NIEUWSBODE
WOENSDAG 11 SEPTEMBER 1940
De Kern
ABONNEMENT
Prijs fl.60 p. kwartaal, bulten Zierikzee
f 1.80. Voor het buitenland 110.00 p. jaar.
Afzonderlijke nummers 5 cent. Ver
schijnt dagelijks, behalve 's Zondags.
Uitgave: N.V. de Zierikzeesche Nieuwsbode, Zierikzee, Schuithaven B 94
Tel. 32, Postgiro 137677 - Dir.: A. J. de Looze - Uitg.-Red.: M. J. Kosten
97STE JAARGANG No. 14438
ADVERTENTIES
Prijs: 20 cent per regel, minimum 80 cent.
31) contract speciale prijzen. Grootte der
letters naar plaatsruimte. „Succesje*"
60 cent. Inzending tot morgens 10 uur
VOLKSEENHEID
De verklaring, dat we leven in een
revolutionnairen tijd, moest zulk een ge
meenplaats zijn, dat men zich belachelijk
zou maken door haar thans nog neer
te schrijven. Helaas echter is dat niet
het geval. Het besef, dat we staan voor
een hermunting van waarden,
welke in strekking en omvang, die der
groote Fransche omwenteling van 1789
verre overtreft, leeft in te weinige lagen
van de bevolking. En toch moest dat
besef algemeen zijn, gelet op hetgeen
hier op het spel staat, namelijk ona
volksbestaan.
Wanneer wij de twintigste eeuw ken
merken als die der contra-renaissance,
bedoelen wij daarmede geenszins-, een
blaam te werpen op het tijdperk, dat
met de renaissance een oorsprong
nam. Zeker in den aanvang onder
scheidde het zich door een ontplooiing
van de menschelijke persoonlijkheid, welke
alom ook in ons vaderland een
periode van rijkdom in velerlei1 opzicht
inleidde.
Tevens echter werd alstoen gebroken
met een cultuur, welke vóór haar
verval uitmuntte door een machtige
harmonie. Daarvan getuigen nog de in
dien tijdkring gestichte kathedralen, mo
numentale verheerlijking van den geest
eener samenleving in den werkelijken zin
des woords. Er was immers een maat
schappij, welker leden, in standen ver-
eenigd, met elkander werkten. Indivi
du en gemeenschap stonden tot
elkaar in een betrekking, die elk van
beiden recht deed.
De renaissance nu heeft, mede onder
den druk van zich allengs openbarende
economische factoren, geleid tot het
individualistische stelsel, dat
met de Fransche revolutie verdere groei
kracht verkreeg en het pleit steeds meer
ten gunste van het individu, al minder
ten prof ij te van de gemeenschap be
slechtte. Het verkeer onder de Wester-
sche menschheid ging zich kenmerken
door een leven naast, door een staan
tegenover elkander.
Dit nu is de beteekenis van dezen tijd,
dat het maatschappelijk systeem, hetwelk
uit de renaissance zijn oorsprong nam,
en dat een contra-renaissance zich
voltrekt. Dit verschijnsel is algemeen
Europeesch. En het is onafwendbaar.
Ziet, hoe de nieuwe gedachten staan
te worden verwezenlijkt zelfs dm een
land als Frankrijk, op het continent van
Europa eens het hechtste bolwerk voor
de beginselen van 1789.
Op een tweetal trekken in de. nieuwe
revolutie zij de aandacht gevestigd. Zoo
worde ten eerste vermeld haar anti-
individualistisch karakter. Beoogd toch
wordt, aan de gemeenschap te hergeven
rechten, haar onttrokken door een lang
zamerhand ten top gevoerd individua
lisme. Voorts is zij antirkapitalistisch, in
zooverre ze er naar streeft, het primaat
van den arbeid te stellen in de plaats
van dat van het kapitaal.
