ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
4 OCTOBER 1940 aEftScZ^^CoSSr
T ussehen de drie Amerika's onderling
OORLOG-
De Kern
ABONNEMENT
Prlji 11.50 p. kwartaal, bulten Zierikzee
f 1.80. Voor het buitenland f 10.00 p. jaar.
Afzonderlijke nummers 5 cent. Ver
schijnt dagelijks, behalve 'i Zondags.
Uitgave N.V. de Zierikzeesche Nieuwsbode, Zierikzee, Schuithaven B 94
Tel. 32, Postgiro 137677 - Dir.: A. J. de Looze - Uitg.-Red.: M. J. Kosten
97STE JAARGANG No. 14458
ADVERTENTIES
Prijs: 19 cent per regel, minimum 80 cent.
Bij contract speciale prijzen. Grootte der
letters naar plaatsruimte. „Succesjes"
60 cent. Inzending tot 's morgens 10 uur
HET, VLIEGWEZEN
D e overgangstijd, waarin de mensche-
lijke samenleving zich op het oogenblik
bevindt, wordt o m. gekenmerkt door de
verbazingwekkende verrichtingen waar
toe onder sterk verhoogde eischen de
luchtvaart zich in staat toont; met dezen
technischen vooruitgang houdt intusschen
gelijken tred de tijdelijke verhindering om
deze snelle verkeersmiddelen voor bur-
gergebruik te bezigen. Te verwachten is
uiteraard dat de inmiddels ten opzichte
van snelheid, afstand en hanteerbaarheid
behaalde vooruitgang zoo spoedig als
doenlijk ten goede zal komen aan den
verderen opbouw van 's werelds vlieg
verkeer.
De Nederlander kan geacht worden,
in groote trekken vertrouwd te zijn met
de faciliteiten die hem laatstelijk op dé
Europeesche luchtlijnen ten dienste ston
den. Eveneens is de route naar Indië ions
allen voldoende bekend. Voorts wisten
de meesten onzer wel dat er reeds sinds
verscheidene jaren snelle postvluch-
ten werden uitgevoerd tusschen
Europa en Zuid-Amer ika, waar
bij aanvankelijk de overtocht van den
Oceaan tusschen Kaap Verde en de neus
van Brazilië nog verricht werd door
snelvarende scheepjes van het type tor
pedojager, totdat ook dit traject een
voudig een etappe in de doorgaande
luchtlijn werd. Bovendien is Zuid Ame
rika met Europa verbonden geweest per
Zeppelin, doch het schijnt dat het lucht
schip, hoe geweldig ook van prestaties,
zich niet in staat zal to.onen om het
vliegtuig voorbij te streven.
Als jongsten vorm van overzeesch
vliegverkeer hebben wij vervolgens den
clipper-dienst gekregen, met groote
watervliegtuigen in één dag van
New York naar "Lissabon. Men zal zich
herinneren dat ten onzent de K.L.M. zich
reeds had toegelegd op] het verschaf
fen van een daarop aansluitenden dienst.
A ldus behoeft er geen twijfel te bestaan
of de burgerluchtvaart wacht slechts
op terugkeer van den vrede om zich te
ontplooien tot dusdanige vervoersver-
richtingen dat het begrip „afstand" in
ons aller mentaliteit grondige herzie
ning zal moeten ondergaan. 'Het kan
waarlijk geen kwaad om reeds in de
huidige periode van verkeersrust aan der
gelijke denkbeelden te leeren wennen.
In Amerika b.v. is de luchtvaart zich
geheel blijven aansluiten op de ver-
keersgedachten die er reeds tevoren door
het spoorwegverkeer waren gevormd. Zoo
volgen de vliegdiensten in hoofdzaak de
zelfde stamlijnen als de trein, en zo.o
geven zij eveneens hun „time tables"
uit in de gedaante van een spoorboekje,
in den vorm waaraan de Amerikaan nu
eenmaal gewend is.
