ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
WOENSDAG 4 SEPTEMBER 1940
OPOENi
ZEMKZEESOfjCOUOAMT
J
Bekendmaking.
De Kern
ABONNEMENT
Prijs fl.50 p. kwartaal, bulten Zierikzee
fl.80. Voor het buitenland f 10.00 p. jaar.
Afzonderlijke nummers 5 cent. Ver
schijnt dagelijks, behalve 's Zondags.
ITSTLsJBM
Uitgave: N.V. de Zierikzeesche Nieuwsbode, Zierikzee, Schuithaven B 94
Tel. 32, Postgiro 137677 - Dir.: A. J. de Looze - Uitg.-Red.: M. J. Kosten
97STE JAARGANG No. 14431 i
ADVERTENTIES
Prlji: 20 cent per regel, minimum 80 cent.
Bi) contract speciale prijzen. Grootte der
letters naar plaatsruimte. „Succesje*"
60 cent. Inzending tot 's morgens 10 uur
POLITIEKE ASPECTEN
De strijd om de macht in
het Zwarte Werelddeel
Toem na den wapenstilstand in Westi-
Europa Italië iini den rug vieilig was, aan
gezien anders uit Tunesië en van Dzji-
jboeti uit de Framische koloniaHe troepen
een voortdurende Ibtedreiging hadden ge
vormd, heeft Italië het tijdstip gun
stig geacht den strijd in Afrika tegen
Engeland aan te vangen.
De luchtaanvallen op de Engelsche
steunpunten vormden slechts een inlei
ding tot de beslissende gevechten iep vier
fronten: Kenia, die Soedan, Britsch Sop
maliland en Egypte.
In Kenia hebben de Italianen de be
langrijke grensstad Moyialie miet Fort
Harrington, 'in het Westen tusschen Ables-
sijnië en Italia amsch Somiaililaind na feilen
strijd veroverd. Van de Noordpunt van
Abessimiö zijn de Italianen in drie ge
vechtsgroepen den Angle - Egyptisdhen
Soedan binnengedrongen en hebben toen
Kassala en daardoor een van de twee
uit Port Soedan naar Sennair leidende
spoorwegen bezet. Bovendien veroverden
de Italianen het door een karavaanweg
met de spoolrlijn verbonden 600 kilome
ter Zuidelijker gellegen Gallabat, nogmaals
600 kilometer ten Zuiden hiervan de
grensstad Gesan en Koermek. Aan het
Soedanfront is het Italiaansche leger ver
sterkt met pantsereenheden en bet lucht,
wapen, waardoor het onbetwist de meer
dere is van het daar strijdende Engel
sche leger. Slagen de Italianen er in om
uit dit breede front Khartoem en San-
nar te bereiken, dan is daarmede de
geheele Soedan, Oeganda en Kenia Van
elke verbinding met Egypte verstoken.
De beslissende operatie is in Britsch
Somaliliand doorgevoerd. Boven Beibera
waait sedert 15 Augustus de Italiaansche
vlag. Het Britsche imperium! heeft Soma
liliand prijs gegeven zander pver te gaan
tot een beslissenden slag. Van het op
het Arabische schiereiland gelegen steun
punt Aden, dat regelmatig en met suc
ces door de Italiaansche bommenwerpers
is aangevallen, kanden de Engelscheni
geen hulp verwachten. Het lijdt geen
twijfel of deze aanvallen zullen in de
komende dagen nog intensiever worden
voortgezet, maar het feit, dat de havens
Zeila en Beibera thans in Italiaansche
handen zijln, vormt reeds een ernstige
bedreiging vpor de scheepvaart op de
Roode Zee, omdat dit immers de weg
is, waarlangs hulpgroepen jjen goederen,
uit Imdië aankomen in Afrika en Europa.
Het vierde Italiaalnsche front ligt aan
de Egyptische grens. Het is van politiek
zoowel als van militair standpunt be
schouwd, het belangrijkste front, maar
treedt om twee redenen nog niet zoo
zeer op den voorgrond. In de eerste
plaats, omdat tusschen Itaü'iaansch. Ly;-
Ibiè en het Engelsche front in Egypte de
dorre Lyblsche woestijln is gelegen. Een
met groote afdeelimgen dwars door dit
gebied geprojecteerde aanval zou licht
kunnen mislukken door gébtrek aan wa
ter. In de tweede plaats bevindt Italië
zich nog niet in staat van oorlog
met Egypte ieh heeft in tegenste]j-
ling met Engeland .er qok geen be
lang biji ©en dergelijkien toestand in het
leven te roepen.
