ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
VRIJDAG 6 SEPTEMBER 1940
OPOEN(
De Kern
ABONNEMENT
Priji f 1.50 p. kwartaal, bulten Zierikzee
fl.80. Voor het buitenland f 10.00 p. jaar.
Afzonderlijke nummers 6 cent. Ver
schijnt dagelijks, behalve 's Zondags.
Uitgave: N.V. de Zierikzeesche Nieuwsbode, Zierikzee, Schuithaven B 94
Tel. 32, Postgiro 137677 - Dir.: A. J. de Looze - Uitg.-Red.: M. J. Kosten
97STE JAARGANG No. 14434
ADVERTENTIES
Priji: 20 cent per regel, minimum 80 cent.
BI) contract speciale prijzen. Grootte der
lette?» naar plaatsruimte. „Succeslef"
60 cent. Inzending tot 's morgen* 10 uur
POLITIEKE ASPECTEN
Rust op den Balkan hersteld
f-ije's verlangens, gekoesterd se
dert oen v 'e van Trianon, zijn dan
eindelijk bevreuigd. Met de geruggave
van een deel van Zevenburgen is een eind
gekomen aan den jarenlangen strijd op
tien Balkan. Roemenië heeft zware ver
liezen geleden: de Dobroedsje, Besara-
bië en tenslotte Zevenburgen. Maar wan
neer men zich de geschiedenis van dit
land in herinnering terug roept, zal men
tot de conclusie moeten komen, dat deze
verliezen, hoewel ongetwijfeld smartelijk,
toch zeker niet onbillijk kunnen worden
genoemd.
Roemenië is door de geallieerden wel
zeer ruim bedacht, na den vorigen oor
log. Het land heeft een oppervlakte ver
kregen, welke bijna het dubbele bedroeg
van zijn oude grootte en het heeft de
gebiedsuitbreiding niet gekregen tenge
volge van een doorslaande militaire over
winning, noch op grond van billijken vol
kenkundige eischen. Slechts om één re
den is aan Roemenië zulk een ver
grootte macht gegeven: omdat het land
als aangrijpingspunt en als hefboom moest
dienen voor de Westersche politiek op
den Balkan.
Na den wereldoorlog immers hebben
de geallieerden getracht door een uit
gebreid stelsel van tractaten en door
het scheppen van een reeks kleinere
staten zoogenaamd volgens het natio
naliteitenbeginsel een barrière rond
om Duitschland te scheppen, welke niet
doorbroken zou kunnen worden en voor
altijd een machtsuitbreiding van Duitsch
land naar Midden- en Oost-Europa on
mogelijk te maken. De Kleine Entente,
waarbij het Poolsche gebied aansloot,
sloot Duitschland af van Midden- en Z.O.-
Europa, de Balkan-entente verhinderde
een Russische expansie naar het Zuiden,
beveiligde, daar ook Turkije hier lid van
was, de Dardanellen en vormde dus het
sluitstuk van den Klein-Aziatischen Ara-
bisch-Egyptischen grendel, welke Enge
land voor de toegangsweg naar Britsch-
Indië geschoven had.
Van beide statensystemen, Kleine- en
Balkan-entente, was Roemenië het knoop
punt, waarbij nog de groote waarde
kwam van dit land voor de petroleum-
productie. Wij weten hoe Duitschland,
daarin gesteund door de Italiaansche po
litiek, erin geslaagd in dezen gordel te
doorbreken en zich politiek, maar vooral
economisch, lucht te verschaffen in
midden- en Z.O.-Europa. Wat thans
tusschen Hongarije en Roemenië is be
reikt, is het slot van deze ontwikkeling
en waarborgt Roemenië thans een rustig
bestaan op de grondslagen waarop het
recht heeft.
Daar ook Zuid-Slavië door nauwe ban
den met de spil verbonden is en Bulga
rije door de teruggave van de Dobroedsja
ook reeds een deel van zijn verlangens
bevredigd zag, blijven alleen Grieken
land en Turkije nog over als landen
waarmee nog een regeling getroffen moet
worden. Griekenland is daarbij vooral
een Italiaansch-Britsche aangelegenheid,
terwijl bij Turkije vooral Rusland ten
nauwste betrokken is.
De thans getroffen regeling is nog eens
een bewijs te meer, dat niet alleen ook
hier weer de spil in gemeenschappelijk
overleg in staat is de moeilijkste vraag
stukken op betrekkelijk eenvoudige wijze
te regelen, maar dat ook met Rusland
een vrij vergaande samenwerking moet
bestaan. Wel degelijk is er, na het be
zoek van von Ribbentrop aan Rome en
de bijeenkomst op den Brenner, sprake
van een driehoekspolitiek, Berlijn, Rome,
Moskou. Dat de geheele pacificatie van
den Balkan aldus tot stand kon komen,
bewijst de medewerking van Rusland in
dezen.
