VRIJDAG 13 SEPTEMBER 1940
De Kern
"predikbeurten
ABONNEMENT
Prijs f 1.50 p. kwartaal, bulten Zierikzee
fl.80. Voor het buitenland f 10.00 p. jaar.
Afzonderlijke nummers 6 cent. Ver
schijnt dagelijks, behalve 's Zondags,
Uitgave: N.V. de Zierikzeesche Nieuwsbode, Zierikzee, Schuithaven B 94
Tel. 32, Postgiro 137677 - Dir.A. J. de Loose - Uitg.-Red.M. J. Kosten
ADVERTENTIES:
Prijs: SQ cent per regel, minimum 80 cent.
BIJ contract speciale prijzen. Grootte der
letters naar plaatsruimte. „Succesjes"
60 cent. Inzending tot 's morgens 10 uur
Duitsche luchtaanvallen op
Engeland's hoofdstad
veroorzaakten vijf groote branden
Duitsche gevechtsformaties hebben laat
in den namiddag van Donderdag opnieuw
de Zuid-Engelsche afweerversperringen
doorbroken. Het opgeklaarde weer maak
te het mogelijk, over de versperringsbal
lons heen te vliegen. Het Engelsche afweer-
vuur trof geen doel. De Duitsche vlieg
tuigformaties konden boven Londen bij
na ongestoord haar bommenlast uitwer
pen.
De aanval op Londen,, schrijft een
medewerker van de United Press, begon
met het uitwerpen van brandbommen,
die vuur en vlammen zaaiden. De New
York Herald Tribune, zoo meldt D.N.B.
verder uit New York, spreekt van vijf
reusachtige branden. Groote branden
woedden in het gebied van de dokken
ten Oosten van den Tower en op den
Zuidelijken o^ver van de Theems.
De Britsche radio heeft jnedegedeeld,
dat vie: formaties Duitsche vliegtuigen,
gevolgd door nog andere, haar aanvallen
in golven uitvoerden en explosieve en
brandbommen uitwierpen.
De bemanning van een formatie van
vijf Duitsche vliegtuigen, die na een aan
val op Londen op hun basis zijn terug
gekeerd (één toestel moest wegens mo
tordefect op een ander vliegveld dalen),
meldt over haar operaties van den vo
rigen nacht, dat zij op groote hoogte
vliegend en bij het beste weer Londen be
reikte.
Ongeveer 10 kilometer voor de stads
grenzen flitsten de eerste zoeklichten aan
en kort daarna begon het afweergeschut
op verschillende plaatsen te vuren. Af
en toe werd een vliegtuig- door een zoek
licht gevonden. In twee gevallen ont
ploften de granaten van het afweerge
schut vlak bij de vliegtuigen. Een der
toestellen kreeg daardoor een motorsto
ring.
De Theems en de dokken waren dui
delijk zichtbaar en zonder moeilijkheden
kon men de bommen laten vallen. De
vliegers hadden duidelijk kunnen waar
nemen, dat hun bommen op de doelen
ontploften. Vooral in de bocht van de
Theems zijn, naast de oude, kleine nieu
we branden ontstaan. Elders hoorde men
ontploffingen. Het zicht was vorigen
nacht zoo helder, dat de vliegers het
brandende Londen nog konden zien, toen
zij reeds lang op de thuisvlucht waren.
Volgens uit Londen te Stockholm ont
vangen berichten moesten tengevolge van
de zware schade, die het Londensche
verdedigingsstelsel de laatste vijf nach
ten geleden heeft, in allerijl luchtdoel
batterijen uit de meest verschillende
deelen van Engeland naar de hoofdstad
overgebracht worden. Londen's verdedi
ging heeft men dus ten koste van de
rest van het land moeten versterken.
BOMMEN OP
DUITSCHE STEDEN
Brandbommen op woonwijken van
Bremen, Berlijn en Hamburg
Woensdagnacht zijn wederom Britsche
vliegtuigen boven Noord-Duitschland ver
schenen. Zij lieten, zoo meldt D.N.B., ex
plosieve- en brandbommen op woonwij
ken van verscheidene steden vallen, voor
al van Hamburg en Bremen. Er ont
stonden talrijke groote branden en schade
aan woonhuizen, Verscheidene dooden,
zwaar- en lichtgewonden, wier aantal
nog niet kon worden vastgesteld, zijn
te betreuren.