De vlucht over land van New York
naar San Francisco wordt reeds
volbracht in 17 uren, hetgeen ongetwijfeld
een goede prestatie is voor een afstand
van meer dan 4000 km. Niettemin plaatst
dit aantal vlieguren den passagier nog
voor consequenties die hem slecht schik
ken. Vertrekt hij des ochtends 8,30, dan
komt hij pas een flink stuk na mid-*
dernacht aan. Wil hij precies den vol
genden morgen ter plaatse zijn, dan kan
hij niet volstaan met den vorigen avond
te vertrekken, doch &an moet hij zich
reeds om. een uur of vijf 's namiddags
inschepen. Juist hetzelfde probleem dus
als de spoorwegmaatschappijen destijds
op te lossen hebben gehad voor het ge
wichtige traject tusschen "New York en
Chicago.
Men dineert tusschen New York en
Chicago, waarna een „sky sleeper" den
passagier rustig sluimerende door de hoo-
gere luchtlagen vervoert, om hem den
volgenden ochtend bijtijds in het zaken
centrum van het eindpunt neer te zet
ten.
Vermoedelijk is de spoortrein in hoofd
zaak reeds aan het einde van haar stre
ven naar tijdbekorting. Het vliegtuig ech
ter niet. Verwacht mag worden dat de
volgende phase zal zijn een 12-uurs vlucht
hetzii geheel overdag, hetzij gedurende
den nacht, dusdanig dat de reiziger dan
ook geen kostbare namiddaguren meer
behoeft op te offeren, doch zijn vollen
werkdag kan blijven uitbuiten. Zulk een j
vlucht kost op het oogenblik 150 dol- j
lap, dus ^eg rond f300.
worden de verbindingen gevlogen door
de Pan American Airways, dezelfde maat
schappij, die ook de lijn naar Lissa
bon onderhoudt. De luchtlijnen houden
zich hier in hoofdzaak vast aan de kus
ten en eilanden. In deze configuratie
behoeft intusschen geen technisch onver
mogen te worden gezien om een langen
rek dwars over land of zee af te leggen.
De reden is eenvoudig, dat langs de
kusten en op de eilanden nu eenmaal
de bevolkingscentra gelegen zijn, op
wier verkeersbehoeften het vliegtuig zich
uiteraard richt. Inzonderheid in Zuid-
Am e r i k a is dit het geval
Men zal zich uit vroegere mededeelin-
gen herinneren, dat de K.L.M. er reeds in
geslaagd was om, uitgaande van haar
West-Indische middelpunt Curasao
vlieglijnen te organiseeren die op elk de
zer groote Pan-Amerikaansche routes
aansloten. Zoowel op punten aan die
hoofdlijnen zelf, als ook op een onder
linge verbinding tusschen deze beiden,
die van het Panama Kanaal de Caraïbi-
kust van Zuid Amerika volgt tot waar
te Trinidad de Atlantische kustlijn wordt
bereikt. De K.L.M. bedient de voornaam
ste punten op deze verbindingslijn en
vliegt ook zelf op de hoofdlijn het traject
Trinidad—Suriname, zoodat zij aldus haar
gebied alvast heeft ingeschakeld op de
groote vvereldroutes, in afwachting eener
directe verbinding van Curasao met Mi
ami en van een overzeedienst Europa-
Suriname.
Er behoeft niet aan te worden getwij
feld of de vooruitgang in techniek en
in ervaring, Idie thans gedurende een
stormachtige periode wordt behaald, zal
na herstel van normale toestanden een
ongekende uitbreiding en verbetering van
's werelds groote luchtverbindingen doen
Duitsch weermachtsbericht
Zuid- en Midden-Engeland getroffen
Het opperbevel van de Duitsche weer
macht maakt bekend:
De aanvallen van het luchtwapen wa
ren gisteren weer tegen Londen en tal
rijke voor de oorlogvoering belangrijke
doelen in Zuid- en Midden-Enge-
land gericht. Te Londen werden over
dag spo.orwegwerken in het centrum,
alsmede docks en havenwerken in de
bocht van de Theems .ernstig beschadigd.
In verscheiden vlieghavens van Zuid
en Midden-Engeland gelukte het door
voltreffers hangars en onderkomens te
verwoesten en een reeks vliegtuigen te
vernietigen.
In eenige Zuid-Engelsche havens, b.v.
Swansea, Newquay en Weymouth deden
treffers van zwaar kaliber in fabrieks-
installalies, loodsen en olieopslagplaat
sen zware branden ontstaan.