Treedt Carol af
Behalve de gebieden, welke Rumenië
na den vrede van Trianon had gekregen,
zal dit land, naar het zich laat aanzien,
in de naaste toekomst nog wel iets an
ders moeten afstaan, n.l. zijn staatsvorm,
welke sterk zal worden gewijzigd.
Koning Carol- heeft twee decreten on
derteekend, waarbij zijn bijna absolute,
macht wordt bekort en in handen wordt
gelegd van den pas benoemden premier
Victor Antonescm 's Konings positie heeft
hierdoor een geduchte deuk gekregen,
hetgeen al aanleiding heeft gegeven tot
geruchten volgens welke Carol afstand
zou doen van den troon.
Generaal Antonescu zal in Roeme
nië een positie innemen, welke het beste
KONING CAROL VAN RUMENiÉ
die afstand van den troon heeft gedaan ten
behoeve van zyn zoon, kroonprins Michael
te vergelijken is met die van den duce
in Italië. Daarmede is Roemenië dus een
autoritaire staat, naar fascistisch model
geworden, hetgeen ook tot uiting komt
in het opnieuw op den voorgrond tre
den van de IJzeren Garde.
Antonescu werd in 1933 tot chef van
den generalen staf benoemd. In 1938
werd hij minister van Oorlog in het ka
binet van Goga, die zooals bekend
een fel anti-semiet was, nieuwe ver
ordeningen uitvaardigde over de positie
der Joden in Roemenië, en ten slotte
door zijn politieke tegenstanders ten val
werd gebracht.
Antonescu was intiem bevriend met
Goga, zoowel als met Codreanu, den
leider der IJzeren Garde. De generaal
word in 1939, op grond van zijn nauwe
relaties met de IJzeren Garde, gearres
teerd, uit het leger uitgestooten en naar
een klooster in Walachije verbannen. Al
deze maatregelen zijn thans tegen hem
ingetrokken.
Antonescu heeft bij de aanvaarding van
zijn taak een proclamatie uitgevaar
digd, waarin verklaard wordt: Er is een
nieuwe regeering, een nieuw regime, geen
woorden, maar werk, geen talmen, maar
daden. Een ernstig, smartelijk verleden
is afgesloten. Daarover zal ik niet den
sluier van het vergeten, maar van de
gerechtigheid uitspreiden. Doch vandaag
moeten wij den staat en de natie redden.
Uit alle macht moeten wij onze krachten
verzamelen, onze eer weer oprichten en
onze toekomst verzekeren. De ware vol
ken bouwen hun groote toekomst uit
de nederlagen. De vervolgingen hebben
opgehouden. Thans moet de jeugd, de
hoop des volks, haar plicht vervullen.
Onze natie moet haar tegenwoordigheid
in de geschiedenis bewijzen.
MICHAEL VAN RUMENIË,
die voor de tjpeede maal Koning van
Rumenië is geworden
De candidaat voor het presidentschap
Wendell Willkie heeft, naar Asso
ciated Press meldt, ter gelegenheid van
den dag van den arbeid een oproep
tot het volk gericht, waarin hij aan
dringt op nationale samenwerking om
zoo het stagneerende oeconomische leven
weder op gang te brengen en de werk
loosheid te niet te doen. Wilikie zeide,
als hij tot president zou worden ge
kozen, voor dit plan den steun van
arbeiders, industrie, landbouw en alle
andere groepen te zullen inroepen.
Gevecht in Egeïsche Zee
Bnttche aanval afgeslagen
In weermachtsbleriöht no. 90 deelt het
hoofdkwartier van de Italiaansche weer
macht mede:
Drie Engeische kruisers en twee tor
pedojagers die ter hoogte van de kust
van Algerije voeren, ziji) hevig door onze
vliegtuigen met bommen bestookt. Twee
kruisers werden door bommen van groot
kaliber getroffen, en men kon een groeten
brand waarnemen ,op de brug van een
der vaartuigen.
Opi 3 September werd een, groot vij
andelijk konvooi dat door vleotstrijd-
krachten Werd geëscorteerd, in de Ege-
ische Zee waargenomen en achtervolgd.
Teneinde tegen eiken prijs de veiligheid
van dit convooi te verzekeren, probeer
den, vijandelijke vloot- en luchtstrijdkrach
ten gistermorgen bij het aanbreken van
den dag een. aanval op ionze lucht- en
vlooitbases in de Egeïsche Zee te doen.