Te Berlijn hebben de Engelschen, even
als bij hun vroegere aanvallen, blijkbaar
getracht de woonwijken der arbeiders en
beroemde nationale monumenten te tref
fen. In den Tiergarten zijn bommen ge
vonden, die klaarblijkelijk hetzelfde doel
hadden als de bommen, welke in den
nacht daarvoor zijn uitgeworpen.
Een deel der Engelsche aanvallers werd
reeds in West-Duitschland door den
Duitschen afweer gedwongen terug te
keeren. Op verschillende plaatsen lieten
zij hun bommen vallen om ze kwijt te
zijn.
In drie golven, aldus United Press,
kwamen de Britsche vliegers aangevlo
gen doch de aanval was niet zoo be
langrijk als die van den vorigen nacht.
De eerste groep Engelsche vliegers wist
blijkbaar niet verder te komen dan de
buitenwijken van Berlijn. De tweede be
reikte de stad in het geheel niet en
werd door het afweergeschut op een
afstand gehouden, terwijl de derde groep
tot de eigenlijke stad wist door te
dringen. In het centrum van de stad
hoorde men duidelijk te midden van' het
gedreun van het afweergeschut, het ge
ronk der motoren. ïn het centrum heeft
men geen bomexplosies gehoord. Het
luchtalarm heeft te Berlijn anderhalf
uur geduurd en eindigde om 2.16 uur.
De Rijksdag, de Brandenburger Tor, de
Siegessaule, de Amerikaansche ambas
sade en de Academie der Kunsten schij
nen voor Churchill militaire doelen te
zijn, aldus schrijft het Berliner Zwölf
Uhr Blatt. Men weet thans, dat de
vliegers van de Royal Air Force het
bevel hebben gekregen met niets, maar
dan ook met niets rekening te houden.
Het Engeland van Churchill geeft hier
door blijk, aldus het blad, niet te wil
len veranderen en moet derhalve thans
met geweld tot inzicht worden gedwon
gen. In zijn hol opgezocht en met bom
men bedekt, probeert Engeland des
nachts nog eenmaal uit zijn hol te ko
men en wraak te nemen op Duitsche
vrouwen en kinderen.
EEN DUITSCHE NACHTJAGER
wordt startklaar gemaakt voor een vlucht
boven het Britsche eiland. (P.I B.)
Duitsche weermachtsbericht
Voortdurende aanvallen op Londen
Het opperbevel van de Duitsche weer
macht maakte gisteren bekend:
Opnieuw hebben Britsche vliegtuigen in
den nacht van 11- op 12 September in
Noord-Duitschland de woonwijken van ver
scheidene steden, waaronder Hamburg,
Bremen en Berlijn met brisant- en brand
bommen bestookt. Er ontstonden talrijke
branden en veel schade werd aangericht
in woonhuizen en arbeiderswijken. Veer
tien menschen werden gedood en 41 ge
wond. Welgericht afweervuur, gediscipli
neerd optreden van de bevolking en doel
treffend ingrijpen van den luchtbescher
mingsdienst verhinderden in de rijks
hoofdstad en in andere plaatsen dat
grootere schade werd aangericht.
Duitsche gevechts-, jacht- en torpedo-
eskaders hebben dag en nacht hun ver-
geldingsaanvallen tegen Londen voortge-
zet. Haven-inrichtingen, welke door bran-
den hel verlicht waren, gasfabrieken en
electrische centrales, een kruit- en een
wapenfabriek, werden zwaar getroffen.
Andere aanvallen in den loop van den
dag golden een vliegtuigfabriek in Sout
hampton, waarin zes hallen vernield wer
den, alsmede de petroleumopslagplaatsen
van Port Victoria. Nachtelijke aanvallen
waren verder gericht tegen Liverpool en
andere havenwerken aan de West- en
Zuidkust van Engeland. i
In de monding van de Theems hebben
gevechtsvliegtuigen een konvooi aange
vallen. Een torpedobootjager en vier
koopvaardijschepen werden getroffen en
geraakten in brand. Twee andere koop
vaardijschepen kregen treffers. j
In het verloop van de aanvallen op
Londen ontstonden er verscheidene ver
bitterde luchtgevechten, waarbij 67 vij
andelijke vliegtuigen werden neergescho
ten. Des nachts werden zes andere Brit
sche vliegtuigen boven Duitsch gebied
door luchtdoel artillerie omlaag gehaald.
