DONDERDAG 24 OCTOBER 1940
De Kern
ABONNEMENT
P-rij» f 1.60 p. kwartaal, bulten Zierikzee
11.80. Voor het buitenland 110.00 p. (aar.
Afzonderlijke nummert 5 cent. Ver-
■chljnt degelijka, behalve '«Zondag».
Uitgave: N.V. de Zierikzeesche Nieuwsbode, Zierikzee, Schuithaven B 94
Tel, 32, Postgiro 137677 - Dir.: A. J. de Looxe - Uitg.-Red.: M. J. Kosten
97STE JAARGANG No. 14475
ADVERTENTIES:
EriJ»: Bfl cent per regel, minimum 80 cent.
31) contract speciale prijzen. Grootte der
letters naar plaatsruimte. „Succesje»"
60 cent. Inzending tot morgens 10 uur
POLITIEKE PROBLEMEN
De strijd om de sleutel van
de Oude Wereldzee
Alles duidt erop, dat de as-mogend-
heden een krachtige actie rondom het
Oostelijk deel der Middellandsehe Zee
voorbereiden; een nieuwe krachtige stoot
in Zuid-Oostelijke richting. Op het oogen-
blik wordt hieraan wat den Balkan en
Turkije betreft gewerkt met diplomatieke
middelen, afgezien dan nog van de Duit-
sche militaire missie in Roemenië. Hoe
zich deze situatie zal ontwikkelen is thans
nog niet te voorspellen. De reis van Eden
moet in elk geval dienen als de Britsche
tegenactie, maar er moet rekening mee
worden gehouden dat de sleutel tot het
Oostelijke bekken van de Oude Wereld
zee, het Suez-kanaal, thans het
doelwit vormt van het Italiaansche of
fensief, dat door Graziani is voorbereid,
en volgens de Italiaansche berichten bin
nen zeer korten tijd kan worden ver
wacht. Gelukt deze militaire actie, dan
zou ook de positie van Turkije onhoud
baar worden, daar dit land dan geheel
van den Engelschen bondgenoot zou zijn
afgesneden.
Het doel van Edens reis naar Turkije
is, dat land een hart onder den riem
te steken en het te herinneren aan het
vorig jaar, met Engeland gesloten bond
genootschap. Turkije toch voelt zich
op het oogenblik lang niet meer zoo
zeker als destijds. De jongste gebeurte
nissen op den Balkan hebben de reeds
bestaande onrust te Ankara sterk doen
toenemen. De Turksche regeering, die
het vorig jaar nog onderhandelingen
voerde met Moskou, doch vergeefs,
schijnt thans opnieuw contact met de
Russische regeering te hebben gezocht,
doch deze laatste ontkent alle berichten,
die daaromtrent de wereld in worden ge
zonden.
Turkije is nog steeds in naam de leider
van den Nieuwen Balkanbond, maar het
is de vraag of dit verbond meer waard
is dan het papier waarop het werd ge
schreven. Roemenië heeft zich immers
geheel van de oude Balkan-politiek afge
wend, en wordt hoe langer hoe meer
ingeschakeld in het onder Duitsche lei
ding staande „Neuropa". B u 1 g a r ij e,
dat overigens steeds buiten den Bond
is gebleven, heeft altijd zeer vriendschap
pelijke betrekkingen met Duitschland on
derhouden, en is al jarenlang hoofdzake
lijk op Duitschland georiënteerd. Rest
dan nog Griekenland, welk land ook
een Britsche garantie heeft, maar thans
min of meer in eenzelfde positie dreigt
te geraken als gedurende den Wereld
oorlog in 1916, toen Koning Constantijn,
die de neutraliteit van het land wilde
handhaven, een bezetting van Salonikï
moest dulden en daardoor in den oorlog
werd gesleept.