Geruoimen tijd leefde ten onzent reeds
het besef, dat doorwerking van die be
ginselen eenmaal ook hier te lande niet
zou kunnen uitblijven. De staatslieden
van voorheen waren echter vrijwel allen
van meeniing, dat invoering er van zich
langs evolutionnairen weg zou voltrekken.
Bereidheid tot aanvaarding was er on
getwijfeld, zelfs dn breeder kring dan
veelal gedacht wordt. De ontwikkeling
nu heeft een gansch anderen loop ge
had.
j
Het staat nu wel vast dat, indien wij
zeiven het hervormingsproces
niet met kracht aanvatten, anderen het
zuilen doen. Ook daarom ds lijdelijkheid
tegenover het revolutiomnaiT gebeuren
principieel af te keuren. Wij durven
zelfs dn twijfel trekken, of de vrijheid,
ons in uitzicht gesteld, ons ooit zal ge
worden, zoo wij er niet in slagen ons
volk nieuw op te bouwen. Ons volks
bestaan staat hier op het spel.
Het is dus plicht, de nieuwe gedach
ten dn ons volksleven te verwezenlijken.
Zulks nu geschiede op zoodanige wijze,
dat behouden blijve het volkseigene, op
dat op volksvernieuwing, nimmer -ver
nietiging volge. Eigen vorm zullen wij
aan het nieuwe moeten geven, zoodat
onze Christelijke en nationale traditiën
van geestelijke vrijheid en verdraagzaam
heid ongerept blijven en volksinvloed op
het publieke erf in welken vorm dan
ook worde gehandhaafd.
DE BOMAANVALLEN
OP LONDEN
ontwrichten de bedrijven
Groote branden aan de havent
In de meeste Londensche bedrijven is
het werk als gevolg van de bomaan
vallen neergelegd, schrijft een Zweed-
sche journalist aan „Göteborgs Morgen-
post". Van officieele zijde is medege
deeld, dat de havens in de buurt van
de monding van de Theems geheel zijn
vernield en dat alle pogingen om de
vuurhaarden te blusschen, moesten wor
den opgegeven.
Men beperkt zich er toe, de modern
ste installaties te redden, die gelegen
zijn op den Noordelijken oever van de
Theems.
Bijzondere pogingen worden 'in het
werk gesteld om de groote voorraden
goederen bij de Victoria en Alberthavens
in veiligheid te brengen. Hier bevinden
zich n.l. groote graanpakhuizen, waar
van echter de installaties geheel ver
nield zijn. Verscheidene straten bij deze
havens staan in vlammen en ook hier
staan geweldige magazijnen in brand,
waarin anders voor het levensonderhoud
noodza9kelijke goederen liggen opgesta
peld. Een groot aantal vrijwilligers pro
beert hier te redden wat er te redden
valt. Dichtbii de Westindië-havens woe
den, naar de correspondent verder -meldt,
geweldige vuurhaarden.
Het effect der explosies
Met onverminderde kracht, zoo heet
het dn een correspondentie van „Stock-
holrnis Tidningen" uit Londen, wordt de
strijd om Londen voortgezet. De gewel
dige branden hebben de donkerste uren
van den nacht van Zondag op Maandag
in daglicht veranderd. De eene brand
volgde op de andere. De 'Londenaars
beleefden de geweldigste explosies, die
ooit iin een oorlog voorgekomen zijn.
De aarde en de lucht beefden kilome
ters in den omtrek, toen groote bom
men insloegen. De uitwerking der groote
bommen, die nu nacht in, nacht uit op
Londen geworpen worden, is fantastisch.
Het effect der explosies is enorm. De
bevolking van Londen buigt haar rug
van angst voor de eeuwige aanvalsgol
ven. De branden in de nabijheid van
de havens woedden nog altijd, toen ik
gelegenheid kreeg om de haveninstalla
ties te bezichtigen, waar ook de petro-
leumreservodrs nog altijd haar vettige
rooksluiiers verbreiden. Daar stonden vol
komen verwoeste tankauto's en op de
kaden hingen totaal verbogen, onnatuur
lijk verwrongen kranen. Aan de kaden
lagen vaartuigen met zware slagzij na
den brand.