De artillerie der marine heeft zes vij
andelijke bombardementstoestellen aan de
kust van de Noordzee en een ander
toestel aan de kust van het Kanaal neer
geschoten, zoodat de totale verliezen,
welke de vijand gisteren geleden heeft,
80 vliegtuigen bedragen. Twintig eigen
toestellen worden vermist.
Een duikboot heeft op een tocht in
totaal 40.000 br. ton aan vijandelijke
scheepsruimte uit krachtig beschermde
konvooien tot zinken gebracht. Een an
dere duikboot heeft een bewapend vij
andelijk koopvaardijschip van 7000 br.
ton, eveneens uit.een konvooi, tot zinken
gebracht. j
De bevolking ven Roemenië
De gebeurtenissen van de laatste weken
hebben in sterke mate de aandacht ge
vestigd op Roemenië zeker niet in
de laatste plaats door het feit, dat het
in een zoo aanzienlijken gebiedsafstand
heeft moeten toestemmen. Al te zeer
kan Roemenië zich over dit laatste niet
beklagen, want de uitbreiding, die het
Roemeensche gebied na den wereldoor
log heeft ondergaan, grenst aan het on-
geioofelijke.
Bij het uitbreken van den wereldoor
log bezat het land een oppervlakte van
138.000 vierkante kilometer en een be
volking van 7.5 millioen. In 1920 was
de oppervlakte aangegroeid tot niet min
der dan 295.000 vierkante kilometer
dus ruim verdubbeld en de bevolking
tot meer dan 16 millioen zielen. Wat
dit laatste getal betreft heeft men trou
wens nooit algeheele zekerheid kunnen
krijgen. Volgens de laatste officieele
volkstelling in 1938 zou de bevolking
zijn gestegen tot 18 millioen. Over de
juistheid van dit aantal is echter steeds
twijfel uitgesproken. Terzake bevoegden
nemen aan, dat Roemenië in dien tijd
meer dan 20 millioen inwoners telde.
Inmiddels heeft Roemenië de volgende
gebieden moeten afstaan: Bessarabië en
Noord-Boekowina aan Sow jet-Rusland, het
Noordelijke deel van Zevenburgen en de
streek om Groswardein aan Hongarije en
de Zuidelijke Dobroedsja aan Bulgarije.
Door dezen gebiedsafstand vermindert de
bevolking met niet minder dan 6 mill,
zielen.
Hierbij valt op te merken, dait het
grootste deel der in de afgestane ge
bieden woonachtige bevolking niet tot
den eigenlijk-Roemeenschen stam behoort.
De Magyaren, met inbegrip van de Szek-
ler, worden in Groot-Roemenië op ruim
1.4 millioen geschat. Daarbij komen dan
de Oekraieners, Bulgaren, Russen en zelfs
Polen.
EILANDEN ALS PAND
VOOR BRUIDSSCHAT
Het feit, dat de Shetland-eilanden thans
ook in de oorlogszone liggen, brengt in
herinnering, dat zij eenmaal Noorsch ge
bied waren, zes eeuwen lang. Toen ech
ter in 1468 Koning Jacob III van Schot
land in het huwelijk trad met Prinses
Margaretha, dochter van Koning Chris-
tiaan I van Denemarken, Zweden en
Noorwegen, werden de Orkney- en Shet
land-eilanden aan de Schotsche kroon
in pand gegeven voor de betaling van
den bruidschat der prinses, die 60.000
kronen bedroeg. Deze is echter nooit
betaald, zoodat de eilanden in het bezit
van Schotland bleven. Ook na de vereeni-
ging van Schotland met Engeland oefen
den de Schotsche koningen hun heer
schappij niet uit als souvereinen, doch
slechts als pandhouders. In theorie zou
Noorwegen ook nu nog het recht heb
ben, om dit pand in te lossen; maar
aangezien de 60.000 kronen met rente
op rente zijn aangegroeid tot een reus
achtig kapitaal, zal Noorwegen van dit
recht wel nooit gebruik maken!
