ZIERIKZEESCHE
HIEUWSBODEI
VRIJDAG 15 NOVEMBER 1940
OPGEft
De Kern
ABONNEMENT
Erlji 11.60 p. kwartaal, bulten Zierikzee
11.80. Voor het buitenland (10.00 p. Jaar.
Afzonderlijke numtoen 5 cent. Ver-
•chijnt dagelijks, behalve Zondags.
Uitgave: N.V. de Zierikzeesche Nieuwsbode, Zierikzee, Schuithaven B 94
Tel. 32, Postgiro 137677 Dir.: A. J. de Loose - Uitg.-Red.: M. J. Kosten
97STE JAARGANG No. 14494
ADVERTENTIES
P-rIJs: H cent per regel, minimum 80 cent.
BI) contract speciale prijzen. Grootte del
letten naar plaatarulmte. „Succesjes"
80 cent. Inzending tot 's morgens 10 nur
NEDERLAND IN HET
NIEUWE EUROPA
als poort naar da were'dzteën
Toen in groote gedeelten van Europa
nog Middeleuuwsche toestanden heersch-
len. bevoeren Hollanders reeds de we
reldzeeën van Noord tot Zuid; zij sticht
ten Nieuw-Amsterdam, waren de eersten,
die hel Noordpoolgebied onderzochten en
hadden aan Kaap de Goede Hoop, Cey
lon en Singapore steunpunten voor hun
vloot gesticht.
Met ruimen blik hebben de Nederlan
ders altijd gewerkt, zonder exclusiviteit,
en dank zij deze opvatting kunnen zij ook
nu weer binnen het nieuwe Euro-
peosche kader hun taak vervullen.
Voor dat nieuwe oeconomische Europa
zal na den oorlog de groote vraag zijn:
hoe kan het weer in het wereldver
keer worden ingeschakeld en welke goe
deren kan het met de overige wereld
ruilen? j
De jonge volkeren der wereld ver- j
keeren thans in staat van ontwikkeling
en het is thans de groote taak van i
Europa, dit werelddeel op de juiste
wijze met de overige te doen samen
werken, ja, zoo mogelijk aan de ontwik
keling van de andere werelddeelen rich
ting te geven.
Aldus sprak dr. A. de Graaff, hoofd
redacteur van het Utrechtsch Nieuwsblad
in den lezingen-cyclus Europaïsche Grosz-
raumwirtschaft van 'het Deutsches Aus-
landswissenschaftliches Instituut te Ber
lijn over de taak van Nederland in het
nieuwe oeconomische Europa.
Tra nsito-ver keer van
groote beteekenfs
In Nederland acht men het de 'taak
van het groote Europeesehe oeconomi
sche gebied, een zoo groot mogelijke
wcrkverdeeimg mer ae anaere conxine.n-
ten tot stand te brengen, hetgeen des
te beter tot stand kan komen, indien
Europa in oeconomisch opzicht een een
heid vormt. De zee zal in de toekomst
voor Europa van veel grootere beteekenis
dan voorheen zijn. In het grootere goe
derenverkeer van en naar Europa ligt
voor Nederland als eerste de groote
taak, de invalspoort voor het
groote oeconomische Europa te zijn.
Dank zij den aardrijkskundigen toestand
van het gebied tusschen Antwerpen en
Hamburg biedt dat de beste mogelijk
heden voor het transito-verkeer.
Da economisch* invalspoort
zal in de toekomst groote hoeveelheden
goederen hebben te verwerken, wanneer
het verbruik weer op het vroegere peil
komt en het aan 'grondstoffen arme
Europa jweer aan het werk tijgt. In
plaats van de oorlogsindustrie zal eens
het civiele verbruik treden en bepaalde
gedeelten van Europa zullen op een veel
hooger levenspeil komen. Duitschland
werkt reeds aan het M i d d en-Euro-
peesche kanalennet, dat wordt ge
voed door den aan- en afvoer via overzee
Uit alles blijkt, welk een opleving den
havens van Noord-West Europa wacht,
hetgeen tevens van zeer groot belang
voor Nederland in het groote Europee
sehe kader is. Tusschen het doorvoer-
verkeer en de zeescheepvaart bestaat
veel verwantschap en daarom hopen de
Nederlanders, dat hun scheepvaart ook
in het nieuwe wereldverkeer zijn oude
plaats .zal behóuden; vanouds heeft Ne
derland een eervolle plaats onder de
zeevarende "Volkeren ingenomen.