Zuid-Oost-Europa alt onderdeel
van het Europeeich geheel
De arbitrale uitspraak vain W.eenen zet
een streep onder de politieke Domau-
en Balkanproblemen, zooals die w;aren
gegroeid, niet slechts sedert het einde
van den Wereldoorlog en de Vredes
verdragen van St.-Germain en Trianon,
doch al sedert het einde van den tweeden
Balkanoorlog, nj. na den vrede van Boe
karest vam 1913, Waaabij. Bulgarije het
Zuidelijk deel van de Dobrpedzja aan
Roemenië (moest afstaan. De nieuwe be
slissing kan de liquidatie zijln van vele
vraagstukken, welke de Europeesche po
litiek tientallen jaren in beweging heb
ben gehouden.
Of de Balkanplolitiek van de „as" nog
verdere reorganisatie-plannen heeft ten
aanzien van Zuid-Oost-Europa, staat te
bezien; voorloopig laten Berlijn en Rome
zich weinig uit over zulke eventueel®
plannen, die dan tot grondslag moeten
hebben de ontwikkeling van Zuid-Oost-
Europa als onderdeel van het Europpee-
sche geheel. Wel heeft minister Funk
bij! de opening van de herfstjaarbeurs
in Weenen gezegd dat „de verheugende
uitbreiding van den Duitschen handel met
Zuid-Oost Europa geen kortstondige oor
logsconjunctuur zal blijven".
Berlijn en Rome hebben gemeend juist
met het oog op de economische ontwik
kelingskansen in Zuid-Oost-Europa niet
te moeten vrachten met het oplossen van
de Balkanvraagstukken tot den algemee-
(nen vrede. Zijl bevestigen daarmede, wat
Hitier steeds heeft bletoogd, n.l. dat de
oplossing van deze vraagstukken hun
zaak is, en niet .die van de westelijke
Europeesche mogendheden, die den Bal
kan naar Duitsch-Italiaansche opvatting
steeds hebben wilen gebruiken als gren
del, welke de Centraal-Europeesche mach
ten van het nabije Oosten afsloot.
Gedurende den Wereldoorlog hebbon
Duitschland en het oude 0:ostenrijk-Hon-
garijle in Maart 1918 met Sovjet-Rusland
den vrede van Brest-Litowsk gesloten,
waaibijl door laatstgenoemd liand o.a. aan
de toenmalige centrale mogendheden de
vrijle hand op den Balkan gelaten werd.
Toen echter bracht de afloop van den
strijd in het Westen den terugkeer tot
de oude politiek van verbrokkeling van
den Balkan, als instrument ien grendel
tegen de midden-Europeesche mogend
heden. Thans ztijln de machtsverhoudingen
op het vasteland van Europia zoodanig
gewijzigd, dat de geschiedenis zich-, wat
dit betreft, hoogstwaarschijnlijk wel' niet
zal herhalen.
EEN DRAMA IN DE LUCHT. Een Brit
sche machine van het Bristol-Blenheim-
type wordt gedurende den strijd boven
i Le Havre aan het rechter draagvlak
i zwaar beschadigd en stort ter aarde,
j Weinige minuten later is ze achter een
j zesverdiepingen hoog huis nergestort; de
geweldige rookwolken spreken duide
lijke taal. (P.I.B.)
Na ©ejn voorbereiding van drie jaar
zal binnenkort in Turkijle een wiet tot
stand komen betreffende verdeeling van
bruikbaar bouwland door het ministerie
van landbouw. Volgens deze wiet heeft
iedere Turksche boer recht op bouwland
Braak liggend of oinlbieperkt bouwland
wordt van staatswege .onteigend en an
der de boeren verdeeld, .ook braak lig
gend bouwland, dat in handen vajn den
staat is- of deel uitmaakt vain geestelijke
domeinen.
Het Hongaarsche leger zal 5 Septem
ber de grens van het door Roemenië
afgestane gebied overschrijden. Het bin
nenrukken der troepen, dat in etappen
geschiedt, zal tot 13 September a.s. duren.