Wijziging in den statui
van Frankrijk verwacht
Het korte communiqué van het Duit
sche Nieuwsbureau, volgens hetwelk de
Führer tijdens een verblijf in Frankrijk
te zamen met minister von Ribben-
t r o p, den vice-president van den Fran-
schen ministerraad, Laval, heeft ont
vangen, wordt in Berlijnsche polotieke
kringen uitgelegd als een eerste aankon
diging van groote op handen zijnde poli
tieke veranderingen. In vele kringen
hoort men de meening uiten, dat reke
ning gehouden moet worden met een
wijziging in den huldigen poiitieken sta
tus van Frankrijk. In dit verband spreekt
men van een overeenkomst van vèr-
strekkenden aard, welke tusschen de
Duitsche regeering en de Fransche re
geering te Vichy zal gesloten worden.
Een deze Maandagavond door Churchill
gehouden radiorede wees n.l. in die rich
ting toen deze een beroep deed op de
Fransehen Engeland niet te belepimeren
in zijn strijd tegen de as-mogendheden.
Voorts zal deze dagen èen ontmoeting
plaats vinden tusschen von Ribbentrop
en Suner, tengevolge waarvan ook Spanje
zijn passieve houding in het huidige we
reldconflict zou laten varen en zich in
stellen op de politiek der Spilmogend-
heden.
Indien deze vermoedens bewaarheid
worden, zou de politieke zoowel als de
strategische positie der As-mogendheden
enorm versterkt worden, niet alleen ten
opzichte van Engeland en het Empire,
doch zeker in even groote mate wat de
Vereenigde Staten van Amerika betreft.
Men denke slechts aan de nauwe relaties,
welke tusschen Spanje en Zuid-Amerika
bestaan; aan den indruk, welken een
nauwe samenwerking tusschen Frankrijk
en Duitschland en de openbare meening
in de Vereenigde Staten zou hebben, en
ten slotte aan de geografische positie
van Spanje.
Het Iberisch schiereiland zelf vormt als
het ware de toegangspoort tot de Mid
dellandsehe Zee en slechts Gibraltar ver
hindert nog, dat Spanje de in- en uit
vaart der Middellandsehe Zee contro
leert. Dan nemen de Spaansche kolo
niale bezittingen in Afrika op zichzelf
beschouwd reeds een positie van groot
belang in.
Het communiqué over Hitler's onder
houd met Laval moet dan ook gezien
worden als een aankondiging van de
vorming eener nieuwe „politieke en stra
tegische constellatie", welke het den
Vereenigde Staten zooal niet onmogelijk
dan toch in ieder geval uitermate moei
lijk zal maken hun neutraliteitspolitiek
na de presidentsverkiezingen op 5 Nov.
te wijzigen.
KAAPSTAD EN FREETOWN
WORDEN VERSTERKT
voor de ongehinderde vaart op Indië
Sedert 1938 is Engeland bezig, mét
koplrtsaicihtige haast de haven van Kaap
stad even sterk uit te Ihouwien als del
tot dusverre slechts als steunpunt gebe
zigde, in de onmiddellijke nabijheid lig
gende oorlogshaven Simionstown. In aan
sluiting hieraan wiondt mok in de goede
haven van Freetown, in de kolonie Sier
ra Leone, hand gewieirkt olm zie uit te,
breiden.
Hier gaiat het er niet uitsluitend otmj,
de haven geschikt te miaken om aan meer
schepen ligplaats te bieden; het trekt de
alandacht, dat mm groote dokken houwt,
zonder welke leen vljoot het pp den duur
niet kan stellen. Het woord dok heeft
twee beteekenissen. In de eerste plaats
Ibieteekent het. in het Bngelsch: loodsen
(docks) en in de tweede plaats een in
richting vppr het opnemen van schepen
tot het pindergaian van herstellingen,
schoonmaken enz. Dezle laatste Zijln het
voornamelijk, idle in Kaapstad en
F r e ie t ©i w n 'wonden ingericht.
