ZIER1KZEESCHE
NIEUWSBODE
VRIJDAG 20 SEPTEMBER 1940
OPöER
ZKMKZBESCHICOWUIIf
De Kern
ABONNEMENT
Rriji f 1.50 p. kwartaal, bulten Zierikzee
11.80. Voor het buitenland f 10.00 p. jaar.
Afzonderlijke nummers 6 cent. Ver-
schijnt dagelijks, behalve 's Zondags.
I7B7 - BÖÖO
Uitgave N.V. de Zierikzeesche Nieuwsbode, Zierikzee, Schuithaven B 94
Tel. 32, Postgiro 137677 - Dir.A. J. de Loose - Uitg.-Red.M. J. Kosten
97STE JAARGANG No. 14446
ADVERTENTIES:
Eriji: 20 cent per regel, minimum 80 cent,
PI) contract ipeciale prijzen. Grootte der
letters naar plaatsruimte. „Succesjes"
60 cent. Inzending tot 's morgens 10 uur
POLITIEKE ASPECTEN
D« hartader van Engeland bedreigd
De .Zuil van Hercules" door Spanje
opgeëischt
De spaarzame berichten over het Italië
liaansche offensief tegen de Britsche le
germacht in Egypte wekken tot nu toe
niet den indruk dat het hier om groote
beslissingen zou gaan. Indien men echter
nauwkeuriger de verhoudingen in dit deel
der wereld beziet, dan blijkt wel, dat
het hier uiteindelijk gaat om beslissingen
die het geheele wereldbeeld in groote
deelen der twee continenten Afrika en
Azië zullen veranderen.
De Italiaansche krijgsverrichtingen heb
ben den kaatsten tijd een zekere syste
matiek vertoond, welke er op wijst, dat
de aanval op Egypte het einddoel
is en tegelijkertijd het begin van den
grooten slag. Allereerst is de Italiaan
sche strijdwijze er op gericht geweest,
de Britsche vloot in de Middellandsche
Zee in twee deelen te scheiden, welke
slechts moeilijk onderling contact kunnen
houden. De voortdurende bombardemen
ten van Malta en de versterking der
Pantanelle-eilanden bezuiden Sicilië ma
ken het vrije verkeer van de Britsche
vloot in de Oude Wereldzee onmogelijk
en binden belangrijke Britsche strijd
krachten in andere deelen der zee, zoo
dat zij niet meer in het Oostelijk bekken,
waar de beslissing moet vallen, ter be
schikking staan.
Daarbij wordt de houding van Spanje
steeds krachtiger; het bezoek van Ser
rano Suner aan Berlijn heeft het vraag
stuk van Gibraltar weer aan de orde
gesteld en met steeds meer kracht wordt
in de Spaansche pers de teruggave van
deze „zuil van Hercules" geëischt. Eeni-
gen tijd geleden werd van Spaansche
zijde eveneens een krachtige actie ge
voerd in Tanger, dat officieel nog steeds
onder een internationaal, neutraal beheer
staat, maar waar in werkelijkheid de
Spaansche en Italiaansche invloeden
steeds sterker worden. Daarmede valt
ook de andere „zuil van Hercules"
binnen de Spaansche invloedssfeer en
ontstaat aldus het gevaar, dat de Mid
dellandsche Zee gesloten wordt voor de
Britsche vloot, of op zijn minst dat
sterke viooleenheden voor de vrijhouding
van dien doorgang beschikbaar moeten
blijven.
Tenslotte wordt in het Oosteliik bekken
de Britsche invloed belemmerd door de
Italiaansche vestigingen op de D o d e k a-
n e s o s, terwijl de onlangs ingestelde
patrouilles in de Roode Zee ook de
vrije Britsche doorvaart naar Indië en
vooral ook het vrije verkeer met Aden
en de havens in de Perzische golf be
lemmeren. Anderzijds heeft het Italiaan
sche succes in Somaliland Italië een rug
dekking gegeven en de mogelijkheid ge
schapen, dat ook van die zijde Egypte
zou kunnen worden aangevallen.
Het gaat hier om de hartader van het
Britsche wereldrijk. Gaat Egypte verloren
dan moet dit een revolutionnaire betee-
kenis hebben voor tal van gebieden.
Allereerst is de Britsche invloed in het
Oostelijk bekken van de Middellandsche
Zee uitgeschakeld, hetgeen zijn invloed
moet hebben op de verhouding tot Tur
kije en de Balkanstaten. Welke invloed
trouwens al door de spil-politiek vrijwel
te niet is gedaan.