N'euwe Juchtaanva'
Duitsche formaties gevechtsvliegtuigen
hebben op 10 September en in den nacht
van '10 op 11 September wederom een
reeks militaire en voor den oorlog be
langrijke doelen in Engeland aangevallen.
Het zwaartepunt lag daarbij op Lon
den, waar industriecentra en militair be
langrijke installaties met succes werden
bestookt met bommen. Op 10 September
werd in de Britsche hoofdstad reeds
voor 22 uur zes malen luchtalarm ge
maakt, dat wil zeggen, nog voor de
Duitsche nachtelijke aanvallen volledig
begonnen. In den loop van den dag
werden voorts uitgebreide verkennings
vluchten ondernomen, die waardevolle
gegevens opleverden over de tot dus
verre bereikte effecten en over nieuwe
aanvalsdoelen.
ITAL. WEERMACHTBERICHT
Bommen op Jaffa en Port Soedan
Het hoofdkwartier van de Italiaansche
weermacht maakte gisteren bekend:
In het Oostelijke bekken van de Mid-
deLlasndsche Zee heeft ons bijzonder ac
tieve luchtwapen hevige bomaanvallen
op Jaffa in Palestina en op de spoorlijn
Alexandria—Marsa Matroeh ondernomen.
Bij het eerste optreden werden de ha-
werken en belangrijke pakhuizen getrof
fen en hevige schade toegebracht. Een
spoorlijn kreeg een voltreffer en vloog
in de lucht.
In Noord-Afrika werden bovendien vij
andelijke tentenkampen en colonnes vracht
auto's door het luchtwapen aangevallen
en beschoten. Vooral bij Birscheferzen
heeft de vijand zware verliezen geleden.
Het vijandelijke luchtwapen ondernam
eenige aanvallen op plaatsen in Cyre-
naica, waarbij in totaal één man ge
dood en vier gewond werden. Er werd
onbeteekenende materieele schade aange
richt.
In Oost-Afrika deed ons luchtwapen
een aanval op de vliegtuigbasis van Port-
Soedan, waarbij verscheidene vliegtuigen
op den beganen grond getroffen en
branden veroorzaakt werden. Ondanks
den aanval van de vijandelijke jagers zijn
al onze vliegtuigen, na een vijandelijk
toestel te hebben neergehaald, op hun
bases teruggekeerd.
In Kenya werden eenige opslagplaat
sen en kampen door ons luchtwapen in
Bura aan de Tana-rivier met duidelijk
waar te nemen resultaten en zonder eigen
verliezen
Te Agram zfijln Iblji ©en huiszoeking bij
©en grossier in granen vijftig wagons
gehamsterd mieel en Ibij! een vlleeschfa-
briek in ©en voorstad van Belgrado ze
ventien Wagons vet gevonden. De eige
naars van deze hoeveelheden levensmid
delen hadden meeÜ en vet achtergehou
den in de hoolp op verdere prijsstijging.
Bij decreet van den staatsleider ge
neraal Antonescu is de door ex-koning
Carol opgerichte „partij! der natie" ont
bonden verklaard. Het ottitbindilnigslbteslliuit
gelde ook voor de onderorganisaties der
partij, in het bijzonder voor de zoog©- J
naamde National© Garde die de laatste
maanden in de provincie Imevenregeerin-
gen hadden gevormd. j
Om dat alles te verwezenlijken is al-
lereerst noodig volkséénheid. Slechts
dèn zullen wij in staat zijn, een zoo on
zegbaar zware taak, als thans wacht,
te vervullen. f
Het Duitsche Weermachtbericht
Britiche bommen op Duitsche steden
Fransche kust beschoten
Het opperbevel van de weermacht
maakte gisteren bekend:
Britsche vliegtuigen hebben ook in den
afgeloopen nacht in Noord-Duitschland
bommen geworpen op plaatsen, die ver
van elk militair doel gelegen zijn. In de
omgeving van Berlijn alsmede in andere
steden werden afzonderlijke woonhuizen
meer of minder zwaar beschadigd.