Freetown ligt in Sierra Leon©, aan de
Westkust van Afrika, eenigszios tan Zui
den van het onlangs veelgenoemde Da-
kan of van de bekende v liegt ui g ba
sis Bathurst (vooir vluchten over den
Atlantischen Oceaan). Tot dusverre dien
de het. "bijna uitsluitend als kolenstation;
doch in den laatsten tijd heeft het zich
sterk ontwikkeld. Het telt thans onge
veer 50.000 inwoners. Zijln naam ontleent
het aan het feit. dat hier in 1788 de
eerste nederzetting vanvrijlgelaten sla
ven ontstond. In de onmiddellijke nabij
heid bevindt zich pmik de lbekemd,e neger-
republiek Liberia.
De hoofdzaak nu, waarom men zoo
veel aandacht wijdt aan Freetown .is,
dat bet ongeveer in het midden tusschen
Engeland en Kaapstad ligt. De uitbreiding
van de havenwerken zoiolwfel te Free-»
town als te Kaapstad schijnt te moeten
worden aangemerkt als een aanlwijzing,
dat Engeland zijn voorzorgen treft voor
het tijdperk na den oorlog. Mocht 't dan
niet meter de vrijle beschikking hebben
over de Middellandschie Zee en bet Suez-
kanaal, dan wil het toch den Weg ©mi
Afrika vfijl houden v©jor de ongehinder
de vaart op Indië.
SPAANSCHE ZILVERVLOOT
WORDT GELICHT
Schatten in de gezonken
galeien verwacht
Ongeveer 200 j|aiar geleden zonk biji
den ingang van de Baai van Vigoi ©en
Spiaianscbe Zilvervloot, die sindsdien met
haar schatten op den bojdem der zee
[heeft gerust. En levenjals de Spaamsche
Zilvervloot, die idopfr den Hollandsdhen
admiraal met den kleinen naam werd!
„gewonnen" en die altijld in de herinne
ring van ons, Nederlanders, is blijiven'
voortleven, is ook de gezonken vloot biJ
Vigoi niet vergeten. Er moeten zich nog
schatten in de schepien bevinden en dit
was voldoende om de belangstelling tof
daden te doen worden. Ben Nederland-
sche bergingsmaatschappiji, de firma Van
Wienejn, is, zonaals wiji vroeger al eens;
meldden, aan het wierk gegaan en Maan
dag heeft men. blijkens een DNB-bericht,
den achtersteven van een der schepen;
van het zand kunnen bevrijden, terwijl!
de ligplaats van zeven andere schepen
is gevonden. Verscheidene pjnderdeelen
der galeien heeft men reeds kunnen op
halen en het wiachtefn is nu mog maar
op de schatten, welke men pfnder in de
sdbepen hoopt te vindm.
LIVERPOOL, DE TWEEDE
HAVENSTAD VAN ENGELAND
Het grootste koelhui» ter wereld
Naast de Engelsche hoofdstad speelt de
havenstad Liverpool aan de Westkust
van Midden-Engeland een groote rol. Hoe
groot de beteekenis is van deze tweede
haven van Engeland zal den lezer dui
delijk worden, wanneer hij weet, dat in
het laatste jaar voor de oorlogsverklaring
de haven van Liverpool een invoercijfer
aanwees, dat in Hollandseh geld ruim
3,5 milliard gulden bedroeg, terwijl de
uitvoer nog 150 millioen gulden hooger
was.
Handel en scheepvaart bloeien in Liver
pool. Het Liverpoolsche handelaarsgilde
oefende wel is waar sedert de 12e eeuw
haar bedrijf op gepriviligeerden grond
slag uit, doch wist het niet tot welstand
te brengen. Nadat het 500 jaar lang had
geleefd in de schaduw van de Londen-
sche vloot, kwam er in het begin van
de achttiende eeuw plotseling een groote
ommekeer. De Liverpoolsche handel
maakte namelijk gebruik van den Spaan-
schen successie-oorlog en bracht schepen
in de vaart op Afrika. Hier dreven zij
den slavenhandel in het groot en de
verkoop van het „zwarte ivoor" aan de
Spaansche kolonies bracht welstand in
Liverpool. In den loop van de laatste
200 jaar heeft Liverpool een zoodanige
vlucht genomen, dat het met volle recht
den naam verdient van „tweede haven
van Engeland".
