ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE!
ARMY.
DONDERDAG 19 SEPTEMBER 1940
OPGEM<
ZKRUCZBESCHECOURAMT
De Kern
ABONNEMENT
Erlji 11.60 p. kwartaal, bulten Zlerlkzea
f 1.80. Voor hot buitenland f 10.00 p. Jaar.
Afzonderlijke nummers 6 cent. Ver
schijnt dagelijks, behalve 's Zondags.
Uitgave N.V, de Zierikzeesche Nieuwsbode, Zierikzee, Schuithaven B 94
Tel. 32, Postgiro 137677 - Dir.: A. J. de Looze - Uitg.-Red.: M. J. Kosten
97STE JAARGANG No. 14445 S
ADVERTENTIES:
Brijt: SO cent per regel, minimum 80 cent.
Bi) contract speciale prijzen. Grootte der
letters naar plaatsruimte. „Succesjes"
60 cent. Inzending tot 's morgens 10 uur
ROOSEVELT'S DERDE RONDE
Roosevelt heeft onlangs zijn verkie
zingscampagne geopend; de derde, niette
genstaande het vele verzet, dat daarte
gen ook uit de kringen van zijn eigen
partij, de Democratische, oorspronkelijk
was gerezen, omdat het in strijd met de
traditie is, sedert George Washington,
Amerika's eerste president en Vader des
Vaderlands, een derden termijn weigerde
aan te nemen. In 1796 was Washington,
na 20 jaren van den zwaarsten staats
dienst, verlangend zich op zijn landgoed
Mount Vernon terug te trekken, waar hij
echter slechts twee jaren van zijn rust
heeft mogen genieten. Het is dus de
vraag of Washington met die weigering
een principieele afkeuring van een „der
den termijn" voor het presidentschap te
kennen gaf.
GEORGE WASHINGTON
Hoe dit echter zij, het is een traditie
geworden in de Ver. Staten dat geen
President zich voor een derden termijn
van vier jaren candidaat laat stellen,
al was het slechts om het odium van een
te persoonlijk regime te ontgaan. Traditie
is evenwel niet zoipi rotsvast meer in
dezen tijd, en het is opvallend, dat men
de laatste maanden, nu Roosevelt op
nieuw de candidatuur heeft aanvaard, in
Amerika zelfs uit de kringen van de
tegenstanders zoo weinig het argument
van den ontraditioneelen „derden termijn"
hoort gebruiken. Het lijkt alsof dit zijn
groote propagandistische waarde tegen
Roosevelt heeft verloren en het zou zelfs
niet onmogelijk zijn, dat het in een pro
paganda-argument vóór Roosevelt zou
zijn veranderd! Althans bij hen die het
met de sociaal-economische „New Deal"-
politiek eens zijn en den man die haar
inleidde willen behouden.
Uncle Sam heeft thans óók critieke tij
den; hij is bezig met een bewapenings
program, zóó uitgebreid, als de Nieuwe
Wereld nog nooit heeft gezien. De per
soonlijke dienstplicht zal worden inge
voerd; de industrie des lands zal op
groote schaal moeten medewerken tot uit
voering van de bewapening. Voor dit al
les is een sterke leiding noodig, en men
zoekt deze vooral bij Roosevelt, bij den
man die bij zijn optreden in 1933 aan de
grootste economische crisis het hoofd
moest bieden toen, op den eersten dag
van zijn optreden, het Amerikaansche
bankwezen zijn deuren tijdelijk moest
sluiten. Wat dus misschien het vorige
jaar, of ,zelfs nog in het begin van dit
jaar, een onoverkomelijke hinderpaal voor
Roosevelts derde candidatuur voor het
presidentschap scheen te zijn, kan thans
wellicht zijn grootste propaganda-middel
wordenNood breekt wetten en ook
traditie.
