Z1ERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
WOENSDAG 23 OCTOBER 1940 *££*2*
OPGEN
De Kern
ABONNEMENT i
Prijs f 1.50 p. kwartaal, buiten Zierikzee
fl.80. Voor het buitenland f 10.00 p. jaar.
Afzonderlijke nummers 5 cent. Ver
schijnt dagelijks, behalve 's Zondags.
Uitgave: N.V. de Zierikzeesche Nieuwsbode, Zierikzee, Schuithaven B 94
Tel. 32, Postgiro 137677 - Dir.A. J. de Looze - Uitg.-Red.M. J. Kosten
97STE JAARGANG No. 14474
ADVERTENTIES
PrIJ«: H cent per regel, minimum SO cent.
BI) contract speciale prijzen. Grootte der
lettere near plaatsruimte. „Succesjes"
SO cent. Inzending tot morgens 10 uur
POLITIEKE PROBLEMEN
De vraagstukken san de Stilie Zuidzee
De Groote of Stille Oceaan (Pacific)
beslaat een derde van de oppervlakte
der aarde. Hij is, met zijn 180 millioen
vierkante kilometer oppervlak, grooter
dan de beide andere Oceanen te zamen.
Sedert het sluiten van het driemogend-
hedenverdrag is deze weder het voor
werp van alle gesprekken en van tal-
looze vermoedens, evenals dit het geval
was na het sluiten van de overeen
komst van Washington, door Japan in
1936 opgezegd Deze weinige feiten dui
den genoegzaam aan, dat het overbe
volkte Japan aan den Stillen Oceaan
zich daarbij geplaatst ziet tegenover de
drie andere mogendheden; de V!S., Groot
Brittannië en Frankrijk. Naar de ruimte
gerekend is de verdeeling van de drie
mogendheden zoo, dat hun kerngebie
den om den Oceaan heen liggen: de
Angelsaksische in het Oosten en Zuiden,
de Fransche en Japansche in het Wes
ten. Hier ligt het zenuwcentrum van de
spanning, waartegenover alle andere in
het niet verzinken.
Orn zich een goede voorstelling te kun
nen maken van den toestand moet men
dien niet beoordeelen naar Europeesche
maatstaven. In Europa b.v. speelt het
Kanaal, aan den westelijken uitgang van
de Noordzee, een rol van ongeveer soort
gelijk gewicht. Doch hier aan den Stil
len Oceaan zijn de verhoudingen heel
anders, wat grootte betreft. Reeds bij
een straal van 500 km. komen groote
deelen van de drie groote mogendheden:
Groot-Brittannië, Frankrijk en D'uitschland
met elkaar in aanraking. In dezen kring
bevindt zich in Europa het gebied met
de grootste dichtheid van bevolking, de
voornaamste industrieën, de drukst be
zochte havens en de hoogste cultuur.
Wil men in Oost-Azië hetzelfde berei-
kén, dan zou men reeds een radius van
2500 km. moeten nemen. Daarbij moet
men niet uit het oog verliezen, dat de
centra der Jap3nsche industrie 2500 km.
verwijderd liggen van het Britsche steun
punt Hongkong en zelfs 5000 km. van
Singapore. Hel door de Amerikanen het
meest versterkte eiland Luzon op de
P h i 1 i p p ij n e n is eerst na 3000 km.
bereikt. Dat zijn afstanden, die in Europa
in vogelvlucht gelijk staan aan den af
stand van'Moskou naar Londen.
De haven Taiman op Formosa ligt
2500 km. verwijderd van Tokio. Hecht
men aan dit eiland in weer-politiek op
zicht hooge beteekenis, dan bedraagt de
afstand van Honkong nog ongeveer 700,
van Manilla 1000 en van Saigon, de
hoofdstad van Fransch Indo-China, zelfs
2100 km. Daartusschen ligt de Zuid-Chi-
neesche Zee, welker Zuidelijke uitgangen
worden beheerscht door de Straits Sett
lements met de geweldige zeevesting
Singapore, Britsch Noord-Borneo en
Nederlandsch-Indië.