Tegenwoordig beschikt Liverpool over
haveninrichtingen, die zich tien kilome
ter ver langs de oevers van de Mersey
uitstrekken. Ongeveer 90 dokken en 25
droogdokken staan met elkaar, in ver
binding. De oudste (SaJthouse Docks)
stammen nog uit het jaar 1753; de mo
dernste /Gladstone Docks) zijn eerst een
jaar of tien geleden gereed gekomen. Zij
hebben een gezamenlijke oppervlakte van
22 hectaren. Melding dient te worden ge
maakt van de kade-aanleg, die in het
geheel een lengte beslaat van ruim 65
kilometer.
Liverpool is ontegenzeggelijk de groot
ste stapelplaats van goederen van Enge
land. Vooral de graanzolders zijn buiten
gewoon talrijk. In hoofdzaak betreft het
hier doorvoer. De goederen mogen slechts
drie dagen blijven liggen; dan moeten
zij plaats maken voor andere. Liverpool
is dus een overladingshaven van groot
formaat, doch van niet minder gewicht
is de taak, die aan de Mersey Docks toe
valt wat betreft de vleeschverzorging
van Engeland. De koelinrichtingen voor
bevroren vleesch liggen in groote rijen
en groepen naast elkaar en de inwoners
van Liverpool hebben zich er altijd op
laten voorstaan, dat hun stad het groot
ste koelhuis van de geheele wereld bezat.
Intusschen ontleent de stad haar groot
ste beteekenis aan den overzeeschen han
del en de scheepvaart. Het grootste deel
van de 800.000 inwoners, die zij telt,
is dan ook werkzaam in deze branches.
Duitsch weermachtsbericht
Het opperbevel der weermacht maakte
gisteren bekend
Lichte formaties gevechtsvliegtuigen
hebben Dinsdag overdag Londen en an
dere doelen, welke voor den oorlog van
belang zijn, op succesvolle wijze met
bommen bestookt. Bij het vallen van de
duisternis hebben zware formaties ge
vechtsvliegtuigen de vergeldingsaanvallen
tegen de Britsche hoofdstad en de centra
der Engelsche bewapeningsindustrie
voortgezet. Aan beide zijden van de
Theems ontstonden nieuwe branden. In
Coventry en Birmingham kregen voor
den oorlog belangrijke bedrijven zware
treffers.
Vijandelijke vluchten naar Duitschland
vonden gisteren niet plaats.
Italiaansch weermachtsbericht
Luchtactie over en weer
In zijln weermaohtsbiericht mot. 188 maakt
het Italiaansche hoofdkwartier het vol
gende bekend:
In N.-Afrika deden Vijandelijke vlieg
tuigen aanvallen op onze troepen' tus
schen Solloem en Sidi el Biarrani.
Een persoon werd gedood en eenige ge
wond. In de streek wan Boeg heeft een
wan onze jagers na een aanval twee)
vijandelijke bommenwerpers op de vluoht
gejaagd. Een ander vliegtuig werd ern
stig getroffen "en is waarschijnlijk ©mV
laag gestort. Onze luchtmacht bombar
deerde de vlootbasis van Port Said.
Het bombardement op de vlootbasis van
Alexandrië duurde twee uren en veroor
zaakte hevige ontploffingen en zware
branden in de haviemopslagplaatsen. Al
onze vliegtuigen zijn teruggekeerd.
i In Oost-Af rik ia deden .onze vliegtui
gen een aanval op het vliegveld van Boe-
ar aan de Tana.rivier. Zij' bomiblardeerden
en beschoten de Ibenzine-reservoirs en' het
afweergeschut. De vijandelijke luchtmacht
ondernam zonder ©enig succes aanvallen
op Boergavo en op het vliegveld van As-
1 imiara en Goera.