Vflojr dein Zuidiwlestpuint van Ierland
viel een gevechtsvliegtuig een Britsch
vrachtschip aan, dat met een voltreffer
in de machine-installatie en brandende
deklading bleef liggen.
Een onderzeeboot, onder commando
van den luitenant-ter-zee Jenisch, heeft
op een reis in totaal acht gewapende
vijandelijke handelsschepen van totaal
42.644 bruto register Ion tot zinken ge
bracht. Een andere onderzeeboot heeft
het 14.172 bruto reg.-ton metende be
wapende Britsche koopvaardijschip „High-
land Patriot" tot zinken gebracht.
Eenige vijandelijke vliegtuigen vlogen
het Noordelijke en Westelijke grensge
bied binnen, alsmede de bezette gebieden
en wierpen bommen, zonder militaire
schade of schade voor de oorlogseco
nomie aan te richten. Op een plaats
werd een stilgelegde fabriek getroffen.
Eenige naar Berlijn vliegende toestellen
werden door het afweervuur van hun
oorspronkelijken koers verdreven. Ten
Noorden van de Rijkshoofdstad schoot
de luchtdoelartillerie een Britschen bom
menwerper neer, die brandend omlaag
stortte.
De totale verliezen van den vijand be
droegen gisteren zes vliegtuigen. Zeven
eigen toestellen worden vermist.
Burgerlijke Stand van Zierikzee
Géboren28 Sept. Pietertmedla Jalnina Mar
ria, d. van G. UijD em K. K. Schiettekatte;
1 Oct. Jakolb1, '21. van J. W. Stoutjesdijk
en Johanfna van de Panne.
Oveiflleden: 29. Johamwiis van Splunder.
77 j., Iwedn. van N. dern Boer.
Levenloos aangegeven1: 28 Sept. Een z.
van Jan Willem Leeulw© ein Suzanna de
Zwarte.
SCHADE VERZEKERING.
InliohtiDgen A. C. JONGMAN8,
Minnebroerstr&at B 216a, Zzee.
ZondsoarUendienit Zierikzee
ZONDAG 6 OCTOBER:
Dr. Boogerd en Dr, van Hoorn.
SUGIYAMA
is benoemd' tot chef van den Japanschen
generalen staf. s (P.I.B.)
Soegijama is 60 jaar. Hij is o.m. plaats
vervangend minister van oorlog geweest
commandant van de 12e divisie, chef
van het luchtwapen, plaatsvervangend
chef van den generalen staf, directeur
van de militaire academie en inspecteur-
generaal van de afdeeling voor militaire
opleiding. In 1937 werd hij ministervan
oorlog en voorzitter van het kabinets
bureau voor Mantsjoekwosche aangele
genheden. Eind 1937 nam hij het opper
bevel op zich van de Japansche strijd
krachten in Noord-China. Deze functie
bekleedde hij, tot hij nog hetzelfde jaar
lid van den hoogen krijgsraad werd. Ver
der is Soegijama militair attaché ge
weest te Parijs en lid van de Japansche
volkenb ondsdelegatie.
EENHEID IN DE
POLITIELEIDING
Hat corps maréchaussée uitgebreid
Uit een uiteenzetting van bevoegde
zijde over de organisatie van. marechaus
see en rijksveldwacht blijkt, dat thans
eenheid in de leiding dezer politiekorp
sen is gekomen. De marechaussee ressor
teert thans eveneens onder het depar
tement van Justitie. Daaraan is toege
voegd een directeur-generaal van poli
tie en in deze functie is, zooals reeds
eerder gemeld, benoemd mr. A. Brants,
de oud-procureur-generaal bij het Haag-
sche Hof. Voorts blijkt dat het aantal
divisies der marechaussee zal worden
verhoogd van vier tot acht, welker stand
plaatsen zullen zijn: Amsterdam, 's-Gra-
venhage, Bergen op Zoom, 's-Hertogen-
bosch, Maastricht, Arnhem, Zwolle en
Groningen.
De marechaussee zal dus in grooter
getale dan voorheen ook in de groote
steden worden gelegerd.
Ook bij de rijksveldwacht worden thans
divisies ingevoerd en wel ten getale van
vier, t.w. 's-Gravenhage, Amsterdam, Arn
hem en Leeuwarden. Deze vier divisies
vormen te zamen tien districten.
