ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE!
DINSDAG 24 SEPTEMBER 1940
OPOENi
onderwijs
De Kern
ABONNEMENT
PrIJi f 1.50 p. kwartaal, bulten Zierikzee
.fl.80. Voor het buitenland f 10.00 p. Jaar.
Afzonderlijke nummert B cent. Ver-
ichijnt dagelijks, behalve Zondags.
Uitgave N.V# de Zierikzeesche Nieuwsbode, Zierikzee, Schuithaven B 94
Tel. 32, Postgiro 137677 - Dir.: A. J. de Looze - Uitg.-Red.: M. J. Kosten
97STE JAARGANG No. 14449
ADVERTENTIES:
Prijs: SRI cent per regel, minimum 80 cent.
PIJ contract speciale prijzen. Grootte der
letters naar plaatsruimte. „Succesjet"
60 cent. Inzending tot 's morgens 10 uur
JAPANNERS RUKKEN
INDO-CHINA BINNEN
ter oplossing van de Chineesche
kwestie Botsingen met de
Franscha troepen
Het Fransche ministerie van buitenland-
sche zaken heeft gisteren een commu
niqué gepubliceerd over de sluiting van
de Fransch-Japansche overeenkomst om
trent Indo-China. Het luidt als volgt:
Om tot de instelling van de nieuwe
orde in Oost-Azibij te dragen en
de Chineesche kwestie op te lossen, zijn
de besprekingen over de fundamenteele
vraagstukken aangaande Fransch Indo-
China in den loop van de laatste weken
te Tokio tusschen den Japanschen minis
ter van buitenlandsche zaken, Matsoeoka,
en den Franschen ambassadeur Henry in
vriendschappelijke sfeer voortgezet.
De Japansche regeering heeft de Fran
sche regeering de verzekering gegeven,
dat zij voornemens is de rechten en
belangen van Frankrijk in het Verre Oos
ten, inzonderheid de territoriale on
schendbaarheid van Indo-China en de
souvereine rechten van Frankrijk op alle
deelen van de Indochineesche
unie te eerbiedigen. De Fransche regee
ring heeft zich anderzijds bereid ver
klaard aan de Japansche regeering bij
zondere faciliteiten in Indo-China te ver-
leenen voor hef keizerlijke leger en de
vloot ter volvoering van hun operaties.
Met het doel de bijzonderheden van
deze faciliteiten van militairen aard te
regelen, zijn te Hanoi onderhandelin
gen gevoerd tusscl-en de Japansche en de
Fransche militaire autoriteiten. Deze on
derhandelingen hebben Zondag tot een
bevredigende overeenkomst geleid.
Nadat met de Fransche autoriteiten een
accoord was bereikt, zijn afdeelingen van
het Japansche leger en de marine Maan
dagmorgen in de vroegte over de Noor
delijke grens Indo-China binnengetrokken
Niettegenstaande het feit, dat tenslotte
een vreedzame regeling tusschen Japan
en Frankrijk tot stand gebracht kon
worden, hebben zich bij het binnenrukken
van de Japansche troepen, naar gemeld
MATSOEOKA,
de Japansche minister van buiienl. zaken
botsingen voorgedaan. Van Japansche zij
de worden deze botsingen tusschen de
Fransche troepen en het binnenrukkende
leger toegeschreven aan een misverstand
en men verwacht dan ook, dat na aan
vankelijk lichten tegenstand de verdere
acties, gelijk in de bedoeling lag, op
vreedzame wijze uitgevoerd zullen kun
nen worden.
Het ministerie van buitenlandsche za
ken te Tsjoengking (China) heeft bij
de Fransche autoriteiten ten scherpste
geprotesteerd tegen de Fransch-Japansche
overeenkomst betreffende Indo-China. Het
heeft opnieuw verklaard, dat China het
recht heeft voor zijn verdediging de
maatregelen te nemen, die het noodzake
lijk acht. De Fransche regeering wordt
verantwoordelijk gesteld voor alle ge
volgen van de overeenkomst met Japan.
In officieele kringen te Washington
wordt de opmarsch der Japanners in
Indo-China als een bedreiging der be
langen van Amerika beschouwd, hetgeen
zal leiden tot nog scherpere economische
maatregelen tegen Japan.