De strijd in Noord-Afrika
Sidi el Barranl bezet
In Noord-Afrika hebben de Italiaansche
troepen uit het moederland en die uit
Libye bij de voortzetting van hun ze
gevierenden opmarsch Sidi El Barrani
bezet, hemelsbreed op 100 km. van de
oude grens van Cyrenaica gelegen. Ze
zijn bezig een nieuwe basis en stel
lingen voor de achterhoede te organisee-
ren. Overal werd het hardnekkige verzet
van den vijand, gesteund idoor gepantser
de afdeelingen, gebroken. De luchtmacht
heeft zich verscheidene malen met bom-
j men en machinegeweervuur in den strijd
gemengd. Vijf vijandelijke toestellen stort
ten brandend neer. Vijf ïtaliaansche toe
stellen worden vermist.
De overwinning van twee sterke verde
digingslinies, alsmede de bedreiging van
andere Engelsche posities beteekent, naar
de Tribuna schrijft, een groote Italiaan
sche overwinning. Met de verovering van
Sidi-el-Barani hebben, zoo schrijft Lavoro
Faseista, de Italianen in een uiterst kor
ten tijd een beslissend voordeel weten te
behalen en wel met betrekking tot de
beveiliging van Cyrenaika, als ook
met 'het oog op de mogelijkheid onmid
dellijk nieuwe Engelsche posities te kun-
bedreigen. De Italiaansche troepen, zoo
schrijft het Giornale d'Italia, nestelen
zich thans in de veroverde stellingen
en breiden de bezetting naar het Zuiden,
nog meer naar het binnenland uit, waar
zich nog sterkere vijandelijke afdeèlingen
pantserwagens en tanks hebben genesteld.
De Italiaansche troepen rukken op in
de richting van Alexandrië, één der
belangrijkste steunpunten van de En
gelsche vloot in de Middellandsche Zee.
Mocht het den Italianen gelukken Egypte
te veroveren, dan zou dit een enorm
strategisch verlies voor Groot-Brittannië
bet eekenen en zal de vraag rijzen, waar
de Engelsche Middellandsche Zee-vloot
dan haar steunpunten zal betrekken.
Algemeen verwacht men te Berlijn, dat
de komende weken en maanden een uit
breiding der vijandelijkheden in Noord
en O o s t-A f r i k a met zich mee zullen
brengen. In dit verband wordt reeds
van het „derde front" gesproken, waar
de As-partners hun strijd voor een reor
ganisatie van Europa en de naburige
Europeesche invloedssferen voeren.
VON RIBBENTROP NAAR ROME
Diplomatieke actie houdt verband
met den strijd in Afrika
De plotselinge reis van minister von
Ribbentrop naar Rome, heeft in Berlijn
allerwegen de aandacht getrokken. Van
zelfsprekend wordt in de Wilhelmstras-
se de grootste reserve omtrent het doel
er van in acht genomen, en men bepaalt
er zich toe op te merken, dat de As-
partners in de laatste jaren steeds op
geregelde tijden met elkander contact
genomen hebben wanneer inmiddels ge
rezen problemen daartoe aanleiding ga
ven. De laatste maal geschiedde dit drie
weken geleden te Weenen, naar aanlei
ding van de grenstrekking tusschen Roe
menië en Hongarije.
Von Ribbentrop's reis volgt op de be
zoeken van den Spaanschen minister
S u n e r en den Italiaanschen minister
van koloniën Teruzzi te Berlijn.
Suner, die de plaatsvervanger van ge
neraal Franco is, zou binnenkort even
eens naar Rome vertrekken.
Deze diplomatieke activiteit hangt stel
lig te zamen met de nieuwe phase van
den oorlog in Afrika. Met den Italiaan
schen opmarsch tegen Egypte heeft de
oorlog rond de Middellandsche Zee een
nieuw aspect gekregen en ongetwijfeld
zijn daarbij vraagstukken gerezen, welke
binnen afzienbaren tijd geregeld moeten
worden.
Duitsch weermachtsbericht
Ook Glasgow aangevalUn
Het opperbevel der Duitsche weermacht
deelt mede:
De vergeTdingsvluchten naar Londeini
Werden in den loop; van den 17en Sep
tember voortgezet, evenzoo in den nacht
van 17 op 18 September met toenemen
de heftigheid. Er Zijln bommen van alle
kaliber geworpen lop de West-India, Lon
don- en Victoiriadodks, op waterleiding
en gasfabrieken, op stations en ajmdere
strategische doelen. Nieuwe groiote bran
den waren overal het gevolg van deze
aanvallen.