De aanval werd geleid door twee lucht-
formaties, die boven de vliegvelden van
Gadurra en Mariza verschenen, waar twee
van onze vliegtuigen op dén beganejni
grond werden geraakt, en door eenvloot-
formatie, die Scarpanto bombardeerde,
waar lichte schade werd teweeggebracht
aan de woonhuizen en verscheiden per
sonen van de burgerbevolking gewiond
tverdejn. Door het optreden van onze
jagers en onze luchtdoelbatterijen werd
de aanval snel afgeslagen. Zeven vijan
delijke vliegtuigen werden neergehaald.
De bemanning van drie toestellen, acht
personen 'in totaal, werden' gevangéjni ge
nomen.
Toen de vijand aldus verdreven Was,
'gingen (omzie luchtstrijdkrachten tot een
tegenaanval over. Van 7 uur tot 17.35
uur werden achtereenvolgens bombarde
menten tegen de vijandelijke formaties
lontketend. Ondanks het optreden van)
vijandelijke jagers en luchtdoelgeschut,
werden vier schepen ernstig getroffen
en beschadigd en vijf jachttoestellen neer
geschoten. Twee ■Itaiaansehe vliegtuigen
keerden niet op' hun basis terug. Aan
boord van de andere toestellen waren
oonige gewonden. Tezelfder tijd deden
lonze motortorpedolbloP'ten ieen aanval op
oen; vlootf ormatie in het kanaal van Caso
(Egeïsche Zee) t.w. op een vijandelijken
kruiser en twee torpedojagers, die met
succes bestookt werden. Een van onze
motorbopten is niet 'teruggekeerd.
CHURCHILL OVER
DEN OORLOG
Lagerhuiszitting geschorst
door luchtalarm
Voor de derde maal weerklonken gister
middag in de straten van Londen de
alarmsirenes, juist toen het Lagerhuis
met het gebruikelijke vraag- en antwoord
spel was begonnen. De toeschouwerstri
bunes werden terstond ontruimd. Enkele
minuten later, toen Churchill juist was
binnengekomen, verklaarde de Speaker,
dat een luchtaanval dreigde en de zit
ting moest worden opgeheven. De afge
vaardigden brachten zich in veiligheid
en eerst na een langdurige pauze kon
de zitting hervat worden om de aange
kondigde verklaring van Churchill aan
te hooren.
Churchill heeft toespelingen gemaakt
op den overdracht der Amerikaansche
torpedobootjagers aan de Britsche ma
rine. De torpedobootjagers, zoo zeide hij,
zullen zonder verwijl in actieven dienst
genomen worden. Omtrent de Balkan
kwestie zeide Churchill: Ik ben steeds
van meening geweest, dat het Zuid€:n der
Dobroedzja aan Bulgarije moest wor
den teruggegeven en ik ben nooit zeer
verheugd geweest over de wijze, waarop
Hongarije na den vorigen oorlog is be
handeld De premier voegde hieraan toe:
„Wij stellen voor geen territoriale wijzi
gingen, die tijdens den oorlog pla ats
vinden, te erkennen, wanneer zij n iet
geschieden met vrije instemming van de
betrokken partijen".
Omtrent den luchtoorlog zei der Chur
chill: „Wij moeten ons in deze maand
voorbereiden op den scherpsten strijd.
De vijand zal zijn aanvallen in den loop
van September nog vermenigvuldigen.
Maar zelfs wanneer de aanval verdub
beld of verdrievoudigd is, gelooven wij
toch weerstand te kunnen bieden.
Betreffende het Naburige Oosten
zeide Churchill, dat Engeland daar ver
dacht moet zijn op zwaren strijd. Alvo
rens Churchill zijn verklaring aflegde,
deelde hij mede, dat het Hu is na de bij
eenkomst verdaagd wordt tot 18 Sept.
Dan zal het twee dagen v ergaderén en
zoo noodig zal Churchill et jn regeerings-
verklaring afleggen.
KORT EN BONDIG
In een kliniek te Evian, aan het meer
van Genève, heeft zich dezer dagen het
volgende merkwaardige feit voorgedaan.
Een zeker Elie Girard was in Septem
ber 1914 aan het front aan den schouder
gewond. Onlangs werd Elie in een kli
niek te Evian opgenomen om een hard
nekkige steenpuist te laten verwijderen.
De verrassing van den chirurg, die bij
de operatie op een kogel stuitte, welke
26 jaren had noodig gehad om zijn aan
wezigheid kenbaar te maken, was groot.