Dakar door Brilsche oorlogs
schepen gebombardeerd
Actie tegen Fransch West-Afrika
Naar het D.N.B. uit Vichy verneemt,
hebben Engelscbe oorlogsschepen Maan
dagmiddag het vuur geopend op de Fran
sche haven Dakar (Fransch Senegambië)
in West-Afrika en de daar liggende Fran
sche oorlogsschepen. Op een der Engel-
sche schepen bevond zich, aldus dit be
richt, de vroegere generaal de Gaulle,
die van den gouverneur-generaal van
Fransch West-Afrika overgave van de
kolonie eischte. De gouverneur wees het
ultimatum af, waarna de Engelschen het
vuur openden, dat door de Franschen
beantwoord werd.
Maandagavond heeft de Fransche re
geering zich met deze gebeurtenis bezig
gehouden. In een door haar uitgegeven
communiqué wordt geconstateerd, dat de
vroegere generaal de Gaulle thans aan
het hoofd van buitenlandsche strijdkrach
ten den aanval tegen Franschen leidt.
Dengenen, die nog geaarzeld had zich
tegen dezen „verrader" te keeren, zullen
nu de oogen zijn opengegaan.
In wel ingelichte Fransche kringen te
Vichy legt men er den nadruk op, dat
de afscheidingspogingen van de Gaulle
in Togo, Dahomei, op Réunion, de An
tillen, de Hebriden en Madagascar zonder
resultaat zijn gebleven. Daarentegen staan
de Fransche bezittingen in Voor-Indië,
vijf steden, onder Engelsch toezicht.
Pétain treft maatregelen
Uit Vichy wordt gemeld, dat de Fran
sche Minister van Buitenlandsche Zaken,
tijldens een ointvalngst der buitenlandsche
persvertegenwoordigers, den aanval op Da
kar en de (beschieting van de stad emi
de haven een schande heeft gejnodmd.
Hij! wees er op dat dezen aanval veel
ernstiger was, dan de beschieting der
Fransche vloot voor Oran. Toen had
Engeland een voorwendselDitmaal ging
het om een directen aanval op hecht
Fransch gebied, op een Fransche haven
en op een Fransche kololniie. Deze aan
val en de beschieting van Dakar kani
door niets worden gerechtvaardigd.
(Maarschalk Pétain heeft onmiddellijk
na ontvangst vatai de eerste berichten uit
Dakar, den vice-president Laval, den mi
nister van Buitenlandsche Zaken, Bau-
doim, den Minister valni Oorlog1, Generaal
Huntziger, den minister vain Marine, ad
miraal Darlan, m. den Minister van Ka.
loniën, Platen, bijeengeroepen om1 beslui
ten te nemen over de imoodige maatre
gelen. Men is overeengekomiejni Dakar uit
alle kracht te verdedigen en op dezfen
aanval te .antwoorden met dezelfde kracht
De toestand is buitengewoon erjnstig.
(Men staat voor een keerpunt im de
Fransch-Engelsche betrekking%ü. Frank,
rijk's kracht is nog niet zoozeer gebroken
dat het op den Engelschen aanval niet
doeltreffend kan antwoorden*.
GROOTE BRANDEN IN LONDEN
Zet weken luchtoorlog
Ovei den Duitschen luchtaanval van
Zondag verneemt het D.N.B. nader, dat
hieraan 150 Duitsche gevechtsvliegtuigen
hebben deelgenomen. In aanrollende gol
ven vielen zij de Engelsche hoofdstad
aan en bestookten de haveninstallaties
en havenwerken, alsmede belangrijke mi
litaire objecten met talrijke bommen van
alle kaliber. In de Commercial-docks bij
Piccadilly circus en in de buurt van het
Regentpark ontstonden reusachtige bran
den. Nieuwe Duitsche vliegtuigen, die in
de tweede helft van den nacht voor
een actie tegen Engeland opstegen, zagen
reeds van de Fransche kust af een vuur
gloed, waardoor groote deelen van Lon
den bijna daghelder verlicht waren.
Een Duitsche verkenner, die boven Lon
den heeft gevlogen, bevestigde de gewel
dige uitwerking van het nachtelijke bom
bardement. Hij meldde, dat ook een be
langrijke Londensche electrische centrale
in vlammen stond.
Het Duitsche luchtwapen heeft, naar
het D.N.B. verneemt, sedert 10 Augustus
23 millioen kg. bommen van alle kaliber
op militaire objecten in Groot-Brittannië
geworpen. In de afgeloopen zes weken
van verscherpten luchtoorlog zijn de be
langrijkste Engelsche havens aan alle kus
ten in ongeveer 200 aanvallen bestookt
met 8 millioen kg. springstof. In denzelf
den tijd werden 700 aanvallen op vlieg
velden en industrie-installaties in Zuid
en Midden-Engeland, met inbegrip van
Londen, ondernomen, waarbij 15 millioen
kg. bommen werden neergeworpen.
