ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
WOENSDAG 30 OCTOBER 1940
OPGEHl
ZEWKZEESOf COURAKT
HET GRIEKSCH - ITAUAANSCH CONFLICT
PIJN
De Kern
ABONNEMENT
Priji f 1.60 p. kwartaal, bulten Ztertkzee
11.80. Voor het buitenland 110.00 p. jaar.
Afzonderlijke nummer» 5 cent. Ver-
ichljnt dagelljki, behalve Zondag»,
Uitgave: N.V. de Zierikzeesche Nieuwsbode, Zierikzee, Schuithaven B 94
Tel, 32, Postgiro 137677 - Dir.A. J. de Looze - Uitg.-Red.: M. J. Kosten
97STE JAARGANG No. 14480
ADVERTENTIES
Rrlja: H cent pet regel, minimum 80 cent,
Bij contract apeclale prijzen. Oroone der
letten naar plaatsruimte. „Succesje»"
N cent. Inzending tot morgens 10 nut
HET BEGEERDE BEKKEN DER MIDDELLANDSCHE ZEE
TURKIJE DOOR GRIEKENLAND OP DE
HOOGTE GESTELD
Begordo machtsfactor
Griekenland is vooral in de laatste ja
ren een veel begeerde machtsfactor ge
worden in het Oostelijk deel van de
Middellandsche Zee. Zijn geografische lig
ging, voortreffelijke havens en talrijke
baaien zijn van groote beteekenis. Daaren
tegen is de Grieksche vloot zwak
en niet evenredig aan de belangen van
het land ter zee, want Griekenland bezit,
naar verhouding, een groote handelsvloot.
Het zal voor de Grieksche marine zeer
moeilijk zijn, de talrijke eilanden en wa
teren te beschermen. Eenige jaren ge
leden is men begonnen, de kustverdedi
ging door het opstellen van moderne
kanonnen, de aanschaffing van motor-
torpedobooten en andere maatregelen te
verbeteren. Het scheepsmaterieel is over
het algemeen verouderd; alleen acht tor
pedojagers en acht onderzeebooten zijn
modern; twee booten van elk type zijn
nog in aanbouw. Met deze laatste vaar
tuigen heeft Griekenland den bouw van
oorlogsschepen in eigen hand genomen,
terwijl tot dusver Engeland, Italië en
Frankrijk de leveranciers waren.
OvorUg mot Turkije
Welke houding de omringende Balkan-
kanlanden zullen aannemen in het
Grieksch-Italiaansche conflict, is van veel
beteekenis voor het verloop van den
oorlog in het Oostelijke bekken
der Middellandsche Zee.
Maandag heeft Metaxas zich telefonisch
in verbinding gesteld met den Turkschen
Staatspresident Inönü. Te voren had de
Grieksche premier met andere gezanten
geconfereerd. Na het telefoongesprek met
Ankara ontving Metaxas den Engelschen
gezant, die na de besprekingen een on
gecodeerd telegram aan zijn regeering
te Londen zond. In dit telegram zet
de gezant uiteen, dat Metaxas een over
zicht heeft gegeven van den toestand en
om hulp van Engeland "heeft verzocht.
De regeering te Athene ontving in den
loop van den dag het antwoord van de
Engelsche regeering, waarin gezegd
wordt, dat de aan Griekenland gegeven
garantie zal worden nagekomen. Enge-
land zal Griekenland volledigen steun
geven. j
Koning George van Griekenland heeft
zelf het opperbevel van alle strijdkrach
ten te land, ter zee en in de lucht op
zich genomen. Generaal Papagos is tot
opperbevelhebber benoemd. 1
REFIK SAYDAM,
de Turksche minister-president heeft Dins
dag dé feesten, ter viering van den lit
verjaardag van de Turksche republiek,
geopend met een radiorede, waarin hff
betoogde „dat de situatie steeds
ernstiger wordt."
De houding der Balkanitaten
De Bulgaarsche dagbladen wijden uiter
aard alle aandacht aan de Italiaansche
Grieksche spanning. Bijzondere belang
stelling wordt gewijd aan de houding
van Turkije en Zuidslavië. In dit ver
band is het te Sofia algemeen opgevallen,
aldus het D.N.B., dat de Turksche minis
ter-president in zijn gehouden radiorede
met geen woord melding heeft gemaakt
van de Italiaansch-Grieksche spanning.