Andere aanvallen in den loop v,ain demi
dag waren gericht op het vliegveld Croy
don, alsmede iop vliegvelden en strate.
gische doelen van de Zuidoostkust. Li
verpool is overdag en 's nachts herhaal
delijk aangevallen. De vliegtuigfabirieken
te Liveipooil.Speke werden ernstig ge
troffen. Gok de noordelijkste groote ha
ven van Engeland, Glasgow, is ipj den
afgeloiopen nacht aangevallen. Bijl een,
aanval ten Noorden van Ierland is een
Britseh stoomschip van 5000 ton zwaar
In den afgelqopen nacht hebbejm we
derom Britsche vliegers in Noord- en
West-Duitschlanid woonwijken gebombar
deerd en eenige woonhuizen beschadigd.
De vijand verloor gisteren zeven vlieg
tuigen tijdens luchtgevechten en twee door
afweergeschut. Vier Duitsche vliegtuigen
Worden vermist.
HET WERK VAN DEN OORLOGSFO
TOGRAAF, die er bij is, wanneer het
't heetst toegaat, heeft een uiterst ge
vaarlijke taak te verrichten. Vijftig dezer
Duitsche fotografen zijn reeds gevallen.
Bovenstaand plaatje toont hoe een oor
logsfotograaf met zijn camera gereed
voor een opname onder in een vliegtuig
ligt. P..IB.
LONDEN, HET HART
VAN ENGELAND
De vloot, de laatste reserve
De door Duitschland gevolgde aanvals-
methoden, in de smalle wateren van
het Kanaal, zijn buitengewoon effectief.
Hiervoor gebruikt Duitschland uitsluitend
kleinere schepen, zooals torpedojagers,
duik- en snelbooten, mijnenleggers en
kustbatterijen, en last not least, zijn
luchtvloot, die tegenwoordig bij eiken
oorlog de hoofdrol speelt.
Wat men tot dusver met deze vloot
en luchtvloot heeft bereikt, is alleen mo
gelijk gebleken, omdat het Engelsche Ka
naal zoo smal is over een uitgestrekt
heid van 500 kilometer bedraagt zijn
breedte nauwelijks 100 kilometer en
omdat de Duitschers aan zijn kusten ver
schillende sterk bevestigde steunpunten
bezitten, als Calais, Cherbourg, Duinker
ken, Oostende, enz. Daartegenover aan
de andere zijde van het Kanaal liggen de
Engelsche havens en eenigszins Noorde
lijker de monding van de Theems en
Londen, welks haven alleen reeds 40
tot 50 pet. van Engelands in- en uitvoer
verwerkt in vredestijd. Zonder deze ha
vens kan Engeland het ook nu aller
minst stellen; en daarom is het genood
zaakt, de gevaren van den oorlog te
trotseeren en te trachten, voortdurend
een groot deel van zijn scheepvaart door
het Kanaal te loodsen. De koopvaarders
varen natuurlijk in convooi; doch ook de
sterkste bewaking is dikwijls niet vol
doende, zooals uit de voorvallen van
den laatsten tijd blijkt, om de Duitsche
aanvallen te weerstaan.
De Engelschen leggen natuurlijk mij
nenvelden aan, doch deze worden in een
oogwenk opgeruimd door de Duitsche
kustbatterijen, de duikbooten gaan er on
der door en de vliegtuigen vliegen er
over heen.
Nu blijft alleen nog de Engelsche slag-
vloot; deze zou misschien nog hulp kun
nen brengen, als zij zich in de smalle
wateren van het Kanaal waagde. Dat doet
zij echter niet. Het risico is te groot,
zooals de verliezen van de Engelsche
vloot bij de ontruiming van Duinkerken
bewezen hebben. Reeds toenmaals was
een aanvang gemaakt met de verovering
van de kusten van het Kanaal. Thans
zijn de steunpunten, die zij daar hebben
gevonden, door de Duitschers in orde
gebracht en verder ontwikkeld, zoodat
eiken dag het van dien kant dreigende
gevaar toeneemt.
Zijn slagvloot wenscht Engeland thans
echter, nog meer dan dit het geval was
in den wereldoorlog, gereed te houden
ingeval een directe aanval op het moe
derland wordt gewaagd. Deze vloot is
Engelands laatste reserve, die slechts in
den uitersten nood in het vuur wordt ge
worpen. Doch is het dan niet te laat?