Chamberlain is afgetreden
Reorganisatie van het kabinet Churchill
Reeds gisteren kon onder Telegrammen
worden medegedeeld, dat Chamberlain is
afgetreden als lord president of the
Council in het kabinet van Churchill. De
Koning heeft zijn ontslag aanvaard.
Churchill heeft den minister van finan
ciën, Kingsley Wood, ontboden en hem,
evenals den Minister van Arbeid Bevin,
uitgenoodigd zitting te nemen in het
ooiiogskabinet.
Chamberlain wordt vervangen door sir-
John Anderson, die minister voor de
binnenlandsche veiligheid was. In zijn
plaats wordt Herbert Morrison, tot dus
ver minister voor de voorziening, minis
ter voor de binnenlandsche veiligheid.
Viscount Cranborne, tot dusver contro
leur der betalingen, wordt staatssecre
taris der Dominions ter vervanging van
Viscount Caldecote, Sir Andres W. Dun
can is benoemd tot minister voor de
voorziening. Hij was tot dusverre mi
nister van handel, in welke functie thans
capt. Olliver Lyttleton is benoemd.
Sir John Reith, tot dusverre minister
voor het transportwezen wordt belast
met de portefeuille van openbare wer
ken. In zijn vorige functie is benoemd kol.
Brabazon.
Het oorlogskabinet zal met de benoe
ming van Bevin en sir Kingsley Wood
bestaan uit zeven leden. Behalve deze
twee hebben nog zitting Churchill, Hali
fax, Greenwood, Attlee en Lord Bea-
verbrook.
In Engelsche politieke kringen gelooft
men, dat de uittreding van Chamberlain
de vooruitzichten op een verbetering in
de Engelsch-Russische betrekkingen ver
groot heeft, temeer daar het afscheid
van Chamberlain gepaard gaat met op
neming van den vakvereenigingsleider
Bevin in het oorlogskabinet. Weliswaar
blijft Halifax in de regeering en deze
wordt in Moskou als de Sowjet-Unie-
vijandig gezinde beschouwd.
De opneming van Kingsley Wood in het
oorlogskabinet is vermoedelijk om de
aanhangers van Chamberlain te verzoe
nen. Het ministerie voor openbare wer
ken, dat onder leiding is gekomen van
Reith, is tegelijk met deze kabinetswij
ziging in het leven geroepen. Over den
omvang van de taak van het nieuwe
ministerie zullen nog nadere mededee-
Iingen gedaan worden.
Over het algemeen wordt de kabinets
wijziging te Londen beschouwd als op
nieuw een stap terug op den weg van
de „bemiddelingspolitiek", waarvan Cham
berlain de meest prominente leider is
geweest. Men gelooft, dat de positie van
Churchill versterkt is en dat dientenge
volge een intensiever oorlogsvoering van
de zijde van Engeland is te verwachten;
NEVILLE CHAMBERLAIN
is afgetreden als Lordpreeident of the
Council in het Eng. kabinet-Churchill
(P.I.B.)
In dit verband meent men, dat ook de
opneming van Bevin in het oorlogskabinet
als een symptoom van deze ontwikkeling
is te beschouwen.
Men herinnert er in Berlijn aan, dat het
daar een reeds lang verwachte conse
quentie van een feitelijken toestand be
treft, die tot uiting is gekomen in de in
den laatsten tijd steeds meer toegenomen
kritiek van de Engelsche bevolking op
de ontoereikende maatregelen en op de
Engelsche oorlogsvoering, vooral na het
fiasco van de jongste Engelsche actie
tegen vDakar, tegen de vroegere Fran-
sche bondgenooten.
Duitschland heeft, zoo verklaart men in
deze Berlijnsche kringen, voor de reor
ganisatie van de Engelsche regeering nau
welijks eenige belangstelling. Het Duit
sche standpunt tegenover Engeland is bij
vroegere gelegenheden duidelijk genoeg
uiteengezet. Het beteekent: strijden tot
de overwinning. Van dit standpunt uit
ontmoet de nieuwe toestand in Londen
in zooverre eenige belangstelling, omdat
Churchill klaarblijkelijk heeft moeten toe
geven aan den druk van de openbare
meening.