Zijn verklaring, dat Turkije een oase des
vredes is en wil zijn, is te Sofia met
voldoening opgenomen.
Wat de houding van Zuidslavië
betreft, trekt een eigen bericht van het
Bulgaarsche telegraaf-agentschap uit Bel
grado sterk de aandacht. Het meldt, dat
Zuidslavië rustig en neutraal wil blij
ven. Grooten indruk maken hier ook de
berichten uit Moskou, volgens welke de
toestand op den Balkan rustig en ob
jectief wordt beoordeeld. De bladen wij
zen daarbij op de neutrale houding van
de Sow j et-Unie jegens de Balkan-
landen. De treinverbindingen tusschen
Bulgarije, Turkije en Griekenland zijn
sinds Maandag verbroken.
Duitsch weermachtsbericht
Troepenkampen bestookt
Het opperbevel van de Duitsche weer
macht maakte gisteren bekend:
Formaties gevechtsvliegers hebben gis
teren hun vergeldingsaanvallen op de
Britsche hoofdstad en op industrieën in
Zuid-Engeland voortgezet. Bijzonder zwa-
re treffers kregen fabrieken van militaire
beteekenis bij Brooklands, Standon, Clac-
ton aan zee en Ashford. In Z u i d-
Engeland werden troepenkampen doel
treffend met bommen bestookt. Bij een
aanval op een konvooi bij Lowestoft
kreeg een patrouillevaartuig midscheeps
zoo zware treffers, dat het met slagzij
bleef liggen. Des nachts Iw'aren de aainf-
vallen van onze zware formaties ge-
vechtsvliegers in versterkte mate op
Londen gericht, waar talrijke branden
ontstonden. Voorts werden fabriekscom- 1
plexen te Birmingham, Coventry, in de
haven van Liverpool en eenige vliegvel
den met succes gebombardeerd.
Patrouillevaartuigen verzetten zich te
gen een aanval van vijandelijke torpedo- j
vliegtuigen door goed gericht vuur. De
door der vijand afgeschoten torpedo's
troffen hun doel niet.
De vijandelijke vluchten naar Duitsch-
land waren ook vannacht slechts van ge-
rimgc beteekenis. Op enkele plaatsen,
werden woonwijken aangevallen, huizen
beschadigd en eenige burgers gedood of
gewond. In een Noordduitsche stad werd
een ketelhuis beschadigd zonder dat
daardoor een belangrijke storing in het
bedrijf ontstond.
De vijand verloor gisteren tien vliegtui
gen. Acht Duitsche vliegtuigen worden
vermist.
DE BAGDAD SPOORWEG
van gewestelijken aard
In „Spoor- en Tramwegen" gaf D. van
Setten, een belangwekkend overzicht van
het totstandkomen der grootsche spoor
wegplannen om den Bosporus te verbin
den met de Perzische Golf, door Klein-
Azië en Mesopotamië heen. Bepaald vlot
is het overigens met dien aanleg niet
gegaan; veel vertraging werd ondervon
den als gevolg van staatkundige en eco
nomische tegenstellingen tusschen eenige
groote mogendheden, wier belangen beur
telings of gedeeltelijk weliswaar baat,
gedeeltelijk echter rechtstreeks schade
van de totstandkoming dezer verbinding
verwachten. Met name bleek het verkor
ten van den weg naar Indië aan den een
bijzonder te convenieeren, doch aan den
ander juist in het geheel niet. Het zou
ons te ver voeren om dit relaas hier op
den voet te volgen. Genoeg zij te memo-
reeren dat het veertig jaar, van 1900 tot
1940, heeft moeten duren alvorens deze
spoorweg voltooid kom worden.
Van het enthousiasme voor spoorweg
bouw, waardoor de vorige eeuw zich
gekenmerkt heeft, is na veertig ja-ren
20e eeuw niet zoo heel veel meer over.
In 1900, toen met den aanleg begonnen
werd, was nog nauwelijks te voorzien
tot welke verrichtingen het motorweg-
verkeer en de luchtvaart zich reeds zoo
spoedig daarna in staat zouden toonen.