Het is waar, dat al deze landen voor
het moederland slechts randgebieden vor
men, terwijl Japan als kerngebied onmid
dellijk naast de deur is. Want in weerwil
van de voor Europeesche verhoudingen
nog altijd geweldige afstanden binnen
het spanningscentrum, die na
tuurlijk, ongeacht alle technische vor
deringen, niet mogen worden onderschat,
zijn deze toch naar verhouding gering,
wanneer men daarnegenover de grootte
van den Stillen Oceaan stelt, zooals men
noodzakelijKerwijze moet doen wanneer
men zich rekenschap wil geven van de
onderlinge ligging van Amerika, Australië
en Japan.
Nemen wij eerst de directe lijn Yoko
hama (Tokio)—San Francisco, met het
steunpunt voor de vloot San Diego. Deze
afstand bedraagt 800 km zonder dat men
daarbij op een eiland stoot. Bijna even
lang is de afstand YokohamaSidney,
het Engelsche centrum in Australië. Langs
dezen weg echter liggen talrijke eilan
den. De kernge bieden van de drie
voornaamste mogendheden zijn evenwel
gescheiden door een enorme watervlakte,
zoodat zij niet zoo gemakkelijk met 61-
kaar in contact kunnen komen.
Van overwegend belang is bij deze
beschouwing Amerika, die een enorme
vloot heeft, terwijl zijn scheepsbouw en
wapenindustrie voor hun taak berekend
zijn. Wanneer men het groote aantal
kruisers, vliegtuigmoederschepen en den
grooten tros in aanmerking neemt, moet
men wel tot de conclusie komen dat de
oorlog op de Oceanen niet in defensieven,
doch in offensieven zin zal worden ge
voerd. Ook de slagschepen, waaraan
Amerika de oude, beslissende rol schijnt
PIERRE LAVAL
(P.I.B.)
Tydens een verblijf in Frankrijk heeft
Hitler den vice-president van den Fran-
schen ministerraad, Pierre Laval, ont
vangen, Bij deze bespreking was de Duitsche
minister van buitenlandsche zaken, von
Ribbentropf tegenwoordig
OVERSTROOMINGEN
IN FRANKRIJK
aischen vale doaden
Te Vichy ontvangen berichten beves
tigen, dat overstroomingen ook in het
Roussillongebied ontzaglijke schade ver
oorzaakt hebben. De bewoners van Prats,
die er na drie uur van bovenmenschelijke
inspanning in slaagden Céret te berei
ken, zeiden, dat de verwoesting als ge-
vol^ van de overstrooming daar even
schrikbarend zijn als in de andere ge
bieden. Bergstortingen en geweldige aard
verschuivingen vielen voor. De gehuchten
la Forge, Houstalets en Banat zijn ver
dwenen. Te Tech heeft de vloed *fabrie
ken, raadhuis, school, kerk en huizen
weggespoeld. Dertien menschen Zijn er
aan ten offer gevallen. De inwoners
vluchtten de bergen in. Tuinen, lande
rijen en boomgaarden werden bedolven.
De ravitailleering van de heele- streek
dreigt moeilijk te worden. Prats kan men
waarschijnlijk slechts door Spanje heen
bereiken. Onophoudelijk worden pogin
gen gedaan om de verkeerswegen te
herstellen, het puin en de ruïnes op te
ruimen en de slachtoffers op te sporen,
vooral van de plaatsjes Amélie-les Bains
en Palalda. Te Elne, Montesquieux, St.
Genis en Ortaff zijn de lijken van 24
vermisten geïdentificeerd.
Er zijn nog vijf lijken uit het water
gehaald. Het telefoonverkeer tusschen
Prats en Amélie-les Bains is hersteld.
JOHN L. LEWIS, (P.IB)
de meest markante persoonlijkheid in
de wereld der georganiseerde Amerik.
arbeiders en leider van de plm, 4
millioen leden tellende vakvereeniging
van de commissie voor industrieele
organisaties, zal Vrijdagavond voor
alle drie der grootste zenders van de
Ver. Staten een politieke rede van
een uur houden.
te willen blijven toekennen, zijn, wat
zeewaardigheid en actieradius betreft,
daarop berekend. Het marineluchtwapen
is buitengewoon sterk en eveneens be
stemd voor den aanval.
Duitsch weermachtsbericht
Fabrieken bestookt
Het opperbevel van de Duitsche weer
macht maakte gisteren bekend:
In den loiop van 'den. dag van 21
October hebben gevechtsafdeelingen Lon
den en andere belangrijke doelen in Mid
den- en Zuid-Engeland met bommen aan
gevallen. In Londen ontstonden talrijke
nieuwe branden. In de fabrieken van
vliegtuigmotoren te Ley land, ten Noorden
van Liverpool en in twee andere wa
penfabrieken werden belangrijke monta
ge- en machinehallen vernietigd.