Veredelingsindustrie
en landbouw
Om terug te keeren tot het doorvoer-
verkeer, hoe belangrijk dit voor Neder
land ook moge zijn, de negen millioen
Nederlanders kunnen daarvan alleen niet
leven; op landbouw- en industriegebied
kunnen zij intusschen ook hun aandeel
nemen in de werkverdeeling van het
nieuwe oeconomische Europa. In samen
hang met de transitofunctie vond in
Nederland al sederf"' eeuwen een ver
edeling van de doorgevoerde
producten plaats. Daarnaast had de
landbouwproductie zich ontwikkeld en
deze genoot in Duitschland de meeste
bekendheid. Toch vormt Nederland een
agrarische oase in het West-Europeesche
industriegebied, doch staat tegenover de
rest van de wereld als een industrieel
gebied, dank zij zijn gemengde karakter.
De agrarische en de industrieele func
tie passen intusschen volkomen in de
nieuwe oeconomische ordening van Euro
pa. De Nederlanders zijn immers gewoon,
in ruim verband te denken en te hande
len, waartoe de structuur van hun land
zeer geschikt is. Zoo acht de Neder-
landsche landbouw zich geschikt als le
verancier van veredelde producten aan
Midden-Europa in veel grooteren omvang
dan tot dusver het geval is geweest.
Hand«l als derde pijler
Naast -den Iojndtnouw ien de Industrie
moet de handel als derde pijler van
het Nederlandsdie |Oieooinfojnische lieven
•worden gemaand, al kan omtrent hiefc
toekomstige Europeesehe handelsapparaat
nog weinig worden gezegd. De beste
plaats voor den handel is echter de poort
van groote gebieden. De Nederlandsche
handel ;s op een zeer gunstige pHaattf
gevestigd en kaïn zijh grapte ervaringen
Europa stellen.
Nederland zal de poort z'ijim naar de zee
in diejnlst van het grapte oeeoinoimlisichie
en het ve|n|ster naar (die gebieden, die*
vopr de welvaart yah Europa vainj de
groptste beteekenis züjim. Daarnaast kanj
Nederland aam het industrieele -Midden-
Europa landbouwproducten/ leveren len
aan het agrarische Zuid-Oostem van Euro
pa industrieele producten- De wapen
spreuken „Je mainitiehdrai" en „Lucifer
•et emiergo" zulen het symbool zijh voor
de Nederlanders om pok in die toekomst
de taak te vervullen, die de ontwikke
ling van de werpUd stelt.
HASSAN SABRI PASJA
minister president van Egypte, is tydens
het voorlazen van de Troonrede voor
de voeten van Koning Faroek it
gezakt en gestorven
HASSAN SABRI PASJA
EGYPTISCH PREMIER f
bij het uitspreken van de Troonrede
Onder opmerkelijke omstandigheden
is gisteren de minister-president van
Egypte, Hassan Sabri pasja, te Cairo
gestorven.
In tegenstelling tot de eerste Britsche
berichten, die zeiden, dat de premier
was overleden kort voordat hij zich naar
het parlement zou begeven, werd later
uit Engelsche bronnen gemeld aldus
een DNB-bericbt uit Beiroet dat de
dood intrad, nadat Sabri met de voor
lezing van de troonrede begonnen was.
Plotseling zakte hij voor de voeten van
koning Faroek ineen. De troonrede werd
later door den president van den Senaat
voorgelezen.
In deze rede werd gezegd, dat Egypte
het Engelsch-Egyptisehe verdrag op de
zelfde wijze wil nakomen, hetgeen zou
beteekenen, dat de regeering haar poli
tiek handhaaft en het Egyptische volk
buiten den oorlog tusschen Italië en En
geland wil houden.
Het tijdstip van het plotselinge over
lijden van den Egyptischen premier, die
zich Woensdagavond nog in de beste
gezondheid verheugde, heeft, zoo meldt
DNB verder, groote verontrusting
in de Arabische wereld te weeg
gebracht. Men herinnert zich overeen
komstige geheimzinnige sterfgevallen in
het Nabije Oosten, die als regel aan
het gekonkel van de Intelligence Service
toegeschreven konden worden. Bedoelde
sterfgevallen pleegden zich steeds voor
te doen, wanneer de betrokken persoon
lijkheden voor belangrijke beslissingen
stonden, die Engelands belangen raakten
De gisteren begonnen parlementszit-
ting wordt algemeen van groote be
teekenis voor de toekomst van
Egypte geacht. Men verwacht daar
van een nieuwe actie van de Anglophiele
Saadistenpartij, onder leiding van Ali
Mahar, om Egypte aan de zijde van
Engeland in den oorlog te brengen.
