NIEUWSBODE
MAANDAG 16 SEPTEMBER 1940
De Kern
ABONNEMENT
Prijs f 1.50 p. kwartaal, bulten Zierikzee
fl.80. Voor het buitenland f 10.00 p. jaar.
Afzonderlijke nummers 6 cent. Ver
schijnt dagelijks, behalve 's Zondags.
Uitgave N,V. de Zierikzeesche Nieuwsbode, Zierikzee, Schuithaven B 94
.Tel, 32, Postgiro 137677 - Dir.: A. J. de Looze - Uitg.-Red.: IW. J. Kosten
97STE JAARGANG No. 14442
ADVERTENTIES
Prijs: 20 cent per regel, minimum 80 oent.
BIJ contract speciale prijzen. Grootte der
letters naar plaatsruimte. „Succesje»"
60 cent. Inzending tot morgens 10 uur
LONDEN BLIJFT HET DOELWIT
der Duitsche bommenwerpers
Het Kanaal tot een groot
vliegveld geworden
De voortdurende aanvallen op de mili
taire doelen van het Engelsche eiland
veroorzaken een zoo sterk vliegverkeer,
dat men zich boven het Kanaal bijna als
op een groot verkeersvliegveld waant.
Onafgebroken ronken machines van alle
types afzonderlijk en in de meest uiteen-
loopende formaties heen een weer. De
bestuurders zijn bij deze ontmoetingen
reeds een nieuwe gebarentaal'
overeengekomen, waardoor zij 'hun ka
meraden hun successen te kennen geven.
Voor de jagers geldt op den terugtocht
de ongeschreven wet het aantal neerge
schoten vliegtuigen terstond aan de huis
haven kenbaar te maken door evenzoo-
vele loopings. De bommenwerpers schie
ten evenzoovele lichtkogèls af, als zij
groote militaire doelen krachtdadig ge
bombardeerd hebben. Men krijgt hier
den indruk, dat Engeland geen
eiland meer is; het is nog slechts
het doel van dagelijksche uitstapjes voor
het Duitsche luchtwapen, welke geen nog
zoo hoog geprezen Engelsche afweer-
maatregelen kunnen verhinderen.
Londen is thans in een stadium ge
komen, waarin het moet kiezen tus-
schen het lot van Warschau en dat van
Parijs. Dit is de meening, die in welin
gelichte Duitsche kringen tot uiting ge
bracht wordt. Dezelfde kringen kenmer
ken de Engelsche poging om de hoofd
stad hals over kop te ontruimen als
een hopelooze onderneming. Naar Duit
sche opvatting zou het juist zijn geweest
wanneer met de ontruiming van
Londen voor het begin van de Duit
sche aanvallen begonnen was. Thans is
het naar men meent, te laat. De millii
oenen, die thans trachten met hun have
en goed uit de gevaarlijke zone te ge
raken, komen daardoor juist midden in
levensgevaar, want de omstreken van
Londen zijn geen open bouwgrond, maar
een verward dooreengebouwd industrie
gebied. Juist dit industrie-gebied vormt
door zijn militaire beteekenis het voor
naamste doel der aanvallen van het
Duitsche luchtwapen.
Tijdens de aanvallen, die het Duitsche
luchtwapen Zondag .op de Britsche
hoofdstad heeft ondernomen, ontwikkel
den zich taaie en talrijke luchtgevech
ten, daar de Engelschen blijkbaar al kun
jagers boven Londen hadden geconcen
treerd, die zij konden vrij maken voor
het afweren van de Duitsche bommenwer
pers. Dit feit wordt hierdoor bevestigd
dat de Duitschers bij hun aanvallen op1
Liverpool bijna geen afweer van jagers
hebben ontmoet. Ondanks deze ongewone
en, naar van goed ingelichte zijde toe
gegeven verrassende concentratie van
Britsche jagers, is het de "Duitsche ge
vechtsvliegtuigen opnieuw gelukt in vier
zware aanvallen dood en verderf boven
Londen te zaaien. Naast elkaar woedende
branden in de Londensche dokken, waar
in vooral de Albert en Indiandokken zijn
getroffen, groote felle branden in Wool
wich, vernielde waterleidingbedrijven, als
mede een electrische contrale en een
pompstation, die door voltreffers werden
getroffen, bewijzen dat de Duitsche bom
menwerpers him taak hebben vervuld.