Het losser worden van den band met
Turkije wordt nog in de hand gewerkt
daar ook de contacten met het expeditie-
leger in Syrië worden verzwakt, indien
althans dit leger niet reeds ter verster
king der Egyptische troepen is gebruikt.
Dit moet weer zijn invloed doen gelden
op Palestina, waar het er voor de Jood-
sche kolonisten niet prettig gaat uitziein,
indien de Arabische invloeden vrij spel
zouden krijgen.
Verder wordt ook de band met de
voor-Aziatische landen, deels door het
verdrag van Saabad met Turkije ver
bonden, veel losser, hetgeen niet zonder
beteekenis kan zijn voor de petroleum-
positie van het Britsche Rijk. En verder
mocht het verkeer door de Roode Zee
onmogelijk worden, dan moet ook de
Britsche invloed in Perzië dalen en zal
daaraan evenwijdig, de Russische invloed
in dit land stijgen.
Bezien wij den toestand in Afrika ver
der, dan blijkt dat, met het wegvallen
van den Britschen invloed in Egypte,
ook het voornaamste steunpunt van de
lijn Kaapstad-Caïro, de .ruggegraat van
het Britsche rijk in Afrika, zou zijn weg
gevallen. Waardoor ook de Soedan en
Kenya min of meer in de lucht zouden
komen te hangen.
Van Britsche zijde zal men op dit
oogenblik alles doen, om den invloed
in Z u i d-A f r i k a te behouden. Immers,
niet alleen dat hierop dan de geheele
verdere Britsche invloed op het Afrikaan-
sche continent zal berusten, maar ook
voor den zeeweg itaar Britsch-Indië is
het behoud van Kaapstad en van de
marinehaven Simonsstad van de grootste
beteekenis. Hier wreekt zich de groote
fout in de geschiedenis van het Britsche
Imperium, begaan tijdens den Boeren
oorlog, waarbij het Afrikaander volk van
Groot-Brittannië is vervreemd. De natio
nale Afrikaansche beweging zal ook hier
niet lijdelijk toezien, maar juist omdat
hier het laatste en belangrijkste steun
punt van de Britsche macht op het half
rond ligt, zal hier de strijd hevig zijn.
Duitsch weermachtsbericht
Brand in vela Londensche gtadideelen
Het opperbevel' van de Duitsche weer.
macht deelt mede:
Het hichtwapen viel ooik gisteren on
danks de slechte weersomstandigheden
verscheidene voor den oorlog belangrijke
doelen in de omstreken van Loiniden aan.
De haven-complexen en haveninstallaties
in Tilbury, de staats werf in Chatham
en de groote uile-opslagplaatsen van Port
Victoria werden doeltreffend met blom
men bestookt. Verscheidene olietanks en
een tankschip' gingen i)n) vlammen op.
In den nacht wierden de vergeMilngs,-
vluchten tegen Londen in versterkte mate
voortgezet. Vooral de Silvertown- en
Royal Albertdocks, alsmede andere be
langrijke doelen kregen onophoudelijk tal
rijke bamtreffers van het zwaarste ka
liber. In vele stadsdeelen van Londen
ontstonden branden, die zich uitbreidden.
Ook in ander© deelen van Engeland wier-
den voor den oorlog belangrijke doelen,
zooaüs de haveninstallaties in Liverpool,
de chemische fabrieken in BiHinghamj,
de Tynedocks in Newcastle, alsmede vlieg
velden in Midden.Engelalnd met succes
aangevallen.
In den nacht van 18 op 19 September
werden Britsche vliegtuigen, die West-
Duitschïand binnenvlogen1, door den Duit-
schen afweer tot terugkeeren gedwon
gen. Zij! wierpen hun blommen op niet-
miütaire doelen en vielen daarbij' het her
stellingsoord van Bethel aan. Drie zie
kenhuizen werden vernield, hoewel zijl
door het Roode Kruis duidólüjk als zoo
danig gekenmerkt waren. Hierbij' Iwerdsn
negen kinderen gedood en' twaalf ge.
wond.