In het Zeegebied vaini fiininaird-Head
werdien twee aa(n. vallen Kwiderniomen
op' leiiem k io |n> v o o i, "dat door een kruiser
©n almdiere oorlogsvaartuigen krachtig
werd beschermld. Bij den eersten aanval
werd ieen koopvaardijschip vaini 6000 b.r.t.
tot zinkemi gebracht, een andier schipi
werd zwaar beschadigd. Bij een tweed^ni
aainval kreeg eejni blijkbaar mlet ontplof
bare stoffen lof munitie geladen vracht,
schip van 8000 b.r.t. ©en voltreffer, welke
het schip tot (ontploffing bracht en vol
komen vernietigde. Op 360 km. ten Wes
ten vami Ierland bracht een Duitsdhe btom-
menwerper een Britsche vrachtschip van
6000 b.r.t tpt zinken.
De nachtelijke vlluchten van Britschia
vliegtuigen imaar gebieden van het Duit-
schie rijk waren zonder noemenswaardig
gevolg. Slechts bij een pietferij beschadig
de een iim de omgeving ingeslagen bom
verscheiden gebouwen: door scherven. Een
poging iom de rijkshoofdstad aan te val
len mislukte.
Hevig vuur van het 'luchtdoelgeschut;
dwong de enkele vliegtuigen, die tot aan
de grens der versperring van Berlijn
doordrongen, terug te keeren, nadat zJij;
in de randgebieden van de stad hun bbm-
imien eerder dan het voornemen was had
den uitgeworpen. Hier en in eenige an
dere plaatsen ontstonden verscheiden zol-
derbraodefm, welke echter door het krach
tige optreden vain den veiligheids- en
hulpdienst en van den eigen veiligheids
dienst binnen zeer korten tijd gebluscht
konden worden.
In dern nacht van 12 op 13 November
werd Britsdh bombardementsvliegtuig
door het luchtdoelgeschut neergehaald.
In de luchtgevechten van gisteren ver
loor de Vijand nog twee Vliegtuigen.
Drie Duitsche vliegtuigen worde,m vermist
Italiaansch weermachtsbericht
Grieksche luchthaven! bestookt
Het 160ste weermachtsbericht luidt:
In Epirus hebben onze plaatselijke ac
ties, gesteund door bombardementen door
de luchtmacht, zich in hel gebied van
Kalibaki gunstig ontwikkeld. Eenige vij
andelijke aanvallen in vhet gebied van
Korciano werden volkomen afgeslagen
met medewerking van de luchtmacht,
die vijandelijke troepen in het gebied
van het Presbameer bestookte. Onze
luchtmacht bombardeerde de luchtha
vens Papas, bij Argostoli en Preveza,
waarbij militaire doelen werden getrof
fen, terwijl zij bovendien vijandelijke co
lonnes met mitrailleurvuur bestookte.
Vijandelijke vliegtuigen wierpen bom
men op Valona, waarbij zes personen ge
dood en 30 gewond werden en op Du-
razzo, waar geen schade werd aange
richt en geen slachtoffers vielen. Twee
vliegtuigen van hettype Blenheim wer
den in de omgeving vaD Pantellaria door
onze jachtvliegtuigen neergehaald. Een
ander vliegtuig van hetzelfde type werd
ter hoogte van Cagliari neergehaald.
In het Oostelijk deel, Van de Middel-
landsche Zee hebben onze zee-verken
ningsvliegtuigen, die door vijandelijke ja
gers werden geattaqueerd, twee aan
vallers neergehaald en waarschijnlijk nog
twee andere.
Onze torpedovliegtuigen,1 opgestegen voor
een aanval op een vijandelijk konvooi,
eveneens in het Oostelijk deel der Mid-
dellandsche Zee, torpedeerden twee
mailbooten, waarvan er een, zooals later
door een van onze zee-verkenningsvlieg
tuigen werd gecontroleerd, zonk.
Duitsch weermachtsbericht
Konvooien bestookt
„J.'.l gPJ?gKSiSv5j.8a^n rtie wwmm&dil
Een onderzeeboot heeft vijf bewapen
de Vijandelijke koopvaardijschep©,ru van
in toitaal 28.840 b.rt. fe,t zinken gebracht.
Ondanks het zeer ongunstige weer heeft
het ludhtwapen oiok in den nacht van
12 op 13 November 1 ijn vergeldingsaan-
vallien imet sterke afdeelipgen voortgezet'.