Men beschouwde de auto toen nog groo-
tendeels als een luxegril van welgestelde
sportslieden. Het vliegtuig was toen nog
niet eens ver genoeg ontwikkeld om
meer te presteeren dan een onbeholpen
gehuppel van enkele meters. Te begrij
pen valt dus dat men in die periode
nog volle baat verwachtte van een rail-
verbinding die van Constantinopel (aan
sluitende op den Orient Express) vaini
Aleppo naar Bagdad en tenslotte naar
de aloude Oostersche zeehaven van Bas-
ra of Bassorah zou leiden. Rijke doch
moeilijk toegankelijke gebieden zouden in
het wereldverkeer worden opgenomen,
en de reis naar Indië zou aanmerkelijk
worden bekort.
Hoe de scheepvaart met hare oudere
brieven hierop zou reageeren, viel des
tijds nog niet geheel te overzien; ver
wacht werd dat een deel van het op
snelheid gestelde passagiersvervoer wel
de nieuwe treinreis zou verkiezen en
dus aan de mailboot ontrouw zou wor
den, doch dat overigens de spoorweg
aan het vrachtschip zeer nuttige diensten
■zou bewijzen als middel van toe- en
-afvoer in de opengelegde streken. De
werkelijkheid is evenwel geworden dat,
ingevolge de vertraagde voltooiing, noch
het eene, noch het andere verschijnsel
zich heeft voorgedaan. Voor het snelle
reizigersverkeer tusschen Europa en het
Oosten heeft inmiddels het vliegtuig nog
veel effectievere mogelijkheden gescha
pen. Te memoreeren valt in dit verband
hoe in de gedenkwaardige dagen van de
London-Melbourne vlucht een der mede
dingers reeds aanstonds begon met op
één dag het traject Londen—Bagdad af
te lv ggen, een prestatie die sindsdien
door de K.L.M. op geheel commercieele
basis al weer tot iets bijna normaals
is gestempeld. Ten aanzien van het ove
rige personenvervoer en het goederen
transport ;zal de beteekenis van den Bag-
dads spoorweg wel grootemdeels van
plaatselijken en gewestelijken aard blij
ven.
WINTERHULP NEDERLAND
Voor het volk - door het volk
De Rijkscommissaris voor het bezette
Nederlandsche 'gebied heeft benoemd tot
directeur-generaal Van de stichting Win
terhulp Nederland, den heer C. Piek te
's-Gravenhage.
De nieuwe directeur-generaal van de
Stichting „Winterhulp Nederland" richt
den volgen-den oproep tot de Nederland
sche bevolking:
In mijn hoedanigheid van directeur-
generaal van de „Winterhulp Nederland",
wend ik mij tot alle Nederlanders, in 't
bijzonder pok tot de overheidsinstanties,
kerkgenootschappen, partijen, instellin
gen, vereenigingen en organisaties met
hetverzoek om eendrachtig mede te hel
pen -aan deze groote sociale hulpactie.
Ik ben mij van den omvang van mijn
taak ,en de grootte van mijn verantwoor
delijkheid bewust en ik besef, dat ik
mijn opgave slechts kan volbrengen, in
dien het geheele Nederlandsche volk tot
samenwerking bereid is.
Vooral ook richt ik mij tot alle Neder
landsche vrouwen en meisjes, die hier
door in de gelegenheid worden gesteld
een haar bij uitstek passenden arbeid
op ,zich te nemen. Is er iets mooiers te
bedenken dan in deze moeilijke tijden
den nood zijner medemenschen te leni
gen, zonder daarbij te letten op eenig
onderscheid iin afkomst, persoon of po
litieke gezindheid?
Meldt o» daarom aan bij de plaatselijke
bureaux van de „Winterhulp Nederland"
Nederlanders, 'gij kunt te zamen de ge
dachte (verwezenlijken.
Winterhulp Nederland voor het volk,
door het volk.
TEXTIELPRODUCTEN VOOR
OVERHEIDSINSTELLINGEN
Gecentraliseerde regeling
voor aanschaffing
Het waarnemend hoofd van het de
partement van handel, nijverheid en
scheepvaart deelt mede:
Het is noodzakelijk gebleken de aan
schaffing van textielgoederen en de daar
van vervaardigde kleedingstukken en
.artikelen ten behoeve van overheidsdien
sten en publiekrechterlijke lichamen,
waaronderte verslaan zijn alle onder
het rijk, provincie en gemeente ressortee-
rende diensten en bedrijven, ziekenhui
zen, instellingen tot hulpbetoon enz., te
centraliseeren. De behandeling van deze
gecentraliseerde aanschaffing is opge
dragen aan het rijksinkoopbureau.