Zullen de groote, betrekkelijk zwaar
manoeuvreerbare schepen ten offer val
len aan de Stuka's, duikbooten en snel
booten, die al dien tijd in het Kanaal
op de loer hebben gelegen? Daarbij komt
nog het succes van de Duitsche blokkade.
Men moet reeds rekenen met het verlies
van het grootste deel van de Engelsche
koopvaardijvloot, wat er nog van over
gebleven is, is niet voldoende voor de
instandhouding van het zeeverkeer.
DE „NIGERSTROOM"
NIET GETORPEDEERD
Den dag na de capitulatie van Frank
rijk 18 Juni zijn nog omstreeks 300
burgers van Nederlandsche nationaliteit
in de omgeving van Bordeaux ingescheept
naar Engeland. Op het s.s. „Orpheus"
bevonden er zich 15, op de „Berenice"
(die inmiddels, zoo men weet, is getor
pedeerd), 17, terwijl de overigen zich
aan Lmutvl bovonJ.» ,ror> rlrt „D/i0aa.
stroom" en de „Nigerstroom".
Er is alle reden om aan te nemen,
schrijft de Tel., dat de „Nigerstroom"
niet, zooals aanvankelijk gemeld, in de
nabijheid van de Fransche kust tot zin
ken is gebracht.
Ongeveer 300 Nederlanders hielden zich
omstreeksmidden Juni te Bordeaux op,
in afwachting van een gelegenheid om
naar Groot-Brittannië over te steken. Op
dat tijdstip lag de „Nigerstroom" voor
anker tegenover Pauillac aan de monding
van de Gironde, terwijl de „Reggestroom"
zich te Bordeaux bevond.
Per veerboot naar boord
Met een veerpont, die gewoonlijk den
dienst tusschen Pointe de Grave en Royan
(aan de Noordpunt van de Gironde) on
derhield, werden de vluchtelingen naar
de schepen gebracht.
Aan boord van deze veerpont speelden
zich hartverscheurende tooneelen af, want
het is te begrijpen, dat er om een plaats
op deze boot letterlijk gevochten werd en
dat vooral de zwaksten het meeren-
deel der uitgewekenen bestond uit vrou
wen en kinderen het hard te verdu
ren hadden. Vooral toen bleek, dat de
„Orpheus" en de „Berenice" absoluut vol
waren, zoodat de overblijvenden, wilden
zij mee. beslist op de „Reggestroom"
of de „Nigerstroom" een plaats zouden
moeten vinden, werd het een wild ge
drang. Het behoeft dan ook geen ver
wondering te baren, dat beide laatstge
noemde schepen ten slotte ver en ver
overbelast koers zetten naar de Engel
sche westkust.
Engelich ichlp verongelukt*
Wat nu de „Nigerstroom" betreft, het
is gelukt, met aan zekerheid grenzende
waarschijnlijkheid vast te stellen, dat
het schip, dat in de nabijheid van de
Fransche kust getorpedeerd is en dat
men aanvankelijk voor een Nederlandsche
boot had gehouden, een Engelsch vaar
tuig moet zijn geweest.
Omstreeks denzelfden dag, waarop de
Nederlandsche schepen zee kozen, was
namelijk een Engelsch vaartuig van 6000
br. reg. ton uit St. Nazaire vertrokken
met Engelsche militairen aan boord. Dit
schip nu is dicht onder de Fransche
kust verongelukt, getuige het feit, dat
in de daaraan volgende dagen honderden
lijken zijn aangespoeld. Hierbij was ech
ter naar uit getuigenissen der kustbewo
ners is gebleken, geen enkele vrouw of
kind. En aangezien het gezelschap Neder
landers voor het allergrootste deel uit
vrouwen en kinderen bestond, mag men
wel aennemen, dat de aangespoelde lij
ken niet van de „Nigerstroom,, afkomstig
zijn. i
Sidi-al-Barrani door de Italiaan
sche troepen ingenomen
Diplomatieke actie in verband
met den strijd in Noord-Afrika
Den 6en October zal ook in
ons land de zomertijd eindigen
Beteekenis'der voorioopige rege
ling voor radio-distributie
De competitie-wedstrijden van
den N.V.B. gaan Zondag door
6 OCTOBER WINTERTIJD
De Deutsche Voikswirt deelt mede, dat
in het geheeDe Duitsche Rijk op 6 Octbolbieir
des ochtends te 3 uur de kWeken een
uur achteruitgezet zullen worden. Hier-
fmede zal! een einde worden gemaakt
aan den zomertijd, welke in het voor
jaar werd ingevoerd, teneinde langer va|ni
het daglicht te kunnen genieten.
