ZIERIKZEESCHE
KIEUWSBODE
MAANDAG 7 OCTOBER 1940
OP6EH<
ZERIK^yOUOiNl
De Kern
ABONNEMENT
Eriji 11.50 p. kwartaal, bulten Zierikzee
11.80. Voor het buitenland 110.00 p. Jaar.
Afzonderlijke nummeri 6 cent. Ver-
■chljnt dagelijks, behalve 'a Zondags.
Uitgave; N.V. de Zierlkzeesche Nieuwsbode, Zierikzee, Schuithaven B 94
Tel. 32, Postgiro 137677 - Dir.: A. J. de Looze - Uitg.-Red.: M. J. Kosten
97STE JAARGANG No. 14460 i
ADVERTENTIES
P-rlJs: Bfl cent per regel, minimum 80 cent,
BIJ contract speciale prijzen. Grootte der
letters naar plaatsruimte. „Succesjes"
60 cent. Inzending tot 's morgens 10 uur
POLITIEKE ASPECTEN
De Balkan niet langer het
kruithuis van Europa
De ingewikkelde en verwarde toestan
den op en om den Balkan hebben her
haaldelijk aanleiding gegeven tot het ont
staan en vergaan van bonden en entëntes
onder de betrokken landen.
De eerste Balkanbond, die van 1912, ge
sloten tusschen Servië en Bulgarije, was
gericht tegen elke groote mogendheid
die een van beide zou aanvallen. Monte
negro en Griekenland sloten zich aan.
Die bond werd de onmiddellijke aanlei
ding tot den eersten Balkanoorlog tegen
Turkije in 1912 en ging in den tweeden
Balkanoorlog (van Juni tot Augustus 1913)
te gronde.
Na den vrede van Versailles ontstond
in 1920 de Kleine Entente tusschen de
landen, die bij dien vrede bevoordeeld
waren, dan wel geschapen. Tsjeehoslowa-
kije, Joegoslavië en Roemenië sloten zich
aaneen ter bevordering der onderlinge
financieele, economische en verkeersrela-
ties. In werkelijkheid was deze entente
bedoeld tegen eventueele revisionistische
verlangens van Hongarije. Met den on
dergang van Tsjechoslowakije hield zij
voor de practijk op te bestaan.
In 1930 voelden verschillende Balkan-
landen de noodzaak tot onderlinge be
sprekingen. Op initiatief van Griekenland
kwam in 1930 te Athene de eerste Bal
kanconferentie bijeen. De conferentie be
oogde nauwere politieke en economische
samenwerking. Zij was een voorspel voor
een tweede bijeenkomst op 20 October
1931 te Stamboel.
Uit dit begin van samenwerking werd
op 4 Februari 1934 het Balkan-pact ge
boren, gesloten tusschen Griekenland,
Turkije, Roemenië en Joegoslivië, Albanië
en Bulgarije bleven er buiten.
Dat het niet boterde tusschen zijn le
den bleek toen het noodig werd ge
oordeeld het in 1934 voor tien jaar ge
sloten pact op 2 Februari 1940 opnieuw
te bezien. Intusschen was de oorlog tus
schen Duitschland en Engeland en Frank
rijk in vollen gang gekomen en de Bal
kan werd, evenals in de jaren 1914—1918
wederom een haard van politieke pro
paganda, die de verschillende bondslan-
den in onzekerheid bracht.
Op 2 Februari 1940 werd dan ook be
sloten, dat het pact, dat pas in 1944
zou zijn afgeloopen, opnieuw werd aan
gegaan voor den tijd van zeven jaar.
Er schijnt nu sprake van te zijn, dat
Turkije en Griekenland, die van alle Bal-
kanlanden het meest aan Britschen in
vloed onderhevig zijn, verwachten, dat
er nog deze maand een conferentie van
den economischen raad van den bond
zal worden gehouden. Het Bulgaarsche
blad „Mir" maakt - naar aanleiding van
dit bericht de ironische opmerking, dat
Turkije blijkbaar nog altijd aan het be
staan van den bond gelooft De con
ferentie, aldus dit blad, zou slechts kun
nen vaststellen, dat er nieuwe politieke
verhoudingen 2njn ontstaan en dat de
bond niet meer bestaat.