Duitsche gevechts- en jachtformaties
hebben haar aanrollende vergeldingsaan-
vallen tegen voor den oorlog belangrijke
doelen der Britsche hoofdstad verder
voortgezet. Voor zoover de toestand van
het weer het toeliet, werden haven- en
dokwerken, gasfabrieken, waterwerken en
electriciteitsinstallaties, alsmede pakhui
zen en groote olieopslagplaatsen met
bommen van zwaar kaliber bestookt.
Op verren afstand zichtbare branden
wezen onzen vliegerformaties den weg.
Verdere luchtaanvallen troffen eenige ha
venwerken aan de Westkust van Enge
land en aan de Oostkust van Schotland.
De verliezen van den vijand bedroegen
gisteren 44 vliegtuigen. 21 eigen toestellen
worden vermist.
In mistig weer naderden in den nacht
van 9 op 10 September eenige lichte
vijandelijke oorlogsvaartuigen de Fran
sche kust en vuurden lukraak verschei
den salvo's af, die in het achterland
insloegen zonder schade aan te richten.
De vijand werd door het vuur van onze
marine-artillerie verdreven.
Een onderzeeboot heeft op ©en tocht
in totaal zes gewapende vijandelijke
koopvaardijschepen met 40.250 br. t. tot
zinken gebracht. Een ander schip werd
beschadigd. Een andere onderzeeboot
heeft verscheidene bewapende vijandelijke
koopvaardijschepen met in totaal 15.500
br. t. vernietigd.
Een Duitsche hulpkruiser heeft een neu
traal schip in het gebied rondom de
Britsche eilanden, dat door Duitschland
tot gesloten gebied voor de scheepvaart
is verklaard, opgebracht.
EEN NIEUW
ENGELSCH STRIJDMIDDEL
Brand veroorzakende calluJoidplaalja»
Van bevoegde zijde zijn mededeelingen
gedaan over een bijzonder afschuwwek
kend en gemeen strijdmiddel van het
Britsche luchtwapen. Sedert 11 Augustus
werden eerst enkele en daarna in groo
te hoeveelheden zoogenaamde brand
plaatjes door de Engelsche vliegers op
hun nachtelijke, tochten boven Duitsch
land over een groote uitgestrektheid van
het land uitgeworpen. Deze plaatjes zijn
gemaakt van celluloid, zijn ongeveer vijf
bij vijf centimeter groot en vertoonen in
het midden een gat, waarin zich een in
brandwatten verpakte brandpil bevindt.
De plaatjes vlogen door de Inwerking
van de zuurstof in de lucht, nu en
dan door de inwerking der zonnestralen
in brand, waardoor een meter hooge
steekvlam ontstond, waardoor alles in
brand moest geraken wat in de buurt
lag.
Het is onnoodig te zeggen, aldus wordt
in de mededeeling gezegd, dat deze
brandplaatjes totaal ongeschikt ziinvoor
het beschadigen van militaire doelwit
ten. In geen enkel geval is dan ook ge
tracht hiermede een militaire installatie
in brand te steken. Het doel van dit
strijdmiddel was klaarblijkelijk, die ob
jecten te vernietigen, waardoor de Royal
Air Force geen groot aantal brandbom
men wilde gebruiken, zooals b.v. boeren
woningen, schuren, rijpe akkers, bosschen
enz. Deze plaatjes zijn meermalen in
buitengewoon groote aantallen geworpen.
Door alle ter beschikking staande or
ganisaties in het geweer te roepen, werd
het gevaar, dat deze brandplaatjes op
leverden, bezworen. Desondanks zijn en
kele boerenhofsteden, graanmijten, schu
ren, eenig bosch en stukken heide aan
dit strijdmiddel ten offer gevallen. Voor
namelijk liepen personen brandwonden
op, die dit strijdmiddel argeloos op
raapten of in den zak staken, waar het
onverwachts ontbrandde.