Door treffers op troepenkampen en vlieg
velden gelukte het loodsen en op den
grond staande vliegtuigen te vernietigen.
Andere succesrijke aanvallen golden ver
scheidene olieopslagplaatsen en haven
werken.
Bij een aanval op een convooi voor
Engelands Oostkust werd een koopvaar
dijschip van 3000 br. t. midscheeps zoo
zwaar getroffen, dat met zijn verlies te
rekenen is.
In den nacht op 22 October gingen
de vergeldingsaanvallen op Londen en
de aanvallen op andere steden van Enge
land voort. Branden en ontploffingen kon
den worden vastgesteld in voor- de oor
logsindustrie belangrijke fabrieken te
Birmingham, Coventry en Liverpool. Het
leggen van mijnen voor Engelsche havens
werd zonder onderbreking voortgezet.
Marineartillerie heeft opnieuw Dover on
der vuur genomen.
Gelijk reeds gemeld hebben verscheide
ne Engelsche snelle booten een voorpost-
boot met hun machinegeweren beschoten
De voiorpostboot beantwoordde, gesteund
door een kustbatterij van de oorlogsma-
rine, het vuur. Een vijandelijke snelle
boot werd tot zinken gebracht; de andere
wendden den steven.
's Nachts Düitschland binnenvliegende
vijandelijke vliegtuigen hebben eenige
bommen gewo2*pen zonder militaire scha
de aan te VMchten. De vijand verloor
gisteren 2 vliegtuigen. Twee Duitsche
vliegtuigen worden vermist;
Italiaansch weermachtsbericht
Gevecht in de Roode Ze©
lil zijn weermachtsbericht; no. 137
maakt het Italiaansche hoofdkwartier het
volgende bekend
In den nacht van 20 op 21 October
zijn onze torpedobooten in het Zuidelijke
deel van de Roode Zee uitgevaren om
op zoek te gaan naar een groot vijande
lijk konvooi dat krachtig beschermd
werd door kruisers en torpedojagers en
te voren door verkenningsvliegtuigen was
waargenomen. Eenige van ,onze torpedo-
bo.oten ontdekten het konvooi tegen mid
dernacht en deden daarop met verschei
dene torpedo's een vastberaden aanval
ondanks het hevige afweervuur van de
begeleidende vijandelijke kruisers en tor
pedojagers.
Kort na dit eerste gevecht deden an
dere torpedobooten een aanval op het
konvooi en slaagden er eveneens in eeni
ge schepen te torpedeeren. Als gevolg
van dit optreden ontstond er een hevig
nachtelijk gevecht tusschen onze torpe-
dobocten en de vijandelijke escorte-vaar
tuigen, die in de meerderheid waren. Het
gevecht duurde tot den ochtend voort.
Op dat oogenblik geraakte een der vijan
delijke kruisers van het type Sydney
van 8000 ton onder het vuur der kust
verdediging van de Italiaansche marine
op de éilanden in het Zuidelijke gedeelte
van de Roode Zee. De kruiser werd her
haaldelijk getroffen en ernstig bescha
digd, waarna hij genoodzaakt was zich
met sterk verminderde vaart terug te
trekken.
Vervolgens werd opgemerkt, dat het
vaartuig zich in open zee in moeilijk
heden bevond. Het stopte en andere En
gelsche schepen snelden het te hulp.
Tijdens dit optreden werden zes koop
vaardijschepen tot zinken gebracht en
andere ernstig beschadigd.
Slechts een van onze torpedobooten
werd door het vuur van een vijandelijken
kruiser getroffen. Ondanks de opgeloo-
pen zware averij wist de torpedoboot
zich nog onder bescherming te stellen
van de kustbatterijen der Italiaansche
marine. De verliezen onder de bemanning
zijn gering.
In een dal in Zuid-Noorwegen is eenige
dagen geleden een reusachtige ikonings-
tairemd van 11/2 \meter lengte en met
een vlucht vain 2.3 meter geschoten. De
arend, een zeer zeldzaam exemplaar, had
een jachthond taangevallen, vfopr hij' neer
gelegd werd.