Terwijl de gevechtsvliegtuigen hun bom-
menlast uitwierpen, moesten de ter be
scherming meegevlogen jachttoestellen
een zwaarderen strijd leveren dan ge
woonlijk. Ook het weer was ten gunste
van de Engelschen. Desondanks werden
71 Engelsche toestellen neergeschoten, ter
wijl 34 Duitsche vliegtuigen niet zijn te
ruggekeerd. Van Duitsche zijde namen in
achtereenvolgende formaties in totaal 179
vliegtuigen deel.
DE OPPERBEVELHEBBER VAN
DE BRITSCHE VLOOT
Marine-officitr on hoveling
Wie voert het feitelijke commando
De opperbevelhebber van de Engelsche
Home Fleet is, nadat hij in 1937 in den
adelstand is verheven, Sir Dudley North,
die gelijdelijk in zijn maritieme loopbaan
is opgeklommen. In den wereldoorlog
was hij eerste officier aan boord van
den slagkruiser „New Zealand", die aan
den strijd voor het Skagerak deelnam.
In 1930 bad hij het gebracht tot chef
van den staf der Engelsche Admiraliteit;
in 1932 werd hij benoemd tot chef van
den staf van de Home Fleet,
Naast zijn bekwaamheid aan boord, had
Sir Dudley ook blijken gegeven van
Gaan inneming van sleutelposities
SIR DUDLEY NORTH,
de opperbevelhebber van de Britsche
vloot in de Engelsche wateren.
hoiofschen aanleg. In 1919 had hij den
toenmaligen Prins van Wales vergezeld
op zijn reizen naar Australië. Zuid-
Amerika, Afrika, Indië en Japan. In 1922
begeleidde hij, als persoonlijk adjudant,
den Hertog van Connaught op een reis
naar Indië. In 1932 nam hij, naast zijn
eigen ambt, ook de functie waar van
persoonlijk adjudant des konings.
Wat evenwel nog opmerkelijker is
tusschen 1934 en 1939 was hij comman
dant van het Koninklijke jacht „Victoria
and Albert" en in deze hoedanigheid
verantwoordelijk voor al de reizen, die
het koninklijke paar ondernam, o.a. voor
de groote reis, die de Koning en de
Koningin in 1939 naar Amerika hebben
gemaakt.
Sir Dudley kan dus ongetwijfeld op
hoofsche manieren bogen. Dit kan na
tuurlijk zeer goed samengaan met zijn
kwaliteiten als zeeman; maar toch doet
het onwillekeurig de vraag rijzen in hoe
verre de eerste eigenschappen den door
slag hebben gegeven bij zijn benoeming
tot chef van de Home Fleet. Zou de
oorzaak moeten worden gezocht in de
omstandigheid, dat Churchill op deze
plaats gaarne een plooibaren man be
noemd zag?
De mogelijkheid schijnt niet uitgesloten,
dat de minister-president ook in dezen
oorlog de feitelijke leiding van de vloot
in handen wil hebben. Nu moet worden
afgewacht, welke houding Sir Dudley te
genover dergelijke aspiraties, indien zij
werkelijk bestaan, zal aannemen. Zal hij
bereid zijn, naar Churchill's pijpen te
dansen, of zal hij zijn onafhankelijkheid
weten te bewaren en de eerste viool
willen spelen? Dit zal er geheel van af
hangen, of bij Sir Dudley de zeeman of
de hoveling op den voorgrond zal treden.
Wanneer het op slag leveren aankomt,
zal hij de operaties zelf moeten leiden en
zich niet laten leiden. Tot dusverre heeft
hij zich niet Toemrijk kunnen .onder
scheiden.
