ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
DONDERDAG 21 NOVEMBER 1940
OPGEM<
ZKMKZSSCH£ COURAKr
De Kern
ABONNEMENT
Brija 11.50 p. kwartaal, bulten Zierikzee
11.80. Voor bet buitenland 110.00 p. Jaar.
Atzonderlijke nummert 5 cent. Ver-
ichljnt dagelljki, behalve 'aZondagi.
Uitgave: N.V. de Zierikzeesche Nieuwsbode, Zierikzee, Schuithaven B 94
Tel, 32, Postgiro 137477 - Dir.: A. J. de Looze - Uïtg.-Red.: M. J. Kosten
97STE JAARGANG No. 14499
ADVERTENTIES
Erlja: H cent pel regel, minimum 80 cent.
90 contract speciale prijzen. Grootte der
letten naar plaatsruimte, „Succeajea"
80 cent. Inzending tot 'a morgens IQ uur
POLITIEKE PROBLEMEN
Hongarije treedt toe tot het
driemogendhedenpact
Historische 'beslissingen voorden niet
nieer vertraagd djooir een traag orgamis*
nne, geremd of tot mislukking gebracht,
Snaar tusschen de grjo-Oite onderhandelen
den afgiwogen «n vastgelegd. Op de
raadpleging volgt de daad. Aldus luidde
de laatste alinea van het overzicht van
gisteffen. Nauwelijks waren deze regels
gedrukt of een. radiobericht gaf 'het
nieuws doioir, dat Hongarije te Weenenl
den wepsch 'had te kennen gegeven toe
te imogen treden to|t het drielamdenpact!.
Deze daad staat thans in» het middel
punt der belangstelling. 1
Na de toetreding van1 Hongarije bM
groette von. Riblberatrop Hongarije als
nieuw lid van het pact, er pp wijzend
dat het een oorlogsverklaring is aan de
oioirlogshitsers ien gericht is tegen elke
poging iotm den oorlog uit te 'breiden
,en dat een aaneensluiting ten dool: heeft
ten behoeve ven teen' spiopdig herstel
van dien wereldvrede eni de instelling
van een rechtvaardiger wereldorde. De
rijksminister betoogde ook, dat Hongarije
die eerste mogendheid is, die zich so
lidair verklaart 4 met deze doelstelling ©ru
het bijzonder <óp prijjs stelt evenals de
Italiaansche en Japansche vertegenwoor
digers, dat de sinds lang bevriende Hon-
ga&rsehe natie als eerste is toegetreden
tot het pact.
Von Ribbenltnop constateerde voorts,
dat andere mjogentdheden zullen volgen
;en 't onjverianderlijke besluit is van de
in dit pact veneenigde .mogendheden Om
•een wereldomvattende aaneensluiting tot
stand te brengen van .alle werkelijk tot
opbouw bereide, voor een rechtvaardi
gen vrede .arbeidenjde jonge volken'.
Dit bondgenootschap is tegen niemand
gericht, deelt de Hongaarsche regeering
in een afgelegde verklaring mede. Een
gelijke doelstelling en een gemeenschap
pelijk verleden bepalen de door Hongarije
te kiezen positie. Hongarije wenscht met
al zijn buren, die de rechten van zijn
historische ontwikkeling respecteeren,
goede betrekkingen te handhaven. Ge
trouw aan zijn ongerept en onveranderd
verleden op buitenlandsch-politiek ge
bied en op den vrede gerichte doelstel
lingen, gesterkt door de tot dusver be
haalde resultaten en in het vast ver
trouwen op de toekomst, sluit Hongarije
zich aan bij het drie-mogendheden-pact
van Berlijn met het voornemen zoowel
thans, als ook aan het einde van den
oorlog het zijne bij te dragen tot de
betere en gelukkigere positie en econo
mische nieuwe ordening van
Z u i d-0 o s t-E u r o p a.
Duitsch weermachtsbericht
Zware aanval op Birmingham
Het opperbevel van de Duitsche weer
macht maakte gisteren bekend:
Als vergelding voor de Britsche aan
vallen op woonwijken in Hamburg, Bre
men en Kiel, hebben sterke formaties
gevechtsvliegtuigen van de generaais-
veldmaarschalk Kesselring en Sperrle, in
den nacht van 19 op 20 November de
centra der Britsche industrie van wape
nen en materiaal te Birmingham met
bommen aangevallen. Zonder tusschen-
poozen wierpen honderden gevechtsvlieg
tuigen ruim 500,000 kilogram bommen,
ook van het zwaarste kaliber. De tot
op grooten afstand zichtbare branden
en ontploffingen waren nog van grootere
uitgestrektheid dan bij den aanval op
Coventry.