Churchill heeft klaarblijkelijk een nieu
we zondebok gebruikt en heeft door het
ontslag van Chamberlain een geste willen
verrichten. Chamberlain, die den oorlog
van 1939 heeft verklaard, scheen Chur
chill als gevolg van zijn hoogen ouder
dom en als gevolg van het feit, dat hij bij
de meeste Engelsche bevolkingslagen
steeds minder in den smaak viel, de
meest geschikte persoon toe om aan den
kant te zetten. Hij is thans als ballast
definitief over boord geworpen.
Opbloei van de burgerluchtvaart
na den oorlog verwacht
Chamberlain treedt uit het oor-
logikabmet-Churchill
Britsche bommen op Haarlem
eischen een en twintig dooden
Belangrijke concentratie van den
Nederlandschen Middenstand
Het corps maréchaussée uitge
breid van vier op acht divisies
DE VERDUISTERING
In het belang van de naleving van de
bepalingen ten aanzien van de verduis
tering.
Zonsondergang 4 Oot. 19 uur 10 min.
Zonsopgang 5 Oot. 7 uur 49 min.
5 Oot.
Maan op:
11,03
Maan onder:
20,06
Hoog- en laagwater te Zierikzee
Hoogwater: Laagwater:
5 Oot. 5,08 17,26 10,22 22,55
Bff de vroeger geldende tydsaanivfjzing
dient 1,40 uur te worden bijgevoegd.
PREDIKBEURTEN
Zondag 6 October.
Ned. flerr. Kerk.
Zierikzee. Nieuwe kerk. 10 ure, de.
Pijnaoker Hordijk.
Kleine kerk. 10 en 3 ure, ds. Valeton.
Luth. Kerk.
Geen dienst.
Gerei. Kerk.
10 en 2.30 ure, ds. Leene.
Ghr. Geref. Kerk.
10 en 2.30 ure, ds. Hoogendoorn.
Gerei. Gem. (St.-Domnsstraat)
10.30, 3 en 7 ure, Leeskerk.
Oud-Gerei. Gem.
10.30, 3 en 7 ure, Leeskerk.
Leger des Heils (Poststraat)
Zaterdagavond 8 ure, Openluohtwerk.
Zondag 7.30 en 10, Zaalbij een komst, 3.30
Openluohtsamenkomet op 't Groentje en
7.30 ure, Zaalbijeenkomst. Dinsdag 8 ore
voor soldaten en bekeerlingen. Donderdag
8 ure, Openbare samenkomst, alles onder
leiding van adj. Ras en kapt. Torenbeek.
Serooskerke. 3.30 ure, ds. Veen.
Haamstede. Geref. kerk. 10.30 en 3.30
are, ds Voorneveld.
A.-J.-Polder. Geref. kerk. 11 en 4 are,
ds. Spoeistra.
Bt.-Plllpsland. 11 en 3.30 ure, ds. Ver
schoor. Geref. gem. 10 30, 3 en 6.30 ure,
Leesdienst Oud-geref. kerk. 10.30, 3.30 en
7 ure, Leesdienst.
LAND- EN TUINBOUW
Stijqendo tuinbouwexport
Hot ANP meldt:
Dat onze Nedert'andsch© tuimlbloutari ziéh
thans bi eert ander stadium "bevindt djau
vóór den oootog, blijkt duidelijk uit die
bekend gemaakte omzetcijfers vam de
Westlandsche veiling te Naaldwijk.
Alleen over de afgeloopen maaind zette
deze veiling Ibljna een halve ton meer om,
dan in September 1939.-
De veilingscijfers spreken eettu duidelijke
onopgesmukte taal en wijzen erop, dat
onze tuinbnuwi zich geleidelijk saneert.
Dit kan thans, dank zijl den export
van tuinbouwproducten naar het groot-
Duitsche rijk. De omzet van de Coöpera
tieve fruiten- ©n groenitenveiling „Naaldi-
fwijk" bedroeg (Over Sept. '40 f 672.694
tegen f190.893 over Sept. 1939. Tegen
823.801 kilogram tomaten en 1.421.675 ki
logram druiven tover September 1940,
(werd vorige jaar September aian deze
veiling slechts aangevoerd: 104.203 k.g.
tomaten en 749.688 kilogram druiven,