GEEN OVERHEERSCHING VAN
DUITSCH KAPITAAL
De ontwikkeling van den aoribg heeft
tot gevolg gehad, dat Groot-Brittanmië
als afinemiei en alls leverancier van het
vasteland vain Europa verdwenen is en
men laat er te Berlijn geen twijfel over
staan, dat Engeland na een eventueele
Duitsche overwinning zijln betrekkingen
(miet de landen van Europa sllechts in
beperkte mate zal kunnen herstellen. Het
Britsche kapitaal heeft zich in talrijke
Europeesche landen, in het bijlzonder t©n
Noorden, ten Zuid-oosten en tejni Wes
ten van het Duitsche Rijk machtsposi
ties verschaft, die ook in dezen oorlog
weer Zijln aangewend om Duitschland het
betrekken van belangrijke producten, 1®.
vensmiddelen em gTondstoffejni te bemoei
lijken.
De Duitsche politiek, die zich ten doeili
heeft gesteld den Britsehen invloed op
het vasteland van Europa te breken, zaJi
deze kapitaalbeieggimgen zeker niet in
den ouden .omvang en imi den vroegeren
vroegereu voirm kunnen laten bestaan.
Het misbruik dat de Westelijke mogend
heden van hun machtsposities in het
Donau-gehied gemaakt hebben, heeft de
landen in dit gebied er toe gebracht
maatregelen tot bescherming van de na
tionale economie te nemen Oa de be
voegdheden van de kapitaalbezitters in
te perken. Nimmer is de deelneming van
de Westelijke mogendheden aan de eco
nomie van de nog weinig Ontwikkelde
landen een echte, vooruitziende hulp bij
den natiofnalen lopbouw geweest.
In Nederland en België is den laat-
sten tijid de bezorgdheid tot uitdrukking
gekomen, dat Duitschland de rod' van
Frankrijk en Engeland zou overnemen,
en door kapitalen in eerstgenoemd© tem
den te beleggen, sleutel-posities zou gaan
innemen, waardoor aan deze landen zelf
de beschikking over belangrijke deeiien
van hun economie zou worden oinitniomen.
Naar aanleiding van deze vrees wordt te
Berlijln verklaard, dat het met de Duit
sche politiek in strijk! is, zich thans van
dezelfde middelen te bedienen die Zij
vroeger in de kapitaalkrachtige Westet-
lijke mogendheden veroordeeld heeft. Dat
beteekent natuurlijk niet, dat de voort
schrijdende economische samenwerking
van de staten van het vasteland haar
invloed niet iop den finamicieelien grond
slag van belangrijke ondernemingen zou
doen gelden.
Het zou echter tegen den geest van
deze samenwerking indruischen, ijndien
de kapitaai-deellnanie eenzijdig bleef.
Duitschland zal ongetwijfeld de moge
deelname vain buitenlandsch kapitaal aan
Duitsche ondernemingen, waaneer daar
geen heerschzuchtige bedoelingen mee
gepaard gingen, geen moeilijkheden ia
den wieg gelegd en er is geen reden om
aan te nemen, dat Duitschland ila dit
.opzicht in de toekomst een andere hou
ding zal aannemen. Vapu dein amderen
kant zal Duitschiand's deelname aan de
economie van andere landeta uitgebouwd
moeten worden, opdat een zeker over
wicht wordt verkregen.
Geen misbruik van invloed
Men mag immers niet vergeten, dat
Duitschland op dit gebied iets in te ha
len heeft, waarvan het twintig jaar lang
verstoken is gebleven. Het verdrag van
Versailles beroofde Duitschland geheel
van zijtn aandeel in de voormalige vij
andelijke 'Landen. Van zijln aandeel in de
economie der neutrale landen giing
als indirect gevolg van het Verdrag van
Versailles veel verloren, daar Duitsch
land zich gedwongen zag tot dekking
van Zijln dringendste behoeften aan voe
dingsmiddelen en grondstoffen deviezen
te verwerven.
Duitschland zalo ingetwijlfield de moge
lijkheid aanvatten om zijn economisch
aandeel in buitenlandsche ondernemingen j
op de hoogte te brengen, welke met de
politieke en economische beteekenis van
Duitschland overeenkomt. De hier endaar
opgedoken bewering, als zou Duitschland j
in de toekomst Zijln invloed >op dit ge-
bied willen misbruiken iom groote buil-
tenlamdsche werken stop te zetten 'en
de daardoor vriji komende belangen op j
Duitsche ondernemingen tover te birejngön,
is volkomen onjuist.