In den nacht van 18 op 19 November
heeft het Jucbtwapen overigens zijn aan
vallen op Landen en andere belangrijke
doelen in Zuid- en Midden-Engeland
voortgezet. Een reeks vliegvelden als
Marham, Norwich-Latton en Cranwell,
werd met bommen bestookt en daarbij
werden hangars en schuilplaatsen in
brand geschoten en vernield. Liverpool,
Southampton en andere havens aan de
kust van het Kanaal waren eveneens het
doel van de Duitsche luchtaanvallen.
In het zeegebied voor de Oostkust
van'Engeland gelukte het aan lichte ge
vechtsvliegtuigen drie koopvaardijschepen
met goed succes aan te vallen. Een kleine
duikboot onder bevel van den eersten
luitenant ter zee Wohlfahrt, die, zooals
reeds gemeld, op zijn jongsten tocht
vier vijandelijke koopvaardijschepen met
23,800 b.r.t. tot zinken heeft gebracht,
heeft tot dusver in totaal 61,500 b.r.t.
vijandelijke koopvaardij9cheepsruimte ver
nietigd.
STEPHAN CZAKY
de Hongaarsche minister van buitenland-
sche zaken, die met den premier Teleki
gisteren te Weenen vertoefde, toen Hon
garije aansluiting vroeg bij het drie-
landenpact van 27 Sept. j.l. tusschen
Duitschland, Italië en Japan te Berlijn
gesloten. (P.I.B.
In den nacht van 19 op 20 November
t wierpen Britsche vliegtuigen in het ge-
t bied van het Duitsche Rijk bommen op
woonwijken en apdere doelen, die geen
j militaire beteekeiiis hebben. Het groot
ste deel der vijandelijke machines, wel
ke naar de Rijkshoofdstad vlogen, werd
door het afweervuur, alvorens zij Ber
lijn bereikten, gedwongen terug telceeren
Een vliegtuig wierp zijn bommen op
de historische stad Potsdam. De hier,
evenals in andere plaatsen van Duitsch-
land aangerichte schade is onbeteeke-
nend en blijft over het algemeen beperkt
tot lichte beschadigingen van woonhui
zen en straten. Opnieuw werden ver
scheidene ziekenhuizen getroffen.
Twee Britsche bommenwerpers werden
des nachts, alvorens zij hun doel bereikt
hadden, door luchtdoelartillerie neerge
schoten. Vijf eigen toestellen worden
vermist.
Italiaansch weermachtsbericht
In het 166ste communiqué van het
Italiaansche hoofdkwartier wordt o.m.het
volgende gezegd:
„Krachtige herhaalde aanvallen ten
Zuidoosten van K o r i t z a en een cavale-
rie-aanval op den weg naar Kalibaki zijn
met groote verliezen voor den vijand af
geslagen. Onze luchtmacht, die nauw
samenwerkt met de strijdkrachten te land,
heeft de vijandelijke troepen met lichte
bommen en machinegeweervuur bestookt
en wegen, barakken en troepenconcen
traties getroffen. Buiten de drie vijan
delijke vliegtuigen, vermeld in het vo
rige weermachtsbericht, zijn nog vijf vij
andelijke toestellen neergehaald. Zij vie
len brandend omlaag. Een onzer vlieg
tuigen is niet teruggekeerd.
In, Noord-A frik a heeft een onzer
vliegtuigformaties, na ten Zuidoosten van
Sldi el Barrani sterke vijandelijke co
lonnes van gepantserde auto's te hebben
opgemerkt, dezen aanzienlijke verliezen
toegebracht. Een deel werd onbruikbaar
gemaakt. De rest op de vlucht gedreven.
Vervolgens bonden onze snelle colonnes
den strijd met den vijand aan; zij nood
zaakten hem zich terug te trekken. Onze
luchtformaties vielen de begeleidende En-
gelsche jagers aan en schoten zes toe
stellen neer. Verder werden vijf vijan
delijke gevechtswagens, een twaalftal ge
pantserde wagens en eenige kanonnen
vernietigd, Al onze vliegtuigen keerden
op hun basis terug.
Gisteren, Woensdag, den sterfdag van
José Antonio Primo de Rivera, den
oprichter der- Falanxbeweging, vinden in
heel Spanje feestelijkheden plaats.
In het Escorial zal een herdenkingsplech
tigheid gehouden worden, waaraan alle
leden der regeering, de partijleiding, een
delegatie, van het leger en het diploma
tieke corps zullen deelnemen.