INSTELLING
RIJKSARBEIDSBUREAU
Verbetering der registratie voor
werknemers Instelling van een
arbeidtboek
Een zoo hoog mogelijk rendement van
den arbeid bereikt men door een zoo
doelmatig mogelijke arbeidsbemiddeling.
Als een eerste stap in de richting van
dit laatste mag de instelling van een
Rijksarbeidsbureau beschouwd worden
aldus ir. R. A. Verwey, wnd. secreta
ris-generaal van Sociale Zaken, in een
toelichting op de jongste verordening.
Als volgende phasen in dezen ontwik
kelingsgang zal' worden gestreefd naar
een verbeterde registratie der werkne
mers, gepaard gaande aan de instel
ling van een arbeidsboek, en
een vervanging van de steunregelingen
door een verplichte werkloosheidsverze
kering. i
Veel is verwoest, maar veel meer moet
worden opgebouwd. Hierbij zal ook het
Rijksarbeidsbureau mogen helpen. De
laatste jaren bleven zeker 200.000 per
sonen buiten loondienst. Wij dienen dit
getal voor oogen te houden en te be
seffen, dat niet slechts deze categorie
weer aan werk geholpen moet worden,
doch dat tevens het arbeidsvermo
gen van twee millioen andere
arbeiders tot voller ontplooiing moet
worden gebracht Velen hunner zijn min
of meer mislukt; bij een behoorlijke voor
lichting zouden zij een betervoor hen
passenden en dus ook voor de gemeen
schap nuttiger werkkring hebben gevon
den.
Psychotechnisch onderzoek en deskun
dige voorlichting moeten daarom de vi
taliteit van ons volk omhoog trachten
te brengen. De rijkdom van Neder-
d er land kan hierdoor met 200
millioen gulden toenemen. Het gaat
hier echter om waarden, die ver uitgaan
boven een uitdrukking in. geld: het gaat
om de toekomst van ons volk. Als dit
door een ieder, zoowel werkgever als
werknemer, beseft wordt is het niet uit
gesloten, dat wij, wanneer wij dezen
oorlog en zijn nadeelige gevolgen in
enkele jaren te boven zulten zijn geko
men, een tijdperk van groote materieele
en geestelijke welvaart te gemoet gaan.
VERSCHILLENDE BERICHTEN
Dierenvriend aangehouden
Een zekere J. B. kwam in de duisternis
op het eiland Rozenburg, aldus zijn
verklaring, een koe tegen en bracht het
dier aanvankelijk in de weide, doch onge
rust dat de viervoeter opnieuw zou
wegloopen, had hij haar aan een touw,
dat hij „toevallig" bij' zich had, meegeno
men en per eerste gelegenheid bracht hij
de koe per veerboot van Rozenburg naar
Maassluis.
Hij bood het dier bij een veehandelaar
aldaar aan, doch de zaak kwam den han
delaar erg verdacht voor en hij stelde
terstond de politie er van in kennis. Deze
trof B. aan, die de fooe trachtte te ver-
koopen, doch bij navraag niet kon opge-
van wien hij het beest had gekocht. Toen
kwam bovenstaand verhaal. „Hij had de
koe gevonden" en zijn dierenliefde had
hem er toe gebracht het beest voor
erger onheilen te bewaren en op boven
staande wijze de zaak op te lossen. De
politie meende echter, dat andere dingen
dan dierenliefde de drijfveer waren ge
weest en stelde B. ter beschikking van
den officier van justitie te Rotterdam.
Distributie van linnen ^onderen
Naar aanleiding van in enkele dagbla
den opgenomen berichten, volgens welke
het voornemen zou bestaan, linnen en
halflinnen goederen buiten de distributie
te doen vallen, of deze goederen tegen
een minder aantal punten dan goederen
van wol en katoen beschikbaar te stellen,
deelt men ons van bevoegde zijde mede,
dat een dergelijk voornemen niet bestaat.