De feitelijke nieuwe ordening in Euro
pa, die zich op den Balkan reeds zoo
duidelijk afteekent, brengt een totaal .op
heffen van het Balkanpact met zich, al
zal de oorspronkelijk naar buiten ge
treden aanleiding tot het vormen er van:
vredelievende samenwerking en onder
linge non-agressie, in anderen vorm ook
nu levend kunnen blijven.
Do strijd in Noord-Afrika om hot
bezit van het Suezkanaal
De in Egypte geconcentreerde interna
tionale strijdkrachten, die bestaan uit En-
gelsche elite-regimenten, Australische,
Rhodesisehe, Fransche, Indische, Cypri
otische en Palestijnsche troepen zijn op
het oogenblik bezig zich in de dorre
Woestijn in te graven, om, voordat de
verdere vijandelijkheden eri de in Novem
ber te verwachten regens beginnen, vas
te posities te hebben ingenomen. Aan
den anderen kant van het front zijn de
Italianen, naar men bericht, ijverig bezig
met den bouw van een weg van Solloem
naar Sidi el Barani, ter vervanging van
den zandweg, die over dit traject van
120 km. ligt. De nieuwe weg moet den
aanvoer van de Italiaansche volgcolonnes
vergemakkelijken.
In de „Berliner Börsenzeitung" ver
gelijkt schout-bij-nacht Gadow de Itali
aansche operaties aan de Egyptische Mid-
deliandsche-zeekust met den opmarsch
der Romeinsche legioenen onder Scipo
Africanus naar Carthago.
Het einddoel van den Italiaanschen op-
nursch, Alexandrië, is stellig nog
I
MAARSCHALK GRAZIANI,
die de operaties in Noord-Afrika tegen
de Britsche koloniale troepen leidt.
(P.I.B)
ver weg en de weg daarheen niet ge
makkelijk begaanbaar, maar het is een
van de punten, die beslissend zijn vo,or
den oorlog. Uitgaande van de overweging,
dat het zwaartepunt van de Engelsche
macht ter zee in het Oosten en in het
midden der Middel. Zee te Alexandrië
ligt, houdt de deskundige schrijver zich
bezig met de rol, die gespeeld wordt
door de daar liggende deelen der Brit
sche vloot.
Wanneer Alexandrië van de landzijde
wordt bereikt, zooals Port Arthur in
1905 door de Japanners, blijft deze vloot
alleen over een doorbraak te ondernemen
naar de dichtsbijzijnde veilige haven. Die
is er echter niet in de Middellandsche
Zee, want de open reede van Port Said,
van Haifa en Famagusta op Cyprus kan
men daartoe niet rekenen en alle an
dere toevluchtsmogelijkheden liggen bin
nen het bereik der Italiaansche bombar
dementsvliegtuigen uit Apulië 'of van den
Dodekanesos.
De val van Alexandrië zou de ineen
storting beteekenen van de Engelsche
macht ter zee in het oosten van de
Middellandsche Zee en alle terugtochts
wegen van het leger van generaal Wa-
vell, behalve den zeer problematischen
naar het zuiden, afsnijden.
Italiaansch weermachtsbericht
Het hoofdkwartier van de Italiaansche
weermacht maakte Zaterdag bekend:
Tijdens een verkenningsvlucht van of
fensief karakter naar het eiland Malta
ontstond er tusschen onze en vijande
lijke jachtvliegtuigen een luchtgevecht.
Een vijandelijk toestel van het type Glos
ter werd neergeschoten. Een van onze
toestellen is niet teruggekeerd.
In Noord-Afrika hebben onze gemoto
riseerde colonnes kleine af deelingen vij
andelijke pantserwagens en tanks ten
Zuidoosten van Sidi el Barrani op
de vlucht gedreven. Het vijandelijke
luchtwapen heeft Bardia en Tobroek ge
bombardeerd en daarbij geringe schade,
maar geen verliezen veroorzaakt. Een
andere aanval op de haven van B e g-
h a s i heeft onder de burgerbevolking
en den troep drie dooden en 28 gewon
den gemaakt. Een bark werd tot zinken
gebracht. Twee vijandelijke toestellen
werden neergeschoten.
In Oost-Afrika heeft een van onze pa
trouilles, die bij Diff ten Zuidoosten van
Wajir met den vijand in contact kwam,
dezen verdreven. Vijandelijke luchtaan
vallen in de nabijheid van Metemma
hadden een doode en vier gewonden
tot gevolg. Andere luchtaanvallen op Na-
cia, Chinda en Asmara veroorzaakten
lichte schade, maar geen slachtoffers.