Twaalf geredden van een Britsch
vrachtschip dat onlangs door een Duitsch
oorlogsschip uit een konvooi werd weg
geschoten, zijn naar Associated Press
meldt, thans in een Canadeesche haven
aangekomen. De schipbreuk e 1 i n -
gen hebben drie dagen lang in een
reddingsboot rondgedobberd, alvorens zij
door een Grieksch vaartuig aan boord
genomen werden.
BEPERKING SCHOOLBOUW
Gymnastiekonderwijs
Wat de stichting van nieuwe, of uit
breiding, verblauw ioif verandering van;
inrichting van bestaande schoolgebouwen
vow gewoon of uitgebreid lager onb'
derwijs betreft, heeft de seöretaris-ga-
•neraal van onderwijs ^kunsten en wieten.
schappen o-m. het volgende bepaald:
Tot 1 Januari 1942 worden -door de
getaeenteni geen' besluiten genomen, (of
ingevolge het eerste lid van artikel 76
der Lager ^onderwijswet 1920 geacht ge-
IPio)m!eim te Zijn) tolt het doen van uit
gaven vioioir stichting van nieuwe of uit-
!bireiding, verbouw ;of verandering van
inrichting van bestaande schoolgebouwen
voioir gewoon of uitgebreid lager oh-1
derwijs.
Evenmin worden' toit dien datum, het
zij door de getmieentent zonder stichting
van nieuwe tof. uitbreiding, veibloiuw of
verandering van inrichting van bestaande
schoolgebouwen, openbare scholen' voor
gewpion of uitgebreid lager onderwijl
opgericht, hetzij' uit de openbare kassen)
ten behoeve van bijzondere scholen voor
gewoon of uitgebreid lager ondjerwijsf.
in een gemeente gevestigd, anders dat
ttnet gebruikmaking van de bepalingen'
der Lagerjonderwijswet 1920, vergoeding
toegekend.
Ged. Staten bevelen geen stichting van
een lokaal1 joif inrichting van een ter
rein voor het onderwijs in li-
dhamelijke oefening en verleenen
geen goedkeuring aan leen daartoe strek
kend besluit van den gemeenteraad, ten
zij hun, den inspecteur van het lager)
(onderwijs gehoord, gebleken is, dat niet
op andere wijze kan' worden voorzien
in het onderwijs in lichamelijke oefe
ning, waarvoor het 'Lokaal! of hetter
rein zOu imioietëh dienen'. Tegen een af
wijzend besluit van Ged. Staten kan de
gemeenteraad1 in beroep koimen bij den
secretaris-generaal.
Een dergelijke bepaling geldt vooir be
slissingen van gemeenteraden ten aan
zien van verzoeken vlopr bijz. scholen..
VERSCHILLENDE BERICHTEN
Brand in een huifkar
Gistermiddag reed de 16-jarige zoen
van den expediteur Hendriks uit Gef
fen (N.B.) imljt huifkar, met olie, kaar
sen, textielgoedereni enz., naar Oss. Ter
hoogte van de Bosschestraat ontstond'
brand in de lading. Aangewakkerd door
iden wind tastte het vuur de kap vara
den wagen aan. Weldra 'brandde de wa
gen als leeni fakkel- Inmiddels hadden
voorbijgangers de Ossche Iftrandweer ge
waarschuwd. De voerman had nog kans
gezien van den brandenden wagen te
(Springen, doch had reeds brandwonden!
aan hoofd en handien op geloop en. Het
paard heeft brandwonden aan het achter
lichaam gekregen.
Door een trein gegrepen
Gistermorgen zijn twee zoontjes van
de familie Ten W., 8 emi 10 jaar oud',
uit de Beterhuizen, gem. S,t. Ramcrasj,
die de school te St. Pa nor as (N.H^)
bezoeken en daarbij ©en spioorlijln moe.
ten oversteken, gegrepen' door een goe
derentrein. Een der kinderen is over
leden, het andere verkeert in ernstigen
toestand an is naar het ziekenhuis te)
Alkmaar vervoerd.
Engelsche bommen op ons land
Ook in den nacht van Woensdag heb
ben Engelsche bommenwerpers weder ge
tracht verscheidene plaatsen in ons land
met bommen te bestoken. Naar van be
voegde zijde wordt medegedeeld, is er
vrijwel geen schade aangericht, met uit
zondering van een woonhuis, dat geheel
ëh een ander, dat gedeeltelijk verwoest
is. Hierbij was helaas ook een doode
te betreuren en een gewonde. Eenige dak
branden, ontstaan door uitgeworpen
brandbommen, konden spoedig worden
gebluscht. ANP.