Wanneer thans, zoo wordt ten slotte
in de mededeeling van bevoegde zijde
gezegd, na zooveel afgewezen vredesaan-
biedingen en zooveel in den wind ge
slagen waarschuwingen, Duitsche bom
men militaire objecten in Londen treffen,
dan zijn deze bommen tevens de vergel
ding voor deze onwaardige Britsche strijd-
methode. J T IJ
DENiEUWE AMERIKAANSCHE
VLOOTSTEUNPUNTEN
New Foundland De Bermudas
Bahama Jamaica
De Amerikaansche staatssecretaris, Huil,
heeft Maandag geweigerd een ophelde
ring te geven ten aanzien van zijn ver
klaring van de vorige week volgens wel
ke de nieuwe vlootsteunpunten ook ter
beschikking zouden staan van de Zuid-
Amerikaansche republieken. Hij wees er
op, dat deze verklaring voor zichzelf
spreekt en ontweek verder alle vragen
over het ter beschikking stellen van
Zuid-Amerikaansche steunpunten voor
vloot- en luchtwapen der Ver. Staten.
Wat zijn die vlootsteunpunten en waar
bevinden ze zich? Om te beginnen:
NEW FOUNDLAND, dat in hetNoor-
den van Amerika ligt, ten Oosten van
Labrador. Dit eiland is bijna 4 maal zoo
groot als België. Het is evenwel zeer
dun bevolkt. Dit is grootendeels een ge
volg van het ruwe klimaat. De rots
kusten rijzen steil uit zee omhoog en
worden doorsneden door bochten en in
hammen. Newfoundland telt verscheidene
goede havens, die echter hoofdzakelijk
voor visscherijdoeleinden dienen. De om
geving van het eiland behoort tot de
rijkste visscherijgebieden ter wereld. Het
land op zichzelf is echter woest en een
zaam; de geheele bevolking telt nauwe
lijks 250.000 zielen. Landbouw wordt er
slechts in zeer beperkte mate beoefend,
evenals de mijnbouw, hoewel het land
rijk is aan bodemschatten.
De groep der BERMUDAS, welke
uit 860 eilanden bestaat, ligt aan de
oude door de zeilschepen gevolgde zee
route tusschen Europa en West-lndië,
in den Atlantischen Oceaan, op een af
stand van 1000 kilometer van Kaap Hat-
teras. De bodem is sterk vulkanisch. Van
de 860 eilanden en eilandjes zijn er
slechts 20 bewoond. De bevolking be
oefent den land- en tuinbouw; Amerika
is de voornaamste afnemer van groen
ten en fruit. De geheele bevolking be
staat uit 30.000 zielen, voor de helft
Europeanen. De Bermudas vormen een
belangrijke aanwinst voor de V.S., daar
hier door de Engelschen uitgestrekte ver
dedigingswerken zijn aangelegd.
Van groote beteekenis zijn ook de
B A H A M A-EIL A N D E N, die een leng
te van 1100 kilometer beslaan en zich uit
strekken van Florida over Cuba tot aan
Haiti. Deze groep bestaat uit een groot
aantal kleinere en grootere eilanden,
waarvan er ongeveer 30 bewoond zijn. Zij
zijn omringd door zandbanken, koraalrif
fen en ondiepten, welke de scheepvaart
zeer bemoeilijken. Buitendien liggen de
eilanden op den weg, dien de cyclonen en
hurricanes nemen, welke van eind Aug.
tot begin October groote verwoestingen
aanrichten. Vooral de tuinbouw werpt
rijke vruchten af; de export naar Amerika
bestaat dan ook hoofdzakelijk uit fruit en
amdappelen. De bevolking bestaat voor
Da luchtaanvallen op Londen
ontwrichten de bedrijven
De beteekenis der door Amerika
overgenomen vlootsteunpunten
Het verkeersvraagstuk eischt op
lossing in juridisch opzicht
Puin uit de binnenstad van Rot
terdam bijna verwijderd
Het verkeer tijdens de verduis
tering dezen winter
DE VERDUISTERING
In het belang van de naleving van de
bepalingen ten aanzien van de verduis
tering.