De eilandengroep der Shetlands is door
een 80 km. breeden zee-arm gescheiden
van de Zuidelijker gelegen Orkneys. Te
zamen met deze vormen zij een Schotsch
graafschap. De Shetland-groep bestaat uit
117 kleine, bergachtige eilanden, waar
van slechts 34 bewoond zijn; de overige
dienen uitsluitend als weidegrond. Het
klimaat is er weinig aantrekkelijk; de
zomers zijn kort en zieer heet, de win
ters koud, mistig en stormachtig. De be
volking telt ongeveer 21.000 zielen en
voorziet in haar levensonderhoud door
middel van de visscherij en veefokkerij.
Bekend zijn de Shetlandsche dwerg-
ponies.
In de grijze oudheid werden de eilan
den bewoond door de Pieten, die ook
het Noorden van Schotland bevolkten.
In de 6de eeuw werd het Christendom
ingevoerd door Iersche priesters, Op het
einde van de 8ste eeuw begonnen de
Noormannen zich op de eilanden te ver-
toonen; in 875 namen zij ze voorgoed in
bezit en vestigden er Noorsche nederzet
tingen. In de dagelijksche omgangstaal
treft men dan ook nog vele woorden en
uitdrukkingen aan, die aan de overheer-
sching der Noormannen herinneren.
FRANKL.N D. ROOSEVELT
„Ik haat den oorlog thans meer
dan ooit".
President Roosevelt, aldus het D.N.B.
uit Washington, heeft zijn eerste ver-
kiezingsrede gehouden voor de vakver-
eeniging van vrachtauto- en andere chauf
feurs.
De Amerikaansche democratie, zoo ver
klaarde hij, werkt langzaam en bedacht
zaam. Sinds 1933 is er echter reeds
veel bereikt, b.v. minimum-loonen en
grenzen voor den werktijd, alsmede het
recht der werknemers om in georgani
seerde groepen met hun werkgevers te
onderhandelen. Voor 1933 was dat niet
mogelijk.
Roosevelt ging toen over tot de defen
sie- en dienstplichtkwestie en betoogde,
dat de regeering de fabrieken zou over
nemen, die medewerking weigerden. Ten
slotte zei Roosevelt: „Ik haat den oor
log thans meer dan ooit. Ik ben beslo
ten alles te doen wat ik kan om voor
alle tijden den oorlog van onze fusten
verre te houden. Ik sta met mijn partij op
den grondslag van het te Chicago aange
nomen program. Wij zullen niet aan
vreemde oorlogen deelnemen en wij zul
len ons leger, vloot en luchtwapen niet
buiten het Amerikaansche werelddeel
naar vreemde landen ten oorlog zenden,
behalve in geval van een aanval".
ZWEDEN ZONDAG TER
STEMBUS
Propaganda zooveel mogelijk beperkt
De voorbereidingen voor de verkiezin
gen voor de Tweede Kamer van den
Zweedschen Rijksdag, die Zondag a.s. zul
len worden gehouden, zijn in vollen gang.
Vermelding verdient dat schier nooit in
een democratisch land vóór zulk een
gewichtige gebeurtenis een zoodanige
graad van saamhorigheid,rust en waar
digheid was waar te nemen, als tijdens
de verkiezingscampagne, die op'toogen-
blik in Zweden plaats vindt.
Het gebeurt niet voor de eerste maal1,
dat Zweden naar de stembus gaat ter
wijl bijna de geheele overige wereld in
vlammen staat. Gedurende den wereld
oorlog van 1914—1918 werden in Zweden
niet minder dan drie verkiezingen ge
houden, waarbij echter niet die eenheid
heerschte, in het bijzonder met betrek
king tot de buitenlandsche politiek, welke
men nu kan waarnemen. De ervaringen
opgedaan bij deze vroegere oorlogsver
kiezingen hebben misschien invloed ge
oefend op het besluit van de Zweedsche
autoriteiten, de grondwettelijke verkie
zingen niet uit te stellen.
Bovendien zou het ook moeilijk ge
weest zijn in de grondwet een moge
lijkheid voor zulk een maatregel te vin
den. De regeering zelf; die vertegenwoor
digers uit alle vier de groote partijen
omvat, biedt eisn waarborg voor een
harmonische oplossing van alle vitale
vraagstukken. Deze partijen zijn ook voor
alle beslissingen van de regeering en
van het parlement verantwoordelijk.