De aanslag to Leidschsndam
De politie te Leidschendam heeft
aldaar den dader van de aanslagen op
de woning van den burgemeester en die
van den gemeente-architect aangehou
den. De dader, de 27-jarige winkelbe
diende W. A. K., werd in zijn woning
gearresteerd. Bij een huiszoeking werd
in zijn slaapkamer de revolver gevon
den, waarmee de schoten zijn gelost.
K. heeft een volledige bekentenis af
gelegd en o.a. medegedeeld, dat hij,
toen hij de schoten op de beide wonin
gen loste, onder drankinvloed zou heb-
Uit de Nieuwsbode
an vóór vijfentwintig jaar
Van 18—24 Nov. 1915. De Staats
courant bevatte de oprichting der coöp.
boerenleenbank te Zierikzee.
a Te Bussum overleed in den ouder
dom van 52 jaar de heer J.S. Meuwsen,
voorvechter voor de winkelstandsorgani
satie in ons land.
Bij besluit van 17 Nov. werd aan
den heer J. A. M. Hanssens met in
gang van 1 Januari 1916 eervol ontslag
verleend als burgemeester der gemeente
Ouwerkerk.
De plannen voor den aanleg en
exploitatie van een lokaalspoor op het
eiland Tholen werden bij dé gemeen
tebesturen ingediend.
Na vier stemmingen werd uit 7
sollicitanten tot ontvanger der gemeente
St.-Maartensdijk benoemd de heer
A. W. Fermie aldaar.
ben verkeerd. Politieke motieven schij
nen hem tot deze daad te hebben ge
bracht. Vermoedelijk heeft hij geen me
deplichtigen gehad.
Hat aflaveren van aardappelen
Het rijksbureau voor de voedselvoor
ziening in oorlogstijd vestigt de aandacht
op het volgende:
In de afgeloopen weken moest meer
malen tegen telers van aardappelen een
tuchtrechtelijke verklaring worden opge
maakt wegens het afleveren van aard
appelen zonder dat afleveringsbriefjes
werden genomen.
Den telers wordt in hun eigen belang
aangeraden, voor het sluiten van de
koopovereenkomst, den handelaar te
vragen of hij is aangesloten bij de VBNA
(vereeniging tot behartiging van den Ne-
derlandschen aardappelhandel) en der
halve afleveringsbriefjes kan afgeven.
Daar de afleveringsbriefjes in de prac-
tijk gewoonlijk eerst worden afgegeven,
wanneer de partij aardappelen is afge
leverd, kunnen op genoemden manier
de voor den teler onaangename gevolgen
worden vermeden.
Nijverheid en Techniek
Spanning van 600000 volt bereikt.
Vijf jaar geleden werd ont
dekt, dat men aan bijna alle
chemische elementen radio
activiteit kan verleenen. Ook
Duitschland heeft zich daar
voor sterk geïnteresseerd, daar de prij
zen voor radium zoo hoog Waren, dat
de Duitsche wetenschap gevaar liep, niet
voldoende hoeveelheden te kunnen aan-
koopen, om daarmede de noodige on
derzoekingen uit te voeren. Thans heeft
de Auer-Maatschappij een apparaat sa
mengesteld, dat kunstmatigé radio-acti
viteit door middel van neutronen, die
gewonnen worden uit zware waterstof
via lithium, opwekt en waarvan de span
ning tot 600.000 volt bedraagt.
Het gebied van de kunstmatige radio
activiteit biedt nog onvermoede moge
lijkheden, daar wij thans z.g. tolhuizen
vöor radio-actieve stralen bezitten, die
het aantal geproduceerde stralen tellen,
zooals een gasmeter het gas. Er zijn
langs dezen weg reeds eenige belang
rijke ontdekkingen gedaan. Zoo heeft het
gebruik van kunstmatig radio-actief goud
uitgewezen, dat onze methoden tot schei
ding van edele metalen zeer onvolmaakt
zijn. In de practijk wordt de nieuwe
werkwijze reeds toegepast bij het on
derzoek van gasmaskerfilters.
Het belangrijkste gebied, waarop de
nieuwe methode wordt toegepast, is
echter dat van de geneeskunde en de
biologie. Hier tracht men niet, de be
handeling met radium te vervangen door
die met kunstmatig geactiveerde stof
fen, doch wil men veeleer onderzoeken
of niet-kunstmatige radio-activiteit van
chloor, broom, ijzer, zwafel, fosfor en
andere elementen nog een bijzondere ge
nezende kracht bezit. Bovendien schijnt
de neutronen-bestraling bij gezwellen,
zooals bij kanker, krachtiger te werken
dan RÖntgenbestraling.