In verband hiermede dienen de hier-
bovengenoemde diensten ten spoedigste,
doch uiterlijk 1 November e.k., een op
gave te verstrekken aan den directeur
van het rijksinkoopbureau van de namen
der instellingen onder hun beheer, ten
behoeve van welke textielgoederen of
daarvan vervaardigde kleedingstukken en
artikelen noodig zijn.
Na ontvangst van deze opgaven zendt
het rijksinkoopbureau den belanghebben
den de vereischte formulieren ter invul
ling van noodige gegevens.
vlucht dlreet^oor7 1
Mijnhardtje
Da achte zfjn nfat rond, maar hartvormig»
Paus Pius XII heeft dotoir middel van 'n
appostolischen brief gelast, dat 24 No-,
vember over de geheele wereld missen
ien openbare gebeden opgedragen; zul
len worden1 vioor de aotueele noo-
den der menschheid. Op dien dag
zal de Paus zicih iniaar den SVPietefl
begeven, waar hij zich met deze inten
tie een mis zal opdragen.
a a a
Het officieels verzoek van de Roe*
imleensche regeering aan de Spaalnjsche
tot uitlevering van den voormalige© hof
maarschalk Urdarianu, die tezamen met
ex-koning Ca-rol het land verlate© heeft
is de Sp aansche regeering Zaterdag over
handigd. Ih tegenstelling tot anderslui
dende berichten staat vast, dat dit ver
zoek slechts betrekking heeft op Un-
dariahu -en dat verder de uitlevering
van mevrouw Lupesefu gevraagd ia.
Naar de Möskousche radio meldt, is
de temperatuur te Jak-oetsk in Oo-st-
Siberië tot 20 graden vorst ge
daald. Nog scherpere koude heerscht (er
in de ten- Noordoosten valm Jakoetsk ge
legen stad Sjigamsk, waar 37 graden]
vorst gemeten wioirdt. De Lena is bo
ven Jakoetsk dichtgevroren. Daarentegen!
wordt uit de Krim, na een tijdelijke af
koeling, een stijging va© de tempera
tuur gemeld tot 22 graden bo.yen null,
Griekeche havens en baaien vor
men 'n begeerlijke machtsfactor
De Bosporus per spoor met de
Perzische Golf verbonden
Dr. Seyis Ir quart's oordeel over
den wederopbouw v. Nederland
Zes scholieren moeten boeten
voor hun onbezonnen daden
Da telefoon als barometer voor
het maatschappelijk (even
DE VERDUISTERING
In het belang van de naleving van de
bepalingen ten aanzien van de verduis-
tering. j ,J
Zonsondergang 30 Oot. 18 uur 13 min»
Zonsopgang 31 Oct. 8 nar 36 min.
Maan op: Maan onder:
31 Oot. 7,21 17,10
Hoog- en laagwater te Zierikzee
Hoogwater: Laagwater:
31 Oot. 2,37 14,50 7,50 20.18
Bjjj de vroeger geldende tjjdsaanwyjzing
dient 1,40 uur te worden bijgevoegd.
Volgems een bericht uit Amerikaansche
bron hebben de Amerikaansche ambasn
sades in Japan en Noiord-Chiima den al
daar wonendeti Amerikanen opnieuw* den
raad gegeven met de eerstvolgende ge
legenheid te vertrekken. Vernome© wordt
dat dit advies geschiedde van gezagheb
bende zijde ten wiel op grond va© in-t
structies va© het departement van bui-
tenlandsche zaken te Washington. Me©
raamt, dat voior 1 December ruim 1000
Amerikanen, hoofdzakelijk vrouwen e©
kinderen, zullen vertrekken
DE WEDEROPBOUW
Een vraaggesprek met den
Rijkscommissaris
De Rijkscommissaris voor de bezette
Nederlandsche gebieden, rijksminister dr.
Seyss-Inquart, heeft den hoofdredacteur
van den Weltpressedienst, dr. Hagemann,
een interview toegestaan, waarin hij de
violgende belangwekkende mededeeli!ng©n
deed.