Bij Metemma werd een vijandelijk vlieg
tuig neergeschoten. Eén van onze jacht-
toestellen werd neergehaald. De bestuur
der wist zich met het valscherm te red
den.
Duitsch weermachtsbericht
Voortdurende aanvallen op Londen
Het opperbevel van de Duitse he weer
macht maakte Zaterdag bekend:
Ondanks de bijzonder ongunstige weers
gesteldheid ondernamen sterke formaties
vam den generaal-veldmaarschalk Sperrle
iin den loop van den dag succesrijke
aanvallen op voor de oorlogvoering be
langrijke doelen in en nabij Londen. Tal
rijke branden aan den Noordelijken rand
van Londen, in de City en aan den Noor
delijken oever van de Theems wezen
op de uitwerking van de Duitsche bom
men. Voltreffers werden in de spoor-
wegwerken bij College-Park waargeno
men. Andere aanvallen waren gericht op
havencomplexen, wapenfabrieken en an
dere bedrijven, groote benzine-opslag-
plaatsen, alsmede spoorwegen en vlieg
velden in Zuid-Oost, Oost- en Midden-
Engeland.
Voltreffers in "hangars en schuilplaatsen,
sterke ontploffingen, branden en rook-
ontwikkeling waren de gevolgen van de
uitgeworpen bommen. Op het vliegveld
Penrose, aan het St. George-kannal, ge-
lukte het vaste gebouwen te vernietigen
en bovendien een groot aantal vliegtui-
gen op den beganen grond door bommen
en machinegeweervuur te vernielen.
Artillerie der marine nam een Britsch
konvooi, dat door het Kanaal probeerde
te varen, onder vuur en dwong het naar
Dover terug te keeren.
j Op 4 en in den nacht van 4 op 5
October vlogen er geen Britsche vlieg-
i tuigen boven het gebied van het Duit
sche rijk. De vijand verloor behalve de
op den beganen grond vernielde toe-
stellen nog vijf machines, die in lucht-
gevechten werden neergeschoten. Vijf
eigen toestellen worden vermist.
Belgische krijgsgevangenen
teruggekeerd
Ongeveer 1500 Belgische krijgsgevan
genen zijn uit Duitschland te Brussel
teruggekeerd. Maandag waren zij ver
trokken en hadden eenigen tijd in Ant
werpen moeten vertoeven, ten einde aan
de gebruikelijke formaliteiten te voldoen.
Daarna reisden zij door naar Brussel,
van waar zij naar hun steden en dorpen
zullen terugkeeren. De Brusselsche be
volking onthaalde hen feestelijk en op
eiken straathoek zag men soldaten te
midden van belangstellende groepjes.
Kort daarop is te Antwerpen een tweede
trein met Belgische krijgsgevangenen aan
gekomen, zoodat het gezamenlijke aan
tal der teruggekeerden thans 3000 be
draagt. Dit bevestigt de verwachtingen,
dat het grootste deel krijgsgevangenen
voor den winter zal zijn teruggekeerd.
De teruggekeerde soldaten verklaarden,
dat het meerendeel der krijgsgevangenen
in Duitschland voor 31 October naar hun
haardsteden teruggekeerd zal zijn. Allen
bevestigden zij eenstemmig de goede be
handeling, die hun in Duitschland te
beurt viel. De voeding was ruim vol
doende! De gevangenen hadden gewerkt
op boerderijen, in steengroeven en kolen
mijnen. Allen toonden zich uiterst tevre
den over hun betrekkingen met de be
woners.
De oorlogshaven Alexandrië
Het voornaamste doel van Italië bij het
offensief tegen Egypte is en blijft Ale
xandrië, dat met zijn geweldige kaden
een der grootste havens van de wereld
vormt. Reeds in vredestijd had het tot
taak, naast Gibraltar ligplaats te ver
schaffen aan de zes slagschepen, drie
vliegtuigmoederschepen, zeven kruisers,
41 torpedojagers en 35 andere eenheden
van de Engelsche vloot, te zamen me
tend 300.000 ton. Na de intrede in den
oorlog van Italië is het aantal der in
Alexandrië gestationneerde Engelsche
vlooteenheden nog toegenomen.