Het reisverkeer tusschen het eiland
Schouwen en het vaste land is van af
heden uitsluitend toegelaten tusschen Zijpe
en aan den Noordweg. Iedere burger van
het eiland, van af 15 jaar oud, moet in
het bezit zijn van een legitimatiebewijs
dat machtiging geelt voor het oversteken.
Het afgeven van een bewijs geschiedt
door den Ortskommandantur {te Zierikzee.
Voor burgers, die niet op het eiland
Schouwen wonen, worden principieel geen
legitimaties uitgegeven.
In bijzondere dringende gevallen kan
eohter de Ortskommandantur te Bergen
op Zoom een uitzondering toelaten. In dit
geval moet een aanvraag ingediend worden.
Middelburg, den 3 Sept. 1940.
Der Wehrmaohtskommandant
te Zeeland,
(get.) OHRLOFF.
Hauptmann.
Verzoeken moeten onder overlegging
van een pasfoto worden aangevraagd aan
het politiebureau.
ITAL. WEERMACHTBERICHT
Bommen op Genua
Het hoofdkwartier van de Italiaansche
weermacht maakt bekend:
Onze vliegtuigen hebben Maandag in
het centrale gedeelte van de Middelland-
sche Zee een vijandelijke vlootformatie
achterhaald en herhaalde malen aange
vallen.
Het hevige afweergeschut en de felle
gevechten met de vijandelijke jagers wa
ren geen beletsel voor de strijdvaardig
heid en den moed van onze aïdeelingen
bommenwerpers en van onze „Picchia-
telli" (nieuwe formaties bombardements
vliegtuigen) om duidelijke successen te
behalen.
Een vliegtuigmoederschip werd aan
den voorsteven zwaar getroffen, een slag
schip, een kruiser en een torpedojager
werden midscheeps getroffen en zwaar
gehavend. Vier vijandelijke vliegtuigen
werden tijdens de gevechten neergescho
ten. Deze resultaten werden door het
fotografisch materiaal gecontroleerd.
Inmiddels is de vlootbasis Malta op
haar beurt hevig gebombardeerd. Drie
Italiaansche vliegtuigen zijn niét op hun
basis teruggekeerd. Een reddingsvlieg
tuig, dat voorzien was van het duidelijke
Roode-Kruisteeken, is aangevallen en be
schoten toen het op zoek was naar in
zee gevallen toestellen.
In Oost-Afrika werden vijandelijke kam
pen en motorvoertuigen te Gadabi nabij
de rivier Atbara in den Soedan gebom
bardeerd.
Onze verliezen gedurende het bombar
dement op Assab, waarvan melding ge
maakt is in het weermachtsbericht van
gisteren, bedragen, volgens de jongste
gegevens, vier dooden onder de Italianen
en acht onder de inlanders, alsmede een
twintigtal gewonden.
Verscheidene vijandelijke vliegtuigen,
steeds komende van Zwitserland, hebben
boven bepaalde plaatsen in Noord-Italië
gevlogen en waren terstond het voor
werp van reactie van het luchtdoelge
schut, waardoor zij slechts bommen kon
den werpen op Genua, waar twee doo
den te betreuren vallen.onder de burger
bevolking, 15 burgers gewond werden
en lichte schade werd aangericht. Drie
vliegtuigen werden door de luchtdoelar
tillerie neergehaald en vielen brandend
omlaag. Waarschijnlijk zijn nog twee
andere machines neergeschoten.
Het Duitsche Weermachtbericht
Voortdurende luchtaanvallen
op Engeland
Het opperbevel van de Duitsche weer
macht maakte gisteren bekend:
Op 2 September hebben onze afdee-
lingen gevechtsvliegtuigen en jagers aan
vallen ondernomen op vijandelijke vlieg
velden in het Zuiden van Engeland. In
Hornchurch, Gravesend, Eastchurch en
Detling werden hangars en schuilplaatsen
door bomtreffers vernield en deels in
brand geschoten. Daarbij ontstond een
reeks luchtgevechten, die voor onze vlie
gers succesrijk verliepen.
Nachtelijke aanvallen van onze afdee-
lingen gevechtsvliegers richtten zich tegen
havenwerken aan de Engelsche West- en
Zuidkust, tegen ondernemingen van de
wapenindustrie in Midden-Engeland, en
tegen vliegvelden. Zoo werden de ha
vens van Liverpool, Swansea, Bristol,
Plymouth, Portland, Poole en Portmouth
alsmede wapenfabrieken in Birmingham,
Coventry en Filton met bommen bestookt
Op verscheidene plaatsen ontstonden
zware branden.