Deze maatregel zal ook gelden voor
het bezette Nederlandsche gebied, zoadat
hier dus de MiddeLEuropeesehe tijdi zal
gelden. i
DE VERDUISTERING
In het belang van de naleving van de
bepalingen ten aanzien van de verduis
tering. 11
Zonsondergang 19 Sept. 19 uur 45 min.
Zonsopgang 20 Sept. 7 unr 28 min.
20 Sept.
Maan op:
19,41
Maan onder:
9,31
Hoog- en laagwater te Zierikzee
Hoogwater: Laagwater:
20 Sept. 4,52 16,56 10,05 22,36
B$ de vroeger geldende tydaaanwyzing
dient 1,40 uur te worden bijgevoegd.
PACHTEN OP LANGEN
TERMIJN
Den Koloniale mogendheden
Met betrekking tot de door Enge
lland aan Amerika verpachte steunpun
ten voor lieger en vloot voor den duur
van 99 jaar wijlst men van Duitsche zijde
■op1 de geschiedenis en haalt typiscne
(voorbeelden aan van dit eigenaardige»
pachtsysteem. Men herinnert er aan dat
de koloniale mogendheden, en vooral En
geland, nog tot het midden van de 19de
eeuw de voorkeur gaven aan annexatie
en eerst later overgingen tot het geven
van ©en meer geschikten naam aa|n dezen
staat van zaken. Zoo heeft bijvoorbeeld
Engeland reeds in 1858 bijl Hongkong
groote gebieden ,voor eeuwig" van de
Chineezen in pacht genomen- In 1878
heeft het 't bestuur van Cyprus in han
den genomen en in 1882 „tijdelijk" Egypte
bezet. Later is men toen. overgegaan tot
het pachten voor den duur van 99 jaar
en hiervan is een interesaimte rij1 histo
rische voorbeelden aan te halen. In het
jaar 1898 was deze pacht voor 99 jaar
reeds de groote mode. Duitschland nam
onder deze voorwaarden Kiautschau „in
pacht", Rusland Port Arthur, Frank
rijk Kwangtsjau, Engeland verdere ge-
bieden bij' Hongkong, alsmede het gebied
van Weiheiwei.
In het jaar 1903 namen de Vereenigde
Staten den van Columbia afgescheurden
staat „Panama ,in eeuwige pacht" een
zone voor den aanleg van het P anama -
kanaal af en verzekerden zich in 1916, tem
koste van Nicaragua, van het bezit van
een aantal! eilanden eim een steunpunt
voor de Marine, Fomseca, „bijl wijze van
pacht voor den duur van 99 jaar".
Zekere kapitalistische maatschappijen op
particulieren grondslag volgen dit voor
beeld. Zoo laten zich de S u e zkanaalmaat
schappij' in het jaar 1856 en de Nieuw-
Zeeitënasche maatschappij' D'Arcis zich
door Egypte voor den duur van 99 jaar
en door Perzië voor den duur van 66
jaar concessies afstaian voor het gebrul
maken, respi. exploitatie van gronden de.
zer staten. De lijdende partij' bij deze
transacties zijn natuurlijk de betreffende
llanden: Turkije, (dat toenmaals nog Egyp
te bezat) het voormalige Perzië, het China
van de 19de eeuw. Panama en Nicaragua
geweest.
UNCLE SAM ROEPT RECRUTEN OP.
De oude werf plakkaten van de jaren
1917—1918 zijn in Amerika weer te
voorschijn gehaald. Leger en vloot heb
ben mannen noodig. P.I.B.
8K«!05?SNC H&yjc