Tijdens den nacht werden 9 vijande
lijke vliegtuigen door luchtdoelartillerie
en twee door nachtjagers, overdag 24
vliegtuigen in luchtgevechten neerge
schoten,
Italiaansch weermachtsbericht
Kruller door een torpedo getroffen
Het 104-de Italiaansche weermachtsbe
richt luidt:
Eenheden van de vijandelijke marine
hebben langs de kust tusschen Bardia en
Sidi el Barrani een actie tegen onze
troepen gevoerd. Onze luchtmacht kwam
tusschenbeide, bombardeerde den vijand
en noopte hem zijn actie te staken en te
vluchten. Een kruiser van 10.000 ton werd
getroffen door een torpedo, uitgeworpen
door een onzer torpedovliegtuigen en
zwaar beschadigd. Onze luchtmacht wierp
bommen van klein kaliber en gaf machi
negeweervuur, waardoor overal vijande
lijke kol onnes en gemotoriseerde strijd
middelen op de vlucht getroffen werden,
alsmede versterkingen te Mersa Matroeh
en andere militaire doelen.
De vijand voerde luchtacties uit in den
omtrek van Tobroek, Bomba en Benghazi,
waardoor beperkte verliezen en schade
veroorzaakt werden. Twee vijandelijke
vliegtuigen werden neergeschoten door
onze jagers, drie werden waarschijnlijk
neergeschoten en een ander werd neer
geschoten door het luchtafweergeschut
van de marine. Al onze vliegtuigen keer
den terug.
Vijandelijke vliegtuigen vielen de eilan
den Rhodos en Laos aan, waarbij luk
raak bommen werden uitgeworpen. Een
deel daarvan viel in zee' of veroorzaakte
kleine branden en zeer geringe schade
aan een huis, doch geen slachtoffers,.
Een vijandelijk vliegtuig werd door het
luchtafweergeschut neergeschoten.
In Oost-Afrika deed de vijand lucht
aanvallen op Kassala, Assab, Djavelle,
Mogadisco, Diredaoea, Zeila, Mersa, Tec-
lai en de Roode Zee, waarbij in totaal
van Italianen en inlanders zeven perso
nen gedood en dertien gewond werden
en onbeteekenende schade werd aange
richt. Onze luchtmacht bombardeerde te
Aden mailbooten, dié voor anker lagen.
MAARSCHALK GRAZlANI
„de Italiaaneche operaties hebben de
Engelschen verrast in een landstreekdie
by voorbaat elke verrassing uitsloot"
DE STRIJD IN NOORD-AFRIKA
Hoo de Engelschen bij Sidi el Barani
werden verslagen
Maarschalk Graziani heeft aan den
Duce als opperbevelhebber van de ope
reer ende strijdkrachten een uitvoerig rap
port gezonden over de gebeurtenissen,
die leidden tot de inneming van Sidi
el Barani.
„In het oorspronkelijke operatieplan",
zoo zegt het rapport o.a., „was vóór
alles een aanval opgenomen van de
rechterflank uit met het doel, het front
op te rollen. Op een gegeven oogenblik
zou deze aanval door een dubbele om-
cirkelingsactie tegen Sidi-el-Barani wor
den voltooid.
Daar echter in den tusschentijd de vij
andelijke strijdkrachten steeds sterker
gemotoriseerde eenheden concentreerden
op de lijn Birkreygat—Dar el Brug—
Bir Dignaish, waarop onze rechterflank
den opmarsch had moeten uitvoeren, be
sloot ik het operatieplan volkomen te
wijzigen.
Ik concentreerde alle strijdkrachten op
den linkerflank en liet deze langs den
kuststraatweg snel oprukken naar Sidi-
el-Barani. Aldus worden de krachtig be
wapende en inderdaad sterke in de
woestijn opereerende vijandelijke pant-
serafdeelingen van haar steunpunten af
gesneden en gedwongen langs ongebaan
de wegen en in een gebied, dat niet over
hulpbronnen beschikt, terug te trekken.
Italiaamcha operaties verrasten
d* Engelschen
Resumeerend kan gezegd worden, zoo
gaat maarschalk Graziani voort, dat de
operaties den vijand hebben verrast in
een landstreek, die bij voorbaat elke
verrassing uitsloot.
Op het gebied der ravitailleering zijn
geweldige prestaties geleverd. De En-
gelsch-Egyptische militaire critici namen
aan, dat tusschen de zee en de woestijn
hoogstens 15.000 tot 20.000 man zouden
kunnen oprukken en dat vooral van
Augustus tot half October vrachtauto's
zeer moeilijk vooruit zouden kunnen ko
men. Een van hen verklaarde woordelijk:
„Een dergelijke expeditie zou slechts
een kans op succes hebben van 5 pet.
en dan alleen van November tot Maart".