HET BEWAREN VAN AFVAL
bij gemeente-verordening vaitgesteld
In de Staatscourant van gisteren zijn
twee besluiten opgenomen van de se
cretarissen-generaal van de departemen
ten van landbouw en visscherij en van
binnenlandsche zaken, waarin de ver
plichting tot bewaren en ter beschikking
stellen 'van afvallen van levensmiddelen
en van dierlijke afvallen geregeld wordt.
De regelen betreffende de wijze waarop
de afvallen bewaard en ter beschikking
moeten worden gesteld, zullen nader
door de gemeenteraden hij! verordening
worden vastgesteld.
Beide besluiten treden een maand na
de afkondiging (22 October) in werking.
Hij die de verplichting tot bewaren
en ter beschikking stellen niet nakomt
wordt gestraft met een boete van ten
hoogste f 1000 of met hechtenis van ten
hoogste zes maanden.
DUITSCH OP DE SCHOOL
Bij de herdenking van het vijftigjarig
bestaan van de Deutsche Oberschole te
Rotterdam, heeft de Rijkscommissaris,
Rijksminister Seyss-Inquart, Maandag een
rede gehouden.
Bij deze gelegenheid roerde de Rijks
commissaris de discussie aan, die ont
staan is naar aanleiding van de vraag,
in hoeverre het onderwijs in het Duitsch
ook aan de Nederlandsche lagere scho
len verstrekt moet worden. Hij heeft den
zin van dit debat niet begrepen, omdat
prof. Snijder, die blijkbaar door deze
discussie aangevallen moest worden, im
mers juist in zijn tegenwoordigheid open
lijk met nadruk verklaard had, dat uit
gebreide beoefening van het Nederlandsch
hem na aan het hart lag. Dat is ook bij
hem, den Rijkscommissaris, het geval en
er is nooit sprake van geweest 't Duitsch
eenigszins ten koste van het Nederlandsch
te beoefenen. Hij kan zich niet geheel
aan den indruk onttrekken, dat deze on
vruchtbare uiteenzettingen, die op een
misverstand berusten, uitgaan van instan
ties, die destijds voldoenden tijd en mid
delen hebben gehad om althans, het Ne
derlandsch die ruimere zorg te doen toe
komen, die hijzelf beoogt.
Ik geloof anderzijds, zoo ging de Rijks
commissaris voort, dat de Nederlandsche
kinderen hun opvoeders in de toekomst
niet dankbaar zouden zijn, indien zij ook
het Duitsch niet werkelijk beheerschen,
want met Duitsch zal men in de toekomst
niet alleen op het vasteland, maar ook
buiten ons continent overal terecht kun
nen.
De Rijkscommissaris werkte deze ge
dachte verder uit en stond daarbij stil
bij de beteekenis van het schoolonder
wijs en bij de opvoeding, zooals deze
volgens Duitsch standpunt opgevat moet
worden. Het gaat niet om de kennis al
leen, ook niet om de lichamelijke vor
ming, doch daarom, dat de scholieren
tot jeugdige persoonlijkheden worden,
die zich de eigen kracht bewust wor
den en deze kracht leeren gebruiken.
Wij willen, zoo zei hij, dat jonge,
bewuste menschen opgroeien, die weten
wat het leven van hen eischt en wat zij
van het leven hebben te verwachten.
VERSCHILLENDE BERICHTEN
Schoenen mat houten zolen ©n hakken
Onze schoenindustrie bij: ontstentenis van
den aanvoer van schoenleer uit Zuid- en
Midden-Amerika, Australië en de Kaap,
heeft de productie van schoenen ter hand
genomen met houten hakken en zolen.
Waarschijnlijk zal men reeds in het
midden der volgende maand met den
verkoop zonder bon van dit schoenen-
fiajbrikaat een aamvara/g maken. (HM.)
Overreden door autobus
Gistermiddag liep het 5-jarige zojoptje
van den heer V. ira. de Brouwersstraat te
E die te spelen. Op een gegeven oiogenr
Iblük bevond de joingjen zich op d^m rij
weg, juist teen een autobus van de Weblo
uit Bennelkoim naderde. Voordat de chauf
feur. die op het laa tste moment zag wat
er dreigde te gebeuren, kon remmen of
uitwijken, Werd de jongen gegrepen doof
de autobus en op slag gedood.