Volgens een bericht uit New York is
het plan voor den aanleg van een nieu
wen waterweg tusschen Atlantischen
Oceaan en Stille Zuidzee evenwijding aan
het Panamakanaal nu opgesteld. Daarmee j
zou 277 millioen dollar gemoeid zijn, in i
zes jaar zou het opgeleverd kunnen wor
den. De voorbereidende werkzaamheden'
hebben al een begin genomen. De slui
zen moeten zoo worden ingericht, dat
ze aan luchtbombardementen weerstand
kunnen bieden.
MICHAEL,
die voor de tweede maal Koning van
Rumenië werd.
SIGRID UNDSET,
de bekende Noorsche schrijfster en be-
zitster van den Nobelprys voor letter
kunde, treft voorbereidingen voor een
touwde door de Vereenigde Staten
SAMENVOEGING
VAN GEMEENTEN
kan besparing tot gevolg hebben
In een door de afdeelingen Zeeland van
de Vereeniging van Nederlandsche ge
meenten en van den Nederlandschen
bond van gemeenteambtenaren uitge
bracht rapport is o.a. de samenvoeging
van de gemeenten van Noord-Beve-
land nader bekeken. Er wordt aan her
innerd, dat de tegenstand grootendeels
gebaseerd was op gevoelsoverwegingen.
Aangevoerd werd b.v. eertijds het argu
ment, dat de vier gemeenten, tengevol
ge van de omstandigheden, dat hun be
bouwde kommen betrekkelijk ver van el
kaar verwijderd liggen, en geen van hen
ten opzichte der andere centraal gele
gen is, elk voor zich een zoodanig af
gesloten geheel vormen, dat hun ver
eeniging nooit zou leiden tot het ont
slaan van een werkelijke eenheid.
Dit bezwaar wordt overdreven geacht.
Kortgene ligt 6.3 km. verwijderd van
Wissekerke, 6 km. van Colijnsplaat en
ongeveer 5 km. van Kats. Temeer daar de
verbindingswegen over het algemeen
goed zijn, kunnen deze afstanden geen
onoverkomelijk bezwaar vormen.
Dat een centraal liggende gemeente ont
breekt, wordt ten deele onjuist geacht,
want als zoodanig kan Kortgene gelden.
Deze gemeente toch ligt aan het voor
naamste veer (eerlang aan de vaste
brug) van Noord-Beveland en is als het
ware de ader, waardoor bijna alle ver
keer uit en naar het eiland vloeit. Te
recht was het dan ook door Gedepu
teerde Staten in hun project als zetel
der nieuw te vormen gemeente Noord-
Beveland aangewezen.
In het onderhavige rapport wordteen
belangrijke plaats ingeruimd aan de be
rekening van de besparing, die de sa
menvoeging der vier dorpen tengevolge
zou hebben. De post jaarwedden van
burgemeesters, secretarissen en ontvan
gers zou met 7657 gulden minder worden
belast; in totaal zou 10.000 gulden per
jaar, d.i. f 1,35 per inwoner worden be
zuinigd.
Na te hebben geconcludeerd, dat door
inkrimping van het aantal gemeenten ook
niet gering te achten besparingen en
vereenvoudigingen in de diensten van
het Rijk en van de provincie te verwezen
lijken zijn, besluit het rapport met de
aanwijzing, dat het aantal gemeenten in
Zeeland van 106 tot.... 27 terug gebracht
kan worden. De herindeeling heeft vier
gemeenten op Schouwe n-D u i-
v e 1 a n d, één op St.-Philipsland, één
op Tholen, één op Noord-Beveland,
vijf op Walcheren, zes op Zuid-Beveland,
vijf in Oostelijk en vier in Westelijk
Zeeuwsch-Vlaanderen.
Het gemiddelde bevolkingscijfer, dat
thans rond 2300 per gemeente bedraagt,
zou dan per gemeente stijgen tot ruim
9000. Hoewel niet verwacht kan worden,
dat in de naaste toekomst de overheid de
herindeeling van Zeeland zoo radicaal ter
hand zal nemen als de rapporteurs wen-
schen, lijkt het niet onwaarschijnlijk, dat
de samenvoeging van Kruiningen en Scho-
re gevolgd zal worden door andere, alles
zins te motiveeren samenvoegingen.