Voortgegaan werd met het leggen van
mijnen in Britsche havens.
Britsche vliegtuigen wierpen des nachts
in West- en Zuid-West Duitschland op
verscheidene plaatsen bommen uit. Be
halve dat een buitengoed vernield werd,
ontstond er geen materieele schade en
werd er niemand gedeerd. De vijand ver
loor gisteren in totaal 93 vliegtuigen. 23
eigen machines worden vermist.
DE SALARISSEN VAN EERSTE
EN TWEEDE KAMERLEDEN
Zooals men weet, heeft de Rijkscom
missaris bepaald, dat de werkzaamheden
van de beide Kamers der Staten-Generaal
voorloopig blijven rusten. Zij zijn niet in
functie. Maar dit neemt niet weg, dat
de leden der Tweede Kamer hun schade
loosstelling (f4500 per jaar) bleven ont
vangen. Binnenkort zal echter, wat dit
betreft, een bijzondere toestand ontstaan,
zoo merkt de Haagsche Post op. Volgens
de Grondwet wordt in normale omstan
digheden de zitting der Staten-Generaal
den tweeden Zaterdag in September ge
sloten en den derden Dinsdag wordt dan
de nieuwe zitting geopend. Het ligt voor
de hand, dat deze plechtigheden thans
niet zullen plaats hebben. Maardit
heeft een belangrijk gevolg voor de leden
der Tweede Kamer, wat hun schadeloos
stelling betreft. De Grondwet schrijft voor
dat deze niet genoten wordt door hen,
die gedurende de geheele zitting afwe
zig bleven. Zoodra men echter maar één
enkele vergadering bijwoonde, heeft men
recht op de schadeloosstelling gedurende
het geheele jaar. Eigenlijk een malle be
paling! Thans zal de nieuwe zitting niet
worden geopend, m.a.w. er zal geen
nieuwe zitting zijn. Het gevolg hiervan
zal wezen, dat aan de Kamerleden de
schadeloosstelling van September af niet
zal worden uitbetaald: zij kunnen immers
geen enkele vergadering bijwonen. Alleen
wanneer vóór 1 Sept. 1941 de oude toe
stand mocht worden hesteld, zou het
recht op schadeloosstelling weer ingaan.
Maarwie zou daarop willen rekenen
Voor de leden der Eerste Kamer doet
deze kwestie zich niet voor; zij ontvin
gen een vergoeding per vergadering, die
dus dadelijk vanzelf vervalt als niet wordt
vergaderd. w
POST VOOR IN ENGELAND
VERTOEVENDE ZEELIEDEN
Het Nederlandsche consulaat-generaal te
Stockholm ontvangt geregeld brieven uit
Nederland vo,or in Engeland vertoevende
Nederlandsche zeelieden. Het spreekt van
zelf, dat die brieven steeds onmiddellijk
doorgezonden worden, ook wanneer de
afzender, zooals dat zoo vaak het geval
is, slechts een vermoeden heeft of mis
schien maar hoopt, dat degene, voor
wien de brief bestemd is, zich in Enge
land bevindt. In dat geval gaat de brief
naar het Nederlandsche consulaat-gene
raal te Londen met het verzoek, te trach
ten, den geadresseerde op te sporen en
hem, indien mogelijk, den brief te doen
toekomen.
Natuurlijk zitten de afzenders van deze
brieven in spanning te wachten, vragen
zij zich misschien eiken dag, dat het ant
woord langer uitblijft, ongerust af, óf er
wel antwoord zal komen. Het lijkt ons
daarom goed, er op te wijzen, -dat Zwe
den met uitzondering van de radio-tele
grafische verbinding geen enkele directe
verbinding met Engeland meer heeft en
dat de Zweedsche briefpost voor Enge
land via den Transsiberischen spoorweg
Japan en de Vereenigde Staten verzonden
wordt, waardoor een brief uit Nederland
ongeveer twee-en-een-half a drie maanden
onderweg zal zijn, voor hij in Engeland
arriveert.