De politieke partijen hebben zich ver
bonden de politieke propaganda gedu
rende den verkiezingstijd zooveel mo
gelijk te beperken. D.it is ook de oorzaak
van het feit, dat de verkiezingsstrijd
geen opvallend stempel op de Zweedsche
steden heeft gedrukt. Geen enkel poli
tiek biljet bedekt de reclamezuilen, het
propagandamateriaal dat bij de meeste
parlementsverkiezingen in de geheele we
reld verspreid wordt, ontbreekt hier
tbpns geheel,
Bdtsche bomaanvallen op Berlijn,
Bremen en Hamburg
Duitiche luchtaanvallen op de
hoofdstad van Engeland
Groei en afname der bevolking
van 't land van Koning Michael
Met 1 Oct. komt er een nieuwe
regeling voor de brandstoffen
Welke identiteitsbewijzen zullen
na 30 September gelden
Komt er een pauze in de voetbal
sport dezen winter?
BROOD OP BON 6
Gedurende het tijdvak van 16 Septem
ber 1940 tot en met 22 September 1940
geeft elk der met „6" genummerde bon
nen van het broodbonboekje recht op
het koopen van ongeveer 125 gram rogge
brood of 100 gram ander brood.
Deze bonnen zijn voorts tot en met
Dinsdag 24 September a.s. geldig.
DE VERDUISTERING
In het belang van de naleving van de
bepalingen ten aanzien van de verduis
tering.
Zonsondergang 13 Sept, 19 uur 59 min.
-Zonsopgang 14 Sept. 7 uur 14 min.
Maan op:
14 Sept. 17,17
Maan onder:
3,12
Hoog- en Laagwater te Zierikzee
Hoogwater: Laagwater:
14 Sept. 1,20 13,37 6,59 19,23
Bp de vroeger geldende tjjdsaanwffzing
dient 1,40 uur te worden bijgevoegd.
Zondag 15 September.
Ned. Herv. Kerk,
Zierikzee. Nieuwe kerk. 10 ure, ds.
Vaieton (Bed. H. Doop).
Kleine kerk. 10 ure, ids. Pijnaoker Hordijk
Luth. Kerk.
10 ure, ds. de Jongh van Amersfoort
(Doopsbed.)]
Geref. Kerk.
10 en 6 ure, ds. Leene.
Ghr. Geref. Kerk.
10 en 6 ure, ds. Hoogendoorn.
Geref. Gem. (St.-Domusstraat)
10.30, 3 en 7 ure, Leeskerk.
Oud-Geret. Gem.
10.30, 3 en 7 ure, Leeskerk.
Leger des Heils (Poststraat)
Zaterdagavond 8 ure, Openluohtwerk.
Zondag: 10 Heiligingsdienst, 3 30 Open
lucht bij de Nobelpoort, 7 Openlucht op
de haven en 8 are, Yerlossingssam-nkomst.
Alle samenkomsten onder leiding van
majoor Jao. Smael, divisie offi der.
Renesse. 3.30 ure, ds. Ninok Blok van
Brouwershaven.
Noordwelle. 10.30 ure, de. Saraber
Tan tturgb.
Eikerzee. 11.10 ure, ds. Bosohloo. Geref.
kerk. 11.10, Leeskerk en 4.10 ure, ds.
Voorneveld van Haamstede.
St.-FUipsland. 11 en 3.30 ure, ds. Ver
schoor. Geref. gem. 10.30, 3 en 6.30 ure,
Leesdienst.Oud-geref.kerk. 10.30, ds. Blaak,
3 30 idem (Bed. H. Av.) en 7 ure, idem.
Stayenisse. 11.10, Leeskerk en 3.40
ure, ds. Betelaan. Oud-geref. kerk. 11.10,
3 40 en 7.10 ure, Leeskerk.
Natuurlijk kan men moeilijk voorspellen
welke uitwerking de houding van de re
geering op den uitslag der verkiezingen
zal hebben. Duidelijk is alleen dat een
moeilijke situatie zou ontstaan, indien het
deelnemen aan de verkiezingen slechts
gering was. Immers dit zou in tegen
spraak zijn met de herhaalde bewerin
gen van de regeering dat zij door vrij
wel het geheele Zweedsche volk wordt
gesteund*