Alexandrië dient tot bescherming van
't Suezkanaal. Het is de eenige tot oor
logshaven uitgebouwde haven van Egyp
te. Sinds 1935 hebben de Engelschen de
haven voortdurende uitgebreid en vol
komen in staat gesteld, de groote sche
pen van de Engelsche vloot op te nemen
en zelfs te repareeren. Tot dit doel
werden reusachtige droogdokken in de
haven gestationneerd. De haven 'heeft
golfbrekers ter lengte van 3,5 km en de
ingang van de haven is 400 meter breed.
Meer dan 250 schepen kunnen er tege
lijk ligplaats vinden.
De haven is verdeeld in een Oostelijk
en een Westelijk bassin. In Alexandrië
komen alle Egyptische spoorwegen te
zamen. De reusachtig sterke constructie
der golfbrekers, de uitgestrekte kaden,
waarvan 7,5 kilometer, bestemd zijn voor
het vastmaken van schepen met een
diepgang tot negen meter, alsmede pe
troleum tanks, welker inhoud reeds twee
jaar geleden werd geschat op 100.000
ton, vormen een aanlokkelijk doel voor
luchtaanvallen. In de onmiddellijke na
bijheid, op het schiereiland Aboukir, be
vindt zich een van de grootste luchtbases
der Engelschen in Egypte.
HET PETROLEUMVERBRUIK
IN DEZEN WINTER
Varvangingsproducten aan te raden
Wanneer een vreemdeling cijfers hoort
van het verbruik van petroleum in ons
land, 'staat hij steeds weer verbaasd over
het groote aantal liters petroleum, dat
jaarlijksch verkocht wordt voor kook-,
verwarmings- en verlichtingsdoeleinden, j
In het buitenland is een dergelijk ver- j
bruik, dat jaarlijksch eenige honderden
millioenen liters bedraagt, iets geheel on- j
bekends. Hoe en waarom het komt dat j
wij in Nederland zoo op petroleum zijn
gesteld, is een vraagstuk waarover veel
geschreven zou kunnen worden. Het is
echter thans niet van belang. Van veel
meer belang is, dat al die millioenen
liters petroleum uit het buitenland moe
ten komen. Zooals men begrijpen zal is
dit thans uit en daar zitten wij nu
midden in de moeilijkheden. De moei
lijkheden zijn zoo groot, omdat het ver
bruik van petroleum zoo enorm is, aldus
meldt het A.N.P.
Elke petroleumverbruiker moet erdaar-
iOm van doordrongen zijn, dat van een
noemenswaardigen aanvoer in de komen
de maanden geen sprake kan zijn. Het
rijksbureau voor aardolieproducten tracht
in samenwerking met het departement
van handel, nijverheid en scheepvaart den
aanwezigen voorraad zoo rechtvaardig
mogelijk te verdeelen. Bij deze verdeeling
wordt het algemeen belang gesteld boven
het persoonlijke belang. Iedereen zal be
grijpen, dat men geen petroleum krijgt
om koffie of thee te zetten, indien gas
of een kolenfornuis aanwezig is. Er zijn
sommige industrieën en bedrijven, zoo
als b.v. de spoorwegen, welke het product
eenvoudig niet kunnen missen. Dat aan
deze ondernemingen petroleum toegewe
zen wordt, is immers in een ieders belang
Daarom wordt den petroleumverbrui-
kers op het hart gedrukt te doen, alsof
zij niets meer zullen ontvangen. Er komt
nog wel wat in de eerstvolgende maan
den, in het bijzonder voor verlichting,
maar een ieder doet goed naar een pro
duct uit te zien, dat de petroleum kan
vervangen, hoe eerder, hoe beter.
Voor hen, die in de steden wonen, is
het vraagstuk van tie vervanging van
petroleum niet zoo moeilijk. Lastiger
wordt het voor hen, die op het platte
land hun woonplaats hebben. Hun wordt
aangeraden, als het maar even kan, zich
voor de verlichting te laten aansluiten
aan een electriciteitsnet. Heeft een land- j
bouwer b.v. electrisch licht in het woon- j
gedeelte, dat doet hij verstandig het net j
door te laten trekken naar de stallen.
Is aansluiting op een bestaand net niet j
mogelijk, zoo is het te overwegen, zelf j
electrisch licht op te wekken door een
windkracht-installatie.