VERSCHILLENDE BERICHTEN
Bliksem veroorzaakt brand
Zaterdagnacht is te Sexbierum de ka
pitale boerderij bewoond door M. Nam-
mensma, door deft bliksem getroffen. De
Londen blijft het doelwit der
Duitsche bommenwerpers
Geen overheersching van Duitsch
kapitaal te verwachten
Met ingang van heden wordt
vleesch alleen op bonnen verstrekt
Samenvoeging van Zeeuwsche
gem. kan besparing opleveren
Slachtverbod voor rundvee naast
varkens heden van kracht
DE VERDUISTERING
In het belang van de naleving van de
bepalingen ten aanzien van de verduis
tering.
Zonsondergang 16 8ept, 19 uur 52 min.
Zonsopgang 17 Sept. 7 uur 19 min.
LICHT OP1
Het is gebleken, dat enkele automloi-
Ibllisten en wielrijders meenen, dat de
vroegere bepalingen, betreffende het
„licht op" nog steeds gelden. Dat is ech
ter niet juist. Thans moeten auto's en
fietsers dadelijk na zonsondergang voor
zien zijln van de voorgeschreven lichten/
en niet. zooals vroeger, een half uur
na zonsondergang. De lichteri mogen ge
doofd worden op, het tijdstip van
opkomst.
Maan op:
17 Sept. 18,26
Maan onder:
6,23
Hoog- en laagwater te Zierikzee
Hoogwater: Laagwater:
17 Sept. 3,21 15,28 8,35 21,00
Bp de vroeger geldende tydsaanwyzing
dient 1,40 uur te worden bijgevoegd.
schuur met een grooten voorraad hooi
en granen ging in de vlammen op, Ook
een deel van het woonhuis werd ver
woest. Het vee werd gered.
Dienzelfden nacht werd de boerderij
van den veehouder IJ. Postma aan het
Zuidereind te Tiet jerk door den bliksem
getroffen. Dadelijk stond het woonhuis
in lichte laaie, waarbij de inboedel, 7
koeien, een paard en klein vee in de
vlammen omkwamen. De bewoners kon
den zich tijdig redden. Verzekering dekt
gedeeltelijk de schade.
De distributie van Zeep
Het waarnemend hoofd van het depar
tement van handel, nijverheid en scheep
vaart, deelt mede, dat de geldigheids
duur van de aan de detaillisten, gros
siers en instellingen verstrekte toewij
zingen ter verkrijging van zeep welke
geldig zijn verklaard tot een bepaalden
dag voor 1 October a.s. wordt ver
lengd tot en met 31 October a.s.
De aandacht wordt er op gevestigd,
dat het bovenstaande niet van toepas
sing is op de toewijzingen ter verkrij
ging van scheerzeep.
Terug uit de Oostmark
Naar men van Duitsche zijde mede
deelt, kunnen thans geen brieven of an
dere postzendingen meer in ontvangst
worden genomen ifoor de kinderen die
thans in de Oostmark vertoeven. De thans
reeds verzonden poststukken zullen nog
besteld worden. Deze stopzetting houdt
verband met de voorbereiding van den
terugkeei' der kinderen. Zondag is de
trein met kinderen uit Linz naar Neder
land vertrokken. De rest zal regelmatig
volgen, zoodat men verwacht, dat voor
30 September alle kinderen weer bij de
ouders terug zullen zijn.
Vandalisme te Zandvoort
In den nacht van Woensdag op Don
derdag hebben tot dusverre onbekende
mannen het voor huize Sterre der Zee
in Zandvoort staande Heilig Hartbeeld
moedwillig beschadigd, door het de han
den af te slaan.
Men vond ze onder het beeld in het
gras. De vandalen hebben bovendien in
de onmiddellijke nabijheid de bloempotten
ondersteboven gegooid en de hekken be
schadigd. Van een en ander is aangifte
bij de politie gedaan.