Zelfs wanneer er direct een brief te
ruggeschreven wordt zullen er waar
schijnlijk tenminste vijf maanden over
heen moeten gaan, voor men antwoord
kan verwachten. Een vluggere weg is
misschien met zekerheid valt dat van
hier uit niet te beoordeelen die via het
Internationale Roode Kruis te Genève,
welke van bevoegde Noorsche zijde aan
bevolen is aan familieleden van Noorsche
zeelieden in Engeland. Ook dan gaat er
echter geruimen tijd voorbij voor men ant
woord kan hebben, aangezien het Inter
nationale Roode Kruis zijn post naar
Engeland via Portugal en de Vereenigde
Staten verzendt.
De strijd om de macht in het
Zwarte Werelddeel
Den Balkan ingeschakeld in het
Europeesch geheel
Amerika pacht Engelsche vloot-
en vliegtuigsteunpunten
De 43e Utrechtsche Jaarbeurs
is Dinsdag opengesteld
Vier millioen Nederlanders maakt
van de fiets gebruik
DE VERDUISTERING
In het belang van de naleving van de
bepalingen ten aanzien van de verduis
tering.
Zonsondergang 4 Sept. 20 uur 20 min.
Zonsopgang 5 Sept. 6 uur 58 min.
5 Sept.
Maan op: Maan onder:
9,40 20,09
Hoog- en laagwater te Zierikzee
Hoogwater: Laagwater:
5 Sept. 4,52 17,06 9,54 22,34
de vroeger geldende tydsaanwyzing
dient 1,40 uur te worden bijgevoegd.
VERSCHILLENDE BERICHTEN
Reeds 3V2 millioen rijwielplaatjas verkocht
Naar vernomen wordt, zijn tot dusver
ruim drie en een half millioen rijwiel-
plaatjes verkocht. Dit is ruim 136.000
meer dan het vorige jaar. Toen zijn
3.363,000 plaatjes verkocht, waarbij dan
nog komen de vrij talrijke plaatjes voor
ondersteunden e.d. Het is dus geen over
dreven schatting, dat zeker vier millioen
Nederlanders thans van de fiets gebruik
maken. Men kan dus aannemen, dat op
het oogenblik half Nederland op de fiets
zit! j
Combinatie van Bonden
Dezer dagen kwamen, naar van de zijde
van A COP medegedeeld wordt, vertegen
woordigers van bonden van overheids
personeel, aangesloten bij de Centrale
van Nederlandsch Overheidspersoneel
(CNOP) en het comité ter behartiging
van de algemeene belangen van over
heidspersoneel (ACOP), alsmede van de
Ned. Vereeniging van Spoor- en Tram*
wegpersoneel, te 's-Gravenhage in ver
gadering bijeen ter bespreking van maat*
regelen, welke kunnen leiden tot een
belangrijke concentratie van de genoemde
bonden.
Deze bespreking hield verband met de
samensmelting van de Nederlandsche
Vakcentrale, waarvan de CNOP deel uit*
maakt en het Nederlandsch Verbond van
Vakvereenigingen (NVV)
De bespreking leidde tot het eenstem
mig besluit, om gemeenschappelijk over
te gaan tot stichting van één groot ver
bond van overheidspersoneel op de bd*
sis van zeis a zeven organisaties met aan
het hoofd een kleine topleiding met
ruime bevoegdheden.
Deze nieuwe combinatie zal onder deri
naam van „Verbond v. Overheidsperso
neel (VVO)" rond 75.000 werknemers iii
overheids- en semi-overheidsdienst om
vatten, welk verbond als zoodanig deei
zal uitmaken van het NVV in zijn nieuwe
samenstelling.
J. A. A. M. do Gruijtar
In den leeftijd van 63 jaar is Dinsdag
middag te 's-Hertogenbosch over*
leden de heer Jac. A. A. M. de Gruijter,
lid der directie van de N.V. Handelmaat*
schappij P. de Gruijter en Zn. De heer
De Gruijter was sinds eenigen tijd opge
nomen in het ziekenhuis Sint Joannes de
Deo.
De overledene is in Den Bosch geboren
als zoon van den grondlegger van de
Handelmaatschappij De Gruijter. Samen
met zijn broer heeft hij met energie
en dank zij zijn groot vakmanschap de
zaak opgestuwd en uitgebreid tot den
tegenwoordigen omvang. Het aanvanke
lijk bescheiden gebouw der firma De
Gruijter aan de Smalle Haven, groeide
tot het groote fabrieks- en gebouwen
complex, dat thans domineert in het hart
van het oude Den Bosch.