Opheffing van Balkanpact door
nieuwe Europeesche ordening
Bij luchtaanval op Rotterdam
zijn enkele burgers gedood
Het vraagstuk van vervanging
van petroleum In dezen winter
Regeling voor het verrichten van
huissiachtingen spoedig verwacht
De berekening van de omzet
belasting door den kruidenier
GENERAAL VUILLEMIN,
de opperbevelhebber van de Fransche
luchtstrijdkrachten, heeft wegens het
bereiken van den pensioengerechtig
den leeftijd den militairen dienst ver
laten Vuillemin werd in 1883 te
Bordeaux géboren. (P.I.B.)
JODEN «UIT OPENBARE
DIENSTEN
en uit de openbare en
bizondere scholen
De secretaris-generaal van het depar
tement van binnenlandsche zaken heeft
d.d. 30 September in opdracht van den
DE VERDUISTERING
In het belang van de naleving van de
bepalingen ten aanzien van de verduis
tering.
Zonsondergang 7 Oot. 19 uur 3 min.
Zonsopgang 8 Oot. 7 uur 54 min.
'B■"jLl
Maan op: Maan onder:
8 Oot. 13,46 22,57
Eerste Kwartier 6,38
Hoog- en Laagwater te Zierikzee
Hoogwater: Laagwater:
8 Oot. 7,16 19,50 0,44 13,16
Bff de vroeger geldende tijdsaanwijzing
dient 1,40 uur te worden bijgevoegd.
commissaris-generaal voor bestuur en
justitie aan de colleges van Ged. Staten
der onderscheidene provincies' het vol
gende bericht:
1. Ter uitvoering van de vierde ver
ordening no. 108/40 van den rijkscom
missaris voor het bezette Nederlandsche
gebied, handelende over bijzondere maat
regelen op administratief-rechtelijk ge
bied, dienfefter voor te worden gezorgd,
dat de Nederlandsche bestuursorganen en
de openbare publiekrechtelijke lichamen
voortaan geen personen, die geheel of
gedeeltelijk van Joodschen bloede zijn,
op arbeidsovereenkomst naar burgerlijk
recht in dienst nemen,, noch bevorderen.
2. Met de openbare publiekrechtelijke
lichamen worden gelijkgesteld alle pri
vaatrechtelijke lichamen, inrichtingen,
stichtingen, waaraan de staat, een pro
vincie, een gemeente of eenig ander
openbaar lichaam deelneemt.
3. Hij, die geheel of gedeeltelijk van
Joodschen bloede is, mag voortaan niet
meer in eenigen ambtelijken werkkring
van welken aard ook, eere-ambten daar
onder begrepen, worden geplaatst; ook
j zal hij niet meer bij het openbaar of
i bijzonder onderwijs mogen-worden werk-
zaam gesteld, behoudens wanneer de be-
j trokken school uitsluitend door Joodsche
scholieren wordt bezocht. Met plaatsing
wordt herbenoeming gelijkgesteld,
j 4. Ter beoordeeling van de vraag of
een bepaald persoon al of niet van
Joodschen bloede is, dient als leidende
gedragslijn te worden aanvaard, dat niet
als te zijn van Joodschen bloede be
hoort te worden beschouwd hij, van
wien geen zijner vier grootouders naar
zijn weten lid of tijdelijk lid is geweest
van de Joodsche gemeente.
VERSCHILLENDE BERICHTEN
Haar weldoenster bestolen
De 24-jarige dienstbode T. N. J. is
te Rotterdam gearresteerd wegens
diefstal van f 140 ten nadeale van de
familie W. aan den Waaldijk. Zij was
in Mei zonder betrekking gekomen en
l daardoor in moeilijkheden geraakt. De
familie W. ontfermde zich over het
1 meisje en verzorgde haar, toen zij ziek
was. Toen zij eenige keeren alleen was,
heeft zij in de woning uit een kast
en uit een alcoof geld weggenomen, to
taal f 140. Voor dit geld kocht zij klee-
j ding. De diefstal is later uitgekomen.
Verdronken
I Vrijdagavond is het 24-jarig dagmeisje
E. T. Houwen toen zij van familiebezoek
in de Rembrandt van Rhijnstraat te
Groningen naar huis wilde fietsen,
tengevolge van de duisternis tegenover
genoemde straat in het Hoendiep gere*
den en verdronken.