De vijand is na een verbitterden tegen
stand, elke handbreed gronds verdedi
gend, ten slotte door de manoeuvere, die
hem in een tang nam, onder den voet
geloopen. Hij is vluchtend op Mersa
Matroeh teruggetrokken. Depots en in
stallaties heeft hij vernield, bronnen on
bruikbaar gemaakt. Meer dan de helft
van zijn pantserwagens heeft hij ver
loren".
HET ROOKEN WORDT
DUURDER
Sigaren en sigaretten
Blijkens prijscouranten, door de siga
renwinkeliers van verschillende fabrikan
ten ontvangen, hebbein deze liaatsten de
bedoeling om, naar aanleiding van de
op 15 September ingegane accijhsverhoo
ging, de sigarenprij'zen als volgt vast te
stellen:
De sigaar van 31/2 cent wordt 4Va'
dent, die van 4 cent komt op 5 cent,
(die van 5 ©ent op 6, die van 6 cent op
8, die van 8 ©emtio p 10, die van 10
op 12, die van 12 cent OP 15 en die
van 15 op 18 cent.
De prijlsverhooging voor de senoritas
zou dan als volgt worden: die van V-H
cent worden 3 cent, die van 3 cen,f
4, die van 31/? oemt 41/2, die van 4
©ent 5 ien die van 5 worden 6 cent*
Het staat echter nog niet vast, dat
deze verhooging die ver uitgaat blo-
ven de opcenten, op den accijlns welke
per 15 September van kracht zijln ge
worden ook inderdaad tot stand komt.
De fabrikanten hebben een uitvoerige mo
tiveering ingediend bijl het bureau Prijzen
van het departement van Handel', N. em
S., dat dit rapport in studie heeft.
Een vraag, waarmede rockend Neder
land zich den laatsten tijki nogal eens
(bezighoudt is: waar bi iijjvem tioipfr
de sigaretten
Het rijksbureau voor tabak heeft den
sigarettenfabrikanten toestemming ver
leend, de productie, die aanvankelijk was
bepaald op 120 pet. van den omzet over
1939, tot het maximum iop te voeren*
Hoe was nu de verdeeling van deze 120
pet., die gedurende de jongste maanden
de fabrieken heeft verlaten?
In de eerste plaats irfoest een gedeelte
(gereserveerd blijven voor de Duitsche
weermacht. Voorts kreeg de opbouwi-
dienst een toewijzing, die gebaseerd is
op zes sigaretten per man per dag. Hier
na blijft plus minus 70 pet. over van
hetgeen in de overeenkomstige periode
van 1939 werd verkocht. Welke (waar
borgen Zijb. 'er, dat deze hjoeveelbeid
oerlijk wordt verdeeld?
De grootste waarborg bestaat in de
Nationale Organisatie van Sigarettenfabri
kanten, het officieel© klachtenbureau van
het rijksbureau voor tabak, waarin ver
tegenwoordigers van fabrikanten, gros
siers en winkeliers zitting hebben, iedere
belanghebbende, die meent, niet recht
vaardig behandeld te Zijln d.w.z. niet
het kwantum te hebben ontvangen, waar.
op hij! op basis van zijn omzet over 1939
recht heeft kan zich tot genoemd
bureau wenden.
Overwogen twiordt een verbod uit te
vaardigen tot het in den handeli bren
gen van nieuwe merken.
DE KOERS VAN DE UNIE
Het weekblad van de NederlanJRihe
Unie, opent met een artikel, waarin de
Unie zich los verklaart van de oude leu
zen: democratie en fascisme. Het
blad schrijft:
Na de eerste onstuimige geestdrift, die
bij de oprichting der Nederlandsche Unie
tot uiting kwam, is een gedeelte van ons
volk weer teruggegleden naar het poli
tieke redekavelen, dat ons uit het ver
leden maar al te goed bekend is. Er
zijn zoo van die hardnekkige gewoonten,
die men niet gemakkeliik kan afleggen.
Een ervan is het etiketjesplakken. Sedert
eenige weken sluipt men om ons heen
met de etiketten „democratie" en ..fascis
me".
Wij wijzen alle pogingen om (ons in een
bepaalden hoek te duwen, met kracht van
de hand. De Nederlandsche Unie is nog
steeds wat ze van het begin af wilde
zijn: een Nederlandsche beweging, die op
grondslag van de chistelijke waarden in
onze samenleving, een beroep doet op
de eensgezindheid en de offer
vaardigheid van het Nederlandsche volk.
Ze wil boven de partijen staan, niet de
optelsom zijn van een aantal partijen.