Aan de Sambre is een vluchtelingen-
trein, die 1200 personen van Zuid-Frank
rijk naar België en Nederland vervoerde,
door een goederentrein aangereden. De
laatste personenwagen van den
vluchtelmgentrein werd vólkomen ver
nield. Een aantal andere wagens werd
zwaar beschadigd. Ongeveer vijftien men-
schen zijn om het leven gekomen, ter
wijl vijftig menschen werden gewond.
In afwachting van het tot stand komen
van een verdrag met Nederland en België
is Finland, naar het D.N.B. te Helsinki
heeft vernomen, met Duitschland over
eengekomen, dat in de komende weken
Finsehe houtwaren naar Nederland en
België zullen worden uitgevoerd ter
waarde van drie millioen reichsmark naar
elk land. Finland kan uit de genoem
de landen goederen betrekken tot een
zelfde bedrag.
In een ter gelegenheid van den dag
van den arbeid gehouden rede heeft John
L. L, e w i s, voorzitter van het comité
voor industrieele organisatie, naar As
sociated Press meldt, opnieuw tegen in
voering van den militairen dienstplicht
in vredestijd geprotesteerd. Lewis eischte
een grooter recht van medespreken der
arbeiders bij besprekingen over de lands
verdediging en drong aan op inschake
ling van werkloozen om op deze wijze
het nationale vermogen te vergrooten.
Da rust in den heksenketel van
Europa wordt hersteld
Radicale wijzigingen in de regee
ring van Rumenië gebracht
De vrijmetselaarsloges ook in
ons land ontbonden verklaard
De bezittingen van het N.A.S.
gaan over naar het N.V.V.
Volledige reorganisatie van den
Europeeschen suikerhandel eisch
DE VERDUISTERING
In het belang van de naleving van de
bepalingen ten aanzien van de verduis
tering. -
Zonsondergang 6 Sept. 20 uur 15 min.
Zonsopgang 7 Sept. 7 uur 2 min.
7 Sept.
Maan op:
12,11
Maan onder:
21,20
Hoog- en laagwater te Zierikzee
Hoogwater: Laagwater:
7 Sept. 6,15 18,30 11,33
Bfjj de vroeger geldende tydsaanwyzing
dient 1,40 uur te worden bygevoegd.
De Hongaarsche rijksbestuurder is gis
teren in gezelschap van den minister van
oorlog, Bartha, den chef van den gene
ralen staf, Werth, en een talrijk mili
tair gevolg aan het hoofd der Hongaar
sche troepen Szatmar Nemeti binnenge
rukt. Bij dezen intocht waren ook de
premier, graaf Teleki, en andere leden
der regeering tegenwoordig.
Het is min of meer verrassend dat in
Oost Afrika, met zoo uitgestrekte
woestijngebieden, een aantal meren lig
gen, van een omvang, zooals men die
nauwelijks elders ter wereld zal vinden.
Dit geldt in het bijzonder voor het Vic-
toria-Nyanze, ruim 68.000 vierkante
kilometer in oppervlak, dat in het Noor
delijke gedeelte door den evenaar wordt
doorsneden; evenzoo het Tanganjika, ter
lengte van 650 kilometer. Dit vormt te
zamen met het Zuidelijker gelegen Njas-
sameer en verschillende kleinere, maar
toch nog altijd vrij aanzienlijke meren,
de Zuidelijke groep der Oost Afrikaan-
sche meren, terwijl het Rudolf meer
van deze keten het meest Noordelijke
deel is.
Nadat Duitschland 2ijn koloniale ge
bied verloor kwamen deze meren vrij
wel alle aan het Britsche Imperium. Al
leen in het de laatste dagen veelvuldig
ter sprake gekomen Rudolf Meer heeft
Italië in het Noorden eenig aandeel, ter
wijl het langgerekte, slechts 60 kilometer
breede meer, in de richting Noord-Zuid
de Engelsche koloniën Kenia en Engelsch
Egyptisch Soedan van elkaar scheidt.
Meer naar het Westen liggen het 5300
vierkante kilometer groote Albert
Meer, het kleinere Edward- en Kiwo
Meer, die aan het gebied van Belgisch
Congo grenzen.
Het zeer diepe Tanganjika Meer vormt
de Westgrens van het vroegere Duitsch-
Oost-Afrika en het Congogebied. Op den
Oostelijken oever liggen de steden Kigo-
ma en Bismarckburg. Ook het kleine,
maar diepe Bjassa Meer met de stad
Wiedhafen vormt wat het Noordelijk deel
be.treft nog de Westgrens van Duitsch-
Oost-Afrika. De geweldige watervlakten
van deze meren waren voor een belang
rijk deel eng verbonden met de vroegere
Duitsche heerschappij. Thans strijdt daar
Italië, dat ook hier Engeland reeds ge»
voelige slagen heeft toegebracht,