Zonsondergang 11 Sept. 20 uur 3 min.
Zonsopgang 12 Sept. 7 uur10 min.
Maan op: Maan onder:
12 Sept. 16,21 1,04
Hoog- en Laagwater te Zierikzee
Hoogwater: Laagwater:
12 Sept. 11,43 5,00 17,42
B§ de vroeger geldende tydeaanwyzing
dient 1,40 uur te worden bjjgevoegd.
het grootste deel uit nakomelingen van
in vroeger eeuwen hier ingevoerde ne
gerslaven. "tiedureïide de drooglegging
in Amerika werd hier een levendige sluik
handel in alcoholische dranken gedreven.
Het aantal inwoners van de gezamenlijke
eilanden bedraagt ongeveer 55.000.
Van alle Engelsche gebieden in West-
lndië is het eiland JAMAICA ontegen
zeggelijk het voornaamste. Het ligt ten
Zuiden van Cuba en ten Westen van
Haiti. De bevolking van 90.000 zielen be
staat voor drie kwart uit negers; er zijn
slechts ongeveer 1500 blanken op het
12,000 vierkante km. groote eiland. Er
wordt voornamelijk koffie, suikerriet en
fruit verbouwd. De uitvoer omvat de
reeds genoemde producten, specerijen,
hout, cacao en rum; deze laatste vormt
den roem van het eiland. Voor Engeland
beduidt Jamaica een sleutelstelling in
West-lndië.
VERSCHILLENDE BERICHTEN
Vijf jongens gewond
Te Kuyk (N.B.) begingen vijf jon
gens van 2 tot 15 jaar de onvoorzich
tigheid een metalen buisje dat zij in
de omgeving van een voormalige op
slagplaats van munitie hadden opgeraapt,
te gaan demonteeren. Nauwelijks hadden
zij het voorwerp aangeraakt, of een hef
tige ontploffing weerklonk. Alle jongens
werden aan gelaat en oogen getroffen.
Twee bekwamen vrij ernstig letsel aan
het gelaat, drie anderen werden ernstig
aan de oogen gekwetst. Hun toestand
werd zoo ernstig geacht dat zij onmid
dellijk naar een oogheelkundige inrich
ting moesten worden vervoerd. Twee van
hen zullen het licht hunner oogen moeten
missen. Hun toestand is zorgwekkend.
Georganiseerde rijwieldievmn
De politie te A1 p h e n a. d. R ij n heeft
de hand weten te leggen op drie rij-
wieküeven die reeds geruknen tijd de
Rijnstreek onveilig maakten. De hoofd
dader, de 38-jarige losse werkman P.
A. van B., die reeds eenige vonnissen
wegens diefstal achter den rug heeft,
werd den laatsten tijd door het bur
gerlijk armbestuur gesteund, omdat hij
z.g. geen inkomsten genoot. Thans is
echter gebleken dat de man een flinken
duit „verdiende" door anderen aan te
zetten tot rijwieldiefstallen, waarvoor zij
een kleine vergoeding kregen. Er werd
niet alleen in deze gemeente, maar ook
in andere plaatsen in de Rijnstreek rij
wielen ontvreemd, zelfs te Leiden, dat
een zeer gunstig operatieterrein bleek.
Ten huize van v. B., die de gestolen
karretjes zelf demonteerde, vond de po
litie een groote sorteering onderdeelen
die alle van ontvreemde rijwielen af
komstig bleken. Hij hield er een com
plete boekhouding op na, waarin hij alle
bijzonderheden met betrekking tot de
diefstallen noteerde.