Er ontstonden talrijke branden en ex
plosies, vooral in de verkeersiinistallatLes
in het Noordwesten van Londen, in de
West-India Docks, iim een groote gasfa
briek ©n andere voiof die oorlogvoering
belangrijke doelen der stad. Ook Liver
pool len Coventry, waren het doel van,
succesvolle bomaanvaUeh.
Gisteren deden gevechtsvliegtuigen aan
vallen op Lo,midem en op andere voor
'de oorlogvoering belangrijke doelen in.
Zuid- en Midden-Engeland «n bestookten
--vooral vliegvelden, spoorwegtrajectea ©n
een wapenfabriek bij Birmingham met
bommen.
HET OLIE-ACCOORD
NED. INDIË-JAPAN
als mijlpaal op den wag naar
i een handelsverdrag
Het accoord, dat tusschen de Bataaf-
sche Petroleum-Maatschappij en de Ne
derlandsche Koloniale Petroleum-Maat
schappij eenerzijds en de vertegenwoor
digers van de Japansche oliebelangen
anderzijds tot stand is gekomen en dat
een regèling inhoudt van de hoeveelheden
ruwe olie en olieproducten,
welke jaarlijks door Ned.Indië aan Ja
pan zullen worden geleverd, kan als
een mijlpaal worden beschouwd op den
weg der onderhandelingen te Batavia die
naar men hoopt zal voeren naar het
doel van het afsluiten van een definitief
handelsverdrag.
Japan is ter conferentie in Indië's
hoofdstad getogen met tweeërlei bedoe-
- ling: le. Om te trachten een zoo voor-
deelig mogelijke regeling te verkrijgen
van het algemeen handelsverkeer tus
schen beide landen; 2e. Om zich te ver
zekeren van bepaalde leveranties
van Indië aan Japan, die laatstge
noemd land volstrekt noodig heeft voor
zijn industrie en voor zijn weermacht.
Ten aanzien van het eerste punt zijn
nog geen berichten tot ons gekomen
over eenig resultaat dat bij het overleg is
bereikt. Slechts zijn van Japansche zijde
enkele optimistische uitlatingen verno
men omtrent een uiteindelijke overeen
stemming.
Wat de tweede doelstelling der Japan
sche delegatie aangaat was het bekend,
dat het voornaamste punt van onderhan
deling de leverantie van ruwe olie en
olieproducten van Indië aan Japan be
trof. Destijds werd reeds geseind, dat
tegelijk met het vertrek van de missie-
Koba^asji naar Batavia ook "vertegen-
werkende oliemaatschappijen' "zich T7ïeï-
waarts hadden begeven ten einde aan de
besprekingen deel te nemen. Dit lag ook
geheel voor de hand daar de oliewinning
in Indië en de export daarvan niet ge
schieden van regeeringswege doch door
bedoelde particuliere lichamen, die bij het
afsluiten hunner leveringscontracten ge
heel zelfstandig kunnen handelen.
Welke nu de verhouding van die ver
tegenwoordigers der maatschappijen tot
de Nederl. delegatie en 'tot de Ned.-
Indische regeering is, is niet bekend,
evenmin als wij weten welke positie de
vertegenwoordigers der Japansche
oliebelangen, van wie in het jong
ste bericht sprake is, in de Japansche
delegatie innemen. De veronderstelling
ligt echter voor de hand, dat de Japan
sche en Ned.-Indische regeeringen de on
derhandelingen over de olie in eerste
instantie aan deze particuliere personen
hebben overgelaten met de bedoeling om,
indien zij tot een bevredigende overeen
stemming konden komen, daaraan haar
sancties tc verleenen. Dat de onderhan
delaars daarbij voortdurend ruggespraak
zullen hebben gehouden met hun eigen
delegatie en met hun eigen regeering
is niet twijfelachtig.
De wijze waarop het bereikte accoord
wereldkundig is gemaakt maakt het waar
schijnlijk, dat de beide regeeringen er
mede instemmen en dat het als defini
tief kan worden beschouwd. Is zulks
inderdaad het geval dan kan dit re
sultaat als een gunstige factor
worden aangemerkt waarvan een ont
spanning in de Japansch-Nederl.-Indische
betrekkingen verwacht kan worden en
die hoop geeft, dat ook het verdere over
leg te Batavia tot een voor beide partijen
bevredigend slot zal voeren.
De prefect van het Fransche departe
ment Rhone, die zijn zetel in Lyon heeft,
heeft bepaald, dat alle straten en plei
nen, waarvan de namen een beleediging
zijn voor het land, moeten worden her
doopt. Dit betreft die straten en plei
nen, welke genoemd zijn naar politici
en ministers, die zich thans voor het
opperste staatsgerechtshof moeten ver
antwoorden.