Trein ramt vrachtauto
Tengevolge van den. mist is op den
onbewaakten overweg nabij O o s t h u i -
zen (N.-H.) een ernstig ongeluk gebeurd
dat echter gelukkig geen menschenlevens
heeft geëischt.
Een auto, welke geladen was met aard
appelen en uien en bestuurd werd door
Vlootiteunpunten en afstanden
in den Crooten of Stillen Oceaan
In 1939 waren er ruim 45 millioen
motorrijtuigen op de wereld
Straatmuziek en venten niet door
lieden die werken kunnen
Maatregelen tot brandstofbe-
tparing op de scholen
De nieuwsberichten om 8- en 10
's avonds via de Radiocentrales
DE VERDUISTERING
In het belang van de naleving van de
bepalingen ten aanzien van de verduis
tering.
Zonsondergang 23 Oot. 18 uur 28 min.
Zonsopgang 24 Oot. 8 uur 23 min.
Maan op: Maan onder:
24 Oot. 23,24 13,27
Laatste Kwartier 6,24
■TM.i.iy.ii i ■n.i m. mmm
Hoog- en Laagwater te Zierikzee
Hoogwater: Laagwater:
24 Oot. 7,09 19,48 0,53 13,22
By de vroeger geldende tydsaanwyzing
dient 1,40 uur te worden bijgevoegd.
den eigenaar, den heer Bloemendaal uit
Andijk, werd op dezen overweg gegre
pen door den sneltrein Enkhuizen-Am
sterdam, die ongeveer kwart voor één
Oosthuizen passeert. Eein geweldige slag
weerklonk. De auto, werd door de loco
motief opgenomen en geheel vernield aan
de spoorlijn neergesmakt. Het bleek, dat
de heer Bloemendaal en diens metgezel
het levend enaf hadden gebracht. De be
stuurder had een lichte hersenschudding
Door de botsing liep de locomotief uit
de rails en kwam ongeveer 500 meter
verder tot stilstand.
Straatmuziek en vonten
D e secretaris-generaal van Sociale Za
ken heeft aan de gemeentebesturen! me
degedeeld, dat de Duitsche autoriteiten de
aandacht hebben gevestigd op het optre
den vlam straatmuziikiajntejn. Onder deze
personen bevinde^ zich tal van jonge;
menschen (meestal geen beroepsmusici),
die in staat zijin tot het verrichten vara;
productieven arbeid en daartom niet als
straatmuzikant werkzaam dienen te zijtas.
D e secretaris-generaal acht het wiem-
srihelijjk. dat voortaan geen vergunningen
tot het maken van straatmuziek word©n
verleend iaan personeln in de (kracht van
hun leven, die tot het verrichten vain meier
productieve*! arbeid in staat zijn. 1
Verder is hem gebleken, dat jonge,
krachtige personen, die tot werken iirj
staat zijln, in den laatstetn tijd trachten!
als venter aan den (klost te kotmeut, op!
een wijize, die veel wieg heeft van be
delarij!. De secretaris-generaal verzoekt
den gemeentebesturen dit soort venten,
dat als een uitwas dient te worden be
schouwd tegen te gaan en daarmede re
kening te houden bijl het verleetaien van
ventersvergunninigen. Aan dergelijke per
sonen zal in vootkiomelnde gevallen werk,
zooi noodig in Duitschlajnd, öioetefni wor
den aangeboden.
De wateren vain het Verre Oosten lOo.
nen rijkelijk de moeite vara de walvisen
jagers. Reusachtige beesten worden ge
vangen. waaronder er zijln, die «en ge
wicht hebben vara 105.000 kilo. Een van
deze reuzen der zee was 18 meter
lang en 4 mieter en 90 centimeter in
doorsnee. De dieren worden op het moe
derschip „Aleut", van een Russische maat
schappijl, dat met de modernste techni
sche installatie is uitgerust, verwerMJ
Binnen 55 minuten is een. reusachtige wal-
visch geheel verwerkt.
I I I hl
De Hongaarsche minister van landbouw,
graaf Michael Telelki, reist Zaterdag
naar Rome. waar Hongaarsch-Italianscbe
laindbouwbesprekAngen gehouden zullen
worden, ter beantwoording van het be
zoek, dat de Italiaansche minister van
landbouw, Tassinari, in Februari aan Hon
garije gebracht heeft, _j