Problemen voor de volken aan
het Oostelijk bekken der Oude
Wereldzee
Wijziging van den poiitieken
statui in Frankrijk binnenkort
verwacht
Kaapstad en Freetown, steun
punten op den weg naar Indië
Liverpool, aan de Mersey, de
tweede havenplaats van Engeland
Binnenkort ook hier instelling van
een Winterhulp te verwachten
Met 1 Nov. a begint de con
trole op identiteitsbewijzen
DE VERDUISTERING
In het belang van de naleving van de
bepalingen ten aanzien van de verduis
tering.
Zonsondergang 24 Oot. 18 nnr 26 min.
Zonsopgang 25 Oot. 8 uur 24 min.
Maan op:
25 Oot.
Maan onder:
14,01
Hoog- en Laagwater te Zierikzee
Hoogwater: Laagwater:
25 Oot. 8,14 21,05 1,56 14,30
B$ de vroeger geldende tydaaanwyzing
dient 1,40 uur te worden bijgevoegd.
.I,
Krijgen we spoedig winter?
De laatste dagen zijn in Zeeuwse h~
Vlaanderen1 reeds groote troepen
wilde ganzen overgetrokken in Westelijke
richting. Men is anders niet gewoon, deze
dieren zoo vroeg in deze streek te zien.
Meetal werden de eerste vluchten pas in
November waargenomen. Het is ook op
gevallen, dat de vluchten thans veel
grooter zijn dan voorgaande jaren. Een
en ander beschouwt men als voorteeke
nen van een vroegen winter, waar inmid
dels het weer thans nog niet op wijst.
Een gelukkige jacht
Het zal ongeveer vijf jaar geleden zijn,
dat een inwoner uit IJ z e n d ij k e uit
jagen ging. Of de buit groot was, ver
telt de historie niet, maar wel dat de
jager zonder horloge thuis kwam. Ver
loren natuurlijk en nergens* meer te vin
den tusschen het gras. Totdat de mail
dezer dagen weer eens ging jagen eb
tot zijn niet geringe vreugde aan een
slootkant zijn bezit vond. Hij had het
horloge dus na vijf jaar weer terug en
bovendien functionneerde het nog goed
ook!
Nederlandschd winterhulp
Naar wij van bevoegde zijde vernemen
zal zeer binnenkort de instelling van een
Nederlandsche winterhulp geschieden. In
de eerstvolgende dagen kan men nadere
mecedeelingen hierover verwachten. Er
is tfeeds een eerecomité gevormd onder
voorzitterschap van jhr. mr. A. M. Snouck
Hurgronje, secretaris-generaal, waarne
mend hoofd van het departement van
buitenlandsche zaken, in welk comité
verder tal van personen uit onze samen
leving zoowel uit den poiitieken kring
als uit andere kringen zitting 2ullen ne-
men. I ;#T_ i
E«n moeilijke tocht
De Nederlandsche Roode Kruis-ambu*
lance naar Frankrijk is dezer dagen na
een zware reis met 52 ernstig zieke Ne
derlanders van haar derden tocht naar,
het Zuiden van Frankrijk in het vader
land teruggekeerd en nog meer tochten
zullen, naar het plan is, worden gemaakt.
Slechts negen van deze Nederlanders
waren in België woonachtig, de overigen
hoorden allen in Nederland zelf thuis.
Deze reis was wel de moeilijkste van de
drie welke men tot nu toe gemaakt heeft
Vrijwel alle patiënten moesten liggend
vervoerd worden. Het ligt voor de hand,
dat het onderbrengen in hotels van deze
52 zieken en de tien leden van het am
bulance personeel de leiding der ambu
lance voor groote moeilijkheden plaatste.
Men heeft 'de zieken uit Marseille, Nice,
Cannes, Juan les Pins, Lyon (12 personen)
en2. gehaald en op den terugweg van
Marseille naar Nederland niet minder
dart zeven keer moeten overnachten.