Dat haar doelstelling door velen niet is
begrepen, bleek uit Tal van discussies,
waarvan de eene nog onvruchtbaarder
was dan de andere. En nu zijn sommigen
bezig ons program na te pluizen om te
ontdekken of ze ons „democratisch" of
„fascistisch" moeten noemen.
Dengene, die ons te democratisch vin
den, vragen wij: „wat verstaat ge onder
democratie?" Indien hiermede wordt be
doeld de erkenning van geestelijke vrij-
De hartader van het Engelsche
wereldrijk wordt bedreigd
Hoe de Britten bij Sidi el Barrani
werden verrast
De sigaren worden duurder
Waar blijven de sigaretten 7
Derde motorbrandstofparioda
wordt verlengd tot 6 October
Zal het lid van Gedep. Staten
Goossens aan kunnen blijven 7
DE VERDUISTERING
In het belang van de naleving van de
bepalingen ten aanzien van de verduis
tering. 11 lILSjiLfi!
Zonsondergang 20 Sept, 19 uur 42 min.
Zonsopgang 21 Sept. 7 uur 25 min.
Hoog- en laagwater te Zierikzee
Hoogwater: Laagwater:
21 Sept. 5,17 17.24 10,37 23,03
B§ de vroeger geldende tydsaanwyzing
dient 1,40 uur te worden bygevoegd.
PREDIKBEURTEN
Zondag 22 September.
Ned. fierv. Kerk.
Zierikzee. Nieuwe kerk. 10 ure, ds.
Pijoaoker Hordijk.
Kleine kerk. 10 en 3 ure, ds. Valeton.
Luth. Kerk.
Geen dienst.
Gerei. Kerk.
10 en 2.30 ure, ds. Leene.
Ghr. Geref. Kerk,
10 en 2.30 ure, ds. Hoogeudoorn.
Gerei. Gem. (St.-Domusstraat)
10.30, 3 en 7 ure, Leeskerk.
Oud-Geref. Gem.
10.30, 3 en 7 ure, Leeskerk.
Leger des Heils (Poststraat)
Zaterdagavond 8 ure, Openluohtwerk.
Zondag 7.30 en 10, ZaalbijeeDkomst, 3 30
Openluohtsamnnkomtt op 't Groentje en
7.30 ure, ZaalbijeeDkomst. Dinsdag 8 ore
voor soldaten en bekeerlingen. Donderdag
8 ure, Openbare samenkomst, alles onder
leidiDg van adj. Ras en kapt. Torenbeek.
Renesse. Evangelisatie. 11 ure, de heer
v. d. Saode van Nieuwerkerk,
Haamstede. 10.30 ure, ds. den Hol
lander. Gerei. kerk. 10.30 en 3.30 ure, ds.
Voorneveld. Geref. gem. 10.30 en 3.30 ure,
Leendienst.
St.-Maartensdyb. 11 en 3.30 ure, ds.
de Bres. Ned. geref. gem. 11, 3.30 en 7
ure, LeeBdienst. Oud-geref. gem. 11, 3.30
en 7 ure, Leesdienst.
Oud-Vossemeer. 10.30 en 3 ure, ds. v.
Eist. Geref. fcerk. 10.30, 3 en 7 ure, ds.
Vreugdenhil. Oud-geref.Qkerk. 10.30, 3 en
7 ure, ds. Baaij.
heid en de noodzakelijkheid van een ge
zonden 'volksinvloed, dan kunt gij
ons democratisch noemen. Men houde
ons echter ten goede, wanneer wij de
overtuiging uitspreken, dat geestelijke
vrijheid en volksinvloed niet mogen ver
eenzelvigd worden met de parlementaire
democratie, die wij tot nu toe hebben
gekend.
Met zekerheid kan worden gezegd, dat
in de toekomst een sterk gezag noodig
zal zijn. Dit geldt in het bijzonder voor
de uiterst moeilijke jaren, die ons te
wachten staan.
Wie in de Nederlandsche Unie een fas
cistische of half-fascistische beweging wil
zien, krijgt ten antwoord: de beteekenis,
die wij aan het Christendom hechten, be
let ons de begrippen „volk" en staat"
tot beslissende maatstaven voor ons le
ven te maken. Wanneer van de zijde der
Nederlandsche Unie wordt gesproken van
de „corporatieve gedachte", heeft dit be
trekking op een vorm van sociaal-oecono-
mische ordening, maar niet op den staats
vorm, zooals wij dien voor de toekomst
denken.