Ten slotte kan men ook den weg,
dien ingespoten of ingenomen genees
middelen nemen door het lichaam en
zijn organen, nauwkeurig volgen, wan
neer de medicamenten vooraf actief wor
den gemaakt en na afloop met dier
proeven natuurlijk de afzonderlijke
lichaamsorganen onder de telbuis wor
den gebracht.
Hongarije treedt toe tot het
driemogendhedenpact
Beperking van den bouw van
nieuwe scholen bevolen
Hoofdbastuursvergadering der
Zeeuwsche Landbouw-Mij
Zal de rentevoet stijgen of zal
ze gehandhaafd worden?
Het programma der 1e klasse
N V.B. voor a.s. Zondag
DE VERDUISTERING
1 Heden (Donderdag) gaat de zon om
17 uur 40 onder 'en morgen (Vrijdag)
komt zij om 9 uur 12 op. Zijl gaat dan
oim 17 uur 39 londer. Tusschen zons-
onder- en (Opgang mioet worden ver
duisterd. De maan komt Vrijdagmorgen
om 0 uur 3 iop (Laatste kwartier) en
gaat pm! 14 uur 17 d.a.v, tonder.
Hoog- en Laagwater te Zierikzee
Hoogwater: Laagwater:
22 Nov. 6,53 19,33 0,31 12.57
Bij} de vroeger geldende tqdaaanwqzing
dient 1,40 uur te worden bijgevoegd.
KORT EN BONDIG
De zomer is in Argentinië vroeger dan
gewoonlijk begonnen. Uit verschillende
deelen van het land wordt een hitte
golf van meer dan 40 gr.C. gemeld,
die overal door hevige onweders wordt
vergezeld. In Rosario zijn reeds 2 vrou
wen en een kind slachtoffer van de
hitte geworden.
Den vijftienden November zijn te Va
lencia 21 doodvonnissen en 17 vonnissen
van dertig jaar gevangenisstraf elk ge
veld tegen vroegere leden van de spion-
nage organisatie-Siepp. Dit vonnis is
thans bevestigd en men houdt rekening
met spoedige voltrekking. De agenten
van de Siepp werkten tijdens den bur
geroorlog tegen Franco (D.N.B.)
In de Noord-Italiaansche Alpen is het
weer omgeslagen en de temperatuur
sterk gedaald. In het dal van de Ossola
zijn de bergen tot op vierhonderd meter
hoogte al met sneeuw bedekt. In het
dal van Vigezzo ligt de sneeuw veertien
en in het dal van de Formazza veertig
centimeter hoog, in den omtrek van het
ontginningsgebied van Aquileja is door
de overstrooming een dijk meegesleurd,
waardoor groote schade aan de gewassen
is aangericht. In Piacenza is een water-
keering over een lengte van meer dan
veertig meter ingestort.
Volgens een United Press-bericht heeft
de Iersche minister-president de Valera
ten aanzien der kwesties van afstand
van Iersche vlootbases aan Engeland ge
zegd, dat ze rechtstreeks Ierland's natio
nale integriteit raakt. Als Ierland havens
aan Engeland uitlevert wordt het zelf
rechtstreeks bij den oorlog betrokken.
Ten aanzien van het voorstel Iersche
havens en luchtsteunpunten aan Canada
te verpachten stelde de Valera in het
licht dat Canada evenals Engeland oor
logvoerende is.
Officieel wordt te Boekarest medege
deeld, dat generaal Antones cu dezer
dagen gevolg zal geven aan een uitnoo-
diging van de rijksregeering voor een
bezoek aan Berlijn. Hij wordt bij dit offi-
cieele bezoek vergezeld door minister
van buitenlandsche zaken Sturdza, mi
nister van arbeid Jaszinschi, minister van
oeconomische zaken Cancico, onderstaats
secretaris Constant en onderstaatssecre
taris van het ministerie van financiën
Papanace, benevens door eenige journa
listen.
Naar In bevoegde kringen le B,oek'a-
nest verluidt, zal het stoffelijk over
schot van Godreauu, dat nog steeds in
den tuini van de militaire gevangenis^
van Jilava hij Boekarest begraven ligtj,
op 28 November opgegraven era op 30
November, den sterfdag van Codneanuf
plechtig in een: definitief graf bijgezet!
worden.