6000 Industrie- en fabrieksinstallaties,
waarvan alleen reeds 1400 in Londen,
werden beschadigd of vernield. 20 pet.
der gas- en electriciteitsinstaliaties in
groote Engelsche steden werden deels
vernield, deels voormaanden onbruik
baar gemaakt. De belangrijkste verkeers
knooppunten en honderden kilometers
rails werden voor het transport van per
sonen en goederen onbruikbaar.
Alleen in Londen zijn vier^ hoofdstations
vernield en drie belangrijke ondergrond-
sche trajecten in puin geworpen. Door
branden ontstond alleen in de levens
middelen pakhuizen, graansilo's en maal-
installaties van de Engelsche havens een
verlies van iy2 milliard R.M.
KONING GEORGE
VOOR DE RADIO
Maandagmiddag heeft de koning van
Engeland een radio-toespraak tot de vol
ken van het Britsehe rijk gehouden. Hij
wees op de veranderingen, die sedert
het begin van den oorlog zijn ingetreden
en zeide met nadruk, dat de strijd thans
vlak voor de deur van Engeland staat.
De koning sprak herhaaldelijk van „den
slag om Engeland met Londen als mid
delpunt". Hij sprak de meening uit, dat
Engeland in dezen strijd niet alleen staat
en noemde in dit verband de Vereenigde
Staten. Verder verklaarde de koning, dat
het Engelsche volk nog steeds een vol
komen vertrouwen in de gerechtigheid
zijner zaak heeft, maar hij gaf toe in
het slot zijner rede, dat de toekomst
koud en donker voor Engeland ligt, zoo
dat „in deze tijden van beproeving het
volk vertrouwen in God moet hebben
en het geloof aan de Britsehe1 overwin
ning moest behouden".
Duitsch weermachtsbericht
Het opperbevel van de weermacht
maakte gisteren bekend:
Een Duitsche motortorpedoboot heeft
aan de Engelsche kust een gewapend vij
andelijk koopvaardijschip van 3000 br. t.
tot zinken gebracht en een patrouillevaar
tuig buiten gevecht gesteld.
Het luchtwapen heeft Zondag bewa
pende verkenningsvluchten uitgevoerd,
waarbij belangrijke militaire doelen in
Londen en in andere plaatsen van Zuid-
Engeland gebombardeerd werden. Des
nachts werden de vergeldingsaanvallen
op Londen met volle kracht voortgezet.
Havencomplexen, havenwerken en andere
belangrijke militaire doelen zijn met suc
ces met bommen van allerlei kaliber
aangevallen.
Britsehe vliegtuigen hebben in den
nacht van 22 op 23 September in Noord-
Duitschland bommen geworpen en ver
scheiden boerenhoeven verwoest. Afzon
derlijke vijandelijke vliegtuigen drongen
tot Berlijn door, zonder hier echter schade
aan te richten. Er werd niet waargeno
men, dat vijandelijke vliegtuigen werden
neergehaald. Een eigen vliegtuig wordt
vermist.
Italiaansch weermachtsbericht
Bombardementen op luchthavens
Het Italiaansche weermachtsbericht
maakt het volgende bekend:
Uit later verkregen inlichtingen blijkt,
dat de vijandelijke kruiser, welke door
onze luchtmacht is getorpedeerd en
waarvan reeds melding is gemaakt, kort
daarop is gezonken.
De foto's van het jongste bombarde
ment van 21 September op het centrum
van Haifa toonen de resultaten aan, wel
ke bij dit optreden verkregen zijn. Óveral
werden hevige en zeer groote branden
verwekt.
Op Malta werd de luchthaven van
Mikabba opnieuw gebombardeerd. Een op
slagplaats werd getroffen, waarbij een
zware brand ontstond. De vijandelijke ja
gers vermeden den strijd. Al onze vlieg
tuigen zijn op hun bases teruggekeerd.
In Noord-Afrika heeft de vijand weer
de stad Benghazi gebombardeerd en ver
scheidene woonhuizen beschadigd. Een
vijandelijke luchtaanval op Bardia maakte
geen slachtoffers en richtte geen schade
aan.