Zelfs in de Zuidelijke staten van Ame
rika, b.v. in Kansas worden temperatu
ren van vele graden onder het vries
punt waargenomen. In Montana en N.-
Dakota daalde het kwiik tot minus 20
graden Celsius. De temperatuur in New
York was heden nog normaal, maar men
rekent er op, dat in den loop van de
komende 24 uur het kwik tot ongeveer
20 graden Celsius onder nul zal dalen.
8 Nederland als poort naar den
Oceaan In Nieuw Europa
Egyptisch* premier bij voorlezing
der Troonrrede gestorven
Storm van Donderdagmorgen
hseft veel schade aangericht
Bonnen der boterkaart voor boter
of margarine naar keuz*
De petroleum-overeankomst
tusschen Japan en Nsderl.-lndië
DE VERDUISTERING
Heden (Vrijdag) 15 November gaat de
zon om 17 uur 48 onder, morgen (Za
terdag) komt zij weer op om 9 uur 2
en gaat zij om 17 uur 47 onder. Tus
schen zons-onder- en opgang moet wor
den verduisterd. De maan komt Zaterdag
om 19 uur 7 op en gaat om 10 uur 1
onder. Volle maan Vrijdag 15 November.
Hoog- en laagwater te Zierikzee
Hoogwater: Laagwater:
10 Nor. 3,21 15,35 8,48 21,06
Bff de vroeger geldende tfldiaanwffzing
dient 1,40 uur te worden bflgevoegd.
PREDIKBEURTEN
Zondag 17 November.
Ned. Berr. Kerk.
Zierikzee. Kleine kerk. 9.30, de. Valeton
(Dankstond met oogBtoolleote), 11 ds.
ko en 3 ure, ds. Valeton
Luth. Kerk.
10 ure, ds. de Jough van Amersfoort
(Doop).
Gerei, Kerk,
10.30 en 3.30 ure, ds. Leene.
Ghr. Geref. Kerk.
10.30 en 3.30 ure, ds. Hoogendoorn.
Geref. Gem. (St.-Domusstraat)
10.30, 3 en 6 ure, Leeskerk.
Woensdag 20 November (Dankdag.)
10.30 en 3 ure, ds. Stuivenberg van
Iersrke ('s avonds geen dienst.)
Oud-Gerei. Gem,
10.30, 3 en 7 ure, Leeskerk.
Leger des Heils (Poststraat)
10 Hbiligingsdienst, 3.30 Verblijding!-
samenkomst en 7 ure, Verlossingssamen-
kom8t. Donderdagavond 7.30 ure, Heili-
gingsdienst. - Alle samenkomsten onder
leiding van adj. Ras en kapt. Torenbeek.
Burgh. 10.30 ure, ds. Saraber.
Renesse. 15.30 ure, oaud. v. Drimmelen,
hulpprediketer.
Noordwelle. 11 ure, ds. Faber.
Haamstede. 11 en 3.30 ure, ds. den Hol
lander.
Geref. kerk. 11 en 3.30 ure, ds. Voorneveld.
Geref. gem. 11 en 3.30 ure, Leesdienst.
Ouwerkerk. 11 ure, ds. Heijboer.
Evangelisatiegebouw, 5 ure (wett. tijd)
ds. Venema van Nieuwerkerk.
Bruinisse. 10, ds. Marsman (Voorber.
H. Av.) en 2.30 ure, idem. Geref. kerk. 10
en 3 ure, ds. Unger. Geref. gem. 10, 1.30
en 4 30 ure, ds. Barth van Nieuwerkerk.
Oud-geref. kerk. 10 en 3 ure, Leeskerk,
Oud-Vossemeer. 10.30 en 3 ure, ds. v.
Eist. Geref. kerk. 10.30 en 3 ure, ds.
Vreugdenhil. Oud-geref. kerk. 10.30, 3 en
7 ure, Leesdienst.
Over de positie van de Turksche ta-
baksmarkt is bekend geworden, dat
van den ouden oogst aan het einde van
September nog 622.000 kg bij de land
bouwers aanwezig was. Ofschoon om
trent den oogst van dit jaar nog geen
definitieve cijfers bekend zijn, blijkt het
toch reeds, dat die aan de Zwarte Zee
beter dan de vorige zal uitvallen. In
de kuststreek vam de Zee vap Marmora
is de oogst grooter dan in 1939. De oogst
in het achterland van Ismit wordt op
31—35 mill, kg geraamd. Het product
is van goede hoedanigheidmen ver
wacht, dat 75 pet. kan worden uitge
voerd.
