt en iets anders begint
waartoe hij slechts in de zeldzaamste
gevallen geschikt zal zijn ofwel, dat
hij verder als pachter zal optreden op
zijn eigen land. Hiermede zou hij wel
is waar voor den boerenstand zijn be
houden en bovendien van onmiddellijke
zorgen bevrijd zijn, maar de toekomst
zou er voor hem allerminst rooskleurig
uitzien.
Allereerst is eigen grondbezit voor
lederen boèr; toch het eigenlijke levens-
Vergoed<ng van de materieele
oorlogsschade wordt geregeld
H*>t grondbezit van een volk
mag geen koopwaar zijn
De eerste Wlnterhu'pcollacte
b acht ongeveer f 1- millioen op
Algemeen® Vergadering der
Zeeuwsche Landbouw-MaeUch.ij
In- en uitvoer begint zich reeds
te herstellen
DE VERDUISTERING
Zonsondergang 5 Deo. 17 uur 27 min
Zonsopgang 6 Deo. 9 uur 36 min.
Van zonsondergang tot zonsopgang
moet worden verduisterd.
Maan op: Maan onder:
5 Deo. 13.34 0,29
Hoog- en Laagwater te Zierikzee
Hoogwater: Laagwater:
5 Deo. 7,12 19,49 0,55 13,13
B$ de vroeger geldende ttfdeaanwyjzing
dient 1,40 uur te worden bijgevoegd.
doel, maar ook zou hij groote kans
loopen wederom in financiëele moeilijk
heden te geraken. De stijgende grond
prijzen immers zullen de nieuwe
eigenaars dwingen een zoo hoog moge
lijke pacht te berekenen, hetgeen den
pachtboer weldra in moeilijkheden kan
brengen. Bovendien zal de nieuwe heer,
gezien den reeds betaalden hoogen prijs
en gezien het feit, dat hij het land uit
sluitend voor geldbelegging heeft ge
kocht, voor verbetering van het land en
de outillage zeer weinig gevoelen, het
geen op den duur tot lager opbrengsten
en dus tot nieuwe moeilijkheden voor
den pachter moet leiden. Het is te he
grijpen, dat de boer, die in ernstige
finaneieele moeilijkheden zit, naar - het
redmiddel van gereeden verkoop van zijn
grond grijpt, ongeacht welke de gevolgen
in de toekomst er van zullen zijn. Maar
dan moet de boer tegen zichzelf be
schermd worden en dit juist doet
nu de nieuwe verordening.
Wij bezagen den toestand hierboven
vooral uit het gezichtspunt van den boer.
Maar veel belangrijker nog is het belang
van het geheele volk, dat hiermede ge
moeid is. Niemand zal tegenwoordig wel
niet overtuigd zijn vaft de waarde van
een goeden en goed georganiseerden
landbouw. Zulle een landbouw is alleen
mogelijk door een krachtigen boeren
stand in het leven te houden, die zich
van zijn waarde voor de volksgemeen
schap bewust is en gehecht is aan den
eigen stand en vooral aan den eigen
grond, die inopeenvolgende geslachten
van eigengeërfde boeren, de kenteekenen
van een liefdevolle behandeling zal gaan
dragen.
De boer is de beheerder van een vitaal
stuk van het volksbezit, zonder hetwelk
een volk niet vrij kan leven; hij moet
dus in eere gehouden worden en hem
moet het mogelijk worden gemaakt zijn
bezit in het belang van het geheele volk
in waarde te houden en goed te behee-
ren. En verhinderd moet worden, dat
hij slachtoffer Wordt van speculatie en
beleggingszucht. Het grondbezit van een
volk mag niet te koop zijn, wil dit volk
niet geheel los geslagen worden van
den grondslag van zijn bestaan.
Gedurende de oorlogsdagen zijn, vooral
in de geëvacueerde Nederlandsche ge
meenten, vele fietsen onbeheerd achter
gebleven. Deze fietsen kunnen thans onder
bepaalde voorwaarden in bruikleen wor
den verstrekt aan hen, die daaraan be
hoefte hebben. Zij worden voor dit doel
ter beschikking gesteld van de commis
sie voor bijzondere nooden.
De machinisten van de sneltreinen, die
op het traject Barcelona-Madrid met el
kaar in botsing zijn gekomen, hebben
zich weten te redden door van de lo
comotieven te springen. Beiden verklaar
den, dat de seinen veilig stonden. De
trein uit Madrid kon nog remmen, maar
de trein uit Barcelona is met een vaart
van 90 kilometer op den anderen trein
ingereden.