Aan de kust van Cyrenaica is een vier
motorig Engelsch jachtvliegtuig van het
type Sunderland, door onze vliegtuigen
met machinegeweren beschoten en in zee
gevallen. De militaire doelen van Mersa
Matroeh werden opnieuw met posi
tief resultaat gebombardeerd. Al onze
vliegtuigen zijn teruggekeerd. De haven
werken van Aden werden aan een nach
telijk bombardementonderworpen.
Het aantal schepen, dat door onze
luchtmacht tijdens een aanval o|pi ieen
konvooi in de Roode Zee getroffen is,
bedraagt drie,
De vijandelijke luchtmacht heeft bom
men geworpen op Gura, Kassala en in
de omgeving van Asmara, waar twee in
landers werden gedood en twee gewond.
De aangerichte schade is gering.
In de Thyrreensche Zee werd een ledig
t Italiaansch schip door een vijandelijke
duikboot tot zinken gebracht.
BOMMEN OP NEDERLAND
Twaalf dooden te Vlissingen
De bommen, welke Zaterdagochtend op
Vlissingen gevallen zijn, hebben meer
schade aangericht dan aanvankelijk is
vermeld. Er zijn vele huizen vernield of
beschadigd. Bovendien vallen twaalf men-
schenlevens te betreuren en zijn er ver
scheidene gewonden gevallen.
In den nacht van Vrijdag op Zaterdag
heeft een Engelsch vliegtuig een zeven
tal bommen uitgeworpen boven het dorp
Hollum op Ameland. Er is aanzienlijke
schade aangericht, terwijl ook een men-
schenleven te betreuren is, aldus meldt
het A.N.P.
Een bom kwam neer op het pand van
den winkelier J. de Boer, dat geheel
vernield werd. Hierbij kwam het vier
jarige dochtertje van den winkelier om
het leven. Het zesjarig dochtertje en de
moeder werden zwaar gewond. Met een
extra-boot zijn zij naar het ziekenhuis
te Leeuwarden overgebracht. De Boer
zelf was toevallig niet thuis.
Onder Kethel (Z.H.) zijn verscheidene
bommen op een weiland terechtgekomen,
ten gevolge waarvan tien koeien zijn
gedood en bij verscheidene boerderijen
de vensterruiten gesneuveld zijn.
Met fosforbrandplaatjes heeft de En
gelsche luchtmacht ditmaal in het Zui
den van het land gewerkt. In het bij
zonder in Limburg in de omgeving van
Echt, waar vele van de plaatjes op
de daken van boerderijen en schuren
zijn neergekomen en ondanks den zwa-
ren regenval toch vlam gevat hebben.
In eenige gevallen kon begin van brand
spoedig gebluscht worden, zoodat de
materieele schade beperkt is gebleven.
Bij het blusschingswerk hebben twee
personen lichte brandwonden opgeloopen
Verder zijn ook in Noord-Brabant langs
de Belgische grens brandplaatjes op
weilanden en in bosschen terechtgeko-
Uit de Nieuwsbode
van vóór vijftig jaar
Van 23—29 Sept. 1890. De heer D.
H. Ezerman, muziekdirecteur te Zierik
zee, herdacht onder vele blijken van
medeleven, zijn 50en verjaardag.
1 Dhr. J. M. v. Stapele te T h o 1 e n
legde met goed gevolg examen af als
adspirant verificateur bij de directe be
lastingen. i J
Het nieuw benoemde hoofdingeland
van het Waterschap Schouwen, de heer
J. Klompe, werd beëedigd en geïnstal
leerd.
Tot onderwijzer aan de o.l. school
te St.-Maartensdijk werd benoemd
de heer G. M. v. d. Ende te Breskens.
Voor de akte teekenen slaagde o.a.
de heer L. v. d. Have te Zier ik zee.
Te Renesse overleed onverwachts
de burgemeester van Renesse, Noord-
welle en Serooskerke, de heer J. Hoo-
genboom Bz.
De nieuw benoemde schoolopziener,
de heer G. Kok Jr., leidde de vergadering
van de vereeniging van onderwijzers in
het arrondissement Zierikzee.
Herfstvacantie in November
De waarnemende secretarisgeneraal
van het departement van onderwijs heeft
aan burgemeester en wethouders van alle
gemeenten; aan de besturen van scholen
voor gewoon lager, uitgebreid lager en
buitengewoon lager onderwijs aan de di
recteuren der rijkskweekscholen en aan
de besturen van gesubsidieerde bijzon
dere kweekscholen medegedeeld, dat hij
het noodzakelijk acht, dat een eventueel
in het leerplan der betrokken school op-
i genomen herfstvacantie niet in Septem-
ber of October wordt gehouden, doch
tot een later, tijdstip, bijv. de eerste
dagen van November, wordt uitgesteld.