Op de vraag, welke vorderingen ge
maakt werden met het herstel van de
door den oorlog aangerichte vernielingen,
verklaarde dr. Seyss-Inquart:
Het ©pruimingswierk te Rotterdam is
zoover gevorderd, dat het voor het
einde van het jaar als nagenoeg geëin
digd kan worden beschouwd. Tot dusver
zijn er voortdurend 1015.000 arbeiders
en 1000—2000 vrachtauto's aan het werk
geweest. De plannen voor den herbouw
van de verwoeste stadsdeelen zijn ge
reed. Zij worden thans nog nader be
studeerd, vooral ook met het oog hier
op, of zij ook rekening houden met de
toekomstige ontwikkeling van deze be
langrijke havenstad. Zoowel van de zijde
van het gemeentebestuur, alsook van
particuliere belanghebbenden zijn - plan
nen ontworpen voor den bouw van
nieuwe officieele gebouwen alsmede van
woon- en winkelhuizen, zoodat waar
schijnlijk omstreeks de jaarwisseling met
den bouW kan worden begonnen.
Bestrijding der werkloosheid
Vraag: Welke maatregelen worden ge
nomen, om een einde te maken aan de
werkloosheid in Nederland?
Den 21en Juni 1940 bedroeg het aantal
Nederlandsche werkloozen 321.809, tegen
over een aantal van 208,863 opi 5 October
1940. Derhalve kon niet alleen een toe
neming van het werkloozencijfer ver
meden, doch daarenboven een verminde
ring met ongeveer een derde binnen drie
en een halve maand bereikt worden.
Daar hij den tegenwoordigen stand van
het Nederlandsche bedrijfsleven de werk
loozen slechts in beperkte mate in het
lamd zelf in het arbeidsproces kuminieml
worden ingeschakeld, is gezocht naar
wegen en middelen om werkloozen op
behoorlijke voorwaarden in het Duitsche
rijk werk te verschaffen. Er is voor ge
zorgd, dat de tewerkstelling zooveel mo
gelijk in gesloten groepen en met inacht
neming van Nederlandsche levensgewoon
ten geschiedt. De Nederlandsche arbeider
leeft in Duitschland onder goede voor
waarden en geniet dezelfde rechten als
de Duitsche arbeider.
Nieuwe oriënteering van de landbouw
Vraag: Welke vorderingen maakt de
aanpassing van het Nederlandsche oeco-
nomische leven?
De Nederlandsche landbouw, is reeds
in uitgebreide mate in het genot van de
hem binnen de omraming van de groot-
Dultsche oeconomische ruimte geboden
mogelijkheid tot afzet en wel tegen
prijzen, welke aanzienlijk beter zijn dan
de vroeger door Engeland geboden, met
de conjunctuur wisselende prijzen, die
over het algemeen slechts met behulp
van rijkssteunmaatregelen voortzetting
der productie toelieten. Hier voltrekt
zich dus de heroriënteering naar het in
het Oosten liggende afzetgebied vanzelf
De landbouw streeft er met succes naar,
den aanwezigen veestapel met de pro
ducten van het eigen bedrijf in stand
te houden, waarbij1 het gunstige weer
het winnen van extra hoeveelheden ruw
voer buitengewoon begunstigd heeft.
Daarom kan verwacht worden, dat zoo
wel de hier te lande gevolgde, alsook de
door den Reichsnaehrstand beproefde
methoden tot uitbreiding en verbetering
van de eigen productie een aanzienlijk
deel van de hoeveelheid veevoeder, die
tot dusver werd ingevoerd, zullen kun
nen doen vervallen.
Da voedselvoorziening van ons land
Vraag: Hoe is de ravitailleeringspositie
van de Nederlandsche bevolking op het
gebied van levensmiddelen en voorwer
pen van dagelijksch gebruiK.
De ravitailleering van de Nederland
sche bevolking is in denzelfden omvang
en volgens dezelfde methoden als in
Duitschland gewaarborgd. De hoeveelhe
den levensmiddelen en textielfabrikaten,
die ieder toebedeeld worden, zijn met
geringe afwijkingen, welke uit plaatselijke
consumptiegewoonten voortvloeien, gelijk
aan de rantsoenen in Duitschland. Er
is zorg gedragen, dat de bepaalde hoe
veelheden in vollen omvang ter be
schikking staan.