Hierdoor zal een besparing op het brand-
i stoffengebruik worden verkregen.
Japansche troepen rukten over
de grens van Indo-China
Engelsche oorlogsschepen bom
bardeerden Dakar (Fr. W.-Afrlka)
De balans van zes weken lucht
oorlog tegen Engeland
Twaalf dooden te Vlissingen door
Engelsche bombardementen
Aardappelen van dezen oogst
niet voor veevoer bestemd
DE VERDUISTERING
In het belang van de naleving van de
bepalingen ten aanzien van de verduis
tering. 1 I I I l£j
Zonsondergang 24 Sept. 19 uur 33 min.
Zonsopgang 25 Sept. 7 uur 31 min.
Maan op:
25 Sept. 23,24
Maan onder:
14,09
Hoog- en Laagwater te Zierikzee
Hoogwater: Laagwater:
25 Sept. 7,41 20,13 1,18 13,49
Bfl de vroeger geldende tydsaanuryzing
dient 1,40 uur te worden bfjgevoegd.
gj—Bi
NEDERLANDSCHE UNlE
In het jongste nummer van „de Unie",
het weekblad van de „Nederlandsche
Unie", wordt er op gewezen, hoe som
migen op het oogenblik bezig zijn het
program van de N.U. na te pluizen om
te ontdekken, of ze het Driemanschap
„democratisch" of „fascistisch" moeten,
noemen. Tegenover deze bedoeling om'
de Unie van een of ander etiket te voor-
ziien wordt dan de opwekking geplaatst
den toon van het geheel te begrijpen,
zonder een nutteloos debat over termen,
waaronder ieder iets anders verstaat.
Mr. J. Linthorst Homan bespreekt
voorts de opmerkingen, dat de plannen
van de N.U. te „vaag" zouden zijn en
merkt dienaangaande op:
Vage plannen? Ja, voor hen, die
de grondgedachte der Nederlandsche
Volksgemeenschap niet aanvoelt, en voor
hem, die garanties over de nieuwe we
reld wil hebben, voordat hij zijn „veilige"
oude wereld verlaat. Maar deze plannen
zijn niet vaag voor hen, die weten, dat
vaderlandsche geschiedenis niet wordt ge
maakt door d*e aarzelende achterblijvers,
die tusschen twee werelden blijven staan
en die wel praten doch niet doen, doch
door hen, die vaderlandsliefde aan ver
trouwen in de toekomst willen paren en
dat ook metterdaad willen veroveren en
verdienen. Misschien, aldus de heer Lint
horst Homan voorts, zijn onze plannen
nog niet in ieder opzicht concreet om
lijnd, doch wel zijn ze zóó duidelijk!
gericht, dat misverstand over streven en
bedoeling en over plannen en uitwerking
niet mogelijk is.
Tenslotte wordt een nieuw belangwek
kend initiatief in „De Nederlandsche
Unie" bekend gemaaktHet stichten van
een Centralen Socialen Dienst
in den strijd tegen koude, honger en
andere maatschappelijke nooden. Deze
dienst, zoo wordt uitvoerig uiteengezet,
zal een drieledige taak moeten verrichten
a. de bestaande organisaties tot een ef
ficiënte samenwerking brengen; b. de
werkzaamheid van deze organisaties ac-
tiveeren, uitbreiden en aanvullen, en c.
waar noodig zelf de werkzaamheid ter,
hand nemen.
Deze Centrale Sociale Dienst wil, met
inschakeling van de korpsen Vrouwelijke
Vrijwilligers als middelpunt, en in nauwe
samenwerking met de Overheid, Maat
schappelijk Hulpbetoon, de plaatselijke
Armenraden, Diaconiën, landbouwhuis-
houdkundigen, woninginspectrices en de
bijzondere vereenigingen tot maatschap
pelijk werk, den gezamenlijken strijd kun
nen aanbinden, opdat ondanks de oor
logsomstandigheden geen Nederlander van
honger of koude omkomt. Naast den
practischen socialen arbeid zal de C.S.D.
in iedere plaats een Socialen Voorlich
tingsdienst inrichten, waartoe ieder Ne
derlander zich zal kunnen wenden om
raad te ontvangen, welken hij voor zijn
bijzondere moeilijkheden behoeft, j
